kontakt:
redakcjaeko.org.pl
redakcjaeko.org.pl
Polska prezydencja w radzie trwa chociaż wydaje się, że polityka klimatyczna jest w niej słabo reprezentowana. Tymczasem ten rok jest kluczowy. W 2025 r. ustalany będzie wieloletni budżet unijny, w tym przyszłość Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST). Z ewaluacji dotychczasowych działań w regionach, które korzystają z FST wynika, że absorpcja tych środków w Polsce jest niska. Nie oznacza to jednak, że potrzeby są małe, wręcz przeciwnie. Polska w latach 2028-2034 potrzebuje ok. 17 mld zł. Bez tych środków regiony węglowe czeka bardzo trudny czas, w wielu miejscach widmo upadku górnictwa i regionu Wałbrzychu z lat 90 tych jest realne. W wielu miejscach można mówić o latach zaniedbań, ale właśnie dlatego polski rząd może się teraz wykazać zapobiegliwością i zadbać o te środki.
Pomoc z pieniędzy publicznych na transformację jest ważna, ale trudno ją obronić w czasach wojny, konkurencji z przemysłem zbrojeniowym czy z ogromną niepewnością jaką w świecie zasiał prezydent USA. Na bliskim horyzoncie stoi wojna handlowa. Dlatego Europa stanęła przed wyzwaniem, jakim jest ustalenie swojej strategii w dziedzinach energetyki i klimatu. Ambicje klimatyczne Unii Europejskiej spotykają się z rosnącą krytyką, mimo że w opinii naukowców są one słabe. Nauka przegrywa dzisiaj z populizmem, a bezmyślne cła powodują odwet. Nie są to dobre wróżby dla ochrony klimatu, który wymaga działań długofalowych i stabilności politycznej. Ochrona klimatu wiąże się z ochroną naszego bezpieczeństwa, tym samym wpisuje się w nasz podstawowy cel strategiczny, ale niestety brakuje myślenia i koordynacji. Wciąż mamy silosy wiedzy i kompetencji, gdzie ochrona środowiska wydaje się czymś luksusowym, na dodatek, czymś na potem. To pewnie dlatego m.in. wieloletnia ochrona wilka ma zostać złagodzona, to pewnie dlatego w Odrze już ponownie pływają śnięte ryby. W takiej sytuacji trzeba działać sprytem, stąd należy pochwalić determinację Fundacji Centralnej. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał właśnie dla niej korzystny wyrok, a Skarb Państwa ma wypłacić 1 mln zł nagrody za wskazanie winnego śnięcia tysięcy ryb. Konsekwencja jest przecież w cenie.
|
|
Węgiel brunatny |
|
|
Pod prąd marzec 2025, a w nim: |
|
|
Energetyka konwencjonalna |
|
|
Klimat |
|
|
OZE |
|
|
Niska emisja |
Kolejny raz aktywiści Greenpeace zdołali dostać się na teren kopalni i zająć koparki węgla Tym razem przekaz aktywistów coraz bardziej pokrywa się z apelem m.in. władz lokalnych, które też apelują do premiera Tuska i proszą o podanie konkretów w sprawie przyszłości kombinatu.
- Przez wiele lat mieszkańcy regionu byli oszukiwani, że przyszłość Turowa będzie świetlana aż do połowy lat czterdziestych. Nie ma takiej opcji. Turów, ze względu na rosnące koszty produkcji energii z węgla brunatnego, zostanie wyparty przez tanią w produkcji energię ze źródeł odnawialnych, która w połączeniu z magazynowaniem energii staje się stabilnym i bezpiecznym źródłem prądu. Czas skończyć z zaklinaniem rzeczywistości. Apelujemy dziś do premiera Donalda Tuska o pilne wyznaczenie daty zamknięcia Turowa i zainicjowanie prac nad planem transformacji regionu - powiedziała Małgorzata Lach, aktywistka biorąca udział w proteście.
Nowy niemiecki rząd będzie zdecydowanie zabiegał o eliminację węgla brunatnego z energetyki. „Podtrzymujemy uzgodnioną ścieżkę wygaszania energetyki opartej na węglu brunatnym najpóźniej do 2038 roku”, napisano w ujawnionym wczoraj (25 marca) dokumencie.”
