×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

1 lutego 2018
info
 

Newsletter 01/2018

Motto:

 

"Obawiam się, że promowaniem narodowych czempionów i energetyki węglowej pogrążamy się w jakiejś autarkii energetycznej".

 

Grzegorz Górski, z paryskiej centrali ENGIE

 

Energia dla Klimatu, styczeń 2018

 

W tym numerze m.in. o:

zamknięciu elektrowni Adamów - jednej z najbrudniejszych w Europie, zaangażowaniu OFE i ubezpieczycieli w polskie górnictwo i spółki energetyki węglowej, trendach, które zdecydują o przyszłości swiatowej energetyki, najważniejszych wg ministra Tchórzewskiego zadaniach polskiej energetyki w 2018 r., blaskach i cieniach niemieckiej transformacji energetycznej i polityki klimatycznej, bardzo krytycznych opiniach ekspertów o ekonomicznym i energetycznym (bez)sensie budowy elektrowni Ostrołęka C i kolejnym "atomowym terminie" ministra energii.

 

A także o roku niespełnionych przez rząd obietnic w sprawie czystego powietrza, łupkowo-trampowym boomie w USA, polskim ubóstwie energetycznym i coraz powszechniejszym pozostawaniu na zimę dawniej odlatujących ptaków, które najwidoczniej uznały, że jesteśmy już wystarczajaco ciepłym krajem.

 

Życzymy pożytecznej lektury

 

 

W Koalicji "Rozwój TAK - Odkrywki NIE"

 

Polacy i Niemcy walczą razem przeciwko kopalni odkrywkowej w Nochten

 

(źródło: gazetalubuska.pl)

Po niemieckiej stronie planowana jest kopalnia odkrywkowa Nochten. Jak mówi Anna Dziadek ze Stowarzyszenia Nie Kopalni Odkrywkowej, ta sprawa dotyczy nie tylko Niemców, ale również mieszkańców z polskiej strony.

 

 

Ostatni film z cyklu "Ślady Pamięci"

 

(źródło: eko-unia.org.pl)

Poruszające rozmowy z ludźmi po polskiej i niemieckiej stronie Łużyc. Pytamy o ich życie, o to co jest najważniejsze, z czego są dumni, co sądzą o planowanej kopalni węgla brunatnego…

Rozmowa z Janiną Koszel z Gębic - zapis zagrożonej odkrywkami małej ojczyzny, która może zginąć… Rejestracja śladów, losów i pamięci - z dystansem, bez pośpiechu jaki cechuje dzisiejszy świat.

 

 

Zamknięcie elektrowni Adamów - jednej z najbrudniejszych w Europie

 

(źródło: rozwojtak-odkrywkinie.pl)

Z początkiem roku 2018. Elektrownia Adamów (Wielkopolska) kończy swoją aktywność - 600 MWe zostaje odłączone z sieci. Adamów był elektrownią wyjątkowo zanieczyszczającą środowisko. Spalając węgiel brunatny - jeden z najbrudniejszych rodzajów paliwa - powodował każdego roku prawie 6 tys. ataków astmy u dzieci. To tak, jakby każde z urodzonych w danym roku poznańskich dzieci dostało jednego ataku astmy.

 

 

i jeszcze o elektrowni Adamów:

 

Rusza likwidacja elektrowni na węgiel brunatny Adamów

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

1 stycznia 2018 roku, po ponad 50 latach pracy, rozpoczęła się likwidacja czternastej największej elektrowni węglowej (600 MW) w Polsce. To pierwsze w historii zamykanie tak dużej siłowni w naszym kraju i początek końca energetyki węglowej w Wielkopolsce. Nie wiadomo jeszcze co stanie się z zaopatrującą elektrownię kopalnią węgla brunatnego.

 

 

a także

 

Lustra: "O zamknięciu Elektrowni Adamów"

 

poznan.tvp.pl)

Rozmowa w poznańskiej TV na temat tego wydarzenia z udziałem m.in. Radosława Gawlika, jako przedstawiciela Koalicji i Fundacji "RT-ON".

 

 

Woda i czyste powietrze dla woj. łódzkiego. Czy odkrywka Złoczew w XXI wieku nam pomoże?

 

eko.org.pl)

26. stycznia Stowarzyszenie EKO-UNIA wspólnie z HEAL Polska zorganizowały w centrum Łodzi konferencję o wpływie na środowisko kontynuacji wydobycia węgla brunatnego w woj. łodzkim. Pokazano m.in. potencjalny wpływ planowanej, najglębszej w Polsce odkrywki Szczerców na wody podziemne i powierzchniowe. Sporą cześć dyskusji poświęcono jakości powietrza oraz nakładaniu się niskiej emisji z emisją (wysoką) - z kominów elektrowni spalających węgiel.

 

 

 

Energetyka konwencjonalna - źródła nieodnawialne

 

Polityka i wydarzenia

 

Polskie spółki węglowe. Kto ubezpiecza? Kto inwestuje?

 

(eko.org.pl)

31 stycznia w Warszawie odbyła się doroczna konferencja prasowa prezentująca analizę zaangażowania OFE w polskie spółki węglowe. Przedstawiono, po raz pierwszy w Polsce, raport rzucający światło na ubezpieczycieli polskiego górnictwa i spółki energetyki węglowej.

 

Komentarz Kuby Gogolewskiego z Fundacji "Rozwój TAK - Odkrywki NIE":

Polska w tym roku będzie gospodarzem szczytu klimatycznego w Katowicach. Uwadze mediów światowych z pewnością nie umknie fakt, że zamiast gwałtownie redukować swoje zaangażowanie w aktywa spółek węglowych najwięksi ubezpieczyciele w Europie nie potrafią przejść od słów do czynów i w dalszym ciągu ciągu wspierają to najbrudniejsze z paliw kopalnych miliardami złotych.

 

 

Trendy, które zdecydują o przyszłości energetyki

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Jak wygląda energetyka z perspektywy globalnej korporacji? Jakie technologie na świecie wydają się najbardziej obiecujące i gdzie na mapie globalnej energetyki jest Polska - rozmowa z Grzegorzem Górskim, odpowiedzialnym w centrali francuskiego ENGIE za generację scentralizowaną - jedną z pięciu głównych linii biznesowych koncernu należącego do największych na świecie.

