„Cel 1,5 stopnia jest pod respiratorem, a maszyna się zacina”
Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres
W USA i Kanadzie gwałtowne ochłodzenie zabijało ludzi. W Meksyku zmarło z powodu chłodów co najmniej 15 osób. Tymczasem w Polsce mamy rekordy ciepła w styczniu. Coraz trudniej zaprzeczać faktom zmiany klimatu, chociaż oczywiście są tacy, którzy nie nauczyli się jeszcze rozróżniać pogody od klimatu. Katastrofa klimatyczne jest ogromnym wyzwaniem dla gospodarki. 168,4 miliarda dolarów – tyle kosztowało 10 najbardziej kosztownych kataklizmów związanych ze zmianą klimatu w 2022 roku.
Te fakty przegrywają jednak z polityką energetyczną. W Niemczech właśnie rozpoczęło się usuwanie obozowiska aktywistów klimatycznych w miejscowości Luetzerath w Nadrenii Północnej-Westfalii, pod którą leży węgiel brunatny. Od lat ważyły się losy tego miejsca, udało się uratować inne sąsiednie wsie oraz rosnący niedaleko las Hambacherforst. Rozbudowa kopalni Garzweiler oznaczać będzie, że spalonych zostanie 280 mln ton węgla brunatnego. To niestety grozi przekroczeniem budżetu emisji Niemiec w ramach paryskiego Porozumienia Klimatycznego. Jak widać, pacjent 1,5 stopni jest pod respiratorem, a maszyna się zacina pyłem wojennej zawieruchy.
Wojna napędza kryzys energetyczny, ale jest i światełko w tunelu. OZE odnotowują rekordy i nawet Polska jest w czołówce przyrostu mocy z OZE – budowanej dzięki staraniom zwykłych ludzi. Energetyka wiatrowa także odnotowuje rekordy. Komisja Europejska nie zatrzymuje się, jeżeli chodzi o rozwój OZE oraz najważniejsze przepisy dotyczące emisji. Komisja zaproponowała też kompleksową zmianę obowiązującego unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS). W celu osiągnięcia tej redukcji nastąpi jednorazowe zmniejszenie liczby uprawnień w całej UE. Szykowany jest też Fundusz, który ma na celu ograniczenie wpływu kosztów uprawnień do emisji na ceny energii, szczególnie dla odbiorców indywidualnych. Każde państwo członkowskie przedstawi Komisji „Plan na rzecz klimatu społecznego". Środki te mogłyby zasilać zwiększenie efektywności energetycznej budynków, renowację budynków, dekarbonizację ogrzewania i chłodzenia w budynkach oraz upowszechnienie mobilności i transportu zbiorowego. Pozytywna wiadomość jest też taka, że darmowych uprawnień do emisji będzie coraz mniej, a pieniądze ze sprzedaży uprawnień będą podlegały większej kontroli, przez co zasilą walkę ze zmianą klimatu, a nie np. dopłaty do węgla lub zakładów energochłonnych (sic!).
Niestety nie dobrze się dzieje z Odrą – w Kanale Gliwickim i w innych miejscach znowu mamy wysokie stężenia soli. Temperatura wody jest wciąż niska, więc i ryby nie umierają, ale latem może się powtórzyć sytuacja sprzed roku. Na razie sąd WSA w Warszawie nakazał wstrzymać prace na Odrze Granicznej. Rząd Polski szykuje odwołanie. Nie dobrze się też dzieje z cenami energii. PKP Intercity podniosło ceny biletów i już zaczynają się obawy, że bardziej będzie się opłacać transport samochodowy. Kierowcy na stacjach benzynowych z kolei mają się cieszyć, że nie będzie „szoku cenowego” na początku roku, ale jak już wiemy ceny zostały podniesione już wcześniej napędzając inflację. To wszystko, zdaniem ekspertów, ma być efektem tego, że energia w Polsce jest coraz bardziej scentralizowana i zmonopolizowana. Nie rynek a politycy i monopoliści decydują dziś o cenach energii. Tymczasem to w rozproszeniu energetyki jest moc i bezpieczeństwo. Prezydent Ukrainy wie o tym najlepiej.
|
Odkrywki |
|
Energetyka Konwencjonalna |
|
Klimat |
|
OZE |
|
Niska emisja |
Pod prąd a w nim o NABE, protestach w Niemczech, jeziorach pokopalnianych i koncesji dla Turowa.
