Orzech włoski Juglans regia (Juglandaceae)

menu
   
Orzech włoski - drzewo dorastajšce do 25 wys.; kora srebrzystobiała; liœcie nieparzysto-pierzaste, pachnšce, duże; listki podłużnie jajowate; kwiaty męskie (pyłkowe, pręcikowe) zebrane w długie, zwisajšce, gšsienicowate kwiatostany; kwiaty żeńskie - siedzšce, zielonawe, po 2-3 w kštach liœci; owoc - orzech (pestkowiec) okryty pachnšcš, zielonš, miękkš, soczysta łupinš. Kwitnie w kwietniu (II połowa) lub w maju. Drzewo często sadzone, niekiedy uprawiane; szczególnie pospolit w południowej i w południowo-wschodniej Polsce.
 
 
 

Surowiec

Surowcom jest nie tylko orzech, ale także kora, zielona łupina orzecha (tak często wyrzucana) i liœć - Cortex, Fructus, Folium Juglandis sue Cortex Nucum Juglandls viridis vel Putamina Nucum. Folium Juglandis można kupić w sklepach zielarskich. Korę lub młode gałšzki (Frondes Juglandis) pozyskuje się wiosnš lub jesieniš; liœcie zbiera się w maju (ewentualnie w I połowie czerwca). Surowce suszy się w normalnej temperaturze, przy czym korę i gałšzki można wysuszyć w otwartym piekarniku ogrzanym do temp. 80o C. Bardzo cennym surowcem sš niedojrzałe, œwieże owoce, z których przyrzšdza się sok, intrakt, alkoholaturę zimnš i alkoholmiód.
 

Sklad Chemiczny

Surowce zawierajš: naftochinon (dwuketonowa pochodna naftalenu) - juglon; hiperozyd, 3-arabinozyd kwercytyny i kemferolu, kwasy fenolowe kw. kawowy, kw. kumarynowy, kw. galusowy), witaminy (wit. C: liœcie zebrane w maju - 300-500 mg/100 g, łupina i niedojrzałe orzechy -2-3 tyœ. mg tj. 2-3 g/100 g; kw. foliowy, wit. P, fitochinony, czyli wit. K), olejek eteryczny - 0,01-0,03% (główny składnik to heksen-2-alem-1), karotenotdy - ponad 30 mg/100 g, garbniki - 3-4 %, violaksantynę, flawoksantynę, alkaloid – yuglandyne. Należy wiedzieć, że łupina i niedojrzałe owoce zabierajš aż 25% garbników.
 
 

Działanie

Surowce działajš silnie œcišgajšce, odkażajšco, przeclwszkorbutowo, przeciwzapalnie, przeciwkrwotocznie, rozkurczowo, przeclwrobaczo, trawiennie, moczopędnie, wzmacniajšce, odtruwajšce i przeciwkaszlowo.
 

Wskazania

stany zapalne i zakażeniowe przewodu pokarmowego, układu moczowego i oddechowego, osłabienie, choroby zakaŸne, skórne, wirusowe (surowce wykazujš działanie przeciwwirusowe), oczne i przeziębieniowe, schorzenia wštroby, trzustki, œledziony i pęcherzyka żółciowego, zaburzenia trawienia, biegunka, niestrawnoœć, pękanie i przepuszczalnoœć naczyń krwionoœnych, bóle brzucha, nadmierna potliwoœć (kšpiele), robaki obłe, choroba wrzodowa, skšpomocz, obrzęki, nadciœnienie, nadmierne krwawienia miesišczkowe, upławy, stany zapalne narzšdów płciowych.
 
 
 
 

Preparaty

 
nazwa
 
uzycie
 
 
  Napar: 2 łyżki liœci lub suchych łupin zalać 1 szkl. wrzšcej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 4 razy da. po 150 ml; niemowlęta ważšce 3-4 kg - 6,4-8,5 ml, 5-6 kg - 10,7-12,8 ml, 7-3 kg - 15-17 ml, 3-4 razy dz.; dzieci ważšce 10-15 kg - 21-32 ml, 20-25 kg - 42,8-53,5 ml, 30-35 kg - 64-75 ml, 40-45 kg - 85,7-96,4 ml, 50-55 kg - 107-117,8 ml, 4 razy dz. Na chore oczy stosować 10 minutowe okłady z naparu liœciowego 3-4 razy dz.  
 
 
 
 
  Odwar: 2 łyżki gałšzków lub kory zalać 2 szkl. wody; gotować 10 minut; uzupełnić brakujšcš iloœć wody; odstawić jeszcze na 20 minut; przecedzić. Pić jak napar. W robaczycy wypić na czczo 200 ml mocnego naparu lub odwaru jednorazowo po czym wypić 100 ml naparu glistnikowego i 200 ml naparu z owoców bzu czarnego. Zabiegi powtarzać co 2 dni.  
 
