home odkrywki energia monitoring dla klimatu interwencje ptaki.info smog. redakcja@eko.org.pl
home odkrywki energia monitoring dla klimatu interwencje ptaki.info smog. redakcja@eko.org.pl
tytul: Newsletter 05/2017tytul: Newsletter 04/2017tytul: Newsletter 03/2017tytul: Newsletter 02/2017tytul: Newsletter 01/2017tytul: Newsletter 12/2016tytul: Newsletter 11/2016tytul: Newsletter 10/2016
min
dla klimatu

Newsletter 06/2017

opublkowano 9 lipca 2017r.

Motto:

 

"Pokój musi być czymś zdecydowanie więcej niż tylko brakiem wojny".

 

Helmut Kohl

 

 

Energia dla Klimatu, czerwiec 2017

 

W tym numerze m.in. o konferencji "Konin. Powrót do przyszłości", dramatycznym raporcie NIK o górnictwie - studni bez dna, konieczności transformacji energetycznej – polskiej racji stanu, o tym jak drogo, w porównaniu z innymi Europejczykami, musimy płacić za prąd i rządowych propozycjach budowy rynku mocy, który może utrwalić emisyjność polskiej energetyki. A także o Matkach Polkach na Wyrębie, które przekazały papieżowi Franciszkowi raport o ekologicznych grzechach Polski i stanie naszego powietrza, karach dla małopolskich gmin za brak walki ze smogiem, stratach energetyki wiatrowej i determinacji Parlamentu Europejskiego – mimo abdykacji USA z paryskiego porozumienia klimatycznego – do dalszego zdecydowanego wprowadzania ograniczania emisji gazów cieplarnianych. I jeszcze gratka dla pasjonatów motoryzacji elektrycznej - wrażenia, oceny i wnioski po przejechaniu 100 tys. km samochodem Tesla.

 

Życzymy pożytecznej lektury

 

 

W Koalicji „Rozwój TAK - Odkrywki NIE”

 

Przyszłość Konina w rękach aktywnych obywateli! - konferencja "Konin. Powrót do przyszłości"

(źródło: rozwojtak-odkrywkinie.pl)

12 czerwca zorganizowaliśmy (Fundacja "RT-ON" z pomocą i udziałem EKO-UNII) w Koninie konferencję "Konin. Powrót do przyszłości" dotyczącą rozwoju miasta w kontekście spadku znaczenia przemysłu energetycznego opartego na wydobyciu i spalaniu węgla brunatnego.

 

"Wykorzystanie możliwości jakimi dysponuje Konin oraz mogące się pojawić w trakcie procesu przemian zagrożenia na rynku pracy, dotykające małej i średniej przedsiębiorczości czy zagospodarowania przestrzeni miejskiej są tematami spotkania. Miasto Konin w ciągu kilku lat przejdzie transformację ekonomiczną, która powinna stać się szansą na rozwój społeczny, gospodarczy i technologiczny" – mówił Tomasz Waśniewski, prezes Fundacji "RT-ON" do blisko setki zgromadzonych, w tym reprezentantów górniczych związków zawodowych.

 

 

Konin bez kopalni to Konin w czarnych barwach? - audycja z cyklu "Energia dla klimatu" w radiu TOK FM

(źródło: tokfm.pl)

Rozmowa z Justyną Król z "Pracowni Miejskiej" z Konina oraz Moniką Sadkowską i Jakubem Gogolewskim z Fundacji "Rozwój TAK – Odkrywki NIE". Rozmowę prowadzi red. Ewa Podolska – TOK FM.
 

 

Co zamiast węgla w Koninie?

Dziś to najczęściej stawiane pytanie przez mieszkańców.

 

 

i kolejne doniesienia na ten temat "konińskich" odkrywek:

 

KE ponownie upomina Polskę w sprawie odkrywki Tomisławice

(źródło: przyjezierze.org/pl)

"Jest to kolejny krok w sprawie odkrywki Tomisławice, która od samego początku powstawła z rażącym naruszeniem prawa. Trzeba przyznać, że mimo długotrwałego dochodzenia w KE sprawa została zbadana i możemy mówić o sporej satysfakcji - po prostu mieliśmy rację a walka miała sens. Teraz czekamy na kolejne kroki KE" – cieszy się Józef Drzazgowski (autor wniosku do KE), prezes  Stowarzyszenia Ekologicznego ''EKO – PRZYJEZIERZE''.

 

 

Złych wiadomości dla ZE PAKu ciąg dalszy

 

 

Czy Konin poradzi sobie z bezrobociem podobnie jak Zabrze?

 

 

Zygmunt Solorz w konińskim urzędzie miejskim

 

 

Wiceminister Mariusz Gajda: będziemy ratować jezioro Wilczyńskie

(źródło: cire.pl)

Odnosząc się do decyzji ws. odkrywki minister zaznaczył, że "to, że takie elektrownie i kopalnie muszą funkcjonować, to nie ulega najmniejszej wątpliwości i tutaj nie dziwię się ani ministrowi energii, ani Wyższemu Urzędowi Górniczemu, że popiera tego typu działania. Niemniej one muszą być wykonane w stopniu takim, aby minimalizować skutki tej działalności" - podsumował Gajda.

 

 

Pełny zapis pytań posłów Tomasza Nowaka i Rafała Grupińskiego (obaj z PO), i odpowiedzi wiceministera Gajdy (Sprawozdanie Stenograficzne z 43. posiedzenia Sejmu, 8.06 2017 r., s. 146-148):

 

 

i dalej w tej sprawie:

 

Posłowie pytali w sejmie o Jezioro Wilczyńskie. Kopalnia powinna naprawić szkody – odpowiadał minister

 

 

Nie będzie ani jeziora Wilczyńskiego, ani przemysłu wydobywczego

 

 

Greenpeace przeciwko powstaniu kopalni Złoczew

(źródło: dzienniklodzki.pl)

Aktywiści Greenpeace’u chcą zablokować wydanie decyzji środowiskowej dla kopalni Złoczew. Od tej decyzji zależy rozwój Złoczewa i okolic. Artykuł kończy się żałobnym stwierdzeniem Adama Olejnika ze związku zawodowego Odkrywka: "Zablokowanie Złoczewa oznacza śmierć dla regionu".

