Podbiał pospolity

Podbiał pospolity Tussilago farfara (Compositae)

				
			podbiał pospolity - rolina wieloletnia dorastajšca do 30-40 cm wys.; kłšcze długie, grube, rozgałęzione; pęd kwiatonony pokryty łuskami, poczštkowo zielonawymi, potem czerwonawymi, pojawia się wczesnš wiosnš (marzec-kwiecień) przed rozwojem lici; koszyczek kwiatostanowy żółty, pachnšcy, zamyka­jšcy się na noc, w dni zimne i przed deszczem, szybko przekwitajšcy; licie okršgławosercowate, długoogonkowe, brzegiem nierówno zšbkowane; pędy kwiatonone i blaszki liciowe od spodu pokryte pajęczynowatymi włoskami; owoc - niełupka z puchem kielichowym. Ronie na rumowiskach, na ugorach, na przydrożach, na budowach, na wieżych usypiskach ziemi, przy wykopach długo trwajšcych; lubi gleby wieżo usypane, gliniaste, wapienne, niekiedy kamieniste; stanowiska dobrze nasłonecznione z niskš rolinnociš. Rolina pospolita, często występuje masowo.

 
					Surowiec
 Surowcem jest kwiat (koszyczek), łšcznie z szypułkš, oraz lić, rzadziej kwiat z kłšczem - Flos (Anthodium), los cum Rhizomun et Folium Farfarae seu TussRaglnis (farfarae) - FP I, II, III, IV et V. Succus et Folium Farfarae - w wolnej sprzedaży w aptekach i w sklepach zielarskich.
 
 Kwiaty bez lub wraz z kłšczem zbiera się w I fazie rozkwitu; licie pozyskuje się od maja do lipca. Surowce suszy się w temp. 20-40o C.
 
					Sklad Chemiczny
 Licie, kłšcza i kwiaty zawierajš luzy - do 8%, garbniki - do 18%, olejek eteryczny, flawonoidy, sole mineralne (dużo cynku, manganu i potasu), goryczkę - tussilaginę, sterole, kwasy, karotenoidy, witaminy, cholinę, alkaloidy i in.

 
					Działanie
 Podbiał to cenna rolina zielarska, w którš warto się zaopatrzyć. Wycišgi z surowców działajš przeciwkaszlowo, wykrztunie, przeciwpodrażnieniowo (powlekajšco), przeciwzapalnie, rozmiękczajšco, antyseptycznie, rozkurczowo, żółciopędnie, moczopędnie, słabo napotnie i przeciwgoršczkowo, odtruwajšco i uspokajajšco; pobudza wydzielanie soków trawiennych; reguluje wypróżniania.
 
Wskazania
					 kaszel, krzemica, rozedma płuc, astma, stany zapalne i zakażeniowe gardła, krtani, tchawicy, oskrzeli i płuc, przeziębienie, choroby alergiczne objawiajšce się nieżytem układu oddechowego, choroby zakane (grypa, angina, krztusiec itd.), zaparcia, choroba wrzodowa, zażywanie salicylanów, stany zapalne przewodu pokarmowego, nieżyt jelit, wzdęcia, niestrawnoć, choroby skórne, nieżyt żołšdka.

Preparaty

 
nazwa
 
uzycie

Napar: 2 łyżki lici, kwiatów i (lub) kłšczy zalać 2 szkl. wrzšcej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 4-6 razy dz. po 50 ml (w nieżytach układu oddechowego, kaszlu) lub 3-4 razy dz. po 150-200 ml. Niemowlęta ważšce 3-4 kg - 2-2,8 ml, 5-6 kg - 3,5-4 ml, 7-8 kg - 5-5,7 ml, 4-5 razy w cišgu doby. Dzieci ważšce 9-10 kg - 6-7 ml, 15-20 kg -10,7-14 ml, 25-30 kg - 17,8-21 ml, 35-40 kg - 25-28,5 ml, 45-50 kg -32-35,7 ml, 4-6 razy dziennie

Alkoholatura zimna: pół szkl. zmielonych kwiatów lub lici zalać 300 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 5 ml lub 6 razy dz. po pół łyżeczki (2,5 ml). Dzieci ważšce 15-20 kg -1-1,4 ml, 25-30 kg - 1,7-2,1 ml, 35-40 kg - 2,8-2,5 ml, 45-50 kg 3,2-3,5 ml, 3-4 razy dz. lub połowę powyższych dawek 6 razy dz.

Nalewka podbiałowa (podbiałówka) - Tinctura Farfarae: pół szkl. suchych kwiatów samych lub z kłšczami, albo też lici zalać 400 ml wódki lub wina białego; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać jak alkoholaturę. Dawki wina podbiałowego można zwiększyć o 50%.

Intrakt podbiałowy - Intractum Tussilaginis: pół szkl. wieżych lici lub kwiatów zalać- 400 ml alkoholu 40-60% o temp. wrzenia, odstawić na 10 dni; przefiltrować. Zażywać jak alkoholaturę.

