Dziewanna kutner()

Dziewanna kutnerowata i dziewanna wielokwiatowa Verbascum phlomoides et Verbascum thapsiformae (Scrophulariaceae)

				
     Dziewanna kutnerowata  roślina dwuletnia, cała pokryta żółtawym kutnerem; dorasta do 1,5 m wys.; liście brzegiem karbowane, dolne szeroko-eliptyczne, górne  szerokolancetowate; kwaity po 2-5, skupione w proste, szczytowe, długie grono; kielich o 5 lancetowatych łatkach; korona żółta, do 5 cm średnicy; pręcików 5, dwa dłuższe od pozostałych; słupek 1; owoc  torebka. W Polsce rośnie głównie na niżu  na słonecznych wzgórzach, zrębach i przydrożach, niekiedy uprawiana.
 
     Dziewanna wielokwiatowa  roślina dwuletnia, pokryta żółtawym kutnerem, dorastająca do 2 m wys.; liście dolne eliptyczne, wyższe jajowate, brzegiem karbowane; kwiaty ustawione na osi głównej kwiatostanu w pęczkach, po 2-5; kielich dzwonkowaty, 5-ząbkowany; korona żółta, o krótkiej rurce, płaska, o nierównych łatkach, dolna łatka największa; pręcików 5; słupek 1; owoc  torebka. U nas rośnie na niżu, Podkarpaciu, na słonecznych wzgórzach, polanach i przydrożach.
 
     W Polsce rośnie także dziewanna drobnokwiatowa  Verbascum thaplus, o podobnych właściwościach leczniczych jak poprzednie; pospolita wszędzie.

 
					Surowiec Surowcem jest sam kwiat dziewanny  Flos Verbasci, FP II, III, IV et V. kwiaty można nabyć w sklepach zielarskich /Herba Lux, Herbapol, Kawon)  op. 25 g. W aptekach i w sklepach zielarskich dostępny jest także syrop dziewannowy Sirupus Verbasci /Rol.Sp.Prod.-Usł.; Hasco Lek)  1 łyżka 3-4 razy dz.
 
 Z powodzeniem stosowałem także całe ziele dziewanny  Herba Verbasci. Ziele (górna część i liście) pozyskuje się w okresie kwitnienia i suszy w temp. do 60o C, potem mieli i przechowuje w szczelnych słojach. Jest silniejsze w działaniu niż sam kwiat.
 
					Sklad Chemiczny Kwiaty: barwniki (krocetyna, ksantofil), śluzy (2-3%), cukry (ok. 11%), saponiny (verbaskosaponiny), irydoidy, alkohole wielowodorotlenowe, flawonoidy (hesperydyna), olejek eteryczny, sole mineralne (ok. 6%), kwasy organiczne, karoten, witamina PP i z grupy B.
 
 Ziele zawiera glikozydy irydoidowe, alkohole cukrowe, saponiny, flawonoidy (rotenon, hesperydyna, rutyna, luteolina), kwasy fenolowe pochodne kw. cynamonowego, kwas kawowy.

 
					Działanie wykrztuśne, przeciwkaszlowe (uwaga ! działanie wykrztuśne nie jest równoznaczne z działaniem kaszlowym, oznacza ono jedynie upłynnienie śluzowej wydzieliny, przez co ułatwia jego wydalenie, nie zaś na wywoływaniu kaszlu; działanie przeciwkaszlowe polega na hamowaniu ośrodka kaszlu), przeciwzapalne, silnie odkażające (ziele), przeciwbólowe (ziele), przeciwgorączkowe (ziele), przeciwalergiczne, przeciwwysiękowe, silnie żółciopędne (ziele), moczopędne, rozkurczowe, regulujące wypróżnienia.
 
Wskazania
					 nieżyty dróg oddechowych, choroby alergiczne, kaszel, przeziębienie, choroby zakaźne, niedoczynność gruczołów dokrewnych, choroby skórne, zaburzenia trawienne, blednica, zaburzenia krążenia obwodowego (ziele).
 
 Przeciwwskazania: ciąża, uczulenie na zioło podczas zbierania.

Preparaty

 
nazwa
 
uzycie

Napar: 1 łyżkę ziela lub 2 łyżki kwiatów zalać 1 szkl. wrzącej wody (kwiaty zalać mlekiem); parzyć 20 minut, przecedzić; napar mleczny i wodny osłodzić miodem, pić 3-4 razy dz. po 150-200 ml. Można podawać dzieciom powyżej 3 r. ż. 100 ml naparu mlecznego z miodem.

Tinctura Verbasci: pół szkl. suchego ziela lub 1 szkl. suchych kwiatów zalać 250 ml wódki; wytrawiać 7 dni; przefiltrować. Zażywać 3 razy dz. po 15 ml w 100 ml mleka z miodem. Zewnętrznie stosować (przemywać skórę, okłady z roztworu: 1 cz. nalewki + 1 cz. wody przegotowanej) w leczeniu opornych opryszczek (pędzlować nierozcieńczoną nalewką), trądzika młodzieńczego, krost, ropni, zapalenia mieszków włosowych, trądzika odwróconego, oparzeń i sączących ran.

Rp. Mikstura przeciwstresowa AMVH Nalewka melisowa 10 ml Nalewka dziewannowa 15 ml Nalewka arnikowa 10 ml Nalewka (sok, intrakt) dziurawcowa 10 ml Płyny zmieszać. Zewnętrznie - wskazania: opryszczki, trądzik, ropnie, rany sączące, oparzenia, liszaje, liszajce. Doustnie wskazania: nerwice narządowe, bezsenność, ból brzucha, niepokój wewnętrzny, stres. Sposób użycia: okłady (roztwór: 1 cz. mikstury + 1 cz. wody), przemywanie schorzałej skóry 2-3 razy dz. Równocześnie doustnie: 5-10 ml preparatu 3 razy dz. w ciepłym mleku z miodem.

Rp. Mieszanka przeciwprzeziębieniowa VSUMP Kwiat lub ziele dziewanny 2 cz. Ziele majeranku 1 cz. Ziele lub kwiat wiązówki 1 cz. Kora wierzby 1 cz. Liść lub korzeń babki 1 cz. Korzeń arcydzięgla lub dzięgla, lub kwiat wrotyczu, lub owoc anyżu 1 cz. Kwiat lub liść podbiału 1 cz. Zioła wymieszać. 1 łyżkę mieszanki zalać 1 szkl. wody, zagotować, odstawić na 20 minut pod przykryciem, przecedzić; osłodzić miodem. Pić 4-6 razy dz. po 200 ml Wskazania: choroby przeziębieniowe, gorączka, grypa, angina, ospa, odra, kaszel, zapalenie oskrzeli lub krtani, zapalenie gardła.