kontakt:
redakcjaeko.org.pl
redakcjaeko.org.pl
listopad/grudzień 2024
Właśnie ukazał się raport Instratu odnośnie przyszłości regionu Bogatyni i energetyki w Turowie. Analiza Instratu wskazuje, że kompleks węgla brunatnego w Turowie wkracza już w okres schyłkowy, który dobiegnie końca w perspektywie lat 2030–2035.
Instrat zaznacza, że do zamknięcia Turowa nie przyczynią się żadne konflikty międzynarodowe czy procesy sądowe, ale kwestie rynkowe oraz rozwój OZE i magazynów energii także w sąsiedztwie kompleksu. Przed wzrostem cen w systemie ETS w 2018 r. spalanie węgla brunatnego uchodziło za tanie a koszty wydobycia były zdecydowanie niższe, niż węgla kamiennego. Węgiel wykorzystywany w Turowie jest jednak paliwem o najwyższej emisyjności w przeliczeniu na jednostkę energii. Do cen emisji dochodzą koszty stałe (zarówno utrzymania elektrowni, jak i powiązanej z nią odkrywki).
Spadek wydobycia węgla brunatnego jest nieuchronny i widać to także w rządowym dokumencie - aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu.
Produkcja energii w Turowie jest także hamowana przez ciągłe awarie bloków. Ostatnio Instrat skomentował to przy okazji tzw. przywołania do produkcji energii przez PSE. W uzasadnieniu trudnej sytuacji energetycznej Instrat zaznacza, że nowy blok w Turowie „ma awarię od września”.
Najwyższa Izba Kontroli właśnie opublikowała raport dotyczący nieprawidłowości związanych z koncesjonowaniem wydobycia kopalin. Najpoważniejsze zastrzeżenia NIK miał odnośnie Kopalni Węgla Brunatnego „Turów”. NIK w zasadzie ogłosił to, co strona społeczna podkreślała od dawna – dalsze wydobycie węgla w Turowie obciążone jest licznymi błędami proceduralnymi. Jak czytamy w komunikacie „przy postępowaniu o wydłużenie terminu obowiązywania koncesji naruszono przepisy m.in. ustawy prawo geologiczne i górnicze oraz ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. W konsekwencji Polska była zobowiązana do przekazania stronie czeskiej 35 mln euro, a Komisja Europejska potrąciła ze środków przekazywanych Polsce w ramach refundacji wydatków łącznie 68,6 mln euro.”
Na Turów wydano zatem ogrom środków publicznych w sposób niezgodny z procedurami. Społeczeństwo powinno o tym słyszeć tak często, jak się da.
Rekultywacja odkrywek co do zasady („zanieczyszczający płaci”) jest obowiązkiem operatora kopalni. Co więcej kopalnia musi naprawić swoje szkody ze środków własnych i nie może w tym celu pozyskiwać ich ze środków publicznych. Niedługo zakończy się działalność kopalni odkrywkowych należących do koncernu ZE PAK. Mimo że straty górnicze w postaci wysychających jezior znane są od lat, to wciąż nie jest jasne jak będzie przebiegać rekultywacja regionu. Niedawno koncern ZE PAK ogłosił, że proponowany projekt hydrologiczny został zatrzymany a społeczeństwo może stracić możliwość rekultywacji. Prezes PAK Piotr Woźny powiedział: „Bez projektu hydrologicznego napełnianie pokopalnianych wyrobisk może potrwać nawet 35 lat” „Nie wyobrażamy sobie zaprzepaszczenia takiej szansy i dalszego utrzymywania deficytu wody w tym regionie przez kolejne dekady”.
Odejście od węgla brunatnego jest nieuniknione także w Bełchatowie. O transformacji Bełchatowa mówi się od lat, ale niewiele się zmienia. W odróżnieniu od regionu Turowa, Bełchatów dostał środki z FST. Trudno jednak mówić, że prowadzona jest tam już transformacja energetyczna. Podobnie jak w Koninie nie ma jasnych planów dotyczących rekultywacji. Eksperci mówią: „Musimy sprawdzić, czy projekt zalania wodą będzie realistyczny, jakie będą koszty - mówił w czasie debaty dr Zbigniew Kaczkowski, adiunkt w Katedrze UNESCO Ekohydrologii i Ekologii Stosowanej Uniwersytetu Łódzkiego
- Ja nie widziałem żadnej uczciwie zrobionej oceny, co się może wydarzyć: co zyskujemy, co tracimy. Zadbajmy o to, żeby ta woda była jak najczystsza. Inaczej to, co miało być benefitem, będzie gnijącym akwenem - dodał.