Komentarz redakcji:

Szkoda, że niby poważna gazeta – Dziennik Łódzki, tak jednostronnie przedstawia problem i włącza się do fałszywej śpiewki, że w XXI wieku odkrywka to rozwój.

 

 

Parlamentarny Zespół ds. inwestycji: "Złoczew - eksploatacja złoża węgla brunatnego jako element bezpieczeństwa energetycznego kraju"

(źródło: sejm.gov.pl)

Program posiedzenia:

1) Inwestycje w nowe odkrywki węgla brunatnego w kontekście propozycji Unii Europejskiej - pakiet zimowy,

2) Koncesje dla inwestycji - nowe odkrywki węgla brunatnego - harmonogram.

 

 

Pod Prąd - Informator Koalicji "Rozwój TAK - Odkrywki NIE" 6 / 2017

(źródło: eko.org.pl)

W numerze m.in. o "II Okrągłym Stole Energetycznym", na którym Koalicję "RT-ON" reprezentowali Zdzisław Rembisz (b. wójt gminy Zgierz) oraz Tomasz Waśniewski (Fundacja "RT-ON"), kilka "brunatnych fotek" z Bułgarii – ze smutnego miasta Pernik – zapisu konsekwencji tamtejszej odkrywkowej monokultury i wiersz (!) - o polskich odkrywkowych smutkach - Teresy Brauer "Epitafium dla Gopła".

 

 

Polityka i wydarzenia

 

Świat wraca do ropy, Polska - do surowców z Rosji

(źródło: rp.pl)

Węgiel jest na równi pochyłej. Udział tej najstarszej kopaliny energetycznej w światowym bilansie zużycia spadł do poziomu sprzed trzynastu lat i wyniósł 28,1 proc. Rekordzistą w spadku popytu na węgiel okazała się Wielka Brytania (-52,5 proc.) poziom z czasów rewolucji przemysłowej sprzed dwustu lat (!-red.). Tendencja ta na Wyspach trwa. W kwietniu tego roku brytyjska energetyka odnotowała pierwszy w historii "dzień bez węgla". To dane z corocznego, już 66. raportu o energetycznym stanie świata - Statistical Review of World Energy 2017 - najpoważniejszej i najstarszej publikacji oceniającej sytuację na globalnym rynku energii.

 

 

Odpowiedzialny Inwestor (OI)

(źródło: odpowiedzialny-inwestor.pl)

Lektura OI to chwila wytchnienia od ciasnoty i duchoty naszego polityczno-energetycznego zaścianka, z pogańską czcią "świętego węgla" jako bóstwa-szafarza bezpieczeństwa energetycznego. Odpowiedzialny Inwestor pisze o ważnych społecznie, ekonomicznie, środowiskowo i klimatycznie aspektach współczesnej transforumującej się - światowej i polskiej energetyki – o odchodzeniu od węgla w kierunku energii oszczędnych, rozproszonych, odnawialnych i prosumenckich.

 


Transformacja energetyczna racją stanu Polski

(źródło: partiazieloni.pl)

Zieloni jako jedyna partia w Polsce od momentu powstania w 2003 r. jednoznacznie i stanowczo opowiadają się za energetyką odnawialną i rozproszoną oraz szybkim odchodzeniem od uzależnienia od węgla.

 

 

Prezentacja na ten temat autorstwa dr Miłosławy Stępień i Radosława Gawlika:

 

 

także o tym:

 

Transformacja polskiej energetyki - audycja z cyklu "Energia dla klimatu" w radiu TOK FM

(źródło: tokfm.pl)

Rozmowa z prof. Janem Popczykiem – guru polskiej energetyki odnawialnej i rozproszonej, którą współprowadzą red. Ewa Podolska – TOK FM i Radosław Gawlik - Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Partia Zieloni.
 

 

Transformacja polskiego rynku energii elektrycznej - czas na strategiczne decyzje

(źródło: eko.org.pl) 

Relacja  dr. Michała Wilczyńskiego z posiedzenia Parlamentarnego Zespołu Górnictwa i Energii (7-06-2017) zaproszonego na wniosek Fundacji "Rozwój TAK-Odkrywki NIE".

 

 

Transmisja posiedzenia Zespołu (1g. 26min):

 

 

Prezentacja prof. Jana Popczyka:

"Transformacja (polskiej) energetyki z monorynkiem energii elektrycznej w centrum"

(prezentacja przygotowana na to i poprzednie [25 maja] posiedzenie Zespołu – tylko dla zaawansowanych):

 

 

Raport NIK: górnictwo na równi pochyłej

(źródło: wyborcza.pl)

66 miliardów (!) złotych włożyło państwo w ciągu 10 lat w sektor górniczy. Mimo to kopalnie odnotowują straty, sprzedaż węgla spada, właściciele spółek zatrudniają za dużo osób, a sektorem rządzą związki zawodowe - wynika z opublikowanego właśnie raportu NIK. Ale rząd nie widzi problemu.

 

 

i jeszcze:

 

NIK o górnictwie w latach 2007-2015: chaos, bałagan, niemoc

(źródło: wnp.pl)

Przerażający obraz tego, co działo się w górnictwie, przedstawia raport Najwyższej Izby Kontroli. Wskazuje ona, że w latach 2007-2015 nie wykorzystano szans, jakie górnictwu węgla kamiennego dały zarówno efekty wcześniejszych reform tego sektora jak i dobra koniunktura na węgiel kamienny.

 

 

Janusz Steinhoff: "Mam nadzieję, że rząd nie będzie tkwił w kleszczach populizmu politycznego, będzie konsekwentny i podejmie racjonalne decyzje wobec branży".

 

Komentarz redakcji:

My tej nadziei nie mamy, bo coraz więcej wskazuje, że ten rząd ma rosnący "deficyt racjonalności". Jest populistycznym "handlarzem strachu", a, niestety, bezpieczeństwo energetyczne doskonale się do takiego "handlu" nadaje.

 

 

Komentarz Magdaleny Zowsik, ekspertki Greenpeace Polska ds. polityki energetycznej:

"Dotowanie węgla to studnia bez dna - pora na odpowiedzialne rozwiązania".