^menu
^menu
Obowiązkowe cele magazynowania gazu na poziomie 90 procent przed sezonem zimowym zostały wprowadzone w 2022 roku, aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw w obliczu ograniczonych przepływów surowca z Rosji. Jednak zdaniem Muellera obecny system prowadzi do zniekształceń na rynku i utrudnia naturalne mechanizmy cenowe.
Nie do końca wiadomo, jak ma wyglądać wybór lokalizacji dla nowego składowiska odpadów radioaktywnych. Przeprowadzone do tej pory nabory chętnych do tego gmin za każdym razem kończyły się fiaskiem. Ministerstwo Przemysłu chciało samo wskazać teren, ale na razie nie ma ku temu podstaw prawnych.
Kanadyjski dozór jądrowy wydał zezwolenie na budowę pierwszego na świecie reaktora typu BWRX-300 w elektrowni Darlington w prowincji Ontario. Reaktory tego typu i w tej technologii planuje budować w Polsce spółka Orlen Synthos Green Energy. Zgodnie z wcześniejszymi planami po Kanadzie kolejne takie reaktory miałyby stanąć w Polsce w latach 30.
O sprawie jest wyjątkowo cicho, ale uszkodzony sarkofag w Czarnobylu wciąż jest niebezpieczny. Greenpeace Ukraina poinformowało o poważnych uszkodzeniach sarkofagu w Czarnobylu, które są wynikiem ataku drona. Połowa północnej konstrukcji betonowej arki, pod którą znajduje się zniszczony reaktor, została poważnie uszkodzona. Atak ten, według organizacji, może być jedną z najpoważniejszych zbrodni wojennych przeciwko Ukrainie.
Na rosyjskie statki z ropą nałożono sankcje. Walka jest nierówna, ponieważ aby uniknąć sankcji, statki transportujące rosyjską ropę chowają się za egzotycznymi banderami oraz skomplikowanymi strukturami własności i zarządzania. Sama ropa jest kilkukrotnie przeładowywana między tankowcami, mieszana z surowcem pochodzącym z krajów nie objętych sankcjami, a statki mają zwykle wyłączone systemy identyfikacyjne.
^menu
Komisja Europejska wprowadziła pakiet Omnibus, aby firmy m.in. raportowały swój wpływ na zrównoważony rozwój. Teraz obserwujemy rozmiękczanie pierwotnych pomysłów.
– Rynek spodziewał się zmian, ale na pewno nie tak drastycznych. Przecież europejskie przedsiębiorstwa miały mieć przewagę konkurencyjną dzięki wyższym standardom, które teraz mogą zniknąć jako parametr konkurencyjności. Wycofanie przepisów, których niektóre europejskie przedsiębiorstwa nawet nie zaczęły stosować, byłoby lekkomyślne.
Z ostatniego badania Eurobarometru wynika, że spośród wszystkich krajów UE to w Polsce najwięcej osób uważa, że zmiana klimatu jest powodowana głównie naturalnymi cyklami, a nie działalnością człowieka. Sądzi tak 52 proc. społeczeństwa.
Na liście prelegentów Polskiego Kongresu Klimatycznego na krótko pojawili się denialiści klimatyczni. Wcześniej zdobyli tytuł w kategorii klimatyczna bzdura roku.
Społeczny Fundusz Klimatyczny, który zacznie funkcjonować w 2026 roku, stanowi jeden z kluczowych instrumentów umożliwiających sprawiedliwą transformację energetyczną w Unii Europejskiej. W świecie coraz bardziej odczuwalnych skutków zmiany klimatu i rosnących kosztów energii SFK stwarza szansę na poprawę bytu wielu rodzin borykających się z ubóstwem energetycznym i transportowym.
– Bogata część populacji jest odpowiedzialna za znacznie większą część emisji, zatem potrzebna jest redystrybucja i zrównoważony dialog między osobami odpowiedzialnymi za politykę klimatyczną i społeczną. – Polityka klimatyczna powinna przynosić korzyści najsłabszym i wyciągać ich z ubóstwa energetycznego lub transportowego. Mechanizmem realizującym te cele ma być Społeczny Fundusz Klimatyczny.