Dopytywany, czy w ogóle zalanie wyrobiska to projekt realny, podkreślił: - Nie umiem odpowiedzialnie powiedzieć: tak lub nie. Załóżmy, że nie będziemy zalewać, ale wyłączymy pompy. Co się stanie? Wody z Warty i innych źródeł zaczną i tak naciekać. Taka jest konsekwencja wykopania dużej dziury. Żeby móc odpowiedzieć na to pytanie, potrzebny jest duży nakład badawczy - podsumował.
Koncern LEAG przygotowuje się do rozbudowy kopalni odkrywkowej Nochten w kierunku wiosek Mulkwitz i Rohne. Wcześniej organizacje protestujące przeciw rozbudowie wydzierżawiły prywatny kawałek lasu, co teraz blokuje ten projekt. Koncern LEAG już złożył wniosek o cesję gruntu w 2021 roku. Decyzja ma zostać podjęta w ciągu najbliższych kilku tygodni. Na przeszkodzie stoi jednak orzeczenie niemieckiego trybunału. Federalny Trybunał Konstytucyjny orzekł trzy lata temu, że ochrona klimatu nie może być odkładana na później. Uznano, że plany wydobywcze LEAG są całkowicie niezgodne z niemieckimi celami klimatycznymi, które zostały następnie zaostrzone w 2021 roku. Firma, która jest częścią Grupy EPH, twierdzi jedynie, że cele nie zostały prawnie określone dla projektów wytwarzania energii z węgla i wydobycia węgla.
EKO-UNIA wraca do gry po decyzji MKiDN w sprawie zabytków w Opolnie-Zdroju. Chodzi o trwające postępowania prawne odnośnie układu ruralistycznego Opolna-Zdroju oraz o wpisanie do rejestru zabytków kilku obiektów na terenie wsi Opolno-Zdrój. Kolejny raz sąd uznał, że organ ochrony dziedzictwa kultury nie pełni swoich obowiązków. Naszym zdaniem organ nie tylko nie chroni zabytków, ale w pewnym sensie chroni on interesy koncernu energetycznego. Konserwator nie chroni zabytków w Opolnie także tam, gdzie nigdy nie sięgnie wyrobisko węgla. Zarówno przedstawiciele EKO-UNII jak i naukowcy i lokalni przedsiębiorcy podkreślają, że ochrona dziedzictwa domów przysłupowych i uzdrowiskowych w Opolnie może być szansą i atutem w procesie transformacji regionu.
Projekt aktualizacji Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu to kolejna strategia pod tytułem „chowamy głowę w piasek i mamy nadzieję, że problem sam zniknie”. Jak rząd chce wypracować rozsądną politykę energetyczną Polski, skoro kluczowy dokument pomija fakt, że górnictwo upada i działa już tylko dzięki wielomiliardowym kroplówkom? W samym 2023 roku wydobycie węgla kamiennego spadło o 10 proc., a zatrudnienie wzrosło. Bal na Titanicu trwa w najlepsze — mówi Marek Józefiak, rzecznik i ekspert ds. polityki ekologicznej Greenpeace Polska.
W Zgorzelcu odbyło się wyjątkowe spotkanie. Rozmawiano o energii kobiet w transformacji regionu zgorzeleckiego. Sprawiedliwa transformacja nie może toczyć się bez aktywnego udziału kobiet w kształtowaniu przyszłości regionu. Spotkanie było wyjątkowe, ponieważ jeszcze nigdy nie było tak liczne, jeszcze nigdy tak otwarcie nie rozmawialiśmy o największym wyzwaniu, jakie czeka nie tylko powiat zgorzelecki, ale cały subregion jeleniogórski.
O czym mówiliśmy?