 

 

Jednym ze sposobów na ratowanie polskiego węgla ma być jego zgazowywanie. Tę "melodię" słychać ostatnio coraz częściej. W poprzednim numerze przedstawiliśmy krytyczną ocenę - prof. Mielczarskiego - tych pomysłów. Teraz na pytanie: Czy budowa instalacji do zgazowywania węgla ma ekonomiczną rację bytu? - odpowiada portalowi wnp.pl Janusz Wiśniewski, wiceprezes KIG, były prezes Zakładów Azotowych Kędzierzyn i PKN Orlen.

- Zgazowanie węgla się opłaca wszędzie tam, gdzie jest tani surowiec i brak polityki ochrony środowiska, szczególnie w zakresie zanieczyszczenia ziemi i emisji CO2. Gdy spełniony jest tylko jeden z tych warunków - potrzebne są subsydia, najczęściej podatkowe, a w pozostałych przypadkach takie projekty uznane są za szalone. Do tej grupy należy zaliczyć polskie projekty.

 

Komentarz redakcji:

Tę celną, "psychiatryczną", diagnozę stawia fachowiec - Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego i Gazowniczego, Wiceprezes Krajowej Izby Gospodarczej, Prezes Polsko-Brazylijskiej Izby Gospodarczej oraz Członek World Petroleum Council. Naszym zdaniem gadanie o zgazowaniu węgla, to kolejna "kroplówka" przedłużająca konwulsje polskiego górnictwa i wyraz determinacji w obronie wielu interesów, które na nim żerują.

 

 

i komentarz Bartłomieja Derskiego z portalu Wysokienapiecie.pl:

 

 

Kopalnie zarabiały średnio 65,79 zł na tonie węgla

(źródło: rp.pl)

W pierwszych czterech miesiącach tego roku polskie kopalnie zarabiały średnio 65,79 zł na sprzedaży jednej tony węgla, wobec blisko 40 zł straty na tonie w tym samym czasie przed rokiem – wynika z danych katowickiego oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu (ARP).

 

Komentarz redakcji:

Ale diabełek tkwi w szczegółach: węgiel koksowy vs energetyczny. Pierwszy zarabia, drugi traci. Więc chwilowo, bilansowo, kopalnie "zarabiają". Wniosek strategiczny jest prosty – w okresie przejściowym w odchodzeniu od węgla zachować kopalnie "koksowe", a "energetyczne" wygaszać jak najszybciej.

 

 

Zmiany w energetyce są nieuniknione

(źródło: chronmyklimat.pl)

- Koszty pracy w Polsce już są względnie wysokie, górnictwo musi konkurować na rynku pracy z przemysłem przetwórczym, usługami, utrzymanie dotychczasowego modelu wydobycia węgla staje się niemożliwe - dr Michał Wilczyński podsumowuje debatę online "Dlaczego węgiel tanieje?".

 

 

Bardzo drogi prąd w Polsce

(źródło: rp.pl)

Norweg kupi za swoje miesięczne wynagrodzenie cztery razy więcej prądu niż Polak. Mamy jedną z najdroższych energii elektrycznych w Unii. Ale ranking dotyczy 42 krajów Europy według cen prądu płaconych przez obywateli w pierwszym półroczu 2017 r.

 

Komentarz redakcji:

Nominalnie cena naszego prądu (0,55 zł/kWh) jest ciut poniżej europejskiej średniej (0,6 zł/kWh). Najdrożej jest w Danii (1,26 zł), a za średnią miesięczną pensję Duńczyk może kupić "tylko" 9,5 tys. kWh, a Islandczyk aż 20,33 tys. A w naszym węglowym raju można za średnią pensję kupić ... 5,5 tys. kWh! Elektromobilność aż strach!

 

 

Rząd szykuje nowy abonament. Nie na RTV, ale na węgiel

(źródło: wyborcza.pl)

Kwota abonamentu węglowego może być wyższa niż tego na TVP. Jedyne, co może powstrzymać rząd PiS przed jego wprowadzeniem, to Komisja Europejska.

 

Komentarz redakcji:

Ta "węglowa danina" dotknęłaby ok. 14,5 mln gospodarstw domowych. Dobra zmiana w nowej odsłonie: 500+ minus "węglowa danina".

 

 

także na ten temat Karolina Baca-Pogorzelska z Dziennika Gazety Prawnej: 

 

Abonament za węgiel straszy Polaków

(źródło: biznesalert.pl)

Widełki cenowe dotyczące tego, ile naprawdę Kowalski dołoży do tego w rachunku za prąd są bardzo, ale to bardzo szerokie.
 

 

Padł rekord zapotrzebowania na moc

(źródło: rp.pl)

28 czerwca w krajowym systemie elektroenergetycznym padł rekord zapotrzebowania na moc w letnim szczycie. O godzinie 13:30 potrzebowaliśmy 22 883 MW. Dotychczasowa najwyższą wartość latem Polskie Sieci Elektroenergetyczne zanotowały 24 czerwca 2016 r. – było wówczas 22 750 MW.

 

 

także o tym:

 

Nowy rekord zapotrzebowania na moc w lecie - i co dalej?

 

 

oraz:

 

Upał znów wyłączy prąd

(źródło: rp.pl)

Już w drugiej połowie lipca grożą Polsce takie braki energii jak w lecie 2015 roku. Problemy może pogłębić zmniejszona moc w elektrowniach cieplnych, chłodzonych wodą z wysychających rzek.

 

 

dobry komentarz do powyższego problemu:

 

Czym jest rynek mocy? - audycja z cyklu "Zielono mi" w radiu TOK FM

(źródło: tokfm.pl)

W rozmowie udział biorą: Bogusława Matuszewska - menedżerka, była wiceprezeska ds. strategii i rozwoju w PGE, ministra ds. Energetyki i Środowiska w gabinecie cieni Kongresu Kobiet, dr Andrzej Kassenberg – Instytut na rzecz Ekorozwoju i dr Marcin Stoczkiewicz - Fundacja "ClientEarth Prawnicy dla Ziemi". Rozmowę prowadzi red. Ewa Podolska – TOK FM.

 

 

Jednym z pretekstów do powyższej rozmowy była analiza "Jakościowa ocena wpływu wprowadzenia rynku mocy na emisyjność krajowego systemu elektroenergetycznego" przygotowana przez Instytut na rzecz Ekorozwoju. Z analizy wynika, że scentralizowany model rynku mocy oparty o inwestycje w elektrownie węglowe jest zdecydowanie najbardziej emisyjnym wariantem rozwoju krajowej energetyki.

