Pod prąd styczeń 2025 

Pamiętacie jeszcze projekt specustawy dla Złoczewa? Plany wożenia węgla 5o km do elektrowni Bełchatów? Dzisiaj to brzmi przedziwnie, ale jeszcze 5 lat temu, na samym początku pandemii obywatele protestowali, aby pokazać, jak absurdalnym pomysłem jest budowa zupełnie nowej odkrywki pod Złoczewem. Nie minęło wiele czasu a nawet sam koncern PGE stwierdził, że ten pomysł jest jednak na wyrost. Już w 2021 r. w planie sprawiedliwej transformacji województwa łódzkiego spółka PGE potwierdziła, że eksploatacja z złoża Złoczew byłaby trwale nierentowna, wobec czego spółka nie planuje tam wydobycia węgla brunatnego. Zgodnie z ostatnimi informacjami PGE, proces wyłączania bloków energetycznych na węgiel brunatny w Bełchatowie ma rozpocząć się od 2030 r. i potrwa do II połowy dekady.(PAP)

Na początku 2025 r. można było przeczytać: „Zgodnie z opublikowanym obwieszczeniem, 7 stycznia 2025 r. minister działając jako organ koncesyjny odmówił udzielenia spółce PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna koncesji na wydobywanie węgla brunatnego i kopalin ze złoża Złoczew, położonego w granicach miasta i gminy Złoczew oraz gmin Burzenin, Ostrówek i Lututów w województwie łódzkim”.

Anna Meres komentuje: „Pod buldożery nie pójdzie 30 wsi w środku Polski. Miały ustąpić miejsca kopalni odkrywkowej węgla brunatnego "Złoczew". To ostateczny koniec szkodliwej mrzonki branży górniczej. I zwiastun nieubłaganego końca energetyki węglowej w naszym kraju — pisze Anna Meres, koordynatorka kampanii klimatycznych Fundacji Greenpeace Polska”.

Sprawę skomentował  Stanisław Skibiński (współzałożyciel Stowarzyszenia "Nie dla odkrywki Złoczew")  - z ogromną satysfakcją przyjął on  decyzję Ministerstwa,  która w jego ocenie definitywnie zamyka sprawę eksploatacji złoża Złoczew. Pan Skibiński uważa, iż kilkanaście lat sprzeciwu wobec planowanej odkrywki, którego wraz ze społecznością lokalną oraz Koalicją RT-ON był istotną częścią, zakończyło się wspólnym sukcesem!  
Bez pomocy Koalicji "RT-ON" jak zauważa  Stanisław Skibiński, naszego zaangażowania, licznych spotkań Koalicjantów oraz ekspertów, geologów i hydrologów   w Złoczewie czy wspólnych przedsięwzięć  m.in. pod hasłem: "STOP Odkrywce" - taki  sukces nie byłby możliwy. 

W ostatnich wydaniach Pod  Prąd informowaliśmy o problemach, które stanęły w poprzek wielkiemu projektowi wodnemu. Chodziło o przelewanie rurociągami wody z rzeki do odkrywek i  jezior, które wysychały w wyniku działalności górniczej. 
- Projekt odbudowy zasobów wodnych we wschodniej Wielkopolsce będzie kontynuowany, ale w zrewidowanej formie, która pozwoli na szybszą rekultywację terenu – zapewnia w komunikacie rozesłanym do mediów zespół prasowy Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
Jak wyjaśnia szefowa resortu, Paulina Henning-Kloska, przygotowany trzy lata temu „Projekt Woda” wymagał rewizji, ponieważ zabrakło w nim niezbędnej dokumentacji administracyjnej. Ponadto, według minister, niektóre spośród 25 wstępnie planowanych zadań zostały przypisane do niewłaściwych podmiotów lub uznane za bezzasadne.

Jak czytamy na stronie ZE PAK projekt miał być finansowany w znacznej mierze ze środków zewnętrznych wobec ZE PAK. „Całkowita wartość inwestycji wynosi 4 mln zł, z czego 2,8 mln zostanie sfinansowane z funduszów unijnych i krajowych, a 1,2 mln ze środków własnych. ZE PAK zadeklarował przeznaczenie na ten cel 800 tys. zł, a gmina Wierzbinek i PGW WP po 200 tys. zł.” Konieczne jest zatem przygotowanie tego procesu w sposób rzetelny i transparentny.

