Pod Prąd

Informator Koalicji Rozwój Tak - Odkrywki Nie
luty 2020

wersja on line

Kobiety na koparki - można by sparafrazować stare hasło „Kobiety na traktory”, które miało sugerować, że kobiety też potrafią pracować i dbać o własne interesy. I to dokładnie pokazały aktywistki, które w okolicach święta kobiet zablokowały koparki w odkrywce Tomisławice. „Zielona Fala” to dziewczyny z Warszawy, Szczecina, Bydgoszczy, Torunia, Bielska-Białej, Poznania. Biorą sprawy w swoje ręce, w symbolicznym sensie sprzątają to, co powinni poukładać za sobą mężczyźni.

Więcej informacji: 

Jak już część z Was wie, powstała strona internetowa „Stop Turów” gdzie znajdują się wszystkie materiały i informacje kampanijne dotyczące planowanej odkrywki Turów. Informacje są dostępne w czterech językach – polskim, niemieckim, czeskim i angielskim. Zachęcamy wszystkich śledzenia strony

•  http://stopturow.com

Co ważne – wciąż działa petycja w sprawie ochrony wody pitnej w Czechach, zagrożonej przez planowane powiększenie odkrywki Turów.
Jeżeli jeszcze nie ma tam Waszego podpisu, to w imieniu Czechów bardzo o niego prosimy

5 marca 2020 do Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego została złożona petycja podpisana przez 13 000 osób z Polski, Niemiec i Czech. Jej celem jest zablokowanie planowanej przez Polską Grupę Energetyczną rozbudowy kopalni odkrywkowej Turów. Jeśli budowa zostanie zatwierdzona, odkrywka będzie rozciągać się zaledwie 1000 metrów od czeskiej granicy i może sprawić, że przeszło 30 000 osób mieszkających w tym regionie zostanie pozbawionych dostępu do wody pitnej.

Planowanie odkrywki Złoczew jako temat nie znika z prasy, radia i telewizji. W ciągu ostatnich miesięcy – na co z pewnością wpłynął nasz protest w sprawie „Specustawy” Złoczewskiej – temat gościła na łamach gazet, był dyskutowany w radio. Politycy sprzyjający inwestycji pojawiali się też w telewizji, co raz to obiecując, że już są szykowane łopaty. Ostatnią nowinką jest to, że decyzja została odłożona na czas po wyborach – sugeruje to, że projekt jest bardziej polityczny niż się wydaje, że jest swego rodzaju kiełbasą wyborczą.

Polecamy audycję z udziałem Moniki Sadkowskiej z Client Earth, Tomasza Waśniewskiego z RTON, posłanki Anity Sowińskiej i Ewy Podolskiej mogliśmy porozmawiać o Złoczewie i Bełchatowie oraz ich dynamicznie osuwających się w niebyt perspektywach na przyszłość:

Ukazał się tez artykuł w Dużym Formacie GW. W roli głównej koalicjanci RTON ze Stowarzyszenia „Nie dla Odkrywki Złoczew”. Serdecznie gratulujemy zaangażowania i świetnego wystąpienia w mediach.

Rolnicy z okolic Złoczewa walczą o swoje miejsca pracy. Rolnicza izba województwa łódzkiego sporządziła wniosek do Krajowej Rady Izb Rolniczych w Warszawie. Stowarzyszenie Nie dla odkrywki Złoczew odpiera argumenty PGE dotyczące miejsc pracy i rozwoju regionu. Obecnie rolnicy dobrze prosperują, natomiast budowa odkrywki przyczyni się jedynie do zniszczenia owoców pracy wielu pokoleń

Podczas gdy Czesi składają w PE petycję w sprawie rozbudowy kopalni Turów, na stronie Bogatynia Info, zaraz obok afer narkotykowych, znajdujemy uspokajający głos PGE co do „odpowiedzialności” społecznej firmy oraz jej intencji współpracy z sąsiadami: „Elektrownia Turów, jako zakład odpowiedzialny społecznie, od początku swego funkcjonowania prowadzi działania mające na celu zmniejszenie wpływu na środowisko naturalne. Inwestycje proekologiczne pozwalają nam umiejętnie łączyć rozwój gospodarczy z potrzebami środowiska postrzeganego, nie tylko jako obszar cenny przyrodniczo i krajobrazowo, ale również jako miejsce życia lokalnej społeczności, a także naszych sąsiadów z Czech i Niemiec – podkreśla Dariusz Czuk, dyrektor Elektrowni Turów.

Artykuł o dość odmiennej wymowie znajdziemy za to w Dużym Formacie GW, która przygotowała materiał dotyczący sytuacji społecznej w gminie Bogatynia. Jest to najdłuższy i najbardziej przekrojowy społecznie reportaż, jaki ukazał się do tej pory na temat regionu Bogatyni i jej różnorakich „bolączek”. Wypowiadają się Czesi, Niemcy oraz Polacy. Polecamy!

Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA oraz Frank Bold złożyły  zażalenie co do decyzji ze stycznia 2020 RDOŚ we Wrocławiu w sprawie rygoru natychmiastowej wykonalności odnośnie koncesji na przedłużenie koncesji na wydobycie węgla w obecnej kopalni Turów o 6 lat. W przypadku przedłużenia koncesji, inwestor nie musi ubiegać się o konsultacje społeczne.
Obie organizacje odwołały się także do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska od decyzji RDOŚ we Wrocławiu o środowiskowych uwarunkowaniach dla rozszerzenia wydobycia węgla brunatnego w Kopalni Turów  wskazując min. na brak właściwej analizy dotyczącej alternatywnych rozwiązań energetycznych, brak analizy dotyczącej skumulowanego wpływu kopalni i  elektrowni na klimat, wody powierzchniowe i podziemne, jakość powietrza, smog i zdrowie mieszkańców.

26.02.2020 r. jako Koalicja uczestniczyliśmy w zorganizowanej  przez łódzkie „Źródła”  debacie w Bełchatowie  pod tytułem "Zielony Ład Unii Europejskiej: szanse czy zagrożenia dla Bełchatowa?”  gdzie głos zabrał  m.in. p. Zbigniew Tyneński (CZR Łódź)  oraz członkowie stowarzyszenia „Nie dla Odkrywki Złoczew”. Tomasz Waśniewski, prezes fundacji „RT-ON” podkreślił, że ewentualna budowa odkrywki Złoczew będzie jedynie decyzją polityczną, a nie ekonomiczną. Odroczy tylko w czasie nieuchronne zmiany oraz podwyższy ich koszty społeczne. Ponadto inwestycja zablokuje dostęp do unijnych środków na transformację regionu.
Eksperci omawiali rentowność i ekologiczne skutki budowy kopalni odkrywkowej Złoczew. Zastanawiano się także, jak unijny program „Zielony Ład” (ang. Green Deal), w ramach którego władze UE zadeklarowały wsparcie na transformację energetyczną w Polsce w wysokości 2 miliardów euro, może wpłynąć na przyszłość kopalni i elektrowni w Bełchatowie.

Podczas eksperckiej debaty wspólnie ze specjalistami ds. ekologii, odnawialnych źródeł energii i środków unijnych dyskutowaliśmy na temat dalszych losów Bełchatowa po wyczerpaniu się złóż węgla oraz analizowaliśmy celowość planowanej budowy odkrywki Złoczew wobec zmieniającej się polityki unijnej i krajowej oraz otoczenia biznesowego.
„Dekarbonizacja jest nieunikniona. Czeka nas taka sama zmiana, jaka dokonała się w telekomunikacji” – mówił prof. Andrzej Szablewski z Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN, dodając, że region już dzisiaj musi zająć się opracowywaniem wizji alternatywnej, aby uniknąć zapaści gospodarczej. Dekarbonizacja w Europie i na świecie jest na serio! To nie fanaberia ani chwilowy kaprys elit. Nie da się jej przeczekać ani udawać, że problemu nie ma lub dotyczy wszystkich, ale nie Polski. Proces ten przyspieszył w ostatnich latach dzięki presji społeczeństwa obywatelskiego oraz zmiany polityki instytucji finansowych. Banki odwracają się od finansowania inwestycji w węgiel. Kapitalizacja spółek węglowych takich jak PGE gwałtownie spada.