Zapraszamy do odsłuchania debaty z udziałem kobiet
Nagranie można obejrzeć na stronie DKK:
Z końcem listopada br. grupa Koalicjantów tj.Fundacja "RT-ON", Fundacja Frank Bold orz Fundacja Greenpeace Polska, wsparta m.in. przez Stowarzyszenie Samorządów Południowo-Zachodniej Wielkopolski "Samorząd dla Zrównoważonego Rozwoju" oraz Związki Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej wystosowała apel do wiceministra MKiŚ, Głównego Geologa Kraju Krzysztofa Galosa z 10 konkretnymi postulatami zmian w ustawie.
Postulujemy między innymi o:
Więcej przeczytają Państwo na stronie pod linkiem:
6 grudnia 2024 r. ,w dzień tradycyjnych Mikołajek, odbyło się, co półroczne spotkanie Ogólnopolskiej Koalicji „Rozwój TAK -Odkrywki NIE”. Miejscem spotkania była, po raz kolejny, siedziba EkoCentrum we Wrocławiu.
Spotkanie miało po raz pierwszy aż tak mocno hybrydowy charakter bowiem obradowaliśmy jednocześnie stacjonarnie i on line- zauważył moderujący całość spotkania Tomasz Waśniewski (Fundacja „RT-ON”). Dzięki technologii, co cenne , dołączyć mogło szersze grono uczestników. Spotkanie otworzyli Wiceprzewodniczący Koalicji Radosław Gawlik oraz Przewodniczący Rady Fundacji „RT-ON” Waldemar Kwaśny. Obaj odnieśli się do aktualnej polityki klimatyczno-energetycznej w Polsce oraz zaniechań rządzących w działaniach na tym polu. W dyskusji głos na początku zabrali reprezentujący swoje regiony reprezentanci Stowarzyszenia „NIE Kopalni Odkrywkowej”, Stowarzyszenia „Eko-Przyjezierze”, społeczności gminy Babiak (Wschodnia Wielkopolska). Następnie o działaniach swoich organizacji opowiadali przedstawiciele Stowarzyszenia „EKO-UNIA”, Fundacji Greenpeace Polska, Fundacji „Frank Bold” oraz Fundacji „RT-ON”.
Podstawowe kwestie, jakie wybrzmiały podczas spotkania i w dużej mierze zdominowały grudniowe spotkanie Ogólnopolskiej Koalicji „Rozwój TAK -Odkrywki NIE” dotyczyły sprawy rekultywacji terenów w Wielkopolsce Wschodniej zdegradowanych przez działalność kopalni odkrywkowej węgla brunatnego oraz proponowanych zmian w Ustawie prawo geologiczne i górnicze, które w formie 10 postulatów jej nowelizacji zostały przekazane przez grupę Koalicjantów na ręce wiceministra, Głównego Geologa Kraju Krzysztofa Galosa. Duże poruszenie wśród Koalicjantów wywołała prezentacja dr Magdaleny Krysińskiej, która przedstawiła zrealizowany na zlecenie Fundacji RT-ON „Raport z badań sondażowych dotyczących społecznej świadomości skutków wydobycia węgla brunatnego w Wielkopolsce Wschodniej 2024”, podobnie też wystąpienia, wspierających Koalicję jako eksperci, mecenasów Sebastiana Czwojdy i Bartosza Rogali.
W spotkaniu Koalicji uczestniczyła po raz pierwszy pani Joanna Rogowska, córka śp. Ireny Rogowskiej inicjatorki referendum z 2009 r. przeciw odkrywce w regionie legnickim i późniejszej liderki obywatelskiego ruchu anty odkrywkowego w Polsce
^menu| Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) listopad 2024 |
| Powstrzymajmy czarne piątki |
| Obywatelskie społeczności energetyczne |
| COP29: Cel finansowy zbyt niski, ale transformacji nie (...) |
| Decybele Przyszłości |
| Rzeka betonu nikogo przed powodzią nie uratuje |
| Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) 10.2024 |
| prof. Jan Popczyk: Trzy fale elektroprosumeryzmu |
| Jean Gadrey: Pogodzić przemysł z przyrodą |
| Jak wyłączyć ziemię z obwodu łowieckiego i zakazać (...) |
| Bez mokradeł nie zatrzymamy klimatycznej katastrofy |
| Zielony Ład dla Polski [rozmowa] |
| We Can't Undo This |
| Robi się naprawdę gorąco |
Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
