Arnika górska

Arnika górska Arnica montana (L.)

				
			Arnika górska czyli kupalnik roślina wieloletnia dorastająca do 60 cm wys.; łodyga ogruczolona, wzniesiona, pojedyncza; kłącze grube, ukośne, z licznymi brunatnymi korzonkami; liście dolne zebrane w różyczkę, grubawe, odwrotnie jajowate lub podłużne, całobrzegie; górne liście siedzące, obejmujące wpół łodygę, z wierzchu owłosione, spodem nagie lub prawie nagie; kwiaty - koszyczki, osadzone pojedynczo na szypułce, złocistożółte, owłosione; owoc - niełupka z puchem kielichowym. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Występuje bardzo rzadko w Polsce i jest pod ochroną. Rośnie w Sudetach, w Karpatach, na Pomorzu, na śląsku, na Suwalszczyźnie, na Mazurach, w Puszczy Białowieskiej, na Podlasiu, w Bieszczadach. Nie wolno jej pozyskiwać ze stanu naturalnego. Surowiec sprowadzany z zagranicy. Można ją uprawiać na działkach do celów leczniczych i ozdobniczych.

 
				Arnika łąkowa jest bardzo podobna do wyżej opisanej arniki i wprowadzona do uprawy dla celów farmaceutycznych.

 
					Surowiec
 Wykorzystuje się kwiat (koszyczek) Arniki - Flos (Anthodium) Arnicae, FP II,III,IV et V. Surowiec zbiera się w I fazie rozkwitu i suszy w temp. 20-35 C. Anthodium Arnicae /Elanda, Herbapol, Kawon, Herba Lux);(opak. 20, 25 lub 50 g) i nalewkę arnikową - Tinctura Arnicae /Herbapol, Phytopharm, Pampa/; (35, 50 i 100 g) można nabyć w aptekach i w sklepach zielarskich.
 
					Sklad Chemiczny
 Kwiat arniki zawiera: flawonoidy (astragalinę, luteolinę, 3-glukozyd kempferolu, kwercetynę, izokwercytrynę), cynarynę - 0,05%, olejek eteryczny - ok. 0,15%, a w nim tymol, triakontan, tymochydrochinon, ester izomasłowy tymolu i in.; związki trójterpenowe: arnidiol, faradiol, taraksasterol, laktony gwajanowe (arnikolidy), arnifolinę, estry helenaliny, ksantanolidy; irydoid - loliolid, cholinę - ok. 0,1%, betainę, arnifolinę, karotenoidy, kwasy tłuszczowe, kwas galusowy, kw. kawowy, kw. chlorogenowy; poliacetyleny (tridecen-pentain -ok. 0,2%, tridekadien, tetraina). W liściach występuje trójmetyloamina.

 
					Działanie
 zewnętrznie stosowana działa silnie odkażająco (przeciwgrzybiczo, bakteriobójczo i wirusobójczo oraz przeciwpierwotniakowo), ściągające, lekko drażniąco na skórę i błony śluzowe, silnie przeciwzapalnie, przeciwwywsiękowo (przeciwobrzękowo), uszczelniające na ścianki naczyń krwionośnych skórnych (powierzchniowych), przeciwkrwiakowo (przyśpieszają i ułatwiają wsysanie się krwi i wysięków), przyśpieszająco na naskórnikowanie i gojenie ran, wygładzające na blizny, lekko złuszczająco.
 
 Doustnie działa uszczelniające i wzmacniająco na naczynia krwionośne, antyagregacyjnie i przeciwzakrzepowo (zapobiega zlepianiu krwinek), przeciwmiażdżycowo, przeciwzawałowo, pobudzająco na krążenie mózgowe i kończynowe, spazmolitycznie, hipotensyjnie (poprzez rozwarcie naczyń obn obniża ciśnienie krwi), napotnie, nasercowo (pobudzająco na serce), antyseptycznie, ściągające, przeciwzapalnie, pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy, w większych dawkach - porażająco, pobudzająco na wydzielanie śliny, soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego, żółciopędnie, przeciwgorączkowo, moczopędnie, pobudzająco na oddech oraz korę mózgową (w pewnym sensie nootropowo, czyli działanie polegające na poprawianiu wydolności ośrodkowego układu nerwowego, poprawieniu zdolności uczenia, myślenia, zapamiętywania i koncentracji uwagi; wpływ nootropowy arniki widoczny jest po regularnym i dłuższym zażywaniu). Zauważyłem też, że kuracja arnikowa znakomicie leczy trądzik młodzieńczy, różowaty, teleangiektazje i pryszcze pojawiające się w okresie miesiączkowania oraz przekwitania.

 Leczenie doustne należy zawsze połączyć z leczeniem zewnętrznym - miejscowym!.
 