 

 

także na ten temat:

 

Rynek mocy może utrwalić emisyjność polskiej energetyki

 

 

oraz rozmowa: Czy rynek mocy ma sens?

z dr. Andrzejem Kassenbergiem na temat rynku mocy i związanych z tym ewentualnych zmian w emisyjności CO2.

 

 

Tchórzewski: udział węgla w produkcji energii elektrycznej mniejszy o 30 proc. do 2050

(źródło: teraz-srodowisko.pl)

- Stoimy na stanowisku, że jesteśmy w stanie, jako Polska, zmniejszyć zużycie węgla jeśli chodzi o produkcję energii elektrycznej z obecnych ponad 80 proc. do 50 proc. w 2050 r. - powiedział minister i wskazał na potrzebę zabezpieczenia dostaw węgla do elektrowni.

 

Komentarz redakcji:

Minister planuje "ambitne" obniżenie w ciągu 33 lat (!) zużycia węgla o ok. 32 proc. Już teraz powinien zwrócić się do UNESCO o wpisanie polskiej energetyki do eksluzywnego rejestru światowego dziedzictwa kultury przemysłowej. To byłaby inwestycja w przyszłość – turystyczną.

 

 

Miks tylko do 2030 r., OZE do 20 proc.

(źródło: rp.pl)

Do końca roku rząd przedstawi energetyczną politykę kraju. Ale nie będzie tam struktury paliw do produkcji energii w 2050 r., tzw. miksu energetycznego. – Można liczyć jedynie na wyznaczenie ścieżki do 2030 r. – mówi osoba zbliżona do resortu energii.

 

 

Steinhoff: przy najlepszej ofercie Węglokoks mógłby importować węgiel z Rosji

(źródło: wnp.pl)

Niedawno Węglokoks - w odpowiedzi na teksty w Rzeczpospolitej i Dzienniku Gazecie Prawnej, że będzie sprowadzał węgiel z Rosji - wystosował oświadczenie, że rozważa import węgla, ale nie będzie to import z Rosji.

 

- To jakiś absurd. A jeżeli dostawca rosyjski zaproponuje najlepsze warunki dostaw, to co wtedy? Przykładowo prywatny właściciel ciepłowni sam zadecyduje, skąd najbardziej opłacalny będzie węgiel dla niego - komentuje w rozmowie z portalem wnp.pl Janusz Steinhoff, były wicepremier i minister gospodarki.

 

 

PGG i Enea Trading: wykorzystać muły węglowe w energetyce

(źródło: wnp.pl)

Enea Trading i Polska Grupa Górnicza podpisały list intencyjny dotyczący współpracy na rzecz rozwoju technologii wykorzystania mułów węglowych w energetyce.

 

Komentarz redakcji:

"Zamulanie energetyki" komentowaliśmy już w poprzednich numerach. Potrzebujemy energetyki nowoczesnej, bezemisyjnej, odnawialnej i rozproszonej, a nie "mulistej".

 

 

Przerobią kopalnię Krupiński na elektrownię?

(źródło: rp.pl)

Jastrzębska Spółka Węglowa sprawdzi możliwość zbudowania elektrowni szczytowo – pompowej na infrastrukturze podziemnej kopalni Krupiński w Suszcu, która  w tym roku zakończyła wydobycie.

 

 

Co Enel zyska na przejeciu agregatora Enernoc?

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Zagraniczna energetyka podlega niespotykanej wcześniej transformacji coraz szybciej napędzana świeżością produktów wykreowanych przez kupowane za setki milionów euro relatywnie młode firmy. Ich wspólną cechą jest zdolność do identyfikowania oraz elastycznego zaspokajania nowych potrzeb w relacji koncern energetyczny - klient.

 

 

Atom

 

24 mld euro na utylizację odpadów z elektrowni jądrowych w Niemczech

(źródło: gramwzielone.pl)

Komisja Europejska zaakceptowała niemiecki program finansowania utylizacji odpadów promieniotwórczych. Jak zaznacza w komunikacie Bruksela, budżet ustalony odgórnie na około 24 mld euro nie gwarantuje pokrycia finalnych kosztów i że mogą one być dużo wyższe.

 

Komentarz redakcji:

Tani prąd z atomówek drastycznie drożeje kiedy trzeba po nich "posprzątać". A nie jest to proces jednorazowy i definitywny. "Bezpieczne" przechowywanie odpadów oczywiście kosztuje (utylizacja, monitoring itd.) i kosztować będzie jeszcze przez tysiące lat.

 

 

Uran z morza – niewyczerpalne źródło energii

(źródło: rp.pl)

Oceany zawierają ponad 4 miliardy ton uranu. To dość, by zaspokoić potrzeby energetyczne świata. Pod warunkiem, że uzyskanie uranu ze słonej wody będzie opłacalne – pisze profesor Andrzej Strupczewski, ekspert energetyki jądrowej, w najnowszym numerze dwumiesięcznika Energetyka.

 

Komentarz redakcji:

Idealna informacja w sezonie ogórkowym. Słońce, plaża, morze...uran! Profesorowi Andrzejowi Strupczewskiemu gratulujemy kolejnego ataku młodzieńczej, atomowej werwy.

 

 

Korea Południowa porzuca atom

(źródło: biznesalert.pl)

Nowy prezydent Korei Południowej Moon Jae-in stwierdził, że Seul powstrzyma się od budowy nowych elektrowni jądrowych i nie wydłuży okresu eksploatacji dotychczas wykorzystywanych reaktorów. Obecnie w Korei działa 25 reaktorów, które zapewniają jedną trzecią zużywanej w kraju energii. Korea chce, aby energia jądrowa została zastąpiona przez odnawialne źródła energii oraz LNG.

 

Komentarz redakcji:

A jeszcze w kwietniu wiceminister energii Andrzej Piotrowski był w Korei Południowej, by razem z nimi knuć jak nas wsadzić na atom. I znowu wychodzimy na głupka.

 

 

I jeszcze o Korei  Południowej:

 

Rząd Korei Południowej zamierza w centrum uwagi postawić środowisko i dopiero wokół niego budować strategie energetyczne (!!! - red.). Spowoduje to, że z jednego z największych zwolenników węgla i energii jądrowej Korea stanie się krajem promującym czystszą energię (gaz ziemny) i energię odnawialną.

