Pod Prąd

Informator Koalicji Rozwój Tak - Odkrywki Nie
kwiecień 2020

wersja on line

Wspólnymi siłami Fundacja RT-ON i EKO-UNIA przygotowały i przekazały opinii publicznej list otwarty organizacji pozarządowych i ruchów klimatycznych do Zygmunta Solorza-Żaka, głównego udziałowca węglowej spółki Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A (PAK SA) - nawróconego od niedawna „ekologa i obrońcy klimatu”, inicjatora „Program Czysta Polska”. Do zabrania głosu sprowokował nas spot „Program Czysta Polska” w Telewizji Polsat. Część widzów mogła się dać nabrać nie wiedząc, że PAK i jego właściciel owszem publicznie wzywa by chronić przyrodę, ale naprawdę  nadal ją niszczy i planuje nowe odkrywki. Trzeba przyznać, że spot jest majstersztykiem tzw. „prania na zielono” i polepszania wizerunku węglowego potentata, co punktuje redaktor Jaś Kapela z Krytyki Politycznej: „Jeśli zastanawialiście się kiedyś, jak napisać tekst o 10 największych zagrożeniach dla Ziemi i nie używać słów „węgiel” ani „spalanie paliw kopalnych”, to PR-owcy Solorza-Żaka rozwiązali za was ten problem.”
W liście otwartym wezwaliśmy zatem biznesmena do realizacji postulatów jakie prezentowaliśmy choćby podczas Zgromadzenia Publicznego w Kleczewie przed siedzibą KWB Konin w sierpniu 2019 r. 
Żądaliśmy wtedy i żądamy dziś:

1. Powstrzymania ekspansji kolejnych odkrywek i natychmiastowego wycofania wniosku o wydanie decyzji środowiskowej dla odkrywki Ościsłowo,
2. Naprawienia szkód w środowisku spowodowanych przez przemysł wydobywczy, we współpracy z naukowcami, lokalnymi samorządami, instytucjami państwowymi i organizacjami społecznymi.
3. Podjęcia uczciwego dialogu z poszkodowanymi – wypłacenia rzetelnych odszkodowań rolnikom za straty spowodowane osuszaniem pól uprawnych i zmniejszeniem wartości nabywczych nieruchomości oraz branży turystycznej, która upada w wyniku eksploatacji złóż węgla brunatnego.
4. Ogłoszenia konkretnego planu szybkiego odejścia od wydobycia i spalania węgla oraz przestawienia istniejących mocy w elektrowniach PAK na inne, nieemisyjne paliwa.

„Dopiero realizacja postulatów przedstawionych w liście byłaby sprawdzianem prawdziwych intencji inicjatorów „Programu Czysta Polska” i testem wiarygodności jego promotora. Teraz program odbieram jako pełną hipokryzji, lukrowaną wydmuszkę która ma na celu greenwashing wizerunku twórców programu oraz ukrycie odpowiedzialności za katastrofę w regionie konińskim jej rzeczywistych sprawców” - komentuje Tomasz Waśniewski (Fundacji „Rozwój Tak – Odkrywki Nie”).
Informację prasową oraz treść listu znajdziecie Państwo na: 

Sprawę komentują już:

To jeszcze nie koniec. Będziemy tropić wszystkie przykłady  „zielonego pranie wizerunku” greenwashingu, szczególnie w dobie epidemii, kiedy przemysł wydobywczy zalicza kolejne spadki. Spodziewamy się, że wielkie koncerny mogą wykorzystać ten czas by fałszywie kreować swój „nieoceniony” wkład dla „bezpieczeństwa” kraju. Będziemy też patrzeć na ręce celebrytów i polityków. Nasza dewiza „Po czynach ich poznacie”.

O obiecankach polskiego rządu oraz koncernu PGE i o tym jak ta niepewność zatruwa życie rodzinom, rolnikom i przedsiębiorcom w regionie rolniczego Złoczewa napisał niemiecki portal „Klimareporter”. Reporterzy przeprowadzili wywiad ze Stanisławem Skibińskim (Stowarzyszenie „Nie dla odkrywki Złoczew”,Koalicja RT-ON) oraz z dr. hab. Leszkiem Pazderskim. (Na zdjęciu także Zbigniew Zosina).
„W naszej okolicy nie ma prawie żadnego przemysłu, tylko rolnictwo, głównie ludzie mają bydło mleczne. Jeżeli kopalnia powstanie zostaną zniszczone nie tylko 33 wioski – stracimy lokalną historię, relacje społeczne. Prawie 3 000 osób musiałoby zostać przesiedlonych. Ale największe szkody zostaną poczynione dla klimatu. W czasach transformacji energetycznej otwieranie nowej kopalni odkrywkowej nie jest ani potrzebne, ani akceptowalne”.
Dodajmy - to już z kolejny raz gdy media polskie i zagraniczne ze zdumieniem przyglądają się planom budowy odkrywki Złoczew.