 

 

Krzysztof Tchórzewski przedstawił najważniejsze zadania w energetyce na 2018 rok

 

(źródło: energetyka.wnp.pl)

Zdaniem ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego najważniejsze, przyszłe wydarzenia w energetyce w 2018 r. to wdrożenie rynku mocy, decyzja rządu ws. atomu ("na pewno zapadnie w I połowie roku") oraz kolejne kroki w budowie Baltic Pipe.

 

 

Proteuszowe oblicze kraju Energiewende?

 

(źródło: eko.org.pl)

Burzenie kościoła, puszcza Hambacher niszczona przez buldożery RWE, gaz pieprzowy w oczy aktywistów klimatycznych. Oto obrazki, jakie docierały do nas ostatnio z Niemiec.

 

 

Także o niemieckiej Energiewende i stosunku Niemiec do węgla:

 

Energiewende – realistyczna korekta

 

(źródło: pism.pl)

Problemy z realizacją ambitnej polityki nie oznaczają jednak odejścia od Energiewende. Powodów kontynuowania transformacji jest wiele. Przede wszystkim w Niemczech nie ma wątpliwości co do kierunku strategii – popiera ją niemieckie społeczeństwo oraz wszystkie partie polityczne, a przyszli koalicjanci po raz pierwszy formalnie ogłosili zamiar rezygnacji z elektrowni węglowych.

 

 

także na ten temat:

 

CDU i SPD szykują nowy etap Energiewende

 

Komentarz Marka Józefiaka z Fundacji Greenpeace Polska:

Po fiasku koalicji jamajskiej (CDU/CSU-FDP- Zieloni), CDU/CSU powróciła do rozmów z SDP (tzw. Wielka Koalicja). 12 stycznia skończyły się wstępne rozmowy, zakończone wypracowaniem 28-stronicowego dokumentu. Jednym z jego punktów jest wypracowanie do końca 2018 r. planu odejścia Niemiec od węgla.

 

 

MAE o rynku węgla. Chiny, Indie, Australia. Jedni nieco wyhamują, inni przyspieszą

 

(źródło: wnp.pl)

Prognoza Międzynarodowej Agencji Energii wskazuje, że do 2022 roku popyt na węgiel pozostanie na stałym poziomie, gdyż jego konsumpcja w krajach azjatyckich zrekompensuje spadający popyt w USA i Chinach w trakcie kolejnych 5 lat.

 

 

Światowa produkcja węgla w latach 2015-2040 wzrośnie do 8,52 mld ton

 

(źródło: wnp.pl)

Kiedy 6 listopada 2017 roku w Bonn ruszał szczyt klimatyczny COP 23, premier Japonii Shinzo Abe dogadał się z prezydentem Trumpem w sprawie eksportu wysokosprawnych technologii węglowych do Azji Południowo-Wschodniej i Afryki. Należy przypomnieć, że rząd w Tokio planuje budowę u siebie 40 nowych elektrowni węglowych - podkreśla Janusz Olszowski, prezes Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej.

 

Komentarz redakcji:

Raczej z dużą rezerwą należy przyjmować tę informację p. Olszewskiego. Japończycy starają się być w czołówce technologii. Dziś technologie węglowe to nie czołówka o czym świadczą alokacje funduszy przez biznes w przodujących krajach.

 

 

Na ten węgiel czeka gospodarka UE i polski przemysł

 

(źródło: wnp.pl)

- Projekt KWK Nowa Ruda Węgiel Koksujący jest dziś najbardziej zaawansowanym światowej klasy nowym projektem górniczym w Polsce. Jego cechą charakterystyczną jest niespotykane wręcz w sektorze poparcie społeczne i modelowe współdziałanie inwestora z władzami samorządowymi- zaznacza w rozmowie z portalem WNP.pl. Andrzej Zibrow, dyrektor generalny spółki Coal Holding z Grupy Kapitałowej Balamara Resources Limited i jeden z pomysłodawców rewitalizacji dolnośląskich złóż.

 

Komentarz redakcji:

Miło się to czyta niektórym, którzy wspominają węglowe czasy za socjalizmu. My raczej prognozujemy, po czesku, który jest bliższy Nowej Rudzie - "To se nevrati".

 

 

Nowa elektrownia w Ostrołęce wystrzelona w kosmos

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Po otwarciu ofert potencjalnych wykonawców budowa nowego bloku w Ostrołęce jest już kompletnie nierealistyczna. Koszty są dużo wyższe niż oczekiwano, czasu jest mało i nie widać chętnych do sfinansowania projektu.

 

 

Także krytycznie o elektrowni Ostrołęka C:

 

Budowa nowego bloku 1000 MW w elektrowni Ostrołęka jest nieopłacalna ekonomicznie i nieuzasadniona z punktu widzenia systemu elektroenergetycznego. Taką opinię wyrazili, niezależnie od siebie znani w branży specjaliści: prof. Jan Popczyk z Politechniki Śląskiej oraz ekspert energetyczny dr inż. Wojciech Myślecki, przewodniczący Zespołu Nowoczesnych Technologii przy NBCR.

 

 

Ile miesięcznie dopłacimy do OZE i rynku mocy?

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Jesienią mają ruszyć pierwsze aukcje dotyczące tzw. rynku mocy, które będą finansowym wsparciem dla energetyki opartej na węglu kamiennym. Powrócą również dopłaty na rozwój odnawialnych źródeł energii. W konsekwencji wzrosną rachunki za energię – komentuje Bartłomiej Derski z portalu WysokieNapięcie.

 

 

Geo-Metan. Rusza wielki program zagospodarowania metanu

 

(źródło: wnp.pl)

Rusza wart 300 mln zł program zagospodarowywania metanu. Poprawi bezpieczeństwo w kopalniach, zwiększy niezależność energetyczną kraju i zabezpieczy spółki przed wysokimi opłatami z tytułu emisji szkodliwych dla środowiska gazów. Jeśli się powiedzie, PGNiG może zwiększyć krajowe wydobycie gazu nawet o 30 proc. W projekt zaangażowały się: PGNiG, Tauron, PGG i JSW.