 

 

Litwa: białoruska siłownia atomowa jest niebezpieczna

(źródło: rp.pl)

Białoruska siłownia atomowa budowana w Ostrowcu, w odległości 50 km od Wilna, jest niebezpieczna; zagraża bezpieczeństwu narodowemu Litwy, środowisku i zdrowiu społeczeństwa – stwierdza się w ustawie przyjętej w czwartek przez litewski parlament.

 

 

Niska emisja

 

Matki Polki na Wyrębie: informacja o powietrzu, którą otrzymał papież Franciszek

(źródło: krakowskialarmsmogowy.pl)

Pięć krakowianek pojechało do Watykanu, by papieżowi Franciszkowi wręczyć raport o ekologicznych grzechach Polski. W tym i o stanie naszego powietrza.

 

 

Posypały się kary dla gmin za ignorowanie walki ze smogiem i brak wymiany trujących środowisko pieców na węgiel

(źródło: wyborcza.pl)

Inspektorat Ochrony Środowiska ukarał pięć gmin Małopolski za brak walki ze smogiem. 30 kolejnych samorządów wkrótce otrzyma informacje o wysokości kar. Na liście gmin z najbrudniejszym powietrzem w kraju są turystyczne atrakcje Polski, m.in.: Zakopane, Nowy Targ, Rabka-Zdrój.

 

 

Program antysmogowy od jesieni

(źródło: teraz-srodowisko.pl)

Wymagania emisyjne dla nowych kotłów, preferencyjne kredyty do wymiany pieców, dopłaty dla najuboższych na paliwo do palenisk- m.in. takie rozwiązania mają zacząć obowiązywać jeszcze przed tegorocznym sezonem grzewczym - zapowiada wiceminister rozwoju Jadwiga Emilewicz.

 

 

Słowacja walczy ze smogiem. Działania podjęto po epizodzie smogowym, który w Polsce skwitowano by wzruszeniem ramion

(źródło: smoglab.pl)

W ostatnim sezonie grzewczym na Słowacji po raz pierwszy od 20 lat pojawił się problem ze smogiem. Nie lokalny, ale ogólnokrajowy – w wielu miejscach przekroczone były dopuszczalne normy jakości powietrza. Najgorzej było na Orawie i Kysucach, gdzie Słowakom "pomogliśmy" my – transgraniczną emisją zanieczyszczeń z Małopolski i Śląska.

 

 

"Złe" powietrze obniża "dobry" cholesterol. I przyczynia się do rozwoju chorób serca

(źródło: smoglab.pl)

Naukowcy dodali kolejną cegiełkę do naszej wiedzy o wpływie smogu na zdrowie układu krążenia. Według danych opublikowanych przez American Heart Association (AHA), zanieczyszczenia powietrza powiązane z ruchem ulicznym obniżają stężenie "dobrego" cholesterolu we krwi.

 

 

Zanieczyszczenie powietrza wpływa na poczucie szczęścia

(źródło: healpolska.pl)

Zanieczyszczone powietrze zagraża nie tylko zdrowiu fizycznemu, ale także zdrowiu psychicznemu oraz poczuciu dobrostanu, wynika z badań naukowców z University of York w Wielkiej Brytanii przeprowadzonych na grupie 50 tys. dorosłych mieszkańców Anglii.

 

 

Smog poza sezonem

(źródło: chronmyklimat.pl)

Wpływ zanieczyszczeń powietrza na organizm ludzki jest ogromnym problemem, który rzutuje także na strefę ekonomiczną. Na zewnętrzne koszty zdrowotne zanieczyszczeń składa się każdego roku: 12 tysięcy nowych przypadków hospitalizacji, ponad 500 tysięcy wizyt u specjalistów i aż 14 milionów utraconych dni pracy. Łączna wartość zewnętrznych kosztów zdrowotnych złej jakości powietrza w Polsce oceniana jest na 40 do 120 miliardów euro rocznie.

 

 

KE zwraca się do Polski w sprawie redukcji emisji z oparów paliwa

(źródło: teraz-srodowisko.pl)

14 czerwca Komisja Europejska zwróciła się do Polski w związku z brakiem zgłoszenia przez nasz kraj działań mających na celu redukcję emisji oparów paliw uwalnianych do powietrza podczas tankowania.

 

 

Katowicki Alarm Smogowy wyróżniony na Zamku Królewskim w Warszawie

(źródło: polskialarmsmogowy.pl)

5 czerwca 2017 r. na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczysta gala Super Samorząd 2017, podczas której Patryk Białas odebrał wyróżnienie dla Katowickiego Alarmu Smogowego za "niezłomne uświadamianie i przypominanie mieszkańcom, mieszkankom oraz władzom Katowic, jak ważne jest dbanie o jakość powietrza, którym oddychają".

 

 

O czyste powietrze trzeba walczyć przez cały rok

(źródło: bielskobiala.wyborcza.pl)

Przez kilka miesięcy cała Polska zajmowała się smogiem. Były konferencje, błękitne marsze, pikiety. Skończyła się zima i zrobiło się cicho. A sama uchwała antysmogowa problemu nie rozwiąże. A takiej koszmarnej zimy w Bielsku-Białej dawno nie było.

 

 

Zdjęcia z akcji, także protestujących psów dla których masek nie ma:

 

 

Rząd ma ostatnią szansę na wprowadzenie ambitnych regulacji ws. smogu przed zimą

(źródło: healpolska.pl)

Organizacja HEAL Polska wraz z sygnatariuszami petycji „Demaskujemy Smog – nowe regulacje potrzebne!” przypomina o smogu poza sezonem grzewczym apelując do Premier Szydło o ambitne normy dla paliw kotłów oraz obniżenie poziomów alarmowania o zanieczyszczeniach powietrza.

 

 

Łupki

 

Mała ilość gazu w odwiertach zniechęca łupkowych inwestorów

(źródło: biznesalert.pl)

Spadek zainteresowania wydobyciem gazu łukowego w Polsce spowodowany jest głównie małą ilością gazu w odwiertach – ocenia Ministerstwo Energii. Czynnikiem negatywnie wpływającymi na poszukiwania gazu łupkowego w Polsce są również zbyt duże koszty wierceń, wynoszące najczęściej od 15 do 20 mln USD za odwiert, co powoduje, że jednostkowy koszt wydobycia staje się o ponad 50 proc. wyższy niż w USA.