Koalicja RTON komunikuje problem suszy oraz wpływu kopalni odkrywkowych na suszę rolniczą od lat. W tym roku problem suszy dotyczy całego kraju już na początku sezonu wegetacyjnego. Obserwuje się zamiecie piaskowe, suche koryta rzeczne i wyschnięte jeziora. Wody Polskie ruszyły do kampanii w roli ratownika polskiej wody, a władze lokalne apelują do mieszkańców o ograniczanie zużycia wody. To chyba dobry czas, aby przypomnieć  naszą narrację – wieloletnie zaniedbania, obłędne melioracje, regulacje rzek i potoków połączone z lekceważeniem głosu specjalistów od ekologii i hydrologii. Przymykanie oczu na wysuszającą działalność przemysłu węglowego i odkrywek teraz skutkuje apelami do zwykłych ludzi, aby nie podlewali własnych ogródków. Wody Polskie oraz górnictwo odkrywkowe nie odrobiły lekcji i kontynuują starą strategię „zarządzania” przyrodą. W artykułach często nie są rozwijane długofalowe przyczyny obecnej suszy – mówi się o bezśnieżnej zimie i braku opadów.

„Dziś nie ma warunków do tego, aby podlewać trawniki czy przydomowe ogródki. Dziś musimy zastanawiać się nad wykorzystaniem każdej kropli wody w sposób racjonalny”
Jan Krzysztof Ardanowski, minister rolnictwa

Z kolei Minister Środowiska (Solidarna Polska) Michał Woś reprezentuje odmienne stanowisko – jego zdaniem potrzebne są działania kompleksowe ze szczególnym nastawieniem na program małej retencji. Woś podkreśla też, że 70% wody w Polsce zużywa energetyka:
"Pojawiły się interesujące apele o oszczędzanie wody na potrzeby komunalne, ale trzeba powiedzieć, że 70 proc. zużycia wody w Polsce, to zużycie na potrzeby energetyki, na potrzeby przemysłu, z czego najwięcej na potrzeby energetyki"

Polecamy też wywiad hydrologiem i klimatologiem z profesorem Kundzewiczem.

„Nowa Zelandia” pod Lipskiem w Niemczech, jezioro Hańcza bis pod Bełchatowem? Zalewanie odkrywek na potrzeby rekreacji i rozwoju regionu to wytrych otwierający serca zwolenników i umiarkowanych sceptyków odkrywek.

Dr Sylwester Kraśnicki, hydrogeolog zwraca uwagę: „Ze względu na budowę geologiczną w regionie Turowa, już obecnie mogą zachodzić reakcje siarczków żelaza z wodą oraz z powietrzem. Oznacza to, że podobnie jak w przypadku jeziora Zenkauer See możemy tam mieć do czynienia z kwaśnym drenażem górniczym i gromadzeniem się w napełnianym wodą wyrobisku kwasu siarkowego i związków żelaza. Z kolei biorąc pod uwagę przepływy wody w Nysie Łużyckiej, z której pochodzić będzie woda dla jeziora, można liczyć, że jezioro będzie zalewane nawet 100 lat. Wtedy powstanie ono raczej w 2150 r, a nie w 2080 roku i na dodatek będziemy mieli jezioro wypełnione rozcieńczonym kwasem siarkowym, a nie wodą. Koncern nie bierze pod uwagę tych ryzyk, ponieważ i tak wykracza to poza horyzont czasowy przedsięwzięcia”.

Do 18 czerwca 2020 trwają konsultacje społeczne w sprawie istotnych problemów gospodarki wodnej na obszarach dorzeczy. Tegoroczna susza oraz wieloletnie zaniedbania systemowe w zakresie gospodarowania dorzeczami to moment dla koalicji RTON, aby wypowiedzieć się w sprawie wpływu górnictwa odkrywkowego na dostępność zasobów wody. W najbliższym czasie koalicja przygotuje dokładną informację dotyczącą konsultacji elementów wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej. Już dzisiaj sygnalizujemy jednak, że takie konsultacje trwają od grudnia a ich termin upływa 18 czerwca 2020.

Wszystkich zainteresowanych tematyką wody w Polsce zapraszamy serdecznie do wzięcia udziału w webinarze, który poprowadzi dla was Sylwester Kraśnicki, hydrogeolog, doktor nauk o Ziemi. Podczas spotkania zgłębimy tematykę wód podziemnych, kluczową w kontekście obecnej suszy. Postaramy się odpowiedzieć na pytania:

• Co to są wody podziemne?
• Dlaczego są ważne?
• Jaki mają udział w obiegu wody?
• Kto i jak bada ich jakość?
• Jak wygląda ochrona wód podziemnych w czasie suszy?
• Czy i kiedy może zabraknąć nam wody w kranach?

Termin:
cz.1  6 maja godz. 17:00-18:30
cz.2  13 maja godz. 17:00-18:30
Prowadzący: dr Sylwester Kraśnicki, hydrogeolog, Moderacja: RT-ON
Link do wydarzenia:

Sylwester Kraśnicki jest hydrogeologiem, a stopień doktora nauk o Ziemi uzyskał na Uniwersytecie Wrocławskim w 2007 roku. Jest autorem wielu opinii z zakresu oddziaływania na wody podziemne i powierzchniowe różnego typu inwestycji: kopalń węgla brunatnego i kamiennego, elektrowni węglowych, ferm, zbiorników zaporowych i wielu innych. Zajmuje się również wpływem zmian klimatu Polski na zasoby wodne.

FB