Pod Prąd

styczeń 2021

Władze i obywatele miasta Żytawa (Zittau), a także posłowie do Parlamentu Saksońskiego i powiatu Görlitz złożyli oficjalną skargę do Komisji Europejskiej w sprawie polskiej kopalni odkrywkowej Turów.
„Od początku w całym procesie brakuje otwartości i jasnej komunikacji. Polski rząd uchyla się od odpowiedzialności nie tylko za sektor energetyczny kraju, ale również za mieszkańców regionów węglowych. Region kompleksu Turów nie podlega unijnemu Funduszowi Sprawiedliwej Transformacji. To powoduje poważne konflikty, ale też naraża mieszkańców na utratę środków finansowych” – podkreśla Radosław Gawlik, prezes Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA.

„Obniżenie stanu wód gruntowych w wyniku eksploatacji węgla brunatnego w Turowie już teraz powoduje wymierne obniżenie poziomu gruntu pod Żytawą. Musimy podejmować działania, ponieważ transgraniczne obniżenie poziomu wód gruntowych najpierw odetnie nam dopływ wody, a potem ziemia dosłownie wymknie się spod naszych stóp!” - komentuje skarżący Dr Daniel Gerber.

„Opublikowana kwota znacznie przekraczająca w przeliczeniu 2 miliardy złotych dla południa województwa to zwieńczenie wielu miesięcy naszych trudnych rozmów, zarówno z przedstawicielami Komisji Europejskiej, jak i administracji krajowej. Dzięki dobrej współpracy z polskim rządem udało się wypracować taki algorytm, który gwarantuje, że gigantyczne pieniądze popłyną tam, gdzie są najbardziej potrzebne, czyli do 5 powiatów byłego województwa wałbrzyskiego. Jest to pewien rodzaj sprawiedliwości dziejowej, ponieważ takie pieniądze powinny uruchomione być już wiele lat temu”

Polski rząd, PGE oraz władze Bogatyni liczą, że sprawiedliwa transformacja możliwa będzie wbrew prowadzeniu działalności górniczej i energetycznej opartej na węglu brunatnym.
„W ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji przyznana została gigantyczna kwota 556 milionów euro dla Dolnego Śląska, reprezentowanego obecnie przez pobliski Subregion Wałbrzyski, który do dziś boryka się z konsekwencjami braku takich pieniędzy w latach 90. Region zgorzelecki w związku z niejasnym stanowiskiem Polski dotyczącym przyszłości wydobycia i spalania węgla w Turowie oraz napiętą sytuacją międzynarodową jest jak na razie wykluczony ze środków unijnych na transformację” – komentuje R. Gawlik, przewodniczący  społecznego zespołu d.s. Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji powołanego przez prezydenta miasta Wałbrzycha Romana Szełemeja.
https://rozwojtak-odkrywkinie.pl/wiadomosci/item/551-kolejna-skarga-na-kopalnie-odkrywkowa-turow-konflikt-miedzynarodowy-trwa

Przeczytaj też Opinię o STRATEGII ZARZĄDZANIA TRANSFORMACJĄ OBSZARU WĘGLOWEGO NA POGRANICZU POLSKO - SAKSOŃSKIM W RAMACH PROJEKTU „TRANSITION”

Wielki sukces kampanii prawnej! Po ogłoszeniu przez ZE PAK rezygnacji z postępowania administracyjnego o wydanie decyzji środowiskowej dla odkrywki Ościsłowo, nadchodzą kolejne dobre wieści. ZE PAK o wycofał skargę kasacyjną w sprawie studium gminy Babiak. Studium blokowało możliwość budowy odkrywki Dęby Szlacheckie, ale ZE PAK próbował doprowadzić do  unieważnienia studium. W czerwcu 2018 roku spółka przegrała sprawę w WSA w Poznaniu. Teraz po wycofaniu skargi kasacyjnej wyrok WSA w Poznaniu stał się prawomocny. Ogromne gratulacje należą się fundacji prawniczej Frank Bold.

