Pod Prąd

Informator Koalicji Rozwój Tak - Odkrywki Nie
wrzesień/październik 2019

1. Specustawa dla odkrywki Złoczew nie będzie procedowana
2. Wysłuchanie publiczne w Bogatyni – do poprawki
3. IEEFA po raz kolejny wypowiada się w sprawie PGE – inwestycja Złoczew jest bez sensu
4. Nowy York – Grecja i Węgry odchodzą od węgla. Polska bez głosu
5. RWE chce być neutralny klimatycznie do 2040 r
6. Jak w Niemczech premierzy przechodzą do węgla brunatnego
7. Świętowanie – 10 lat po referendum! Konferencja Koalicji „Rozwój TAK- Odkrywki NIE”

1. Specustawa dla odkrywki Złoczew

Tuż przed wyborami posłowie PiSu i rząd szedł na starcie ze społeczeństwem obywatelskim. Specustawa-zmiana prawa geologicznego i górniczego miała doprowadzić do upragnionej od dawna eksploatacji węgla brunatnego na potrzeby elektrowni Bełchatów. Ustawa była sprzeczna z konstytucją oraz prawem europejskim – tak twierdzą mieszkańcy, prawnicy i organizacje pozarządowe. Pierwsze czytanie projektu o zmianie ustawy miało się odbyć już 14 października w poniedziałek – dzień po wyborach! Koalicja była pod Sejmem, aby dać temu odpór!

Miłosz Jakubowski z Fundacji prawniczej Frank Bold podkreśla: „Poselski (choć popierany przez rząd) projekt nowelizacji prawa geologicznego i górniczego rażąco ingeruje we władztwo planistyczne samorządów i w prawa właścicieli nieruchomości położonych na obszarach górniczych, jak również jest niezgodny z prawem UE, ponieważ decyzja o lokalizacji kopalni ma być podejmowana przed przeprowadzeniem oceny oddziaływania na środowisko. Z procesu decyzyjnego wyłączone zostały nie tylko gminy i społeczności lokalne, ale nawet właściciele nieruchomości, którzy mogą dosłownie z dnia na dzień dowiedzieć się, że ich działki zostały przeznaczone na wydobycie węgla - bez prawa do odwołania lub poddania takiej decyzji kontroli sądu”. Radosław Gawlik prezes Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA dodaje: „Mówienie o jednej blokującej osobie to kłamstwo. Protestuje stowarzyszenie i duża grupa rolników, których byt będzie zagrożony, kiedy kopalnia zacznie pochłaniać ich gospodarstwa. Poza tym w proces włączone są ogólnopolskie organizacje jak Prawnicy dla Ziemi (Clienth Earth), Greenpeace Polska, Fundacja RTON, Frank Bold i EKO-UNIA. Projekt wywłaszcza ludzi i samorząd na rzecz świętego węgla. Może PiS arogancją doprowadzi w końcu do buntu społecznego?”. Stanisław Skibiński ze stowarzyszenia „Nie dla odkrywki Złoczew” puentuje: „Koncern od lat nie może spełnić warunków prawnych i środowiskowych niezbędnych do uzyskania koncesji, więc teraz chce przy pomocy przychylnych polityków i ministerstwa energii wyłączyć obywateli, samorządy, a nawet sądy z udziału w postępowaniach, a tym samym podważyć nasze konstytucyjne prawo własności”.

„Zablokowanie poselskiej nowelizacji ustawy prawo geologiczne i górnicze (tzw. specustawy) w takich okolicznościach tj. przy masowym sprzeciwie społecznym, zakończonym do tego Zgromadzeniem Publicznym przed Sejmem to ogromny sukces społeczeństwa obywatelskiego! Dodatkową wartością było, że udało się jak chyba nigdy dotąd na taka skalę połączyć w jednej wspólnej sprawie przeciwników eksploatacji węgla kamiennego i brunatnego. Jeśli dodać do tego głos samorządów, organizacji pozarządowych, organizacji rolników i przedsiębiorców, ekspertów, związków gmin i powiatów, młodzieżowych ruchów klimatycznych czy Rzecznika Praw Obywatelskich mamy tu niespotykaną mobilizację, którą trudno było zignorować czy pominąć milczeniem. Czy węglowe lobby złożyło broń ? wątpię. Sprawa zapewne wróci za jakiś czas - jesteśmy jedna na to przygotowani i o wiele silniejsi społecznym poparciem niż kiedykolwiek " - komentuje Tomasz Waśniewski (Fundacja "RT-ON").