 
 
 
  Odwar stosować do płukanej i nasiadówek 30 minutowych przy stanach zapalnych narzšdów płciowych i upławach (jednoczeœnie pić napar lub odwar w iloœci 200 ml 3 razy dz.). W odwarze (mocnym) płukać włosy przetłuszcza­jšce się, z łupieżem, wypadajšce, pozbawione połysku i puszystoœci oraz w celu ich zabarwienia (jasnym włosom mocny wywar z łupin, kory lub gałšzek nadaje rudawy kolor, ciemnym jedynie taki połysk; zabarwia też siwe włosy, zwłaszcza wtedy gdy połšczymy go z wywarem z kory dębo­wej). Przy stanach ropnych i zapalnych oraz krwawieniach z dzišseł płukać jamę ustnš odwarem z łupin lub kory (gałšzek), albo naparem z liœci.  
 
 
 
 
  Nalewka orzechowa (orzechówka) - Tinctura Juglandis: pół szkl. suchych liœci, gałšzek, kory lub łupin zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 5 ml. Chore miejsca (opryszczki, ropnie, bolesne pryszcze, owrzodzenia, liszaje, liszajce, figówki, oparzenia, odparzenia, wypryski sšczšce itd.) przemywać nalewkš 4 razy dz Do płukania: 1 łyżka nalewki na 1 szkl. wody przegotowanej.  
 
 
 
 
  W przypadku biegunek, ostrych stanów zapalnych, robaczycy, parcia na kał, podrażniania odbytu, żylaków odbytu i owrzodzeń zastosować bardzo skuteczne lewatywy z odwaru z kory lub gałšzek, albo z mocnego naparu liœciowego o temp. 38o C w iloœci 100-200 ml. Lewatywy stosować codziennie lub co 2 dni  
 
 
 
 
  Zasypka juglandowa - Cutipulvis Juglandis: suche liœcie lub korę zmielić w młynku na pył. Chore miejsca (zmiany sšczšce, rany, oparzenia, owrzodzenia, odparzenia, opryszczki) pudrować 3-4 razy dz.. Proszek juglandowy można zmieszać z zasypkš Alantan lub Linomag (1 łyżka proszku na 1 łyżkę zasypki, wymieszać) i stosować w wyżej wymienionych schorzeniach oraz do przysypywanla skóry łojotokowej i z tršdzikiem młodzieńczym.  
 
 
 
 
  Miód wzmacniajšcy juglandowy - Mel Juglandis: na każdš łyżeczkę sproszkowanych liœci lub łupin, albo soku z liœci dać 1 łyżkę miodu i 10 kr. gliceryny, wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżce.  
 
 
 
 
  Sok z liœci orzecha - Succus Juglandis recentes: œwieże liœcie lub niedojrzałe orzechy zmielić przez maszynkę do mięsa i zalać wodš przegotowanš do połowy (na każdš 1 szkl. miazgi dać pół szkl. wody), przykryć i odstawić na 6 godzin; wycišg odcedzić od masy roœlinnej i przefiltro­wać przez watę lub gazę. Pozostał nam masę przepuœcić przez sokowirówkę. Oba wycišgi połšczyć. Zażywać 4 razy dz. po 4 łyżki. Można też do 100 ml soku w ać 100 ml alkoholu 40% i 100 ml miodu, wsypać pół łyżeczki cynamonu i wlać 100 ml soku cytrynowego, wymieszać bardzo starannie i odstawić na 3 dni do zimnego miejsca. Przechowywać w lodówce. Zażywać 4 razy dz. po 1-2 łyżki; dzieci - 2 łyżeczki lub 1 łyżka przetworu 3-4 razy dz. Lek warto zapasteryzować na zimę (w wodzie o temp. 80o C przez 20 minut).  
 
 
 
 
  Intrakt juglandowy (juglandówka) - Intractum Juglandis: pół szkl. œwieżych i zmielonych liœci lub łupin, albo też niedojrzałych owoców zalać 400 ml alkoholu 40-70% o temp. wrzenia; wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 5 ml lub stosować zewnętrznie. Podobnie przyrzšdza się alkoholaturę zimnš ze œwieżych liœci, łupin lub niedojrzałych owoców, lecz przy pomocy alkoholu o temp. pokojowej.  
 
 
 
 
  Alkoholmel Juglandis: do 100 ml wycišgu alkoholowego z zielonych częœci roœliny wlać 100 ml miodu, 100 ml soku cytrynowego, wsypać 100 ml cukru i 1 łyżkę wanilii lub cynamonu, wymieszać wszystko razem i odstawić do lodówki na 3 dni. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżce.  
 
 
 
 
  Rp. Œwieże lub suche liœcie orzecha włoskiego, albo sucha lub œwieża kora - pół szkl. Ziele wrotyczu (lub sam kwiat) œwieże lub suche - pół szkl. Ziele glistnika suche - 1 łyżka Zmielone surowce wymieszać i zalać 150 g gliceryny płynnej i 50 ml wody przegotowanej; wytrawiać 7 dni; przefiltrować. Zażywać 1 raz dz. po 2 łyżki (max 3 łyżki). Wskazania: robaki obłe (owsiki, glisty), czerwie płaskie. Jednoczeœnie pić napar z następujšcej mieszanki ziołowej:  
 
 
 
 
  Rp. Owoc borówki - 1 łyżka Ziele tymianku - 1 łyżka GoŸdziki - 1 łyżka Wymieszać. 2 łyżki mieszanki zalać 2 szkl. wrzšcej wody; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić rano i wieczorem po 200 ml.  
 
 
 
 
  Rp. Liœć orzecha włoskiego - 1 łyżka Liœć (ziele) pokrzywy - 1 łyżka Liœć babki - 1 łyżka Korzeń lub ziele mniszka - 1 łyżka Korzeń lub liœć łopianu - 1 łyżka Surowce wymieszać. 2 łyżki mieszanki zalać 2 szkl. wrzšcej wody; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić 4 razy dz. po 100 ml; dzieci - patrz napar z liœci orzecha włoskiego. Substancje zawarte w mieszance wywierajš działanie wzmacniajšce, moczo­pędne, odtruwajšce, przeciwkrwotoczne, krwiotwórcze, żółciopędne i trawienne; zapobiegajš powstawaniu miażdżycy, kamicy moczowej i żółcio­wej, regulujš przemianę materii i trawienie, chroniš wštrobę przed stłuszczeniem i marskoœciš, leczš liczne choroby skórne. Mieszanka boga­ta jest w sole mineralne i w witaminy. Wskazania: choroby zakaŸne, osłabienie, wiek podeszły, niedobory witamin i bioelementów, kamica moczowa i żółciowa, zaburzenia w wydzielaniu żółci, choroby wštroby, trzustki i żołšdka, nieżyt jelit, skšpomocz, obrzęki, zatrucia.  
 
 
 
menu Aloes drzewiasty Aminek większy Arcydzięgiel litwor Arnika górska Babka lancetowata Babka piaskowa Bagno zwyczajne Barszcz Barwinek Bazylia pospolita Berberys zwyczajny Bertram Bez czarny Bez hebd Bez koralowy Biedrzeniec anyż Biedrzeniec większy Bluszczyk kurdybanek Bobrek trójlistkowy Borówka bagienna Borówka czarna Brzoza brodawkowata Buk zwyczajny Bukwica lekarska Bylica boże drzewko Bylica estragon Bylica piołun Bylica pospolita Cebula Centuria pospolita Chaber Cykoria podróżnik Czeremcha zwyczajna Czosnek niedźwiedzi Czosnek ogrodowy Drożdże Dziewanna kutner() Dziurawiec Dzięgiel leśny Dąb szypułkowy Fiołek trójbarwny Fiołek wonny Glistnik jaskółcze ziele Goryczka Goździkowiec korzenny Głóg Herbata chińska Hyzop lekarski Iglica pospolita Janowiec Jarząb pospolity Jasnota biała Jałowiec pospolity Jemioła Jesion wyniosły Jeżyna fałdowana Kalina koralowa Kasztanowiec zwyczajny Kminek zwyczajny Kokoryczka Koniczyna Konwalia majowa Koper ogrodowy Kopytnik pospolity Kosaciec żółty Kozieradka Kozłek lekarski Kruszyna i szakłak Krwawnik pospolity Krwiściąg Lawenda lekarska Lebiodka pospolita Len zwyczajny Lepiężnik różowy Lipa Lnica pospolita Lubczyk lekarski Lukrecja gładka Macierzanka piaskowa Majeranek ogrodowy Malina właściwa Malwa czarna Marchew siewna Melisa lekarska Mięta Mniszek lekarski Morszczyn Mydlnica lekarska Mącznica lekarska Nagietek lekarski Nasturcja Nawłoć Nostrzyk żółty Olcha Orzech włoski Perz właściwy Pierwiosnek Pięciornik gęsi Pięciornik kurze ziele Podbiał pospolity Pokrzywa Porost islandzki Porzeczka czarna Poziewnik szorstki Poziomka pospolita Połonicznik Prawoślaz lekarski Przetacznik Przytulia Przywrotnik Rdest ostrogorzki Rdest ptasi Rozmaryn lekarski Rumianek pospolity Ruta zwyczajna Rutwica lekarska Róża dzika Serdecznik pospolity Skrzyp Sosna zwyczajna Stokrotka pospolita Szałwia lekarska Tarczyca pospolita Tasznik pospolity Tatarak zwyczajny Topola Tymianek pospolity Wierzba Wierzbówka Wiesiołek Wilczomlecz obrotny Wiązówka Wrotycz pospolity Wrzos zwyczajny Łopian większy Ślaz Śliwa tarnina Świetlik Żywokost lekarski Żółtlica