kontakt:
redakcjaeko.org.pl
redakcjaeko.org.pl
W grudniu 2025 USA opublikowały nową Strategię Bezpieczeństwa Narodowego. Wyłania się w niej, że Ameryka przestaje być światowym gwarantem pokoju, tzw. policjantem. Europa reaguje dość nerwowo, ponieważ zaczyna luzować swoje zobowiązania m.in. w zakresie zmiany klimatu. Podczas pierwszej kadencji Trumpa, kiedy rola USA w zakresie światowego przywództwa malała, świat był prawie pewien, że takim liderem będzie Europa, a w jej ramach wielu wskazywało na Niemcy. Dzisiaj mamy zupełnie inny świat i geopolitykę. Dla państw europejskich to sygnał, że trzeba będzie budować własny parasol bezpieczeństwa, własną odporność i wygląda na to, że na razie odpowiedź jest dosyć konwencjonalna, przynajmniej w Polsce. Zadanie to jest bardziej trudne w zakresie ochrony klimatu. Podczas szczytu klimatycznego w Brazylii USA wystąpiły z Porozumienia Paryskiego i trudno oczekiwać, że rolę lidera przejmie teraz Europa. Można się załamywać, ale prawdą jest, że w tych trudnych czasach walka o lepszy klimat wciąż jednak trwa. Unia Europejska pojechała na COP30 z nowym szczytem redukcyjnym do 2040 r. Ale jednocześnie daje się wyczuć, że w Europie ochrona środowiska to jest słabnący priorytet. Daleka jestem twierdzenia, że troska o przyrodę się „zwija”, chociaż mamy pewne przesłanki. Chociażby nowy program Omnibus dotyczący rolnictwa. Chodzi głównie o „uproszczenie” implementacji Zielonego Ładu w rolnictwie. Z pierwotnych ambitnych celów mało co zostało. Pojawia się luzowanie ocen oddziaływania na środowisko, może dojść do zmian w dyrektywach siedliskowej i ptasiej, będzie mniej obowiązków raportowania polityki klimatycznej, więcej swobody będą miały też tzw. małe gospodarstwa.
Polska kończy rok 2025 z imponującym wynikiem (prawie 50%), jeżeli chodzi o rozwój OZE, ale też spółdzielni energetycznych, których jest już ok 300. Z drugiej strony pojawia się ryzyko pułapki gazowej. Kupujemy za granicą dużo gazu skroplonego. W minionym roku import LNG pokrył 11 proc. zapotrzebowania Europy Środkowo-Wschodniej na gaz wynoszącego 181 mld m³. No i „z kopyta” ma ruszyć budowa elektrowni jądrowej. Komisja Europejska wydała pozwolenie na pomoc publiczną na rzecz budowy elektrowni jądrowej w Polsce. Polskich Elektrowni Jądrowych (PEJ) ma trafić już w br. około 4,6 mld zł z planowanych 60 mld zł na tę inwestycję. Skrócono też okres obowiązywania kontraktu różnicowego z 60 do 40 lat ( krótsza o 20 lat pomoc dla atomowego biznesu). Jeżeli chodzi o atom, to entuzjazm rośnie i to nawet w KE – szefowa KE miała powiedzieć: „Musimy wytwarzać więcej energii odnawialnej z własnych źródeł, ale z energią jądrową jako podstawowym źródłem”. Zaraz obok akceptacji dla atomu mamy do czynienia z rosnącą ilością spółdzielni energetycznych. Polska właśnie przekroczyła liczbę społeczności energetycznych, którą projekt Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu (KPEiK) przewiduje na 2030 r. Rok kończymy zatem z lekką schizofrenią – nie wiadomo na którą stronę skierować entuzjazm. Zaraz obok decentralizacji i demokratyzacji energii, realizacji celów klimatycznych i walki z ubóstwem energetycznym, Polska wchodzi w umowę ze Stanami Zjednoczonymi i na lata wiąże się amerykańską technologią atomową. Taki chaos i rozedrganie to chyba cecha okresu przejściowego, transformacji. Jesteśmy 10 lat po Porozumieniu Paryskim. Sporo się już zmieniło chociażby w udziale węgla w polskim miksie energetycznym. Na koniec roku możemy tylko życzyć, aby transformacja postępowała w spokoju i konsekwentnie. Taka zmiana wymaga ciszy i stabilności praw natury, a nie politycznego zgiełku.