Donald Tusk zapowiedział na początku marca 2025 uwolnienie do 30 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy na obronność i przemysł obronny. Środki zostaną przesunięte na ten cel m.in. z wydatków w ramach Zielonej Transformacji Miast. Wypowiedź ta konfrontuje wydatki na klimat i obronność. O konieczność ograniczenia wydatków na klimat, na rzecz obronności wiele słyszałem także podczas X Kongresu Samorządów w Mikołajkach. Problem w tym, że pomiędzy wydatkami na klimat i obronność nie ma i nie musi być konfliktu. Mogą współpracować.
Jednym z głównych filarów nowej strategii KE jest wzmocnienie łańcucha dostaw surowców niezbędnych do produkcji akumulatorów. Aby ograniczyć zależność od dostawców spoza Europy i zabezpieczyć produkcję baterii, Komisja przeznaczy 1,8 mld euro na rozwój europejskiej infrastruktury i innowacji w tej dziedzinie.
Mammoth to ambitny projekt, ale nie rozwiąże problemu globalnego ocieplenia w pojedynkę. Większość naukowców zgadza się, że usuwanie CO2 z atmosfery to tylko jedno z narzędzi w walce z kryzysem klimatycznym – kluczowe pozostaje drastyczne ograniczenie emisji.
Aby technologia DAC miała realny wpływ na klimat, musielibyśmy usuwać około 70 mln t CO2 rocznie do 2030 r. – a obecnie usuwamy zaledwie 0,01 mln t. Dla porównania powstająca w Teksasie instalacja Stratos ma mieć zdolność usuwania 500 000 t CO2 rocznie.
Nowy plan Francji dotyczący adaptacji do skutków zmian klimatu obejmuje 52 środki. Mają one przygotować kraj na to, że do 2100 roku temperatura podniesie się o 4°C w porównaniu z czasami przedindustrialnymi.
- Po pierwsze, wody w oceanach i morzach przybywa ze względu na wzrost temperatur. Kiedy woda robi się cieplejsza, to staje się mniej gęsta, czyli rośnie jej objętość. Po drugie, wody przybywa w rezultacie topnienia lądolodów na Grenlandii czy Antarktydzie oraz innych lodowców, w tym górskich
Prokuratura w niemieckim Monachium oskarżyła grupę aktywistów Ostatniego Pokolenia o udział w organizacji przestępczej. Grupa znana jest z radykalnych form manifestowania niezgody na istniejącą krajową politykę klimatyczną.
^menu
Te skoki cen jedynie w ograniczonym zakresie wpłynęły na średnie ceny, ale stanowiły ważne sygnały, które zmotywowały elastycznych producentów do zwiększenia generacji oraz elastycznych konsumentów do ograniczenia zużycia. Takie wydarzenia mogą działać jako potencjalny „stress test” dla systemu. Ostatnie tego rodzaju sytuacje zostały pomyślnie rozwiązane bez wpływu na bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej, co podkreśla odporność systemów energetycznych – oceniają autorzy raportu Global Energy Review 2025.
W sobotę, 22 marca 2025, ceny energii elektrycznej na polskiej giełdzie spadły do najniższego poziomu w historii, osiągając minus 429 zł/MWh. Odbiorcy mogą zarobić na tym, że pobiorą dziś prąd. Nowy dylemat gospodarstw domowych korzystających z cen dynamicznych, to jak zużyć prąd, którego mamy pod dostatkiem, aby obniżyć rachunek.
Projekt ma na celu implementację przepisów unijnych oraz realizacje obowiązków wynikających z KPO. W projekcie znalazły się rozwiązania postulowane przez branżę od wielu lat, wśród nich: uproszczenie procesu przyłączeniowego i lepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury; usprawnienie planowania rozwoju sieci i skrócenie czasu przyłączeń czy zwiększenie transparentności procesu przyłączeniowego.
W projekcie przekazanym do konsultacji publicznych przez MKiŚ znalazło się wiele rozwiązań prawnych, które są zgodne z propozycjami zgłaszanymi wcześniej przez branżę i organizacje pozarządowe. Część z tych propozycji została przedstawiona m.in. w ostatnim raporcie Forum Energii współtworzonym przez Fundację ClientEarth.
Polska ma ogromny potencjał w zakresie produkcji biogazu i biometanu, jednak wiele przeszkód stoi na drodze do jego pełnego wykorzystania. Jarosław Wasilewski z Neo Bio Energy wskazuje na potrzebę zmian regulacyjnych i wsparcia systemowego, żebyśmy mogli w pełni wykorzystać swoje zasoby.