 

 

Gaz z amerykańskich łupków w Polsce

(źródło: polskielupki.pl)

8 czerwca nastąpiła pierwsza dostawa błękitnego paliwa z USA do terminalu w Świnoujściu. To jednocześnie pierwsza dostawa surowca z amerykańskich łupków do naszej części Europy.

 

 

Odnawialne źródła energii (OZE)

 

Po przejechaniu 100 tys. km samochodem elektrycznym Tesla. Wrażenia, oceny, wnioski

(źródło: gramwzielone.pl)

Podsumowanie i wnioski z użytkowania samochodu elektrycznego. Jak użytkowanie samochodu elektrycznego wygląda w praktyce, jak wygląda ładowanie, zasięg, koszty utrzymania, plusy i minusy w ekploatacji takiego pojazdu.

 

 

Spada produkcja "zielonej" energii

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Według analiz WysokieNapiecie.pl w tym roku produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (OZE) spadnie w Polsce po raz pierwszy od ponad dekady i wyniesie niespełna 22 TWh. Z tego za ok. 20 TWh przysługiwać będą zielone certyfikaty.

 

 

Brak przyłączeń i nowych umów w sieci PSE dla OZE

(źródło: gramwzielone.pl)

Polskie Sieci Elektroenergetyczne, pełniące funkcję operatora krajowego systemu przesyłowego, od roku nie przyłączyły do sieci żadnej instalacji odnawialnego źródła energii. Nie zanosi się, aby takie przyłączenia nastąpiły w najbliższych miesiącach.

 

 

Matematycy rozwiązują problemy energetyki

(źródło: naukawpolsce.pap.pl)

Jak wyciągać maksymalne korzyści z odnawialnych źródeł energii, nie narażając przy tym obywateli na przerwy w dostawie prądu elektrycznego? To jedno z wielu wyzwań, przed którymi staje rynek energetyczny. A pomóc mogą tu badania z wykorzystaniem zaawansowanych modeli matematycznych.

 

Komentarz Marcina Harembskiego z Fundacji Centrum Zrównoważonego Transportu:

Widzieliście? Ci sami (te same kręgi), którzy twierdzą, że "OZE nie w podstawie", że "się nie da", pracują nad tym, aby to było możliwe. I to (chyba?) w polskich realiach... Zatem, jak widać, nawet lobbyści mogą stać się matematykami. Przy okazji dowiedzieliśmy się o powstaniu nowego ośrodka: Narodowego Centrum Analiz Energetycznych.
 

 

Państwa UE za wyższym celem efektywności energetycznej

(źródło: gramwzielone.pl)

Przedstawiciele rządów państw Unii Europejskiej zgodzili się na podniesienie unijnego celu w zakresie poprawy efektywności energetycznej do roku 2030. Wcześniej przyjęty przez szefów państw UE cel 27 proc. prawdopodobnie zostanie zwiększony do 30 proc.

 

 

Energetyka odnawialna dowodzi swojej konkurencyjności i elastyczności

(źródło: teraz-srodowisko.pl)

Rozwój odnawialnych źródeł energii na świecie jest coraz bardziej dynamiczny. OZE stają się konkurencyjne, a większa elastyczność sieci pozwala im na uniezależnianie się od energetyki konwencjonalnej. Dzięki nowym 161 GW, moc zainstalowana pochodząca z odnawialnych źródeł energii pobiła w 2016 roku kolejny rekord – podkreślają autorzy nowego raportu REN 21.

 

 

Azja na czele inwestycji w OZE

(źródło: teraz-srodowisko.pl)

Do 2040 roku nakłady inwestycyjne na odnawialne źródła energii mają sięgać prawie trzech czwartych globalnych nakładów na energetykę.

 

 

Jak wyprodukować energię w oczyszczalni?

(źródło: teraz-srodowisko.pl)

Polepszenie efektywności energetycznej zakładów jest jednym z wyzwań stawianych przez ideę gospodarki o obiegu zamkniętym. Drogę wskazują Duńczycy - mają technologię oczyszczania ścieków, której towarzyszy produkcja energii z nadwyżką nawet 90 proc.

 

 

Lidl będzie sprzedawał energię. Tylko odnawialną

(źródło: gramwzielone.pl)

Lidl montuje na dachach swoich sklepów instalacje fotowoltaiczne, z których energia częściowo zaspokoi energochłonną infrastrukturę sklepów niemieckiej sieci, a w niektórych miejscach posłuży również do ładowania samochodów elektrycznych, za pomocą stacji, które Lidl buduje na przysklepowych parkingach.

 

 

Według Ministerstwa Energii OZE rozwija się zgodnie z planami

(źródło: rp.pl)

Polski sektor OZE rozwija się zgodnie z planami, a nawet lekko przekracza cele roczne; nie ma zagrożenia dla celu 15-proc. udziału energii z OZE w końcowym zużyciu energii brutto – wynika z informacji Ministerstwa Energii, przedstawionej senackim komisjom.

 

 

Europejskie budynki na ratunek oszczędnościom energetycznym

(źródło: chronmyklimat.pl)

Budynki, w których śpimy, jemy, robimy zakupy, uczymy się i pracujemy stwarzają ogromne możliwości: 67 mld euro oszczędności rocznie dla mieszkańców UE na rachunkach za energię w roku 2030 oraz zmniejszenie emisji CO2 o 156 milionów ton – równowartość emisji pochodzącej z 82 milionów samochodów.

 

 

Wielkopolska: dotacje na OZE na niespotykaną dotąd skalę

teraz-srodowisko.pl)

Urząd marszałkowski województwa wielkopolskiego pozyskał 90 mln złotych unijnego wsparcia na zakup, budowę oraz montaż instalacji do wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych.

 

 

Uliczne lampy sterowane z tabletu

(źródło: rp.pl)

W Kielcach trwają testy inteligentnego systemu sterowania oświetleniem drogowym Smart Save. Ma poprawić bezpieczeństwo: potrafi m.in. dostosowywać natężenie oświetlenia do aktualnej pory, pogody, a nawet natężenia ruchu. I może dać ok. 50-proc. oszczędności.