|
|
Węgiel Brunatny |
|
|
Energetyka konwencjonalna |
|
|
OZE |
|
|
Klimat |
|
|
Niska emisja |
Konin: Lokalne media opowiadają o końcu wydobycia węgla
Raport: Transformacja szansą regionu Konina
Starania o atom w Koninie trwają
Radni poparli protest mieszkańców przeciwko budowie kopalni w krainie wygasłych wulkanów.
Protest w Hambacher Forst w Niemczech trwa
W jeziorze Cottbuser Ostsee nadal brakuje wody
Konińska ciepłownia geotermalna została oficjalnie oddana do użytku. Symboliczne uruchomienie obiektu, poprzez wciśnięcie specjalnych przycisków, przeprowadzili zaproszeni goście, w tym Minister Klimatu i Środowiska Paulina Henning-Kloska.
Budowa ciepłowni trwała około czterech lat, a pierwszy odwiert wykonano 10 lat temu. Po wielu latach starań dziesiąta tego typu instalacja w kraju została oddana do użytku. Koszt jej budowy wyniósł około 66,5 miliona złotych.
Dla porównania – Bogatynia dopiero zaczyna myśleć o takiej inwestycji. W razie wyłączenia elektrowni Turów pojawi się problem. Już dzisiaj miasto płaci ogromne rachunki za ciepło z elektrowni PGE.
"To pierwszy raz, kiedy mówię o tym w otwarty sposób, że się boję, że transformacja jest jak wojna, że niektórzy się wzbogacą, inni zbiednieją, ale też wiem, że musimy coś zrobić, aby ocalić nasz region przed najgorszym", "dlaczego my nic nie wiemy?", "tryb cichej myszki już był, teraz przechodzimy do działania" — to tylko niektóre wypowiedzi kobiet, które ponownie spotkały się w Zgorzelcu z inicjatywy Dolnośląskiego Kongresu Kobiet i Porozumienia dla TrójZiemia.
Czesi chcą wiedzieć, jak będzie pracować kopalnia Turów w przyszłości, po to aby przewidzieć możliwe spadki wód podziemnych.
Transformacja to nie tylko górnictwo. Pewnego rodzaju brakiem w FST było to, że środków nie można było kierować do przedsiębiorców górniczych, którzy chcą się dywersyfikować i odchodzić od "czarnej" strefy aktywności na rzecz tej "białej" - powiedział Leszek Pietraszek, wicemarszałek woj. śląskiego.
^menu
Komisja Europejska dała polskiemu rządowi „zielone światło” na udzielenie pomocy publicznej dla pierwszej elektrowni jądrowej w Choczewie na Pomorzu o mocy ponad 3,7 GW . Tę informację przekazała KE potwierdzając wcześniejsze doniesienia „Rzeczpospolitej”. Koszt publicznego wsparcia wyniesie ponad 60 mld zł.
W Polsce entuzjazm w polityce i mediach. Nie mamy jednak treści tej decyzji- KE jej nie opublikowała- może jeszcze się pisze? Jakie warunki stawia Polsce Komisja obok zgody na ok 1/3 całej inwestycji tj. 60 mld zł pomocy publicznej? Coś z przecieków wiemy- skrócono okres kontraktu różnicowego z 60 na 40 lat. Co to znaczy? To, że kłamstwa „ekspertów” i rządu o tym , że 1 kWh z EJ w Choczewie będzie kosztowała 50 groszy już zgrzytają w zębach. KE godzi się na pomoc pod warunkiem skrócenia dopłacania z budżetu do atomu do maksimum 40 lat. To strasznie długo, ale jednak nie 60 i ma wpływ na model finansowy i akcjonariuszy. Przypominamy do dziś nie ma całościowego mechanizmu i modelu finansowania tej inwestycji, która co najmniej w 2/3 ma być sfinansowana z funduszy i kredytów prywatnych.