 

 

Amerykański regulator zablokował plany subsydiowania węgla i atomu przez prezydenta Trumpa

 

(źródło: odnawialny.blogspot.com)

Kontrolowana przez Republikanów Federalna Komisja Regulacji Energetyki (FERC) odrzuciła w poniedziałek plan administracji Trumpa, aby wesprzeć elektrownie węglowe i jądrowe poprzez dotacje. W latach 2002-2016 aż 531 bloków węglowych w USA zostało wycofanych, a jednocześnie w ubiegłym roku właściciele 8 reaktorów jądrowych ogłosili plany wycofania bloków energetycznych.

 

 

Atom

 

Kolejna atomowa obietnica ministra Tchórzewskiego

 

(źródło: polskieradio.pl)

W najbliższym czasie padnie odpowiedź, czy rozpoczniemy budowę elektrowni jądrowej. Minister podkreślił, że jego zdaniem, atom w Polsce to konieczność. Decyzja rządu "na pewno zapadnie w I połowie roku" - dodał minister.

 

 

i jeszcze dwie audycje w radiu TOK FM na temat:

 

Elektrownia atomowa w Polsce: Realna potrzeba czy "pomnik" ministra Tchórzewskiego?

 

 

Ministerstwo Energii rekomenduje technologię reaktorów chłodzonych gazem

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Ministerstwo Energii przyjęło raport resortowego zespołu ds. analizy i przygotowania warunków do wdrożenia wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych (jako źródła ciepła przemysłowego np. w branży chemicznej), który rekomenduje wdrożenie w Polsce technologii reaktorów chłodzonych gazem (HTGR), podał resort. Koszt zaprojektowania pierwszego reaktora oszacowano na 500 mln zł, a budowy - na 2 mld zł netto.

 

Komentarz redakcji:

To wygląda na budowę prototypu reaktora w skali przemysłowej. To się źle skończy. Głupio się bawicie w Ministerstwie Energii!!!

 

 

Litewscy Eksperci: białoruska elektrownia atomowa nie spełnia norm

 

(źródło: wnp.pl)

Elektrownia atomowa budowana w Ostrowcu na Białorusi, w odległości 50 km od Wilna, nie spełnia współczesnych norm bezpieczeństwa – twierdzą litewscy eksperci po analizie przeprowadzonych przez stronę białoruską tzw. stress testów przyszłego obiektu.

 

 

Niska emisja

 

Rok niespełnionych obietnic w sprawie czystego powietrza

 

(źródło: greenpeace.org/poland/pl)

W styczniu 2017 r. doszło do największego od wielu lat epizodu smogowego w Polsce. W reakcji rząd ogłosił program walki ze smogiem. Do dziś nie zrealizowano większości jego punktów, w tym tak fundamentalnego jak wyeliminowanie z rynku węgla najgorszej jakości. Projekcją na budynku Ministerstwa Energii aktywiści Greenpeace skrytykowali ministra Tchórzewskiego za niezrealizowanie obietnicy.

 

 

także na ten temat:

 

Rok po wielkim smogu: Greenpeace i samorządowcy apelują do ministra energii

 

 

Treść apelu:

 

 

Tchórzewski: czyste powietrze wymaga kompromisu między węglem a OZE

 

(źródło: gazetaprawna.pl)

Polacy chcą czystego powietrza, a jeśli tak, to musi być jakiś kompromis między energetyką węglową a odnawialną - uważa minister energii Krzysztof Tchórzewski. Według niego resort wciąż szuka sposobu na to, by energia z atomu nie była droższa.

 

Komentarz redakcji:

Minister – człowiek kompromisu. Ale wciąż poszukujący. Mąż stanu à rebours.

 

 

Antysmogowa kampania na ekranach kin. "Nie możemy liczyć jedynie na wiatr"

 

(źródło: polskialarmsmogowy.pl)

W kinach należących do Cinema City widzowie zobaczą przed filmami antysmogowe spoty Polskiego Alarmu Smogowego. Będą one wyświetlane w 20 miastach w Polsce, we wszystkich kinach należących do sieci i zwrócą uwagę na zagrożenia, z którymi wiąże się oddychanie smogiem.

 

 

22 lutego wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE ws. przekroczeń norm pyłu PM10

w powietrzu w Polsce

 

(źródło: pl.clientearth.org)

Na swojej stronie internetowej Trybunał poinformował, że wyrok w sprawie przeciwko Polsce za zanieczyszczenie powietrza zapadnie 22 lutego. Jeżeli Polska zostanie uznana winną naruszenia prawa europejskiego, grozi jej kara finansowa, która wg NIK może wynieść nawet 4 mld złotych.

 

 

Cztery sposoby na likwidację smogu

 

(źródło: chronmyklimat.pl)

W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej komercyjnie oferowanych urządzeń broniących nas przed smogiem. Maski antysmogowe, czujniki, a nawet okna to jeden ze sposobów rozwiązania problemu smogu, choć nie jedyny.

 

 

"Antysmogowa" taryfa w praktyce: dużo hałasu o nic

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Jeśli nie powstanie program terrmodernizacji adresowany do mieszkańców domów jednorodzinnych w mniejszych miastach antysmogowa taryfa będzie tylko wisienką bez tortu.

 

 

także na ten temat:

 

Smog kopnięty prądem? Ceny energii w nocy znowu spadną

 

 

i ciekawa dyskusja na ten temat w audycji EKG w radiu TOK FM:

 

 

Zasiarczony węgiel będzie dalej truł Polaków – Ministerstwo Energii proponuje nowe normy węgla

 

(źródło: smoglab.pl)

Przedstawiony przez Ministerstwo Energii projekt rozporządzenia w sprawie norm jakości węgla dopuszcza do sprzedaży dla gospodarstw domowych węgiel o wysokiej zawartości siarki. Ministerstwo Energii usunęło z rozporządzenia wszelkie wymogi w zakresie zanieczyszczenia węgla siarką.

 

 

Eco-miasto: jak polskie miasta walczą ze smogiem?

 

(źródło: bryla.pl)

Wraz z nadejściem okresu grzewczego powraca dyskusja nad tym, jak rozwiązać problem smogu w Polsce. Szacuje się, że tylko w polskich miastach i aglomeracjach powyżej 100 tys. mieszkańców w 2014 r. na skutek obecności w powietrzu pyłu PM2,5 przedwcześnie zmarło 18,6 tys. osób*.