 

 

Aukcja OZE, jakiej Rosja nie widziała

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Rosjanie rozstrzygnęli właśnie największą w historii OZE w tym kraju aukcję. Ponad pół gigawata w fotowoltaice, ponad półtora w wietrze i 50 MW mocy zainstalowanej w małych elektrowniach wodnych. Ale jak to w Rosji, od tego "ile" i "czego" znacznie ciekawsza jest odpowiedź na pytanie "kto na tym zarobi?". To także potężny argument geopolityczny. Rosja może się jawić jako wiarygodny i lojalny sygnatariusz i wykonawca globalnego układu klimatycznego. W przeciwieństwie do USA.

 

 

Słońce

 

Czas na słoneczne elektrownie

(źródło: rp.pl)

Padające co roku latem rekordy zapotrzebowania na moc szarpią nerwy energetykom. Spaliby spokojniej, gdyby mieli więcej paneli fotowoltaicznych.

 

Komentarz redakcji:

Wystarczyłyby 3 "słoneczne GW" w polskim systemie energetycznym i bylibyśmy bezpieczni. Panie i panowie politycy - nie lękajcie się! Bierzmy przykład z sąsiadów. Niemców, kiedy napływa „żar tropików", ratuje zainstalowanych tam ok. 41 GW mocy paneli słonecznych (u nas nieco mniejszą moc ma cały system energetyczny). Czesi mają: 2,1 GW, a Słowacy 545 MW. A my ze słońca (wg danych z końca marca 2017) mamy tylko ok. 100 MW!

 

 

Solarny mur Trumpa. Ile może produkować energii i jakim kosztem?

(źródło: gramwzielone.pl)

– Nie popieram żadnego muru. Jednak jeśli już się go wybuduje, to lepiej, aby miał panele fotowoltaiczne. A warunki w tym miejscu mogą być dobre dla elektrowni fotowoltaicznej. Może ona być ekonomicznie sensowna. (…) Osobiście nie wierzę, że propozycja Trumpa zostanie zrealizowana, jednak, czysto teoretycznie, mogłaby w ten sposób powstać największa farma fotowoltaiczna na świecie – twierdzi  prof. Eicke Weber, b. szef renomowanego niemieckiego instytutu Fraunhofer ISE, który jest jednym z najważniejszych ośrodków badań na technologią fotowoltaiczną.

 

 

Moduły fotowoltaiczne: jakość nie zawsze idzie w parze z marką

(źródło: gramwzielone.pl)

Czy ubocznym efektem wyścigu o tańszą energię z fotowoltaiki i osiągniecie grid-parity może być spadek jakości modułów fotowoltaicznych skutkujący szybszą degradacją i niższymi niż podawane przez producentów uzyskami energii z instalacji PV w kolejnych latach eksploatacji? Pytanie zasadne, bo z modułów fotowoltaicznych o mocy ponad 300 GW, które pracują już na całym świecie, niemal 4/5 działa krócej niż 5 lat.

 

 

Fotowoltaika poszukuje tanich zamienników

(źródło: teraz-srodowisko.pl)

Miedź, cynk i żelazo mogą wkrótce zastąpić rzadkie metale używane obecnie w produkcji ogniw słonecznych. Pozwoli to nie tylko obniżyć koszty produkcji energii, lecz także uniezależni producentów od importu metali z regionów wrażliwych politycznie.

 

 

63 MWp bez subsydiów

(źródło: gramwzielone.pl)

We Włoszech pracę rozpoczęła ogromna farma fotowoltaiczna, z której energia będzie sprzedawana wyłącznie na wolnym rynku, bez jakiegokolwiek publicznego wsparcia. Włochy to europejski wicelider pod względem posiadanego potencjału elektrowni fotowoltaicznych, który obecnie przekracza 19 GW, a większą moc elektrowni PV w Europie posiadają jedynie Niemcy (ponad 41 GW).

 

 

Generacja z PV nawet o 1/4 niższa przez zanieczyszczone powietrze

(źródło: gramwzielone.pl)

Naukowcy z amerykańskiego uniwersytetu Duke zbadali jak zanieczyszczone powietrze może przekładać się na pracę instalacji fotowoltaicznych. Pod lupę wzięli m.in. Chiny i Indie, czyli kraje, które biją rekordy nowych instalacji PV, ale które jednocześnie mają duży problem z niską jakością powietrza.

 

 

Carlsberg za 5 lat przejdzie wyłącznie na energię z OZE

(źródło: gramwzielone.pl)

Carlsberg dołącza do grona czołowych koncernów, które zadeklarowały w ciągu 5 lat całkowite przejście na energię elektryczną ze źródeł odnawialnych.

 

 

Olsztyn ma swoją farmę fotowoltaiczną

(źródło: gramwzielone.pl)

Miejska spółka wodociągowa z Olsztyna uruchomiła własną elektrownię fotowoltaiczną, dzięki której obniży koszty związane z zakupem energii z sieci.

 

 

Wiatr

 

70 proc. farm wiatrowych przyniosło straty

(źródło: 1.wysokienapiecie.pl)

Po złotym interesie sprzed kilku lat nie ma już śladu. Właściciele wiatraków, w tym państwowe koncerny, straciły na tym biznesie w 2016 roku niemal 3 mld zł. Z niepokojem na sytuację patrzą także banki. Sprawę w rozmowach z polskim rządem poruszał już nawet EBOR - jeden z największych kredytodawców dla polskiej energetyki. Wszystko wskazuje na to, że w tym roku sytuacja będzie jeszcze gorsza, a wiele farm wiatrowych może mieć już problemy z terminową obsługa zadłużenia.

 

 

"Stan energetyki wiatrowej w Polsce w 2016 r." - Raport Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej:

 

 

Nowelizacja ustawy o OZE. Ważne zmiany dla wiatraków

(źródło: gramwzielone.pl)

W przedstawionym 28.06. projekcie nowelizacji ustawy o OZE znajdziemy regulacje, które mają zmienić zasady realizacji projektów wiatrowych, a także wyjaśnić kwestię opodatkowania, będącej przedmiotem zamieszania po przyjęciu w ubiegłym roku ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. Według Ministerstwa Energii, celem projektowanych zmian jest przywrócenie w tym zakresie stanu prawnego sprzed zmian dokonanych ustawą o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.