Alkoholmel Tussilaginis: do 100 ml wycišgu alkoholowego z podbiału wlać 100 ml miodu, wsypać pół łyżeczki cynamonu lub wanilii, albo też imbiru; wymieszać. Przechowywać w zimnym miejscu. Zażywać 4-6 razy dz. po 1 łyżce (nieżyty układu oddechowego, kaszel, przeziębienie) lub 2 - 3 razy dz. po 1 łyżce. Dzieci - 1-2 łyżeczki leku 4-6 razy dz. lub rzadziej.

Sok podbiałowy - Succus Farfarae: wieże licie podbiału przepucić przez sokowirówkę w celu otrzymania soku. Można też inaczej: wieże licie podbiału przemielić przez maszynkę do mięsa i zalać wodš przegotowanš do połowy (na 1 szkl, zmielonych lici dać pół szkl. wody; przykryć i odstawić na 6-8 godzin, po czym przecedzić. Masę rolinnš nie wyrzucać, lecz przepucić przez sokowirówkę. Oba wycišgi połšczyć. Sok zażywać 4 6 razy dz. po 2 łyżki. Przechowywać w lodówce, nie dłużej jednak jak 5 dni. Można go zakonserwować poprzez: zalanie alkoholem 40-70% (100 ml na 100 ml), winem białym lub czerwonym (100 ml soku na 300 ml wina), glicerynš (100 ml na 100 ml), miodem (200 ml miodu na 100 ml soku) lub zasypanie cukrem (200 ml cukru na 100 ml soku). Sok stabilizowany glicerynš zażywa się 4 razy dz. po pół łyżeczki (działa łagodnie przeczyszczajšce co jest dla wielu osób wadš tego przetworu, dla innych natomiast wskazanym dodatkowym skutkiem leczniczym), pozostałe przetwory zażywa się 4 razy dz. po 10 ml lub 6 razy dz. po pół łyżeczki.

Rp. Lić (kwiat) podbiału - 2 łyżki Igliwie (gałšzki) sosny, wierku, jodły lub modrzewia - 1 łyżka Ziele tymianku - 1 łyżka Kwiat lawendy - 1 łyżka Porost islandzki - 1 łyżka Kwiat lipy - 1 łyżka Kwiat dziewanny - 1 łyżka Kwiat bzu czarnego - 1 łyżka Kwiat lub ziele wrzosu - 1 łyżka Ziele majeranku - 1 łyżka Składniki wymieszać. Przyrzšdzić i dawkować jak napar podbiałowy. Wskazania: stany zapalne i zakażeniowe układu oddechowego, kaszel, choroby zakane, przeziębienie, goršczka, zaburzenia trawienia, astma, katar sienny.

Rp. Wycišg alkoholowy z podbiału - 10 ml Nalewka arnikowa - 10 ml Nalewka szałwiowa - 10 ml Nalewka anyżowa - 10 ml Nalewka tymiankowa - 10 ml Nalewka pierwiosnkowa - 10 ml Nalewka melisowa - 10 ml Nalewka mydlnicowa - 10 ml Nalewka arcydzięglowa - 10 ml Nalewka tatarakowa - 10 ml Miód - 100 ml Składniki wymieszać bardzo starannie. Zażywać 4 razy dz, po 1 łyżeczce lub 6 razy dz. po pół łyżeczki, Wskazania: nieżyty układu oddechowego, kaszel, przeziębienie, choroby zakane, wyczerpanie nerwowe, lęki, bezsennoć, stres. W przypadku bezsennoci i chorób nerwowych zażywać 2-3 razy dz. po 1 łyżce leku.

Rp. Wycišg alkoholowy podbiałowy - 10 ml Wycišg alkoholowy z anyżu - 10 ml Odwar z korzenia żywokostu - 50 ml Sok z cytryny - 30 ml Miód - 100 ml Wymieszać. Zażywać kilka razy dz. po 1 łyżce. Dzieci - 2 łyżeczki leku 4-5 razy dz. Wskazania: patrz wyżej.

Rp. Lić lub kwiat podbiału - 1 łyżka Lić babki - 1 łyżka Siemię lniane - 1 łyżka Lić szałwii - 1 łyżka Lić mięty - 1 łyżka Ziele lebiodki - 1 łyżka Kwiat bławatka lub innego chabra - 1 łyżka Korzeń babki - 1 łyżka Kwiat czarnej malwy lub lazu - 1 łyżka Ziele fiołka tr. - 1 łyżka Porost islandzki - 1 łyżka Wymieszać. Przyrzšdzić i pić jak napar podbiałowy. Wskazania: kaszel, stany zapalne i zakażeniowe układu oddechowego, choroba wrzodowa, zaparcia, nieżyty jelit i żołšdka, niestrawnoć, zaburzenia trawienia, skurcze jelit i żołšdka, przeziębienie, choroby skórne i zakane, skšpomocz stany zapalne układu moczowego, kamica moczowa; do okładów na chore oczy.