 

 

W Katowicach monitoring szerzej wesprze służby i ostrzeże przed smogiem

 

(źródło: forsal.pl)

Pod kątem m.in. grudniowego szczytu klimatycznego w Katowicach samorząd tego miasta zamierza rozszerzyć funkcjonalność tamtejszego systemu monitoringu i analizy. Będzie on mógł szerzej niż dotąd wspierać służby, a także prognozować zagrożenia smogowe.

 

 

Rybniczanie składają wnioski o ekodotacje. Kolejka jak za komuny! (wideo)

 

(źródło: rybnik.com.pl)

Rybniczanie z determinacją chcą się pozbyć swoich smogowych "kopciuchów". Takich kolejek przed/w rybnickim urzędzie miasta jeszcze nie było, a chętnych na dofinansowanie tak dużo, że kolejka zaczęła się tworzyć już w przeddzień rozpoczęcia przyjmowania wniosków.

 

 

i jeszcze o Rybniku:

 

Rybnik bez smogu? "Wnuczki edukują dziadków" – audycja w radiu TOK FM

 

tokfm.pl)

W audycji z cyklu Analizy red. Agata Kowalska rozmawia z prezydentem Rybnika Piotrem Kuczerą.

 

 

Smog pobudza wydzielanie hormonów stresu i szkodzi sercu

 

(źródło: smoglab.pl)

Oddychanie powietrzem o wysokim stopniu zanieczyszczenia zwiększa wydzielanie hormonów stresu i zakłóca procesy metaboliczne u zdrowych osób – donosi "Circulation", czasopismo wydawane przez American Heart Association (AHA). Zaburzenia te mogą przyczyniać się do rozwoju schorzeń układu krążenia.

 

 

Kraków zwiększa dopłaty do kosztów ogrzewania

 

(źródło: energetykacieplna.pl)

10 stycznia radni Krakowa uchwalili zwiększenie dopłat do rachunków za ogrzewanie, dla tych którzy wymienili piece węglowe na bardziej ekologiczne źródła ciepła. Dla osób najuboższych mogą one wzrosnąć nawet o tysiąc złotych rocznie. Władze miasta szacują, że teraz liczba gospodarstw korzystających z dopłat wzrośnie z ok. 2 do 2,5 tysiąca.

 

 

Smog na wsi – Mity smogowe #3

 

(źródło: smoglab.pl)

Zapraszamy do obejrzenia trzeciego z serii filmów, w których Tomasz Rożek rozprawia się ze smogowymi mitami.

 

 

Problem zanieczyszczenia powietrza jest potężny. Brakuje jednej osoby, która zepnie wszystkie problemy. Pełnomocnik rządu ds. walki ze smogiem jest potrzebny

 

(źródło: audycje.tokfm.pl)

Piotr Siergiej, ekspert z Polskiego Alarmu Smogowego: Bardzo źle idzie rządowi wypełnianie zobowiązań dot. walki ze smogiem. Prawie rok temu został ogłoszony program ''Czyste powietrze'' z 14 rekomendacji zrealizowano tylko 1.

 

 

i odpowiedź rządu:

 

Piotr Woźny - nowy wiceminister od smogu

 

(źródło: gramwzielone.pl)

Powołanie Piotra Woźnego na stanowisko wiceministra ds. walki ze smogiem w resorcie przedsiębiorczości i technologii kierowanym przez Jadwigę Emilewicz oznacza, że ten resort stanie się rządowym centrum działań antysmogowych.

 

 

Polski Alarm Smogowy: Ustawa o elektromobilności została popsuta w Sejmie

 

(źródło: energetyka.wnp.pl)

Sejm przegłosował ustawę o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Podczas prac w komisjach sejmowych nad planowaną ustawą o elektromobilności odrzucono zapis o możliwości wprowadzenia opłat za wjazd najbardziej kopcących samochodów do centrów zanieczyszczonych miast. - Odrzucenie poparł wiceminister energii. To kolejna niespełniona obietnica rządu w walce ze smogiem - komentuje Polski Alarm Smogowy (PAS).

 

 

W audycji Analizy w radiu TOK FM ten problem komentuje dr Jakub Jędrak z PASu:

 

"Goni nas fatalne powietrze":

 

 

i

 

Elektromobilność? 5 minut i 49 poprawek do kosza:

 

 

Także w radiu TOK FM:

 

Jak się obronić przed smogiem?

 

dr Piotr Dąbrowiecki w audycji z cyklu Homo Science:

 

 

Czy palenie drewnem jest zdrowe?

 

Jakub Jędrak i Piotr Siergiej w audycji z cyklu Weekend Radia TOK FM:

 

 

"Droższy węgiel zawsze był droższy"

 

(źródło: audycje.tokfm.pl)

Czy uchwały antysmogowe podniosły cenę węgla? - w audycji z cyklu Analizy wyjaśnia Karolina Baca - Pogorzelska z Dziennika Gazety Prawnej.

 

 

Styczniowe powietrze w Londynie najlepsze od 10 lat

 

(źródło: smoglab.pl)

Londyński ratusz poinformował, że pierwszy raz od 10 lat w połowie stycznia jakość powietrza w brytyjskiej stolicy jest tak dobra, że nie wyczerpano jeszcze limitu przekroczeń poziomu zanieczyszczeń na cały rok. W ciągu poprzedniej dekady wyczerpywano go najpóźniej 6. stycznia.

 

 

75 proc. zgonów z powodu smogu w Indiach dotyczy mieszkańców wsi

 

(źródło: smoglab.pl)

Najnowsze badanie przeprowadzone przez międzynarodowy zespół pokazują, że to nie mieszkańcy stolicy Indii, ale obszarów wiejskich są najbardziej narażeni na tragiczne skutki smogu. Aż milion zgonów w Indiach w 2015 roku można powiązać ze smogiem. To stanowi aż jedną czwartą wszystkich śmierci spowodowanych zanieczyszczeniami powietrza na całym świecie.

 

 

Kolejny odcinek dieselgate. Audi musi wycofać samochody ze sprzedaży

 

(źródło: smoglab.pl)

Niemiecki Federalny Urząd Motoryzacji wykrył, że firma Audi instalowała w swoich najnowszych silnikach Diesla niedozwolone oprogramowanie służące do kontroli emisji spalin. W związku z tym musi wycofać z rynku blisko 127 tys. aut.