Rynek energii słonecznej znalazł się w punkcie zwrotnym - wieszczą eksperci. Wszystko za sprawą nowej o wiele tańszej technologii produkcji akumulatorów, która została już wdrożona. Ceny magazynów energii mają spaść wkrótce o 80%.
Społeczności energetyczne mogą dać szansę na decentralizację sieci oraz tańszy i bardziej stabilny prąd dla mieszkańców poszczególnych regionów. Pierwsze polskie przykłady pokazują, że korzystają na tym wszyscy, zarówno podmioty wytwarzające energię, jak i te, które jej potrzebują. Droga do wprowadzenia tego rozwiązania nadal wydaje się długa. Tym bardziej że Polska i Węgry ociągają się z wprowadzeniem przepisów, które mogłyby tę zmianę ułatwić.
Według raportu Urzędu Regulacji Energetyki w Polsce działa już ponad 1,5 mln mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii. Regulator podkreśla, że zmniejsza się jednak dynamika rozwoju tego sektora.
Instytut Zachodni w nawiązaniu do raportu marynarki wojennej Niemiec spowalnianie i zakłócanie realizacji projektów może być „celowo wykorzystywane przez Chiny jako środek presji politycznej lub nawet instrument wojny gospodarczej”. Eksperci wskazują na ryzyko celowego zakłócania dostaw energii, pozyskiwania wrażliwych danych dotyczących infrastruktury krytycznej oraz prowadzenia działalności szpiegowskiej dzięki instalowanym w elektrowniach radarom, kamerom i instalacjom podwodnym. Cytowany przez „Handelsblatt” ekspert ds. energetyki wiatrowej podkreślił, że: „Ruchy niemieckiej marynarki wojennej, okrętów podwodnych, floty powietrznej − wszystko to można teraz obserwować za pomocą czujników offshore”.
^menu
Polski Alarm Smogowy poddał analizie ogłoszone zmiany w programie Czyste Powietrze ( PCzP) – mimo kilku pozytywnych korekt, nowa odsłona programu nie rozwiązuje kluczowych problemów, które były przedstawiane jako główne powody jego wstrzymania – zatory płatnicze spowodowane nadmierną biurokracją oraz nadużycia ze strony nieuczciwych firm, zawyżających koszty i świadczących słabej jakości usługi. Co zupełnie niezrozumiałe, nowe zasady PCzP prowadzą do wykluczenia z programu nawet kilkuset tysięcy gospodarstw domowych o najniższych dochodach, pogłębiając problem ubóstwa energetycznego.
Coraz bliżej uruchomienia nowej wersji programu „Czyste Powietrze”, która wprowadza większe wsparcie dla najuboższych, uproszczone procedury i bardziej przejrzyste zasady finansowania. Dzięki dodatkowemu budżetowi 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego program ma być skuteczniejszym narzędziem walki z ubóstwem energetycznym i smogiem
Ile kosztuje węgiel w marcu 2025? Na największe obniżki trzeba jeszcze poczekać.
^menu
Radosław Gawlik, Hanna Schudy, Witold Miklaszewski
Wydaje: Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA przy współpracy przedstawicieli Ogólnopolskiej Koalicji "Rozwój TAK - Odkrywki NIE".
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, ul. Białoskórnicza 26, 50-134 Wrocław
| Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) marzec 2025 |
| Energia kobiet w transformacji regionu zgorzeleckiego vol. 2 |
| Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) luty (...) |
| Chcą przyznać osobowość Odrze, żeby ją chronić. Jest (...) |
| 1.5 dla OPP |
| Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) |
| Sąd rozstrzyga: prace regulacyjne na Odrze wykonano nielegalnie |
| prof. Jan Popczyk: Trzy fale elektroprosumeryzmu |
| Jean Gadrey: Pogodzić przemysł z przyrodą |
| Jak wyłączyć ziemię z obwodu łowieckiego i zakazać (...) |
| Bez mokradeł nie zatrzymamy klimatycznej katastrofy |
| Zielony Ład dla Polski [rozmowa] |
| We Can't Undo This |
| Robi się naprawdę gorąco |
Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
