Macierzanka piaskowa

Macierzanka piaskowa Thymus serpyllum (Labiatae)

				
			Macierzanka piaskowa - krzewinka płożąca się po ziemi, gęsto ulistniona; liście równo-wąskolancetowate, najczęściej nagie; kwiatostan główkowaty; kielich od spodu silnie owłosiony, dwuwargowy; korona - różowofioletowa; pręcików 4, dwusilnych. 
 
 Kwitnie od maja do jesieni. Rośnie w lasach i borach sosnowych, niekiedy na ich skrajach. Lubi gleby suche, piaszczyste, kamieniste; siedlisko dobrze nasłonecznione. Cała roślina pachnie tymiankiem.

 
					Surowiec
 Surowcem farmakopealnym jest ziele macierzanki -Herba Serpylli (Thymi serpylli), które jest w sprzedaży w sklepach zielarskich (opak. 25 i 50 g).
 
 Ziele zbiera się przed, w początkach lub w czasie kwitnienia i suszy w temp. do 40o C.
 
					Sklad Chemiczny
 Herba Serpylli zawiera ok. 0,2-0,6% olejku eterycznego, gorycz - serpyllinę, flawonoidy, garbniki - ok. 5%, kwasy organiczne (chinowy, kawowy, chlorogenowy), witaminy (np. C). Wśród flawonoidów możemy znaleźć luteolinę, diosmetynę, apigeninę i skutelareinę; mają one budowę glikozydów.
 
 Olejek macierzankowy składa się głównie z cymenu, tymolu, cytrylu i karwakrolu.

 
					Działanie
 Macierzanka działa wykrztuśnie, odkażająco, przeciwzapalnie, uspokajająco, wiatropędnie, słabo moczopędnie; zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, pobudza łaknienie i poprawia trawienie; działa ponadto rozkurczowo i rozgrzewające; upłynnia zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę śluzową.
 
Wskazania
					 chore zatoki, schorzenia układu oddechowego, kaszel, przeziębienie, choroby zakaźne, biegunka, zaburzenia trawienia, zapalenie nerek i pęcherza moczowego, skąpomocz, nieżyt żołądka i jelit, dychawica oskrzelowa (nalewka), osłabienie.

Preparaty

 
nazwa
 
uzycie

Napar: 2 łyżki ziela zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 min.; przecedzić. Pić 4-6 razy dz. po 100 ml; niemowlęta ważące 3-4-5 kg -5-6 ml, 6-7 kg - 7-9 ml, 8-9 kg - 10-12 ml, 3-4 razy dz.; dzieci ważące 10-15 kg - 15-21 ml, 20-25 kg - 28,5-35,7 ml, 30-35 kg - 42,8-50 ml, 40-45 kg - 57-64 ml, 50-55 kg - 71-78,5 ml 3-4 razy dz. lub częściej. Dawkę można zwiększyć o 50-100%.

Nalewka macierzankowa - Tinctura Serpylli: pół szkl. ziela zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 5-10 ml.

Alkoholmel Serpylli: do 100 ml nalewki wlać 100 ml miodu i sok z cytryny, wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżce.