Pod prąd sierpień 2023

Sąd zawiesił postępowanie ws. decyzji środowiskowej dla Turowa ze względu na nowe okoliczności formalno-prawne. W trakcie rozprawy okazało się, że w ubiegłym roku spółka PGE próbowała zmienić w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska zaskarżaną decyzję środowiskową, po czym się z tego wniosku wycofała w kwietniu 2023 r. Przez cały ten czas GDOŚ nie poinformował uczestników postępowania o wniosku i nie przesłał do sądu pełnych akt sprawy a w sierpniu umorzył postępowanie, zaskakując też WSA. To wszystko oznacza, że rozpoznanie sprawy się opóźni.

– Decyzja sądu nie mogła być inna, ale uderza sposób procedowania sprawy przez GDOŚ. To skandaliczne, jak w tej sprawie opóźnia się działania, które mogą przyspieszyć transformację i odejście Polski od paliw kopalnych. Jesteśmy przekonani, że funkcjonowanie kopalni i elektrowni Turów aż do 2044 r. to nie tylko ogromna szkoda dla środowiska i klimatu, ale też prawdziwa katastrofa społeczna dla Bogatyni i okolic. Dlatego rząd wreszcie powinien przestać ignorować problem i przygotować poważną wizję powęglowej przyszłości dla regionu – mówi Agnieszka Stupkiewicz, radczyni prawna z Frank Bold.

Niestety - mimo ogromnego Koalicyjnego wysiłku oraz wbrew rekomendacji połączonych komisji sejmowych, Sejm RP odrzucił senackie veto do ustawy - głosami 227 za, 219 przeciw, 1 wstrzymujący. Głosowało 447 posłów. Ustawę podpisał już prezydent Duda.

Przypomnimy, 14 lipca 2023 r. Senat RP, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 16 czerwca br. ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw, postanowił odrzucić nowelizację tej ustawy, uwzględniając tym samym zdecydowanie krytyczne stanowisko strony społecznej tj. samorządów, organizacji pozarządowych, ekspertów i mieszkańców gmin położonych na złożach kopalin. Co istotne, pogląd większości senackiej podzieliły połączone sejmowe Komisje: do spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, które po rozpatrzeniu powyższej uchwały Senatu na posiedzeniu w dniu 27 lipca 2023 r. wniosły aby "Wysoki Sejm raczył uchwałę Senatu przyjąć".
Wbrew stanowisku ww. komisji - 17 sierpnia 2023 r. Sejm RP, w głosowaniu nad uchwałą Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw, postanowił uchwałę odrzucić, a samą ustawę przyjąć - mimo jej oczywistej, na co wskazują opinie ekspertów, niekonstytucyjności.

18 sierpnia br. ustawa została przekazana Prezydentowi RP, który ją podpisał. Wcześniej, wspólnie tj. Fundacja "Rozwój TAK - Odkrywki NIE" oraz Stowarzyszenie Samorządów Południowo-Zachodniej Wielkopolski "Samorząd dla Zrównoważonego Rozwoju" - informuje Tomasz Waśniewsk- przesłaliśmy na ręce Prezydenta apel o to, by jako strażnik Konstytucji zawetował nowelizacje, podkreślając przy tym , że tylko prezydenckie weto może uchronić polski porządek prawny przed ustawą, która w tak jaskrawy sposób łamie Konstytucję RP oraz dramatycznie godzi w prawa obywatelskie.

Nowelizacja prawa geologicznego i górniczego ma według planów zapewnić ochronę złóż kopalin w Polsce, usprawnić działalności organów nadzoru górniczego oraz zreformować działalność państwowej służby geologicznej. Wszystko brzmi przekonująco, ale haczyk polega na tym, że samorządy będą miały ograniczoną władzę nad własnymi terenami, jeżeli okaże się, że dane złoże zostanie uznane za strategiczne. Będzie to oznaczać poważne utrudnienia np. w zabudowie.

Dlaczego nowelizacja ustawy pgg jest tak niebezpieczna? - Wyjaśnia to mieszkańcom zagrożonych gmin przewodniczący Stowarzyszenia Samorządów Południowo-Zachodniej Wielkopolski „Samorząd dla Zrównoważonego Rozwoju”:
- Zmiana prawa geologicznego i górniczego pozwala rządowi na ingerowanie w waszą własność bez waszej zgody. W imię interesu publicznego, to państwo może teraz decydować, co możecie zrobić ze swoimi gruntami, jakie zasoby możecie wydobywać, a nawet do jakiego stopnia możecie korzystać z waszych własnych nieruchomości. Może zakazać wydobycia, narzucić wysokie opłaty czy wręcz odebrać Wam prawo do korzystania z tej ziemi. I to wszystko bez Waszej zgody!

Prawo własności jest jednym z fundamentów naszego demokratycznego państwa i nikt nie powinien mieć prawa ingerować w naszą własność bez naszej zgody. To jest podstawowe prawo, które chroni nas przed nadużyciami ze strony państwa. Tymczasem, zmieniając prawo geologiczne i górnicze, rząd łamie tę zasadę. Narusza naszą wolność i decyduje o tym, co możemy zrobić ze swoim majątkiem. Zmiany w prawie geologicznym i górniczym są bardzo niebezpieczne dla naszej demokracji i wolności.
Proponowane rozwiązania są kolejną próbą dokonania ograniczenia władztwa planistycznego gmin i bezwzględnego ograniczenia praw wynikających z własności. Skutkiem nowelizacji będzie blokowanie jakiejkolwiek działalności inwestycyjnej na obszarze występowania złoża oraz w bezpośrednim sąsiedztwie. Doprowadzi to do daleko idącego ograniczenia rozwoju lokalnej społeczności także w sytuacji braku realnych możliwości eksploatacji złóż kopalin. To przykład systemowego odbierania kompetencji społeczeństwu działającemu poprzez struktury samorządowe czy obywatelskie i powrót do centralizacji państwa. Wydaje się, że regulacje te są zupełnie nieprzemyślane i redagowane wyłącznie z myślą o wprowadzeniu zapisów, opierających się na założeniu, że niezależnie od kierunków rozwoju państwa, rozwoju źródeł energetycznych - możliwość eksploatacji złóż kopalin ma charakter bezwzględny!

Od miesięcy piszemy o planach związanych z NABE. Idea powstania agencji - z punktu widzenia oligopoli energetycznych - jest zrozumiała - ma odciążyć koncerny energetyczne od aktywów węglowych. Np. PGE będzie mogła się stać spółką, która zajmuje się tylko energetyką odnawialną, co sprawi, że łatwiej będzie o kredyty i ubezpieczenia. Problem polega na tym, że nie do końca wiadomo, jak owo NABE ma funkcjonować – np. czy będzie monopolistą w produkcji energii i kto zajmie się m.in. problemem rekultywacji oraz ile naprawdę to będzie kosztować nas podatników i odbiorców energii. Ustawa dotycząca NABE, mimo że ważna dla interesu państwa, sporządzana jest pospiesznie, gdyż może to się stać elementem walki politycznej. Spółkom energetycznym zależy na czasie, bo ten oznacza dla nich pieniądz. Jacek Sasin w swoich ostatnich wypowiedziach potwierdza przypuszczenia, że zależy mu na czasie i nie chce, aby np. Senat blokował ustawę. Eksperci podkreślają, że sam pomysł NABE nie jest sam w sobie zły, za to problematyczne jest to jak będzie funkcjonować tzn. czy stanie się sposobem na subwencje dla węgla i na tzw. „umieralnię węgla”, ale pod bardzo życiodajną kroplówką.

Kolejny fatalny sygnał z Niemiec dla polskich zwolenników węgla a jednocześnie „modnego” w kampanii wyborczej atakowania Niemiec. Koncern RWE rozpoczął kolejny etap niszczenia terenu pod odkrywkę Garzweiler. Wcześniej zniszczona została wieś Lutzerath, w sprawie której protestowaliśmy. Teraz RWE niszczy elektrownie wiatrowe, które stoją na złożu. RWE mówi w zasadzie słowami polskiego rządu - ekspansja złoża węglowego ma być konieczna ze względu na kryzys energetyczny, do którego przyczyniła się głównie rosyjska inwazja na Ukrainę.

Aktywiści krytykują działania rządu oraz koncernu i już we wrześniu szykuje się wielki protest pro klimatyczny w Niemczech.

Stowarzyszenie Eko-Przyjezierze oraz Fundacja „Rozwój TAK-Odkrywki NIE”(RT-ON) wspólnie ze Starostą mogileńskim i burmistrzem Mogilna organizują Konferencję pt. „Zmiany Klimatu a konsekwencje przyrodnicze i gospodarcze”. Mogilno, 18 września 2023, (poniedziałek) ul. Magazynowa 1. Wśród prelegentów znajdą się znakomite osobistości, min. prof. Bogdan Chojnicki, prof. Maciej Gąbka oraz Jan Mencwel, autor pasjonującej publikacji pt. „Hydrozagadka. Kto zabiera polską wodę i jak ją odzyskać”. W dyskusji panelowej udział weźmie członek zarządu PAK Kopalnia. Szczegółowy program wydarzenia wraz z zaproszeniem dla Koalicjantów RT-ON - jak informuje Fundacja „RT-ON” - zostaną przekazane w pierwszych dniach września br.