Wskazania
					 miażdżyca, zaburzenia pamięci, szum w uszach, zawroty głowy, zaciemnienia w oczach po schylaniu się, choroby alergiczne, kłucie w sercu, zapalenie żył, zatory (zakrzepy), pękanie i przepuszczalność naczyń krwionośnych, nadciśnienie, złe samopoczucie, osłabienie, obrzęki, choroby zakaźne, układu oddechowego i skórne, gorączka (+ inne zioła), zaburzenia krążenia w kończynach i mózgu, żylaki, bóle kostne i stawowe (znosi je bardzo dobrze, zwłaszcza po połączeniu z kwiatem wiązówki), nerwobóle, choroba wrzodowa, reumatyzm, częste zesłabnięcia, duszność, dychawica oskrzelowa, zaburzenia przemiany materii, zatrucia.

 
				 Przeciwwskazania: uczulenie na arnikę, zażywanie syntetycznych leków nasercowych. Ciąża!.
 
 Objawy przedawkowania: pieczenie w gardle, w przełyku i brzuchu (podrażnienie), biegunka, nudności, wymioty, krwiomocz, złe samopoczucie, wysypki skórne, zaburzenia sercowe (bicie serca, kołatanie), bóle głowy i karku, utrata przytomności, zapaść, skurcze macicy, bóle (pieczenie) nerek i dróg moczowych, a nawet śmierć!.
 
 Pierwsza pomoc w zatruciu: wywołać wymioty poprzez podanie wody z dużą ilością soli, zażyć 20-30 tabletek węgla lekarskiego (Carbo medicinalis); udać się do szpitala.
 
 Synergizm Arnikę warto zażywać z rutą, nagietkiem, konwalią, kokoryczką, nawłocią, nostrzykiem i kasztanowcem. Działa wówczas bardzo efektywnie.

Preparaty

 
nazwa
 
uzycie

- Napar (1 łyżeczka kwiatu mielonego + 200 ml wrzącej wody

parzyć 20 minut - przecedzić) - co 6-8 godz. po 30 ml - jako płukanka jamy ustnej i gardła przy stanach zakażeniowych i zapalnych oraz narządów płciowych - do okładów 1-2-godzinnych - do płukania włosów - do przemywań.

- Odwar

zewnętrznie: płukanki, okłady, przemywania (1 łyżeczka suszu + 250 ml wody - gotować 5 minut - odstawić na 15 minut - przecedzić - wody nie uzupełniać). Doustnie nie stosować !.

- Tinctura Arnicae homeopatyczna

3 razy dz. po 20 kropli w 50 ml wody (max. 25 kr.),

- Tinctura Arnicae sporządzona według naszego przepisu oraz apteczna zwykła

20 kropli 3 razy dz. na czczo (na 1 godz. przed jedzeniem i 2 godz. po jedzeniu) w 50 ml wody lub naparu ziołowego - do przemywań roztwór (1 łyżka nalewki + 1 łyżka wody przegotowanej), podobnie jak i do okładów - do pędzlowań (np. ropni) w stanie nierozcieńczonym - do płukanek - 15 ml nalewki + 150 ml wody.

Rp. Mixtura Aricae altaceti:

Altacet - tabl. 2 szt. (rozpuścić w 100 ml gorącej wody i ostudzić), Tinctura Arnicae - 5 ml Wymieszać. Stosować do okładów.

Rp. Mixtura Arnicae azulani:

Tinctura Arnicae - 15 ml, Glicerolum (gliceryna) - 10 ml Ocet spożywczy - 10 ml Woda przegotowana - 100 ml

- Acetum Arnicae

do okładów (1 łyżka octu arnikowego + 50 ml wody), do przemywań i okładów 5 minutowych - 1 łyżka octu + 2 łyżki wody - do pędzlowań - w stanie nierozcieńczonym - do płukanek - 1 łyżka octu + 150 ml wody. Nalewka krwawnikowa lub Azulan - 5 ml Zmieszać. Stosować do okładów.

Rp. Mixtura Arnicae hyperici:

Napar arnikowy (lub odwar) - 100 ml Ocet dziurawcowy (Acetum Hyperici) - 50 ml Zmieszać. Stosować do okładów.

- Oleum Arnicae

do okładów, wcierań leczniczych (stany zapalne kości, stawów, mięśni i nerwów, opuchlizny, przeziębienie, choroby zakaźne - natrzeć całe ciało i udać się do łóżka), smarowań.

- Gel Arnicae (żel arnikowa sporządza według naszej reguły)

stosować zewnętrznie na skórę. Rp.Unguentum Arnicae I: Tinctura Arnicae - 5 ml Gliceryna płynna - 5 ml Linomag - maść lub krem - 30 g (czyli całe jedno opakowanie). Zmieszać według podanej wcześniej reguły. Działa przeciwzapalnie, przeciwropnie, natłuszczające, odżywczo, przeciwwywsiękowo, opóźnia procesy starzenia skóry, zapobiega plamom i powstawaniu rozszerzeń naczyń krwionośnych. Dobrze pielęgnuje wargi. Leczy wcześniej wymienione schorzenia skórne.