W Elektrowni Pątnów wyłączono ostatni z sześciu najstarszych bloków opalanych węglem brunatnym. Obecnie pracuje tam już tylko jeden blok węglowy – Pątnów II. Ostatnia instalacja jest stosunkowo nowa i jeszcze niedawno była gruntownie modernizowana. Mimo to dni spalania węgla w Wielkopolsce są policzone.

Tego jeszcze nie było! Nowy blok w Turowie jednak oficjalnie bublem. Wielokrotnie sygnalizowaliśmy, że flagowy projekt PGE i oczko w głowie ostatniej władzy jest poważnie uszkodzony i od czasu uruchomienia większość czasu był wyłączony. Można to było oglądać gołym okiem, ale oficjalna narracja była taka, że z nowym blokiem wszystko gra. Teraz koncern PGE pozywa wykonawcę i żąda odszkodowania.

Problemy z nowym blokiem mogą stawiać pod znakiem zapytania to czy Turów będzie się nadawał do użycia jako rezerwa mocy. Stare bloki zostaną raczej wyłączone  a nowy blok  jak na razie jest awaryjny.
Warto przypomnieć przy tej okazji wyliczenia zespołu Greenpeace z 2024 r. „Najnowocześniejsza w Europie jednostka energetyczna na to paliwo przeszłości, blok nr 7 elektrowni Turów, kosztowała 4,3 mld złotych. Oddano ją do użytku wiosną 2021 roku. Od tamtej pory na skutek częstych awarii i koniecznych napraw nowy blok nie działał w ogóle przez łącznie około 1 rok i 4 miesiące. A z pełną mocą pracował łącznie zaledwie rok.”

Jezioro chociebuskie prawie pełne! Tak przynajmniej ogłasza to koncern LEAG, który jest odpowiedzialny za rekultywację terenu. Popularyzacja tematu jeziora pod Cottbus w Polsce jest szczególnie cenna, gdyż obserwujemy proces zalewania ogromnej odkrywki w czasie katastrofy klimatycznej, a więc w sytuacji, kiedy wody jest mniej, niż oczekiwano. Napełnianie trwało dłużej niż przewidywano właśnie ze względu na wieloletnią suszę. Do zalania jeziora przyczyniło się ostatnie deszczowe lato, które w Polsce przyczyniło się m.in. do powodzi w okolicach Kłodzka.

Poza tym obserwacja tego procesu uczy nas, że samo wypełnienie wyrobiska wodą nie oznacza, że zaczyna ono pełnić funkcję rekreacyjną. Na to mieszkańcy będą musieli poczekać jeszcze wiele lat. Wypełnienie wyrobiska wodą będzie wpływać na podłoże, które będzie się dopiero stabilizować. Stabilizować będą się też brzegi, które już kilka razy się zapadały, a to stanowi poważne niebezpieczeństwo. Samo jezioro do dzisiaj też jest źródłem problemów prawnych, ponieważ pod zalany teren do dzisiaj część powierzchni dna nie została wywłaszczona zgodnie z prawem. Dla mieszkańców jednak najważniejsze jest to, kiedy będą mogli korzystać z nowego jeziora, a to do dzisiaj nie jest jasne.

W regionie Bogatyni od lat zaklinano rzeczywistość i panował konsensus, że wydobycie w kopalni potrwa do 2044 r.  Lęk przed zmianą paraliżował nie tylko czyny, ale nawet rozmowę o transformacji. Teraz prawda wyszła na jaw – nawet PGE przyznaje, że do 2035 r. produkcja energii z węgla brunatnego praktycznie wygaśnie. To co się obecnie dzieje w regionie to „gaszenie pożarów”. Zapraszamy do odsłuchania audycji z cyklu „Energia dla Klimatu” w radio Tok FM. Usłyszycie państwo na jakich postawach faktycznych i prawnych opiera się transformacja, ale też jakie czynniki społeczne i polityczne potrafią tak wykrzywić ogląd rzeczywistości, że poważni ludzie,  w tym władze lokalne i spółka energetyczna nabrała wody w usta.