Lawenda lekarska

Lawenda lekarska Lavandula officinalis (Labiatae)

				
			Lawenda lekarska (lawenda prawdziwa, wąskolistna, zwyczajna -Lavandula angustifolia, L. vera) - krzewinka dorastająca do 60 cm wys.; liście równowąskie lub wąskolancetowate, o podwiniętych brzegach; korzeń wiązkowy, silnie rozgałęziony; kwiaty zebrane po 3-5 w nibyokółkach na szczycie łodygi; kielich rurkowy, pięcioząbkowy; korona fioletowa; pręcików 4; słupek 1; owoc - rozłupnia. Roślina uprawiana w ogródkach

 
					Surowiec Surowcem jest kwiat - Flos Lavandulae - FP I, II, III, IV i V). 
 
 Wartościowym i silniejszym surowcem jest kwitnące ziele - Herba Lavandulae. Surowce suszy się w normalnej temp. 
 
 W sklepach zielarskich kupić można kwiat lawendy (opak. 25 i 50 g), a także olejek lawendowy (np. Pollena Aroma, Avicenna)  10 ml.
 
					Sklad Chemiczny Surowce zawierają około 2-3% olejku eterycznego, którego głównym składnikiem jest octan linalylu (30-60%) i D-linalol (30-50%), w mniejszym stopniu geraniol, terpineol, borneol czy cyneol. Ponadto surowce posiadają antocyjany, kw. kumarynowy, kw. glikolowy, kw. walerianowy i jego estry, kw. ursolowy, herniarynę, kumarynę i garbniki (ok. 10-12%)

 
					Działanie Kwiaty, ziele i olejek eteryczny będący w sprzedaży pod nazwą Oleum Lavandulae działają odkażająco, przeciwbólowo, sedatywnie (uspokajająco), spazmolitycznie, żółciopędnie, wiatropędnie, moczopędnie, rozgrzewająco, napotnie, przeciwwymiotnie i przeciwzakrzepowo oraz przeciwobrzękowo. Wyciąg olejowy, alkoholowy, octowy - zewnętrznie miejscowo drażnią i wywołują przekrwienie skóry, potem porażają nerwy działając przeciwbólowo.
 
Wskazania
					 zewnętrznie: nerwobóle, stawo- i mięśniobóle, do wcierań przy przeziębieniu i chorobach zakaźnych oraz po zmarznięciu i w chorobach układu oddechowego; 
 
 Wewnętrznie: skąpomocz, nieżyty górnych dróg oddechowych, zaburzenia trawienia, bóle brzucha, skurcze jelit i żołądka, bezsenność, stres, depresja, nerwice narządowe, zdenerwowanie, lęk, wewnętrzny niepokój, nudności, choroby zakaźne i przeziębieniowe, bóle głowy. Olejek zażywa się na miodzie (3 krople) i dobrze popija naparem majerankowym.

Preparaty

 
nazwa
 
uzycie

Napar: 2-3 łyżki kwiatów lub 2 łyżki ziela zalać 2 szkl. wrzącej wody lub gorącego mleka; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po 150-200 ml; niemowlęta ważące 3-6 kg - 2 łyżeczki lub 1 łyżkę, 3-4 razy dz.; dzieci od 1 do 3 r. ż - 40 ml, od 4 do 8 r. ż - 50-60 ml, od 9 do 12 r. ż - 70 ml, od 13 do 15 r. ż. 100-150 ml, 3-4 razy dz. Napar osłodzić miodem chyba że leczymy schorzenia przewodu pokarmowego.

Nalewka lawendowa Tinctura Lavandulae: pół szkl. kwiatów lub ziela zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 5-10 ml lub stosować zewnętrznie. Leczy łojotok, zapalenie łojotokowe skóry i trądzik. Niszczy wirusy opryszczki. Dzieciom podawać 1 łyżeczkę nalewki w 200 ml mleka z miodem.

Olej lawendowy - Oleum Lavandulae: pół szkl. świeżych lub suchych kwiatów zalać 150 ml oleju lub lepiej oliwy o temp. 70-80o C; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Olej ten stosować zewnętrznie do wyżej wymienionych celów oraz do leczenia opryszczek, ran, ropni, czyraków, odparzeń i owrzodzeń. Używać też do przemywania skóry suchej, normalnej i łojotokowej w celu jej oczyszczenia, sprawienia lepszego jej ukrwienia oraz odkażenia. Można go również zażywać doustnie 1-2 razy dz. po 1 łyżce dla lepszego trawienia, wyregulowania wypróżnień oraz jako środek uspokajający.

Z nalewki i alkoholatury zimnej" przyrządzić można alkoholmiód lawendowy - Alkoholmel Lavandulae o działaniu wykrztuśnym i uspokajającym.

Ocet lawendowy -Acetum Lavandulae (pół szkl. kwiatów lub ziela suchych lub świeżych zalać 200 ml octu spożywczego; wytrawiać 14 dni; przefiltrować) stosować do przemywania skóry w celu jej odkażenia, oczyszczenia, zakwaszenia, wybielenia i pojędrnienia, do kąpieli (50 ml na pół wanny wody), do płukania jamy ustnej i gardła przy stanach zapalnych (1 łyżka na 200 ml wody), do płukania włosów w celu nadania im połysku, puszystości i zakwaszenia oraz przy łupieżu, do wcierań leczniczych oraz okładów na opuchnięte miejsca (do 100 ml octu lawendowego można dodać 1 łyżeczkę nalewki arnikowej i 1 łyżeczkę nalewki nagietkowej). Spuchnięte nogi kąpać w wodzie z dodatkiem octu lawendowego (4 łyżki na 1 l wody).

Rp. Kwiat (ziele) lawendy - 1 łyżka Liść melisy - 1 łyżka Kłącze tataraku - 1 łyżka Kwiat i (lub) liść głogu - 1 łyżka Ziele ruty - 1 łyżka Ziele lebiodki lub macierzanki - 1 łyżka Wymieszać. 2 łyżki mieszanki zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić jak napar z lawendy. Wskazania: bezsenność, lęki, psychonerwice, nadmierna pobudliwość nerwowa, dystonia neurowegetatywna, choroby alergiczne.