Prezes ZE PAK Piotr Woźny potwierdził rezygnację z powstania trzech odkrywek: Ościsłowo, Piaski i Dęby Szlacheckie. „Kierunki nowej koncepcji zakładają, że proces transformacji ZE PAK S.A. potrwa przez najbliższe lata. W tym czasie coraz więcej energii będzie wytwarzane z OZE, a po zakończeniu wydobycia węgla, produkowana będzie już wyłącznie zielona energia”

Wycofanie się  ZE PAK z eksploatacji nowych złóż wcale nie oznacza, że koncern może się już ogłaszać jako lider ekologii – wciąż bowiem trwa kontrowersyjne wydobycie w odkrywce Tomisławice. To kopalnia, która zmieniła życie wielu ludzi w piekło m.in. Jana Kwiatkowskiego, którego nie ma już niestety między nami.
Wanda Radowska tak wspomina Jego wkład w mobilizację społeczeństwa przeciw koncernom węglowym: „Radość z tego wydarzenia przyćmiona jest przez śmierć Jana Kwiatkowskiego,  który niestety nie doczekał tej doniosłej chwili.  Jego tragiczne doświadczenia z PAK i fakt że był jednym z niewielu, który odważnie mówił publicznie co spotkało jego i jego rodzinę w tej nierównej walce, otworzyło wielu osobą oczy. Była to przysłowiowa kropką nad I. Jego determinacja dała ludziom siły,  podnieśliśmy głowy i powiedzieli dość. To co przeżył, było wręcz nieludzkie. Wielkopolska miała Drzymałę a my w teraźniejszości mieliśmy JANA KWIATKOWSKIEGO. Dzięki takiemu człowiekowi i jemu podobnym wiele osób zachowało swoje domy, dorobki życia. Będą mogli spokojnie spać”.
Przypomnijmy reportaż Sprawa dla Reportera, poświęcony walce Jana Kwiatkowskiego o godne życie we własnym domu:

Konflikt wokół kopalni Turów wszedł mocno na ścieżkę ochrony dziedzictwa kulturowego. Coraz więcej podmiotów interesuje się zabytkami górnych Łużyc – regionu zupełnie nieobecnego na mapie atrakcji Dolnego Śląska. Mimo że kopalnia zdążyła już zniszczyć takie miejscowości jak Rybarzowice wraz z pałacami czy Wigańcice i ich domy przysłupowe, region wciąż zachwyca swoimi zabytkami a jednocześnie przeraża wieloletnimi zaniedbaniami. Do gry weszła m.in. wojewódzka konserwator zabytków znana z obrony mostu Plichowickiego, który miał spektakularnie spłonąć na potrzeby przemysłu filmowego.

Wizyta w Bogatyni uzmysławia, jakie „bogactwo” zapewnia zakład górniczy regionowi. Pomijając dziurawe drogi czy niszczejące zabytkowe budynki w mieście, warto odnotować, że pod względem jeszcze zachowanych warunków do rekreacji, region także upada. Niszczeje Zalew Witka – wcześniej stworzony w „czynie społecznym” przez pracowników kompleksu Turów. Styczniowy śnieg przypomniał też o walorach sąsiedniej Jasnej Góry, która mogłaby się stać mini ośrodkiem narciarskim, ale gmina Bogatynia nigdy jeszcze o tym nie pomyślała.

W Niemczech zaczynają się przetasowania na scenie politycznej, a to będzie miało związek także ze stosunkami międzynarodowymi oraz światowymi i unijnymi planami dekarbonizacji czy ochrony klimatu. Szefem partii CDU został Armin Laschet, który dał się poznać jako sojusznik koncernu RWE oraz specjalista od przepisów pożarowych w kontekście niszczenia obozu w Hambacher Forst. Armin Laschet wyśmiewał też aktywistów klimatycznych oraz dziwił się dlaczego klimat stał się nagle tak ważnym tematem.
W tym roku Angela Merkel nie będzie już więcej kandydować na urząd kanclerski. Armin Laschet ma duże szanse, że zajmie jej miejsce. Już pojawiają się głosy, że nie jest to dobra wiadomość dla klimatu.