Umowa społeczna ma oferować zatrudnionym w górnictwie i energetyce węglowej gwarancję pracy aż do 2033 r. Do tego pracownicy elektrowni i kopalń węgla brunatnego, które wejdą do Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), mogą liczyć m.in. na jednorazowe premie w wysokości 8 tys. zł. Tymczasem Turów ma działać do 2044 r. Kto tam będzie pracować po 2033 r.?
Komentarz:
Polityczne deklaracje, dogadywane po cichu ze związkami zawodowymi jednej, coraz bardziej deficytowej branży, sypanie doraźnie pieniędzmi; NABE, która powinna się nazywać agencja niebezpieczeństwa narodowego - to są już dziś kosztowne deklaracje wyborcze rządu a nie długofalowe rozwiązywanie problemu przejścia z paliw kopalnych na OZE. Koncerny, które przez lata pielęgnowały i zarabiały na energetyce węglowej podrzucają ją nam podatnikom i chcą się szybko zazielenić.
Przed wjazdem do miejscowości Luetzerath na zachodzie Niemiec doszło w poniedziałek do starcia między policjantami a aktywistami klimatycznymi. Miejscowość stała się w Niemczech symbolem ochrony klimatu. Koncern RWE chce ją zniszczyć i poszerzyć odkrywkę.
^menu
Forum Energii wyliczyło, że w okresie styczeń-październik 2022 r. import paliw kopalnych kosztował nas 162 mld zł - to 136% więcej niż średnie wydatki w latach 2000-2021 (69 mld zł). Złożyły się na to:
Część państw Europy stara się coraz bardziej przykręcać śrubę Rosji w kwestii dochodów z eksportu ropy naftowej i gazu, aby utrudnić Moskwie finansowanie wojny przeciw Ukrainie. Gazeta Wyborcza pisze, że Orlen chce importować ropę z Rosji.
Istnieje podejrzenie, że w nowym bloku energetycznym 910 MW w Jaworznie spalano węgiel ze znacznie przekroczonymi poziomami chloru, co mogło doprowadzić do tak zwanych spieków, a co za tym idzie wyłączania kotła i produkcji prądu.
W samym środku sezonu zimowego, gdy zapotrzebowanie na energię elektryczną jest najwyższe, z usterką zmaga się najnowszy blok w Elektrowni Kozienice, należący do Enei. To największa jednostka wytwórcza w kraju, której moc sięga 1075 MW. Planowany jest postój, który potrwa aż do 8 stycznia 2023 r. To zwiastuje kłopoty w utrzymaniu rezerw mocy na bezpiecznym poziomie, czyli takim, który minimalizuje ryzyko przerw w dostawach energii.
Komentarz:
Sypie się bezpieczeństwo węglowe, nie tylko z powodu braku możliwości zwiększania wydobycia „polskiego złota” i masowego importu z całego świata różnych węgli w 2022 r. ale i z powodu awarii DUŻYCH, NOWYCH bloków węglowych. Ekologiczne NGO mogą mieć satysfakcję mówiąc „przecież od kilkunastu lat przestrzegaliśmy i protestowaliśmy przeciw budowie nowych bloków węglowych w Opolu, Turowie, Jaworznie, też Kozienicach. Wszystkie te nowe moce są często bardziej zawodne niż stare, mniej efektywne bloki węglowe. Przyczyny są różne i dość niejasne: pojawia się zarzut złej jakości węgla. Widać czarno na białym, że nie duże, a „małe jest piękne” i … bezpieczniejsze energetycznie.
Dwa duże bloki energetyczne opalane gazem oraz wielkoskalowy bateryjny magazyn energii - to największe inwestycje, których można spodziewać w tegorocznej aukcji głównej rynku mocy. Pozostają jednak pytania o skuteczność tego mechanizmu w zderzeniu problemami polskiej energetyki.
^menu
To nie był dobry rok. Emisje dwutlenku węgla wzrosły drugi rok z rzędu. Tym razem co prawda niewiele – bo o niecały 1 proc. – i nadal jesteśmy poniżej szczytu emisji z 2019 r., jednak biorąc pod uwagę sytuację, w której jesteśmy, to naprawdę zła wiadomość.
Reforma ETS jest uzgodniona, co oznacza, że ceny uprawnień do emisji CO2 będą po 2025 rosnąć. Wszystkie dochody państwa z ETS będą szły na cele klimatyczne, co oznacza miliardy euro na OZE i efektywność energetyczną. Polska wynegocjowała ulgi dla ciepłowni.
„Uprawnień w systemie będzie więc coraz mniej, co z pewnością wpłynie na ich wysoką cenę w perspektywie 2030 r., którą wiodące ośrodki analityczne szacują na znacznie przekraczającą poziom 120-140 EUR/t CO2. Porozumienie pokazuje zatem, że obecny kryzys energetyczny nie wywołuje wśród decydentów chęci do obniżania cen uprawnień, a wręcz przeciwnie – dekarbonizacja jeszcze przyspiesza.”
Produkcja cementu, produkcja metali, produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych, a także wytwarzanie i przetwarzanie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej- to najbardziej emisyjne gałęzie przemysłu. “Istnieje kilka agencji rządowych wyspecjalizowanych w udzielaniu wsparcia firmom przemysłowym. Brakuje jednak wyraźnego przywództwa na szczeblu ministerialnym w randze ministra odpowiedzialnego za koordynację tych polityk i zdolnego do wyznaczania celów dekarbonizacyjnych i powiązania ich z konkretnym wsparciem” – komentuje kierownik programu Sprawiedliwa Transformacja w Fundacji Instrat.
Katastrofa klimatyczna to nasza codzienność. Rekord ciepła w ciągu dnia został pobity w Warszawie, gdzie przed południem 1 stycznia na Okęciu temperatura wyniosła 18,9 stopnia.
Po protestach „Just stop oil” przypominają się aktywiści z XR. Aktywiści klimatyczni z międzynarodowej grupy Extinction Rebellion zorganizowali bojkot jednego z punktów McDonald's w Polsce.
Utrzymanie naśnieżonych tras w wyższych partiach Alp będzie możliwe za wysoką ekologiczną cenę. Dzisiaj kurort zużywa na naśnieżanie 300 mln litrów wody, a sezon trwa coraz krócej.
Śląsk - tylko jeden na pięć projektów FST jest gotowych do realizacji. W Katowicach i Bytomiu odbyły się spotkania Regionalnego Obserwatorium Sprawiedliwej Transformacji (ROPT). Celem ROPT jest wsparcie i usprawnienie zarządzania procesem transformacji społeczno-gospodarczej województwa śląskiego poprzez rozpowszechnianie wiedzy czy inicjowanie współpracy partnerów lokalnych.
^menu
Prezydent Ukrainy Zełenski zwraca uwagę na energetykę rozproszoną jako gwaranta bezpieczeństwa. "Teraz kiedy wróg postawił sobie za cel zniszczenie naszego sektora energetycznego, musimy stać się liderem w przekształcaniu naszej energetyki tak, aby wytrzymała wszelkie zagrożenia — militarne, polityczne, ekonomiczne, a nawet klimatyczne. Musimy stać się — i staniemy się! — liderem zielonej energetyki. Umożliwi to stworzenie zdecentralizowanego systemu energetycznego, który nie może być zniszczony przez ataki rakietowe"
Komentarz redakcji:
A w Polsce na opak, postawiliśmy wielkie, nawet podczas pokoju, awaryjne bloki węglowe (patrz komentarz wyżej) i chcemy za 15-20 lat mieć wielkie elektrownie atomowe. Centralizujemy do kwadratu głupoty energetykę, gdy wiele krajów idzie w kierunku rozproszonych odnawialnych źródeł.
Padł kolejny rekord w fotowoltaice. Naukowcy z Helmholtz-Zentrum Berlin ogłosili opracowanie ogniwa tandemowego o rekordowej sprawności. Technologia ta cechuje się imponującymi wynikami.
UE rozbudowuje fotowoltaikę w trakcie kryzysu energetycznego i to na niespotykaną dotąd skalę. W tym roku mamy rekord - łączna moc elektrowni fotowoltaicznych w UE przekroczyła 200 gigawatów, pod koniec roku 2022 to dokładnie 208,9 GW. Jeszcze rok temu było to około 167,5 GW.
To był rok pomp ciepła, szczególnie gdy spojrzeć na zainteresowanie tymi rozwiązaniami od drugiego kwartału aż do końca 2022 roku. Duży wzrost liczby prosumentów, a zarazem wzrost cen źródeł energii spowodował, że pompy okazały się naturalnym rozwiązaniem dla osób, które myślą o obniżeniu rachunków za ogrzewanie.
Sieć musiała zareagować na zbyt dużą produkcję energii. Takie sytuacje pokazują potrzebę budowy magazynów energii. W okresie świątecznym wiało na tyle mocno, że Polskie Sieci Elektroenergetyczne wydały polecenie ograniczenia produkcji energii z farm wiatrowych. "Było to niezbędne dla zbilansowania systemu i zapewnienia jego bezpiecznej pracy"
Przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska projekt "pakietu sieciowego", ma na celu zwiększenie możliwości przyłączania źródeł OZE do sieci.
^menu
Polski Alarm Smogowy porównał dotychczasowe i nowe zasady w programie Czyste Powietrze. Już od 3 stycznia 2023 r. będzie można aplikować o dotację nawet dwukrotnie wyższą niż dotychczas – osoby najuboższe otrzymają do 135 000 zł. Wyższa dotacja na Czyste Powietrze umożliwi właścicielom domów jednorodzinnych realizowanie większych inwestycji. Wymiana starych kotłów i poprawa efektywności energetycznej budynków doprowadzi w efekcie do zmniejszenia rachunków za energię.
“Na dzień dzisiejszy w CEEB zarejestrowano 3,7 miliona kotłów na paliwo stałe w domach jednorodzinnych. Z czego 3 miliony to kotły poniżej klasy 5/ekoprojekt/. Dużo jeszcze do zrobienia w programie Czyste Powietrze” – napisał na Twitterze współzałożyciel i lider Polskiego Alarmu Smogowego. “Czy po całkowitym uzupełnieniu CEEB będziemy mieli więcej kopciuchów do wymiany, niż wtedy gdy tworzono Czyste Powietrze?”
Pięcioro mieszkańców Warszawy wspólnie z Fundacją ClientEarth Prawnicy dla Ziemi oraz stowarzyszeniem Miasto Jest Nasze postanowiło zawalczyć o prawo do czystego i zdrowego powietrza dla siebie i dla swoich bliskich przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasbourgu (ETPCz).
^menuRadosław Gawlik, Hanna Schudy, Witold Miklaszewski
Wydaje: Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA przy współpracy przedstawicieli Ogólnopolskiej Koalicji "Rozwój TAK - Odkrywki NIE".
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, ul. Białoskórnicza 26, 50-134 Wrocław
Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) 10.2024 |
Kopalnia Turów pochłania dawny kurort uzdrowiskowy Opolno-Zdrój, a (...) |
TURÓW - Wyrok NSA niezgodny z prawem UE (...) |
Trwa wyścig o czyste powietrze – najnowszy ranking (...) |
Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) wrzesień (...) |
Wakacje ze śmieciami. Czy system kaucyjny oczyści środowisko? |
Wakacje ze śmieciami. Czy system kaucyjny oczyści środowisko? (...) |
prof. Jan Popczyk: Trzy fale elektroprosumeryzmu |
Jean Gadrey: Pogodzić przemysł z przyrodą |
Jak wyłączyć ziemię z obwodu łowieckiego i zakazać (...) |
Bez mokradeł nie zatrzymamy klimatycznej katastrofy |
Zielony Ład dla Polski [rozmowa] |
We Can't Undo This |
Robi się naprawdę gorąco |