 

 

Łupki

 

Porażający raport NIK. Gaz łupkowy na straty

 

(źródło: biznesalert.pl)

24 stycznia posłom z sejmowej Komisji Kontroli Państwowej przedstawiono raport Najwyższej Izby Kontroli o poszukiwaniu i rozpoznawaniu strategicznych surowców: miedzi oraz węglowodorów, w tym łupków. Raport relacjonuje jak przegraliśmy gaz i ropę z łupków. Kontrola NIK objęła lata 2008-2016 (miedź) i 2013-2016 (węglowodory). Przedmiotem debaty w Komisji był przede wszystkim problem "przegrania łupków".

 

 

Rewolucja łupkowa na nowych wodach. Trump zachowuje restrykcje

 

(źródło: biznesalert.pl)

Jak podała norweska firma analityczno – doradcza Rystad Energy, Donald Trump ogłosił plan udostępnienia krajowym firmom wiertniczym blisko 90 proc. wszystkich wód przybrzeżnych USA. Szacuje się, że można z nich pozyskać 65 miliardów baryłek ekwiwalentu ropy naftowej (boe), co przyniesie inwestycje liczone w miliardach dolarów.

 

 

Łupkowa potęga USA. Rekordy wydobycia ropy naftowej i gazu

 

(źródło: wyborcza.pl)

W tym roku wydobycie ropy naftowej w USA pobije rekord sprzed niemal pół wieku. Padnie też kolejny rekord wydobycia gazu - przewidują Międzynarodowa Agencja Energii i agendy rządu Stanów Zjednoczonych.

 

 

Rosja będzie wydobywać ropę z łupków

 

(źródło: polskielupki.pl)

Konwencjonalne pokłady ropy naftowej w Rosji powoli się kończą, dlatego na początku 2019 r. ma ruszyć pierwsze rosyjskie wydobycie ropy z pokładów łupków bitumicznych.

 

 

Rewolucja łupkowa przynosi więcej korzyści niż zagrożeń

 

(źródło: biznesalert.pl)

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Instytut Energetyczny na Uniwersytecie w Chicago, korzyści płynące z rewolucji łupkowej w USA przekładają się na zyski w wysokości średnio 1900 dol. rocznie na każde gospodarstwo domowe znajdujące się w pobliżu prac wydobywczych prowadzonych w poszukiwaniu ropy i gazu z łupków.

 

 

Odnawialne źródła energii (OZE)

 

Międzynarodowa Agencja Energetyki Odnawialnej pokazuje, jak w latach 2010-17 spadły koszty OZE

 

(źródło: gramwzielone.pl)

IRENA opublikowała raport, w którym podsumowała dotychczasowy spadek kosztów najpopularniejszych technologii OZE i w którym prognozuje, jak te technologie mogą tanieć w najbliższych latach, oraz że do roku 2020. cena energii z nich będzie konkurencyjna wobec cen energii ze źródeł konwencjonalnych.

 

 

Ambitny unijny cel OZE na 2030 rok? Nie do końca

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Nie będzie ani 27, ani 35 procent udziału OZE w unijnym miksie energetycznym w 2030 roku. Polityczne deklaracje na razie nie przekładają się na zobowiązania nakładane na poszczególne kraje UE, a bez tego zwiększanie ambicji wydaje się nierealne.

 

 

Scientific American: cztery z 10 najważniejszych wschodzących technologii są związane z czystą energią

 

(źródło: smoglab.pl)

"Scientific American" we współpracy z siecią ekspertów Światowego Forum Ekonomicznego przygotował listę 10 wschodzących technologii, które w 2017 roku pokazały, że mogą zmienić naszą rzeczywistość. Cztery z nich na różne sposoby wiążą się z energią i ekologią.

 

 

Co z nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii?

 

(źródło: gramwzielone.pl)

Aktualnie Ministerstwo Energii szacuje, iż zakończenie prac nad tym projektem będzie możliwe w pierwszym kwartale 2018 r.

 

 

Udział elektryków i hybryd w Norwegii przekroczył 52 proc.

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Według danych Norwegian Road Federation (OFV), samochody w pełni elektryczne, wodorowe oraz hybrydy stanowiły w 2017 r. ponad połowę nowych pojazdów osobowych rejestrowanych w Norwegii. Ich udział w norweskim rynku wzrósł w 2017 r. do rekordowych 52,2 proc. (82 816 egzemplarzy). W 2016 r. udział pojazdów elektrycznych i hybryd wyniósł 40 proc. (62 171 sztuk).

 

Komentarz redakcji:

Co tam Norwegia. My idziemy własną, suwerenną drogą. I będziemy jeździć "parówkami" - spalanie węgla wytwarza temperaturę, która podgrzewa wodę, a powstała para napędza turbinę i mamy prąd do naszych, polskich "elektryków".

 

 

i dwugłos ws. polskich elektryków i hybryd w kontekście ustawy o elektromobilności :

 

W ustawie o elektromobilności zabrakło zachęt dla klasycznych hybryd. Bez nich trudno będzie osiągnąć cel miliona aut elektrycznych w 2025 roku

 

(źródło: biznes.newseria.pl)

Rozmowa z Witoldem Nowickim, wiceprezesem Toyota Central Europe i Adrianem Furgalskim, wiceprezesem zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR.

 

 

i polemika:

 

ZDG Tor promuje klasyczne hybrydy, choć wie, że nie są ekologiczne? Dlaczego?

 

(źródło: elektrowoz.pl)

W agencji informacyjnej Newseria pojawił się artykuł atakujący Ustawę o elektromobilności. Wiceprezes Zespołu Doradców Gospodarczych, Adrian Furgalski, otwarcie skrytykował projekt Ministerstwa Energii. Dlaczego?

 

 

i jeszcze o Norwegii:

 

Norwegia ma już elektryczne samochody, teraz stawia na… samoloty

 

 

Raport "Barometr zdrowych domów 2017" - Jak rozwiązać problem niedogrzanych budynków, które szkodzą zdrowiu?

 

(źródło: chronmyklimat.pl)

Aż ok. 7 proc. Polaków nie stać na ponoszenie kosztów wystarczającego ogrzania mieszkania. Gdy przychodzą mrozy trudniej utrzymać w domach optymalną temperaturę, czyli około 18-21 stopni.

 

Komentarz dr. Andrzeja Kassenberga z Fundacji Instytutu na rzecz Ekorozwoju:

Skala problemu w Polsce jest duża. Szacuje się, że problem ubóstwa energetycznego dotyka 16-17 proc. obywateli, to jest blisko 6 mln Polaków. Dlatego działanie na rzecz ograniczenia ubóstwa w Polsce nie jest kosztem, ale inwestycją, bo dzięki temu ludzi będą zdrowsi, będą lepiej pracowali i lepiej się uczyli.

 

 

Cały raport "Barometr zdrowych domów 2017":

 

 

Także o ubóstwie energetycznym:

 

Ilu Polaków dotyka ubóstwo energetyczne?

 

 

Grafenową baterię w smartfonie można naładować w 5 sekund. Materiał znajdzie zastosowanie także w autach elektrycznych i budownictwie

 

(źródło: innowacje.newseria.pl)

Kolejne branże otwierają się na grafen – przypominającą plaster miodu strukturę ciasno upakowanych atomów węgla o grubości zaledwie jednego atomu. Jest pięciokrotnie lepszym materiałem do odprowadzania ciepła niż jakikolwiek inny dzisiaj dostępny. Z tego powodu zostanie zastosowany przede wszystkim w bateriach, które będzie można błyskawicznie ładować. Istotną rolę w rozwoju nowej technologii odgrywają Polacy.

 

 

Słońce

 

Nissan będzie sprzedawać fotowoltaikę. Ceny od 3,8 tys. funtów

 

(źródło: gramwzielone.pl)

Nissan rozpoczyna na Wyspach Brytyjskich sprzedaż domowych instalacji fotowoltaicznych w opcji z magazynami energii składającymi się z baterii pochodzących z Nissanów Leaf. Wykorzystanie pełnego zestawu Nissan Energy Solar ma przełożyć się na zmniejszenie rachunków za energię elektryczną nawet o 2/3.

 

 

W Hiszpani powstanie 45 słonecznych MW bez subsydiów

 

(źródło: gramwzielone.pl)

Fundusz Luxcara informuje o rozpoczęciu budowy w Hiszpanii farmy fotowoltaicznej o mocy 45 MWp, która zostanie zrealizowana mimo braku jakichkolwiek rządowych gwarancji odkupu energii. To kolejna wiadomość z Półwyspu Iberyjskiego na temat inwestycji w fotowoltaikę realizowaną poza publicznym systemem wsparcia.

 

 

Także w Portugalii kolejna farma PV bez subsydiów:

 

 

Ogromny kompleks petrochemiczny Shella zasili energia z PV

 

(źródło: gramwzielone.pl)

Duża farma fotowoltaiczna Shella powstanie w holenderskim Moerdijk i zasili energią elektryczną

ogromny kompleks petrochemiczny tego koncernu - jeden z największych tego typu obiektów w Europie.

 

 

Ta decyzja Trumpa uderzy w amerykańską fotowoltaikę

 

(źródło: gramwzielone.pl)

Administracja Donalda Trumpa zdecydowała o nałożeniu wysokich, 30-procentowych importowych ceł na ogniwa i moduły fotowoltaiczne. To może mocno spowolnić dynamikę amerykańskiego rynku PV - nawet o 10-15 proc. w ciągu najbliższych 5 lat.

 

 

Wiatr

 

Ostatnia szansa dla lądowych wiatraków w Polsce

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Państwowe koncerny energetyczne chcą budować farmy wiatrowe. Szykują się do startu w tegorocznej aukcji OZE, w której wsparcie może uzyskać kilka dużych farm. To ostatnia szansa aby zrealizować inwestycje w najbliższych latach.

 

 

Czy polski rząd zapłaci odszkodowania inwestorom wiatrowym?

 

(źródło: gramwzielone.pl)

W ostatnim czasie pojawiły się informacje o kilkunastu inwestorach zagranicznych, którzy skierowali pozwy arbitrażowe przeciw Polsce w związku ze zmianami prawnymi wprowadzonymi w tzw. ustawie wiatrakowej i dotyczącymi dopłat do energii odnawialnej.

 

 

Dostatnia emerytura dzięki zyskom z farm wiatrowych? Tak, to możliwe

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

Wiele krajów musiało poradzić sobie z oponentami farm wiatrowych na lądzie. Holandia i Niemcy wymyśliły sposoby na włączenie lokalnych społeczności do interesu, które mogą zabezpieczać ich emerytalną przyszłość. Wobec obniżonego wieku emerytalnego, rozdrobionego rolnictwa Polska byłaby idealnym krajem do przetestowania rozwiązań z Niemiec i Holandii. Takim jednak nie będzie, ponieważ nie ma siły politycznej, której zależałoby na rozwoju źródeł rozproszonych.

 

 

Bankrutuje farma wiatrowa. Jej majątek przejmie Polenergia

 

(źródło: wysokienapiecie.pl)

To pierwsza od lat upadłość farmy wiatrowej w Polsce. Jej właścicielem był londyński fundusz inwestycyjny Impax. Wiatraki za ułamek wartości przejmuje, notowana na warszawskiej giełdzie, Polenergia – wynika z wyroku sądu do którego dotarli dziennikarze portalu WysokieNapiecie.pl.

 

 

Kolejny producent w klubie "8 MW". Uzysk energii o 20 proc. wyższy

 

(źródło: gramwzielone.pl)

Niemiecko-hiszpańska grupa Siemens Gamesa otrzymała zamówienie na dostawę ogromnych morskich elektrowni wiatrowych o jednostkowej mocy 8 MW. Dotąd tak potężne wiatraki budował tylko jeden producent.

 

 

Holendrzy chcą zbudować największą na świecie farmę wiatrową z wyspą pośrodku

 

(źródło: businessinsider.com.pl)

Holenderska firma TenneT chce wybudować największą na świecie morską farmę wiatrową, która będzie w stanie dostarczać prąd do Holandii, Wielkiej Brytanii, Belgii, Niemiec i Danii. Gigantyczna inwestycja o wielkości 30 GW mocy (to moc wszystkich elektrowni i ciepłowni w Polsce) ma się zakończyć w 2027 roku.

 

Komentarz redakcji:

Prof. Jan Popczyk uważa, że skala tych niedotowanych inwestycji oznacza, że wysokorozwinięte kraje europejskie weszły ostatecznie w etap systemowego zastępowania paliw kopalnych OZE.

 

 

Klimat

 

Przywódcy i przewodnicy

 

(źródło: chronmyklimat.pl)

Kogo nam bardziej potrzeba do rozwiązania problemu zmian klimatu – przywódców, czy przewodników?

 

 

Trump vs Macron i cisza o polityce klimatycznej w Davos

 

(źródło: biznesalert.pl)

Konferencja w Davos stała się corocznym barometrem ekonomicznym świata i miejscem gdzie skupia się uwaga mediów, gdzie pojawiają się formalni i nieformalni przywódcy świata, a każde wypowiedziane zdanie jest analizowane z uwagą – bo pokazuje czasami więcej niż najgrubsze raporty analityków – pisze prof. Konrad Świrski.

 

 

Polityk, który nie wierzy naukowcom. Z nim spotkał się w Davos premier Morawiecki

 

(źródło: gramwzielone.pl)

Polski premier podczas swojego pierwszego oficjalnego spotkania na forum ekonomicznym w Davos spotkał się z amerykańskim sekretarzem ds. energii Rickiem Perry. W Davos z pewnością trudno znaleźć VIP-a, który miałby na koncie bardziej kuriozalne wypowiedzi w kwestii zmian klimatu.

 

 

Ptaki pozostające na zimę to coraz powszechniejsze zjawisko

 

(źródło: naukawpolsce.pap.pl)

Coraz więcej ptaków decyduje się pozostawać przez cały rok w Polsce. Przy łagodniejszych zimach strategia ta daje im większą szansę przetrwania niż wędrówki do ciepłych krajów - powiedział PAP Adam Zbyryt z Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.

 

 

Polityka klimatyczna a la Pologne – Laudato Si, węgiel i walka z lewakami

 

(źródło: biznesalert.pl)

25 stycznia w Sejmie odbyło się kolejne spotkanie Parlamentarnego Zespołu Górnictwa i Energii. Tym razem poświęcone "Perspektywom polskiego górnictwa i energetyki w świetle 24 szczytu klimatycznego ONZ w Katowicach 3 – 14 grudnia 2018 r.". Przewodniczący Zespołu, poseł Ireneusz Zyska (Wolni i Solidarni) podkreślił: "Jako Polska nie możemy jednak przegrać tego COP24, musimy zrobić wszystko, aby wyciągnąć z niego maksimum korzyści dla naszej gospodarki, energetyki i górnictwa".

 

 

Świat może stać się bardzo suchy w wyniku ocieplenia klimatu

 

(źródło: naukawpolsce.pap.pl)

Nowa analiza pokazuje, że jeśli w wyniku globalnych zmian klimatycznych Ziemia ociepli się o 2 st.C, ponad jedna czwarta lądów stanie się niebezpiecznie sucha. Ograniczenie wzrostu temperatury do 1,5 st. C pozwoli jednak uratować znaczną część zagrożonych terenów.

 

 

Nowa analiza wykazała liczne błędy w pracach negujących antropogeniczne globalne ocieplenie

 

(źródło: naukaoklimacie.pl)

Choć konsensus naukowy dotyczący globalnego ocieplenia i jego przyczyn istnieje od ponad 20 lat, to wciąż bywa kwestionowany. „Sceptycy” wykorzystują garstkę artykułów, które prezentują w mediach, próbując sprawić wrażenie, że "klimatyczny spór" wciąż się toczy. Czy wśród tych badań negujących wpływ ludzi na ocieplenie klimatu faktycznie znajduje się coś, co mogłoby zachwiać ustaleniami szerokiej społeczności klimatologów?

 

 

Ocieplające się oceany degradują morskie lasy wodorostów

 

(źródło: ziemianarozdrozu.pl)

Wzrost temperatury oceanów o 1°C w ciągu ostatnich dekad wystarczył, aby u wschodnich wybrzeży Australii i Tasmanii doprowadzić do zagłady bujne niegdyś podwodne lasy gigantycznych wodorostów.

 

 

Fiasko niemieckiej polityki klimatycznej. Berlin liczy na Polskę

 

(źródło: dw.com)

Niemcy nie wywiązują się z nałożonych przez Unię Europejską zobowiązań w zakresie ochrony klimatu. Niewykluczone, że Berlin będzie musiał kupić certyfikaty emisji od Polski.

 

Komentarz redakcji:

To brzmi jak "fake news". To świetna informacja dla klimatycznych głąbów i lobbystów węglowych w Polsce. Nadwyżka emisji, którą posiada Polska pochodzi z okresu transformacji: wyłączenia gospodarki produkującego m.in. na potrzeby militarne RWPG oraz jest efektem sprytu polskich negocjatorów, którzy za rok rozliczeniowy uzyskali w Kioto nie rok 1990, jak inne kraje, a 1988, kiedy emisje socjalistycznej gospodarki były największe. Stad pojawiła się duża redukcja CO2. To historia. Obecnie - podobnie jak Niemcy - notujemy wzrost emisji z transportu… oraz zupełnie nie jak Niemcy, nie wywiążemy się ze skromnego 15-proc. celu OZE w 2020 r.

 

 

Niemiecka prasa: Wszyscy śmieją się w kułak z "prekursorów ochrony klimatu"

 

(źródło: dw.com)

Prasa komentuje przeciek z rozmów sondażowych chadeków i SPD o zarzuceniu ambitnego celu klimatycznego na rok 2020.

 

 

Rekordowy rok katastrof klimatycznych w USA

 

(źródło: ziemianarozdrozu.pl)

2017 rok w Stanach Zjednoczonych był rekordowy pod względem liczby katastrof związanych z klimatem i strat, jakie się z nimi wiązały. W ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy zanotowano 15 katastrofalnych w skutkach zdarzeń pogodowych, a każde z nich przyniosło straty przekraczające miliard dolarów. Podobna sytuacja miała miejsce w 2016 roku.

 

 

Klimatyczna bzdura roku 2017

 

(źródło: chronmyklimat.pl)

Od 2014 roku redakcja portalu "Nauka o Klimacie" organizuje plebiscyt na Klimatyczną Bzdurę Roku. Zwycięzcami poprzednich edycji byli Zbigniew Ziobro, Jan Szyszko i Janusz Korwin-Mikke. Właśnie rozpoczęła się kolejna edycja konkursu. Zapraszamy do głosowania.