Polecamy relację filmową: https://www.facebook.com/watch/?v=713546075797652

2. Wysłuchanie publiczne w Bogatyni – do poprawki

To miała być wyjątkowa rozprawa w postępowaniu administracyjnym. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (RDOŚ) we Wrocławiu zaoferowała interesariuszom biorącym udział w opiniowaniu raportu oddziaływania na środowisko inwestycji PGE czyli poszerzeniu kopalni węgla brunatnego Turów, rozmowy przy wspólnym stole. Spotkanie 19.09 w Bogatyni trwało do wieczora. Mimo że tak długo, nie zadowoliło jednak Niemców i Czechów, którzy - także na nasze zaproszenie - przyjechali do Polski podzielić się uwagami dotyczącymi kopalni. Organizacje niemieckie będą prosić o powtórzenie wysłuchania, powtórzenie konsultacji społecznych na terenie Niemiec oraz koniecznie poprawienia raportu OOS, który wciąż zawiera wiele rażących błędów.

http://eko.org.pl/index_news.php?dzial=2&kat=20&art=2316

3. Think tank IEEFA po raz kolejny wypowiada się w sprawie PGE – inwestycja Złoczew jest bez sensu

Zgodnie z raportem opublikowanym przez Instytut Ekonomii Energii i Analiz Finansowych (IEEFA) odkrywka Złoczew nie ma sensu. Nadszedł czas, aby PGE oficjalnie z niej zrezygnowało! – apeluje IEEFA. Poza tym należy wiedzieć, że banki jak Bank Santander Polska, MUFG, Intensa SanPaolo, PKO BP, Pekao S.A. oraz Bank Gospodarstwa Krajowego przestały udzielać kredytów korporacyjnych spółkom takim jak PGE, które dalej planują nieuzasadnione ekonomicznie projekty węglowe jak np. odkrywka Złoczew. Wydaje się, że nacisk należy teraz skierować na ubezpieczycieli - PZU oraz Wartę

https://rozwojtak-odkrywkinie.pl/component/k2/item/426-ieefa-raport-pge

4. Nowy York – Grecja i Węgry odchodzą od węgla. Polska bez głosu

Na wrześniowej konferencji klimatycznej ONZ w Nowym Yorku Polska nie dostała głosu, bo wiadomo było, że nie przywiozła ze sobą żadnych konkretnych i ambitnych rozwiązań. Za to nasi przyjaciele Węgrzy co najmniej nas zawstydzili planem rezygnacji z węgla w ciągu 10 lat, aczkolwiek nie zaskoczyli nas swoimi planami rozwoju energetyki nuklearnej. Niespodzianką byli też Grecy, którzy swoją energię czerpią z ogromnych odkrywek węgla brunatnego. “Ogłoszenie phase-outu dla Grecji to kamień milowy na drodze Europy do całkowitej rezygnacji z węgla do 2030 roku” - mówił Mahi Sideridou z Europe Beyond Coal. „Węgiel wykrwawiał grecką gospodarkę, niszczył zdrowie i społeczności lokalne przez dziesiątki lat, pomimo, że kraj ma ogromny potencjał rozwoju odnawialnych źródeł energii. Teraz rząd powinien stworzyć plan przeprowadzenia sprawiedliwej transformacji, jednocześnie nie wpadając w pułapkę innych paliw kopalnych, takich jak gaz i ropa. Musi też wesprzeć pracowników, społeczności i regiony, których dotknie zmiana.”

„Węgry do 2030 r. zwiększą dziesięciokrotnie moc ze źródeł solarnych, zaprzestaną wykorzystywania węgla jako źródła energii elektrycznej i zwiększą produkcję energii jądrowej. Łączny efekt tych trzech kierunków działania spowoduje, że ponad 90% produkcji energii elektrycznej na Węgrzech będzie wolne od CO2 do 2030 r., a nie do 2050 r. – mówił prezydent Węgier János Áder
Do 2030 roku od węgla w UE chcą odejść także rządy Danii, Hiszpanii, Holandii, Portugalii i Finlandii. Wcześniej pełną dekarbonizację mają osiągnąć dwa inne państwa: Francja (do 2022 roku) i Włochy (do 2025). Do 2019 konkrety w tej sprawie mają przedstawić również Niemcy.