 

 

Nie warto walczyć z wiatrakami – energia w Polsce nie musi być szkodliwa

(źródło: healpolska.pl)

W ostatnich tygodniach przez Polskę przechodzą fale upałów na przemian z nawałnicami, które są tak gwałtowne, że mogą prowadzić do powodzi i lokalnych podtopień. Zimą zaś walczymy o haust czystego powietrza w spowitym smogiem kraju, bo nasze powietrze od lat należy do najgorszych w Europie. Co łączy te dwie kwestie? Spalanie węgla!

 

 

Kolejny kraj z morską farmą wiatrową na Bałtyku

(źródło: gramwzielone.pl)

Finlandia dołączy do grona krajów z basenu Morza Bałtyckiego, które produkują energię z morskich elektrowni wiatrowych.

 

 

Klimat

 

"Na pierwszym miejscu Ameryka! Ziemia na ostatnim!"

(źródło: wyborcza.pl)

Tak znany filmowiec, Michael Moore, strawestował wyborcze hasło Trumpa po ogłoszeniu, że Ameryka wycofuje się z porozumienia klimatycznego z Paryża. A nowy prezydent Francji, Emmanuel Macron, też dobitnie i celnie i stwierdził: "USA odwróciły się od świata. Ale nie ma planu B, bo nie mamy planety B. (...) Dynamika wytworzona w Paryżu przed rokiem jest nieodwracalna i stanowi szansę dla naszych społeczeństw i gospodarek".

 

 

Parlament Europejski za ograniczeniem emisji

(źródło: chronmyklimat.pl)

14 czerwca, po debacie o wycofaniu się USA z Porozumienia Paryskiego, europosłowie poparli plany wprowadzenia nowych wiążących redukcji emisji gazów cieplarnianych zgodnych z tym porozumieniem. Nowe przepisy przyjęto 534 głosami za, przy 88 głosach przeciw i 56 wstrzymujących się od głosu.

 

 

Szczegóły (po angielsku) ww. propozycji, łącznie z celami narodowymi ograniczania redukcji oraz maksymalną elastycznością w ciągu roku:

 

 

USA wycofują się z porozumienia klimatycznego

(źródło: teraz-srodowisko.pl)

Jeszcze w środę 31 maja tylko dwa kraje na świecie: Nikaragua i Syria nie były stronami podpisanego w grudniu 2015 r. porozumienia klimatycznego z Paryża. A już dzień później, po wypowiedzi prezydenta USA Donalda Trumpa bliżej tego grona jest również Waszyngton.

 

Komentarz Krzysztofa Jędrzejewskiego, rzecznika ds. politycznych Koalicji Klimatycznej:

Donald Trump podważa naukowe dowody na antropogeniczne zmiany klimatu. Przyjmuje je za spiskową teorię dziejów. Trump w ogóle bardzo sceptycznie podchodzi do wszelkich umów i traktatów oraz instytucji międzynarodowych, o ile nie przynoszą one korzyści – w jego mniemaniu – Stanom Zjednoczonym.

 

 

Środowiska medyczne krytykują Trumpa za wycofanie USA z Porozumienia Paryskiego

(źródło: healpolska.pl)

Decyzja prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa o wycofaniu się z Porozumienia Paryskiego stanowi zagrożenie dla zdrowia publicznego i powoduje, że trudniej będzie uniknąć katastrofalnych skutków zmiany klimatu dla ludzi – ostrzegają środowiska medyczne.

 

 

Nowe badania sugerują pesymistyczny scenariusz zmian klimatu

(źródło: chronmyklimat.pl)

W nadchodzących 10 latach globalne ocieplenie może znacznie przyspieszyć, co pociągnie za sobą trudne lub niemożliwe do opanowania skutki, twierdzą naukowcy z Uniwersytetu w Melbourne.

 

 

Ceny CO2 wzrosną ponad 10-krotnie

(źródło: teraz-srodowisko.pl)

Ceny za uprawnienia do emisji CO2 są jednym z najważniejszych narzędzi wykorzystywanych w globalnej polityce klimatycznej, mimo że obejmują tylko 15 proc. wszystkich emisji. Ale aż 85 proc. globalnej emisji CO2 nie jest objęta żadnymi opłatami, a w przypadku 3/4 pozostałych emisji cena za jedną tonę to mniej niż 10 dolarów, w tym na terenie Unii Europejskiej jest to niecałe 6 dolarów za tonę.

 

 

Będzie cieplej

(źródło: chronmyklimat.pl)

Jeśli do 2100 roku będziemy spalać paliwa kopalne w tym samym tempie co obecnie, nawet 3/4 światowej populacji będzie mogła paść ofiarą śmiertelnych fal upałów. W tymże 2100 roku w Nowym Jorku nawet 50 dni rocznie może być śmiertelnie upalnych, w australijskim Sydney 20, a Los Angeles 30.

 

 

Odpowiedzialność klimatyczna

(źródło: rp.pl)

Inwestycje zostaną skierowane głównie tam, gdzie praktykuje się odpowiedzialność klimatyczną. Fundusze emerytalne i inwestycyjne udanie poskramiają niedotykalne do niedawna koncerny naftowe. Warto zdać sobie sprawę, że uporczywe opieranie gospodarki na węglu, dyskryminowanie odnawialnych źródeł energii, osobliwe podejście do ochrony środowiska – nie zjednają Polsce sympatii światowych inwestorów. Ani ich pieniędzy.

 

 

Banki wciąż pożyczają najbrudniejszym firmom

(źródło: chronmyklimat.pl)

Jak wynika z corocznego raportu "Banking of Climate Change", 37 największych banków w Europie, USA, Azji, Kanadzie i Australii w samym tylko roku 2016 zainwestowało 87 mld dol. w paliwa kopalne. Mimo że w 2016 r. stwierdzono spadek tych inwestycji, banki nadal finansują je na skalę, która w szybkim tempie doprowadzi do przekroczenia poziomu emisji pozwalającego utrzymać wzrost temperatury na poziomie 1,5 stopnia Celsjusza, jak zakłada porozumienie paryskie.

 

 

 

 

Redakcja: Urszula Bugajewska, Radosław Gawlik, Witold Miklaszewski, Janusz Szymański.

Wydaje Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA

przy współpracy przedstawicieli Ogólnopolskiej Koalicji "Rozwój TAK - Odkrywki NIE".

Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, ul. Białoskórnicza 26,

50-134 Wrocław, www.eko-unia.org.pl, www.eko.org.pl
 
link terra
Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.