Polska nie ma już w zasadzie wyboru. Nowe prawo Unii Europejskiej będzie obligowało państwa członkowskie, by uwzględniały politykę klimatyczną we wszystkich swych przyszłych działaniach. Prawo klimatyczne, jako wiążące zobowiązanie prawne, będzie długofalowo określać kierunek rozwoju całej wspólnoty.

Według analiz ceny uprawnień do emisji CO2 będą znacząco rosły w najbliższych latach. Przyjęcie wyższego celu redukcyjnego czyli  50 proc. celu redukcyjnego dla UE do 2030 r. będzie powodować wzrost ceny uprawnień do poziomu 34 euro/EUA w 2025 r. i 52 euro/EUA w 2030 r. Natomiast konsekwencją zwiększenia celu redukcji emisji do poziomu 55 proc., będzie wzrost ceny uprawnień do 41 euro/EUA w 2025 r. i 76 euro/EUA w 2030 r.
Państwa unijne są na razie podzielone, ale to, że cel redukcyjny wzrośnie przynajmniej do 50% do 2030 roku wydaje się być pewne. Do września 2020 r. Komisja Europejska przedstawi plan w sprawie zwiększenia celu redukcji emisji CO2 do 2030 r. do 50-55 proc. w porównaniu do poziomów z 1990 r. Obecny cel to 40 proc. Jeżeli już za dziesięć lat ceny za emisję CO2 mogą wynosić około 76 euro za tonę, stawia to projekty Złoczewa czy Turowa w jeszcze bardziej beznadziejnym świetle.

W imieniu Koalicja Ratujmy Rzeki, Towarzystwa na rzecz Ziemi oraz Pracowni na rzecz Wszystkich Istot zapraszamy do udziału w konferencji naukowej 
WSPÓŁCZESNE ZAGROŻENIA DLA EKOSYSTEMÓW RZEK POWODOWANE PRZEZ ENERGETYKĘ WĘGLOWĄ.
Konferencja zaplanowana na dzień 27 marca 2020 w godz. 10:00–16:00 Zebra Tower, ul. Mokotowska 1, Warszawa
Eksperci zaprezentują wyniki pierwszych w Polsce badań dotyczących strat w ichtiofaunie Wisły i Narwi powodowanych przez elektrownie Kozienice i Ostrołęka B.
Przedstawione zostaną także inne istotne problemy środowiskowe związanych z funkcjonowaniem elektrowni węglowych. Jest to szczególnie istotne w kontekście widocznych zmian klimatycznych i narastających problemów z dostępem do zasobów wodnych.
Wstęp wolny. Liczba miejsc ograniczona. W przypadku dużej liczby zgłoszeń zastrzegamy sobie możliwość ograniczenia liczby uczestników z jednej instytucji.
Zgłoszenia prosimy wysyłać do 20 marca 2020 r. poprzez FORMULARZ REJESTRACJI:

Po prawie 6 miesiącach przestoju wywołanym działaniami prawnymi, kopalnia Janschwalde (LEAG) w Niemczech znowu działa. Na razie na okres do 2023 a w latach 2025-2027 ma zostać odłączona od sieci w ramach Kohleausstieg. Organizacje ekologiczne domagają się wglądu w dokumenty decyzji, gdyż na razie nie zostały oficjalnie poinformowane o przywróceniu odkrywki do pracy. Pierwotnie kopalnia miała dostarczyć niezbędne dokumenty - w sprawie łamania bądź nie europejskiego prawa -  do połowy listopada, potem termin został przełożony do końca roku 2019. Ostatecznie dokumenty przedstawiono pod koniec lutego.