5. RWE chce być neutralny klimatycznie do 2040 r

Koncern RWE – ten który zniszczył katedrę w Immerath oraz już zdegradował znaczną część lasu Hambacher Forst - chce być neutralny klimatycznie do roku 2040. Oznacza to, że nie tylko nie będzie już korzystać z węgla, ale jego emisje będą w ogóle neutralne klimatycznie. Tym samym Polska traci swojego „ulubionego” sąsiada do porównań. Kto rządowi teraz zostanie, Rosja i Chiny?

https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-09-30/rwe-targets-climate-neutrality-by-2040-as-sun-sets-on-coal

6. Jak w Niemczech premierzy przechodzą do węgla brunatnego

Niby temat branżowy, ale jednak w ogólnoniemieckiej telewizji podany jako wydarzenie. Wicemienister Saksonii Tillich został członkiem rady nadzorczej Mibragu czyli przedsiębiorstwa węgla brunatnego (środkowoniemieckie odkrywki i elektrownie).
Na swoim byłym stanowisku miał się zajmować transformacją energetyczną, ale chyba teraz będzie dbał o przyszłość węgla brunatnego. Krytykowana jest nie tylko wolta ze stanowiska premiera i wcześniej ministra środowiska na lobbystę węglowego. Niemcy dyskutują o zmianie prawa, które narzucało by "karencję" czyli czas kiedy polityk nie może od razu przechodzić do biznesu czy koncernów. Znanym przypadkiem z przeszłości jest Kanclerz Schroeder, który przeszedł do Gazpromu.

https://www.mdr.de/sachsen/dresden/dresden-radebeul/kritik-tillich-aufsichtsrat-mibrag-100.html

7. Świętowanie – 10 lat po referendum! Konferencja Koalicji „Rozwój TAK- Odkrywki NIE”

27 września 2009 roku w sześciu dolnośląskich gminach subregionu legnickiego - Lubin, Kunice, Miłkowice, Ruja, Ścinawa i Prochowice - odbyło się największe prawomocne referendum lokalne w historii wolnej Polski. Ponad 90 procent głosujących opowiedziało się przeciwko budowie kopalni odkrywkowej pomiędzy Legnicą, Lubinem i Ścinawą. Węgiel brunatny, jak planowano, eksploatować miała spółka PGE (Polska Grupa Energetyczna)

- Takiego referendum w naszym kraju nie było nigdy przedtem i nigdy potem. Od tamtego czasu minęła już dekada i jako Fundacja RT-ON staramy się po pierwsze- kultywować pamięć o tamtych wydarzeniach, a po drugie - podkreślić zasługi tych wszystkich, którzy w owym czasie podjęli trudną decyzję o przeprowadzeniu referendum i postanowili zapytać mieszkańców, co sądzą o budowie odkrywkowej kopalni węgla brunatnego na największym w Europie złożu - przypomina Tomasz Waśniewski z Fundacji „Rozwój TAK-Odkrywki NIE". Mówiąc kopalni NIE mieszkańcy subregionu, w zupełnie innej niż dziś sytuacji społecznej, wyprzedzili swój czas, dali podwaliny do budowy ruchu przeciwników odkrywek.

Pragniemy gorąco podziękować za udział w konferencji Koalicji "Rozwój Tak – Odkrywki Nie” w Legnicy, która była wielkim świętem naszego ruchu i okazją do upamiętnienia wyjątkowego wydarzenia jakim było referendum sprzed 10 lat oraz twórców jego sukcesu. Wyróżniliśmy osoby lokalnie zasłużone honorowymi statuetkami Koalicji oraz po raz pierwszy wręczyliśmy nagrody Koalicji "RT-ON" im. Ireny Rogowskiej aktywistom "anty odkrywkowym" oraz organizacjom pozarządowym. Wśród laureatów znaleźli się: pp. Anna Dziadek, Wanda Radowska, Sylwia Maćkowiak oraz Józef Drzazgowski. Nagrody Koalicji otrzymali także: Fundacja Greenpeace Polska, Fundacja Frank Bold oraz Stowarzyszenie Ekologiczne EKO- UNIA.

Wszystkim wyróżnionym przekazujemy serdeczne gratulacje. Spotkanie rocznicowe w Legnicy było kolejnym z cyklu, bowiem pierwsze odbyło w się w gminie Brody w czerwcu br. także z okazji 10 lecia pierwszego referendum "anty odkrywkowego" w Polsce. Wójt Zbigniew Barski wspólnie z Fundacją RT-ON już zaprasza na zakończenie obchodów 10 - lecia referendów z 2009 r do gminy Gubin. W listopadzie br., postaramy się wspólnie podsumować mijającą dekadę społecznego oporu przeciw odkrywkom i podobnie jak do tej pory wyróżnić osoby zasłużone lokalnie i ponad regionalnie. Podczas Konferencji uczciliśmy pamięć pani Ireny Rogowskiej minutą ciszy a nagrody Koalicji wręczały jako goście honorowi jej córki Joanna i Marta.

Linki do artykułów: