Porzeczka czarna Ribes nigrum (Saxifragaceae)

menu
   
Porzeczka czarna - krzew do 1,5 m wys.; liœcie długoogonkowe, 3-5-klapowe, u nasady sercowate, od spodu pokryte żółtymi gruczołami wypełnionymi olejkiem eterycznym; kwiaty zebrane w zwisłe grona; kielich złożony z 5 działek; korona z pięcioma czerwonawymi płatkami; pręcików 5; słupek 1; owoc - czarna, kulista jagoda; młode gałšzki zielone, starsze - czerwono-brunatne. Kwitnie od maja do czerwca. Roœlina uprawiana.
 
 
 

Surowiec

Surowcem zielarskim sš liœcie - Folium Ribis nigri, które zbiera się przed kwitnieniem lub póŸniej i suszy w temp. do 40o C. Liœcie zawierajš olejek eteryczny - 0,60-0,80%, fitoncydy, wit. C - 100-150 mg/100 g, karoten, garbniki, flawonoidy, sole magnezowe, kwasy organiczne, fitochinony, wit. z grupy B, wit. P i wiele innych
 

Sklad Chemiczny

. Owoce (Fructus Ribis nigrj) zawierajš ok. 157 mg wit. C/100 g, 1100 j.m. wit. A, 1000 mg wit. P, 1800 ug wit. K, 60 ug wit. B1, 70 ug wit. B2, 0,97% pektynianu wapnia, 0,81% soli mineralnych, 2-4% kwasów orga­nicznych, garbniki, flawonoidy (5-metylo-kwercetynę, kwercytrynę), antocyjany (3-glukozyd cyjanidyny, 3-ramnoglukozyd cyjanidyny, 3-ramno-glukozyd delfinidyny, 3-glukozyd delfinidyny), olejek eteryczny - ok. 0,75% i alkaloidy
 
 

Działanie

Wycišgi z liœci działajš przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie, grzybobójczo, żółciopędnie, moczopędnie, napotnie, przeciwgoršczkowo, tonizujšco ogólnie, przeciwobrzękowo, odtruwajšco, wykrztuœnie, przeciwzapalnie, przeciwreumatycznie, rozkurczowo, przeciwgnilnie, odwaniajšco, przeciwbiegunkowo; wymagajš wydzielanie soku żołšdkowego, trzustkowego i jelitowego; regulujš przemianę materii; pobudzajš apetyt
 

Wskazania

stany zapalne i zakażeniowe układu moczowego i pokarmowego, skšpomocz, kamica moczowa i żółciowa, ropomocz, krwiomocz, nieżyt układu oddechowego, przeziębienie, choroby zakaŸne, goršczka, osłabienie, zatrucia, dna, reumatyzm, schorzenia skórne, zaburzenia trawienia, bóle brzucha, zapalenie przydatków (+ inne zioła, np. wiesiołek), biegunka, nudnoœci, choroby alergiczne.
 
 
 
 

Preparaty

 
nazwa
 
uzycie
 
 
  Napar: 2 łyżki liœci zalać 1-2 szkl. wrzšcej wody; odstawić na 20 min.; przecedzić. Pić kilka razy dz. po 1 szkl.; niemowlęta ważšce 3-4 kg -8,5-11 ml, 5-6 kg - 14-17 ml, 7-3 kg - 20-22,8 ml, 9-10 kg - 25,7-28,5 ml, 3-4 razy dz.; dzieci ważšce 15-20 kg – 42,8-57 ml, 25-30 kg - 71-85,7 ml, 35-40 kg - 100-114 ml, 45-50 kg - 128,5-142,8 ml, 4-6 razy dziennie.  
 
 
 
 
  Nalewka - Tinctura Ribis nigri: 1 szkl. suchych liœci zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 5-10 ml lub stosować zewnętrznie do przemywania przy tršdzikach, łojotoku, schorzeniach ropnych i stanach zapalnych  
 
 
 
 
  Alkoholmel Ribis nigri: do 100 ml nalewki wlać 100 ml miodu; wymieszać. Zażywać 4 razy dz. po 1 łyżce (przy schorzeniach układu oddechowe­go stosować częœciej).  
 
 
 
 
  Sok z owoców czarnej lub czerwonej porzeczki. 3 kg owoców przepuœcić przez sokowirówkę lub rozgnieœć je w garnku, zalać goršcš wodš tyle tylko, żeby były przykryte, doprowadzić do momentu wrzenia; odstawić na bok, przykryć i pozostawić tak na 5-8 godz.; nastę­pnie przecedzić. Na 1 l soku dać 1 kg cukru, mieszać dopóki nie rozpuœci się, gotować 2 minuty i zaraz goršcy sok (syrop) zlewać do goršcych słoików lub butelek, zakręcać i poddawać pasteryzacji w wodzie o temp. 80o C przez 20 minut. Sok z porzeczek działa wzmacniajšco, odtruwajšce, moczopędnie, napotnie, przeciwgoršczkowo i odżywczo. Wskazany jest bardzo przy kaszlu, rekonwalescencji, przeziębieniu, osłabieniu oraz chorobach zakaŸnych i skórnych. Warto go mieszać z winkiem aloesowym i anyżowym (stosunek 1:1) oraz z sokami ziołowymi (pierwiosnkowym, lepiężnikowym, mniszkowym itp.).  
 
 
 
 
  Rp. Liœć porzeczki - 1 łyżka Liœć babki - 1 łyżka Ziele majeranku - 1 łyżka Kwiat rumianku - 1 łyżka Wymieszać. Przyrzšdzić i pić jak napar z liœci porzeczki. Można podawać niemowlętom. Wskazania: zaburzenia trawienia, biegunka, nieżyt przewodu pokarmowego.  
 
 
 
 
  Rp. Liœć porzeczki - 1 łyżka Liœć pokrzywy - 1 łyżka Korzeń lub ziele mniszka - 1 łyżka Ziele skrzypu - 1 łyżka Ziele wrzosu - 1 łyżka Wymieszać. Stosować jak wyżej. Wskazania: skšpomocz, kamica moczowa, ropomocz, krwiomocz, stany zapalne układu moczowego, zatrucia, choroby skórne, zaburzenia przemiany materii, goršczka, zaburzenia trawienne.  
 
 
 
 
  Rp. Ziele skrzypu - 1 łyżka Owoc jałowca - 1 łyżka Liœć porzeczki - 1 łyżka Kłšcze perzu - 1 łyżka Korzeń wilżyny - 1 łyżka Wymieszać. Przyrzšdzić i dawkować jak wyżej. Wskazania: schorzenia wštroby i pęcherzyka żółciowego, skórne oraz układu moczowego, obrzęki, zaparcia, zaburzenia metaboliczne  
 
 
 
menu Aloes drzewiasty Aminek większy Arcydzięgiel litwor Arnika górska Babka lancetowata Babka piaskowa Bagno zwyczajne Barszcz Barwinek Bazylia pospolita Berberys zwyczajny Bertram Bez czarny Bez hebd Bez koralowy Biedrzeniec anyż Biedrzeniec większy Bluszczyk kurdybanek Bobrek trójlistkowy Borówka bagienna Borówka czarna Brzoza brodawkowata Buk zwyczajny Bukwica lekarska Bylica boże drzewko Bylica estragon Bylica piołun Bylica pospolita Cebula Centuria pospolita Chaber Cykoria podróżnik Czeremcha zwyczajna Czosnek niedźwiedzi Czosnek ogrodowy Drożdże Dziewanna kutner() Dziurawiec Dzięgiel leśny Dąb szypułkowy Fiołek trójbarwny Fiołek wonny Glistnik jaskółcze ziele Goryczka Goździkowiec korzenny Głóg Herbata chińska Hyzop lekarski Iglica pospolita Janowiec Jarząb pospolity Jasnota biała Jałowiec pospolity Jemioła Jesion wyniosły Jeżyna fałdowana Kalina koralowa Kasztanowiec zwyczajny Kminek zwyczajny Kokoryczka Koniczyna Konwalia majowa Koper ogrodowy Kopytnik pospolity Kosaciec żółty Kozieradka Kozłek lekarski Kruszyna i szakłak Krwawnik pospolity Krwiściąg Lawenda lekarska Lebiodka pospolita Len zwyczajny Lepiężnik różowy Lipa Lnica pospolita Lubczyk lekarski Lukrecja gładka Macierzanka piaskowa Majeranek ogrodowy Malina właściwa Malwa czarna Marchew siewna Melisa lekarska Mięta Mniszek lekarski Morszczyn Mydlnica lekarska Mącznica lekarska Nagietek lekarski Nasturcja Nawłoć Nostrzyk żółty Olcha Orzech włoski Perz właściwy Pierwiosnek Pięciornik gęsi Pięciornik kurze ziele Podbiał pospolity Pokrzywa Porost islandzki Porzeczka czarna Poziewnik szorstki Poziomka pospolita Połonicznik Prawoślaz lekarski Przetacznik Przytulia Przywrotnik Rdest ostrogorzki Rdest ptasi Rozmaryn lekarski Rumianek pospolity Ruta zwyczajna Rutwica lekarska Róża dzika Serdecznik pospolity Skrzyp Sosna zwyczajna Stokrotka pospolita Szałwia lekarska Tarczyca pospolita Tasznik pospolity Tatarak zwyczajny Topola Tymianek pospolity Wierzba Wierzbówka Wiesiołek Wilczomlecz obrotny Wiązówka Wrotycz pospolity Wrzos zwyczajny Łopian większy Ślaz Śliwa tarnina Świetlik Żywokost lekarski Żółtlica