Sejm rozpoczął prace nad ustawą o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. - Nowe przepisy otwierają drogę do sprawiedliwej transformacji regionów górniczych, a tereny pogórnicze mogą zyskać nowe funkcje, stając się impulsem dla inwestycji i rozwoju oraz tworzenia nowych miejsc pracy. - przekazał wiceminister energii Konrad Wojnarowski.
Niestety wciąż w Europie korzystamy z gazu z Rosji, chociaż widać spory spadek. W tym roku Wspólnota Europejska kupi w Rosji 13 proc. potrzebnego gazu. Na początku wojny Putina import z Gazpromu stanowił 45 proc. wszystkich gazowych zakupów w Unii Europejskiej. Klucz do całkowitej rezygnacji z rosyjskiej kopaliny leży jednak gdzie indziej.
Sąd uchylił zgodę ministra klimatu i środowiska na eksploatację elektrowni gazowej Dolna Odra, bo uznał, że rzeka jest niewystarczająco chroniona. Decyzja nie jest prawomocna, ale na pewno jest precedensowa. Zarządca elektrowni — PGE — rozważa odwołanie do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Polska transformacja energetyczna znalazła się pod lupą Greenpeace Polska. Organizacja zwraca uwagę na gaz w miksie energetycznym. Zarzuca spółkom energetycznym, że za dużo inwestują w to paliwo, co obciąży rachunki Polaków za energię elektryczną. Jednak rząd i spółki odpowiadają, że dla nich kluczowe jest bezpieczeństwo energetyczne Polski.
Produkcję węgla w USA prognozuje się w 2025 roku na poziomie 530 mln ton, co stanowiłoby wzrost o 18 mln ton w porównaniu z 2024 rokiem.
Eksperci od lat widzą, że górnicy i polityka to mocny układ, który się nawzajem wspiera. Z okazji Barbórki, mocny tekst: „kopalń najmocniej potrzebują dziś liderzy związków zawodowych, którzy mogą stracić rząd dusz, oraz politycy. Te dwie grupy stworzyły w tej sprawie nawet sojusz. Trzeba być bowiem głuchym i ślepym, by nie zdawać sobie sprawy z tego, że "Solidarność" i PiS mówią często jednym głosem”.
^menu
W 2024 r. operatorzy sieci elektroenergetycznych wydali rekordową liczbę odmów przyłączenia do sieci OZE i w tym roku też jest z tym problem. Przedsiębiorstwa ciepłownicze, którym zaleca się elektryfikację w procesie dekarbonizacji, domagają się bardziej elastycznego podejścia.
8 grudnia w Senacie odbyło się Posiedzenie Senackiego Zespołu ds. Innowacji w Gospodarce, zainicjowane przez Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Zielony Instytut i Fundację Zielone Światło. Debatę otworzyła senatorka Joanna Sekuła, mówiąc: – Bardzo się cieszę z tej państwa prawdziwie obywatelskiej inicjatywy. Cieszę się, że ministerstwo, pod bardzo dużą presją społeczną, zdecydowało się rozszerzyć koncepcję spółdzielni energetycznych, o spółdzielnie, które mogą być budowane w miastach – dodała, powołując się na bezpieczeństwo energetyczne, które takie spółdzielnie zwiększają.
^menu„Europa jest ściśnięta pomiędzy amerykańskim nacjonalizmem energetycznym a chińską dominacją przemysłową. Jeśli chcemy, by nie wypadła z globalnego wyścigu, musimy realistycznie spojrzeć na to, jak grają najwięksi” – mówi Katarzyna Snyder, negocjatorka w zakresie polityki klimatycznej.
Dziesiątki demonstrantów wdarły się we wtorek do budynku, w którym odbywa się konferencja klimatyczna COP30 w mieście Belem w brazylijskiej Amazonii. W starciach z protestującymi ucierpiało dwóch ochroniarzy – poinformował rzecznik ONZ.
Omnibus III to program, który miał ułatwić życie. Okazuje się, że może bardzo osłabić ochronę klimatu. W Polsce będzie to oznaczać, że projektowanie będzie bez oceny wpływu na środowisko, opinii eksperckich i głosu obywateli – tak według rządowego projektu mają powstawać nowe inwestycje. Chodzi m.in. o przedsięwzięcia takie jak chlewnie czy fermy przemysłowe, których działalność może stanowić zagrożenie dla lokalnych społeczności oraz środowiska naturalnego. Dlatego razem z ponad 100 organizacjami społecznymi zaapelowaliśmy do premiera o wycofanie się z proponowanych zmian.
Informacja, że w ramach tzw. „pakietu deregulacyjnego” rząd Donalda Tuska chce umożliwić obywatelom samowolę w wycinaniu drzew, pojawiła się w maju br. Po raz pierwszy został wówczas przedstawiony projekt nowelizacji ustawy o ochronie przyrody, zezwalający na wycinkę drzew po upływie 35 dni od zgłoszenia do urzędu, jeśli urząd nie wniósł sprzeciwu. Wtedy ten przypominający Lex Szyszko pomysł skrytykowany został przez Państwową Radę Ochrony Przyrody i przez wiceministra klimatu i środowiska, Mikołaja Dorożałę. Teraz do Sejmu trafiła druga odsłona tej deregulacji, która zakłada „milczącą zgodę” na wycięcie drzewa po upływie 60 dni od zgłoszenia.
^menu
„Obecnie nie funkcjonuje żaden program rządowy, który wspierałby wymianę starych urządzeń grzewczych na paliwa stałe i termomodernizację w budynkach wielorodzinnych” – czytamy w apelu.
Komisja Europejska poinformowała dziś, że wniosła skargę przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Powodem jest stężenie dwutlenku azotu w aglomeracjach krakowskiej i górnośląskiej, których wartości były przekraczane względem poziomów unijnych przez kilkanaście lat z rzędu. Dopuszczalny poziom tej substancji jest również regularnie przekraczany w Warszawie i Wrocławiu. Na zaniedbanie problemu wskazuje również fakt, że Polska nie podejmowała wystarczających środków zapobiegających wysokim emisjom.
^menu
Radosław Gawlik, Hanna Schudy, Witold Miklaszewski
Wydaje: Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA przy współpracy przedstawicieli Ogólnopolskiej Koalicji "Rozwój TAK - Odkrywki NIE".
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, ul. Białoskórnicza 26, 50-134 Wrocław
| Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) |
| Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) październik (...) |
| Studia podyplomowe – transformacja energetyczna oparta na inwestycjach (...) |
| Czy Polsce wystarczy wody dla atomu i rekultywacji (...) |
| Polska nieprzygotowana na atom |
| „Pakiet antyblackoutowy” – czarne skutki dla prosumentów i (...) |
| Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) sierpień 2025 |
| prof. Jan Popczyk: Trzy fale elektroprosumeryzmu |
| Jean Gadrey: Pogodzić przemysł z przyrodą |
| Jak wyłączyć ziemię z obwodu łowieckiego i zakazać (...) |
| Bez mokradeł nie zatrzymamy klimatycznej katastrofy |
| Zielony Ład dla Polski [rozmowa] |
| We Can't Undo This |
| Robi się naprawdę gorąco |
Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