 

Komentarz redakcji:

Z takimi laureatami jak dotychczasowi – prawdziwymi "szychami" – łatwo wygrać nie będzie,

ale jak mówi rosyjskie przysłowie: надо стремиться.

 

 

Link do głosowania:

 

 

 

 

Redakcja: Urszula Bugajewska, Radosław Gawlik, Witold Miklaszewski,
Janusz Szymański.

Wydaje Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA

przy współpracy przedstawicieli Ogólnopolskiej Koalicji "Rozwój TAK - Odkrywki NIE".

Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, ul. Białoskórnicza 26,

info

więcej
2023-07-06
Energia dla Klimatu Czerwiec/Lipiec 2023
2023-06-12
Energia dla Klimatu Maj/Czerwiec 2023
2023-05-09
Energia dla Klimatu Kwiecień/Maj 2023
2023-04-06
Energia dla Klimatu Marzec 2023
2023-03-02
Energia dla Klimatu Luty 2023
2023-01-31
Energia dla Klimatu Styczeń/Luty 2023
2023-01-09
Energia dla Klimatu Styczeń 2023
2022-12-14
Energia dla Klimatu Listopad/Grudzień 2022
2022-11-17
Energia dla Klimatu październiklistopad 2022
2022-10-20
Energia dla Klimatu wrzesień/październik 2022
2022-09-14
Energia dla Klimatu sierpień/wrzesień 2022
2022-07-31
Energia dla Klimatu lipiec/sierpień 2022
2022-07-13
Energia dla Klimatu czerwiec/lipiec 2022
2022-06-18
Energia dla Klimatu majczerwiec 2022
2022-05-16
Energia dla Klimatu kwiecień/maj 2022
2022-04-09
Energia dla Klimatu marzec/kwiecień 2022
2022-03-07
Energia dla Klimatu luty/marzec 2022
2022-01-31
Energia dla Klimatu styczeń 2022
2022-01-05
Energia dla Klimatu grudzień-styczeń 2021
2021-12-21
Energia dla Klimatu listopadgrudzień 2021
2021-11-17
Energia dla Klimatu październik/listopad 2021
2021-10-13
Energia dla Klimatu wrzesień/październik 2021
2021-09-18
Energia dla Klimatu sierpień/wrzesień 2021
2021-08-04
Energia dla Klimatu Lipiec 2021
2021-07-08
Energia dla Klimatu Czerwiec/Lipiec 2021
2021-06-08
Energia dla Klimatu Maj-Czerwiec 2021
2021-05-09
Energia dla Klimatu kwiecień maj 2021
2021-04-09
Energia dla Klimatu marzec/kwiecień 2021
2021-03-13
Energia dla Klimatu luty/marzec 2021
2021-01-28
Energia dla Klimatu styczeń 2021
2021-01-13
Energia dla Klimatu grudzień 2020-styczeń 2021
2020-12-09
Energia dla Klimatu listopad/grudzień 2020 r.
2020-11-16
Energia dla Klimatu Październik/Listopad 2020
2020-10-16
Energia dla Klimatu Wrzesień/Październik 2020
2020-09-14
Energia dla Klimatu Sierpień/Wrzesień 2020
2020-08-10
Energia dla Klimatu Lipiec 2020
2020-07-14
Energia dla Klimatu Czerwiec/Lipiec 2020
2020-06-10
Energia dla Klimatu Maj/Czerwiec 2020
2020-05-12
Energia dla Klimatu, kwiecień 2020
2020-04-14
Energia dla Klimatu, marzec 2020
2020-03-03
Energia dla Klimatu, luty 2020
2020-02-02
Energia dla Klimatu, styczeń 2020
2019-12-30
Energia dla Klimatu, grudzień 2019
2019-12-13
Energia dla Klimatu, listopad grudzień 2019
2019-11-22
Energia dla Klimatu, październik / listopad 2019
2019-10-24
Energia dla Klimatu, wrzesień / październik 2019
2019-09-12
Energia dla Klimatu, sierpień/ wrzesień 2019
2019-08-08
Energia dla Klimatu, lipiec/sierpień 2019
2019-07-22
Energia dla Klimatu, czerwiec/lipiec 2019
2019-06-24
Energia dla Klimatu, maj/czerwiec 2019
2019-05-15
Energia dla Klimatu, kwiecień/maj 2019
2019-04-08
Energia dla Klimatu, marzec/kwiecień 2019
2019-03-09
Newsletter 02/2019
2019-02-13
Newsletter 01/2019
2019-01-09
Newsletter 12/2018 i 01/2019
2018-12-10
Newsletter 11/2018
2018-11-06
Newsletter 10/2018
2018-10-22
Newsletter 09/10/2018
2018-08-09
Newsletter 08/2018
2018-08-09
Newsletter 07/2018
2018-07-10
Newsletter 06/2018
2018-06-18
Newsletter 05/2018
2018-05-28
Newsletter 03/04/2018
2018-03-23
Newsletter 02/2018
2018-02-01
Newsletter 01/2018
2018-01-16
Newsletter 12/2017
2017-12-16
Newsletter 11/2017
2017-11-17
Newsletter 10/2017
2017-10-20
Newsletter 09/2017
2017-09-14
Newsletter 08/2017
2017-08-26
Newsletter 07/2017
2017-07-09
Newsletter 06/2017
2017-06-19
Newsletter 05/2017
2017-05-11
Newsletter 04/2017
2017-04-19
Newsletter 03/2017
2017-03-13
Newsletter 02/2017
2017-02-03
Newsletter 01/2017
2017-01-12
Newsletter 12/2016
2016-12-13
Newsletter 11/2016
2016-11-25
Newsletter 10/2016
2016-10-10
Newsletter 09/2016
2016-09-06
Newsletter 08/2016
2016-08-07
Newsletter 07/2016
2016-07-04
Newsletter 06/2016
2016-06-13
Newsletter 05/2016
2016-05-13
Newsletter 04/2016
2016-04-18
Newsletter 03/2016
2016-03-14
Newsletter 02/2016
2016-02-09
Newsletter 01/2016
2015-12-29
Newsletter 12/2015
2015-12-13
Newsletter 11/2015
2015-11-16
Newsletter 10/2015
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej