Pod prąd

październik-listopad 2022

Zarzuty, krzyki i żądania nowej specustawy w sprawie odkrywki Złoczew. Związkowcy górniczy apelują o ponowne rozważenie i podjęcie decyzji w sprawie budowy odkrywki Złoczew. Do premiera Morawieckiego i ministra aktywów państwowych Jacka Sasina zwrócili się związkowcy - krajowa Sekcja Górnictwa Węgla Brunatnego NSZZ „Solidarność” domaga się stworzenia i wprowadzenia w życie specustawy pozwalającej na budowę kopalni.

Komentarz Redakcji:  
Forsowanie przez liderów związkowych powrotu do zarzuconych już (i słusznie) pomysłów eksploatacji złoża węgla brunatnego Złoczew, mimo że całkowicie absurdalne,  jest jednak niepokojące. Wpisuje się  bowiem w trend tzw. „rehabilitacji węgla” jako cyt.: „niesłusznie i bez podstaw” (wg branży górniczej) eliminowanego z krajowego mixu energetycznego”. Pretekstem do „węglowego wzmożenia” ma być sytuacja geopolityczna i trudna sytuacja na rynku energii. Wszyscy wiemy, że to nie  toksyczny węgiel brunatny jest remedium na obecną katastrofę w  polskiej energetyce. Niestety może się zdarzyć, że złudne nadzieje  górników z Bełchatowa,  tak jak wiele razy w przeszłości,  będą wykorzystane przez szykujących się do kampanii wyborczej polityków. Prawda jest jednak taka, że powrotu do wydobycia i spalania węgla brunatnego nie będzie  i nie zmienią tego najbardziej nawet krewcy związkowcy.         

Czeskie oddziały Frank Bold oraz Greenpeace'u, lokalna grupa Sousedský spolek Uhelná oraz niemiecki  BUND Sachsen skierowały do Komisji Europejskiej skargę na porozumienie polskiego i czeskiego rządu odnośnie dalszej pracy kopalni Turów. Wg tych NGO dalsze funkcjonowanie kopalnie nie jest zgodne z prawem. Rząd czeski wycofał sprawę z TSUE, nie zadbał też o zabezpieczenie interesów mieszkańców pogranicza, gdzie systematycznie odsysane są wody przez odkrywkę.
Przypomnijmy, że PGE ubiega się o koncesję na wydobycie do 2044 r. a w ostatnim czasie GDOŚ wydał decyzję środowiskową która umożliwi przedłużenie pracy kopalni, odpowiadając po 2,5 roku na liczne skargi organizacji czeskich, niemieckich i polskich na decyzję RDOŚ dla kopalni Turów,

Ten raport warto przeczytać. Badania pogłębione to możliwość poznania opinii ludzi, ich zdania, a nie tylko procentów. Jaka przyszłość czeka wielkopolskie zagłębie? Raport nie porusza nowej wizji budowy elektrowni jądrowej w Pątnowie, ale pokazuje jak ludzie zawierzyli Funduszowi Sprawiedliwej Transformacji oraz, że w przypadku rekultywacji i tworzenia miejsc pracy należy śledzić wszystkie możliwe fundusze.
Przykładowa wypowiedź: „Teraz opada kurtyna zachwytu i zaraz zacznie się panika: o matko, chyba coś poszło nie tak! Inne regiony przestały wierzyć, a może przestały się oglądać na Fundusz Sprawiedliwej Transformacji i biorą środki skąd się da i idą do przodu. My stoimy w miejscu. Pytanie, czy to nie jest jak na przystanku, kiedy przyjeżdża twój autobus, a ty go nie zauważasz, bo się zamyśliłeś. Obawiam się, że zaraz się zaczną wybory samorządowe i moment na start funduszu już minął, a gdyby teraz się zaczął to zostanie potraktowany jak fundusz wyborczy. (…) Paradoksalnie teraz lepiej byłoby żeby funduszu nie było albo jakby się jeszcze bardziej opóźnił.”

Bloki E i F elektrowni Jänschwalde, tuż przy granicy z Polską, od 1 października  zostały ponownie dopuszczone do udziału w rynku energii elektrycznej – powód to oszczędzanie gazu do produkcji energii elektrycznej. Wciąż jednak bloki te pracują bez wymaganych pozwoleń emisyjnych, dostały jednak od rządku „pozwolenie warunkowe”. Bloki pamiętające czasy NRD, zostały wyłączone w 2018 i 2019 ze względu na wymogi ochrony klimatu oraz emisje siarki i rtęci. Zdecydowano, że bloki zostaną przesunięte do rezerwy bezpieczeństwa (Reserve für Notsituationen).

Republika Federalna zgłosiła też Komisji Europejskiej plan wsparcia instalacji w kwocie 450 mln EUR, aby zrekompensować operatorom elektrowni koszty poniesione w związku z zapewnieniem funkcjonowania jednostki. Środki te pochodzą z pieniędzy podatników
Koncern LEAG wkrótce po ponownym uruchomieniu musiał jednak wyłączyć z sieci blok elektrowni F Jänschwalde ze względu na awarię.
Bloki E i F mają działać przynajmniej do czerwca 2023 r.

Niemcy idą na kolejne ustępstwa ze względu na napiętą sytuację i potrzebę oszczędzania gazu. Wieś, która stała się nowym Hambacher Forst jest od lat broniona przez mieszkańców i aktywistów, którzy na miejscu urządzili permanentny obóz protestacyjny. Rozczarowanie budzi najbardziej fakt, że także partia Zieloni przyczyniła się do „zielonego światła” dla zniszczenia wsi. 12 listopada na miejscu ma się odbyć protest.