kontakt:
redakcjaeko.org.pl
redakcjaeko.org.pl
Motto:
Jeśli ktokolwiek kiedyś powie, że pojedynczy głos się nie liczy, przyślijcie go do mnie. Ja mu wyjaśnię.
Al Gore
W numerze m.in. o kolejnych bojach z anachronicznym, odkrywkowym lobby energetyczno-węglowym, nie tylko w Polsce, ale i wschodnich Niemczech, o kolejnych krajach (w tym Australii!) deklarujących całkowite odejście od energetyki węglowej, podsumowanie – rok PiS w energetyce, o dalszych ogromnych kosztach po katastrofach w elektrowniach atomowych w Czarnobylu i Fukushimie, o najgorszym w Europie – polskim i bułgarskim – powietrzu i wystawie w Warszawie poświęconej niemieckiej "Energiewende".. A także o tym, że już w 2040 r. Szwecja może mieć 100 proc.(!) energii z OZE, o budowie w Zjednoczonych Emiratach Arabskich w pełni samowystarczalnego energetycznie miasta i szczegółowe omówienie szczytu klimatycznego COP 22 w Marrakeszu.
Życzymy pożytecznej lektury
(źródło: przyjezierze.org/pl)
30 listopada 2016 roku w sejmie RP odbyła się debata poświęcona budowie kontrowersyjnej kopalni węgla brunatnego Ościsłowo. Powstanie tej inwestycji w bezpośredniej bliskości trzech terenów Natura 2000 (Jezioro Gopło, Ostoja Nadgoplańska i Pojezierze Gnieźnieńskie) doprowadziłoby do niespotykanej katastrofy ekologicznej.
Komentarz redakcji:
Informacja z ostatniej chwili. Minister rolnictwa "pękł" i zgodził się na odrolnienie ponad 200 ha gruntów rolnych w gminach Ślesin i Skulsk, które są potrzebne do budowy odkrywki „Ościsłowo”.
Wielka szkoda, bo dotychczas minister Jurgiel bronił rolników i rolnictwa i za to go chwaliliśmy.
Rzeczowo i mądrze minister ujął rozwiązanie sprawy odrolnienia w odpowiedzi na interpelację (15.11.2016) posłanki Pauliny Hennig-Kloski, gdzie stwierdził:
"Szacuje się, że około 280-330 MW mocy zainstalowanej w biogazowniach rolniczych umożliwiłoby wyprodukowanie podobnej ilości energii elektrycznej, jaka byłaby możliwa do uzyskania z zasobów węgla brunatnego złoża „Ościsłowo” usytuowanej na obszarze gmin Skulsk i Ślesin. Na podkreślenie zasługuje również fakt, że biogazownie rolnicze należą do instalacji, których okres eksploatacji jest znacznie dłuższy niż wynosiłby okres eksploatacji przedmiotowego złoża".
To starcie z lobby energetyczno-węglowym minister przegrał, ale to oczywiście nie koniec batalii. Z pewnością Koalicja "Rozwój TAK - Odkrywki NIE", a tym bardziej wielkopolscy rolnicy i mieszkańcy łatwo się nie poddadzą.
(źródło: przyjezierze.org/pl)
Zdjecia wykonane 18 listopada 2016 roku pokazują obraz zdegradowanych przez działanie odkrywek jezior Pojezierza Gnieźnieńskiego.
(źródło: eko.org.pl)
4 listopada br. władze samorządowe województwa łódzkiego, gminy Burzenin, gminy Osjaków, gminy Konopnica, gminy Lututów, gminy Brzeźnio, gminy Brąszewice, gminy Złoczew, miasta Sieradza gminy i miasta Błaszki powołały do życia Stowarzyszenie „TAK – dla Kopalni Złoczew”. Celem Stowarzyszenia jest wspieranie idei rozpoczęcia eksploatacji złoża węgla brunatnego „Złoczew”, inicjowanie propagowanie i koordynacja wspólnych przedsięwzięć służących rozwojowi współpracy samorządów na rzecz powstania kopalni „Złoczew”.
Komentarz redakcji:
To kolejny przykład odkrywkowego amoku krążącego po Polsce. Tym razem łódzcy politycy samorządowi (wszystkich opcji) postanowili mocno wesprzeć "innowacyjny" projekt energetyczny z czasów przełomu XIX i XX w.
Ironią losu jest, że na wirtualne pieniądze z odkrywek, o których marzą samorządowcy, łapę chce położyć "dobra zmiana" i wtedy podatki z odkrywek trafią w zdecydowanej większości do budżetu państwa, a gminy zostaną z problemami – przesiedleniami, zniszczonym rolnictwem, wielkim lejem depresyjnym i jeszcze większą dziurą w ziemi. Czy naprawdę to chcą zafundować swoim mieszkańcom samorządowcy?
(źródło: eko.org.pl)
W numerze m.in. o „Pogardliwej arogancji” – jak nazwał Związek Rolników Brandenburgii zachowanie brandenburskiego ministra gospodarki Albrechta Gerbera oraz czeskiego miliardera węglowego Daniela Křetínskýego, którzy nie przyjęli zaproszenia na festyn wiejski „Ojczyzna i Przyszłość” do Atterwasch z okazji Dnia Reformacji. Najwyrażniej nie mając na razie zamiaru rozmawiać z osobami, którym grożą wysiedlenia.
Październik/Listopad 2016
(źródło: eko.org.pl)
W tym numerze m.in. o akcji "Złoczew" – wyjazdowym spotkaniu przedstawicieli Koalicji "Rozwój TAK - Odkrywki NIE" z mieszkańcami łódzkich gmin Ostrówek, Złoczew i Burzenin, zagrożonych planem budowy odkrywki "Złoczew" i liście otwartym do Posłów RP z województwa wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego w sprawie odkrywki "Ościsłowo".
(źródło: wysokienapiecie.pl)
Wiele wskazuje na to, że kraje należące do OECD (do tego klubu należy także Polska) osiągnęły szczyt zapotrzebowania na energię w 2007 roku i już nigdy nie będą jej potrzebować więcej - wynika z opublikowanego właśnie raportu Międzynarodowej Agencji Energii.
Komentarz redakcji:
Oczekujemy, że "dobra zmiana" to zdementuje, a najlepiej jak uchwali ustawę, że w Polsce zużycie energii będzie jednak rosnąć. I że dlatego trzeba np. kopać odkrywkowe dziury niszcząc rolnictwo i środowisko. Bo najwyraźniej polskim politykom myślenie o budowie gospodarki efektywnej energetycznie przychodzi z najwyższym trudem. Jeśli w ogóle.
(źródło: chronmyklimat.pl)
Produkcja energii z węgla już teraz spada na Wyspach drastycznie. Jak podaje "The Guardian", w tym roku ma być aż o 66 proc. niższa niż przed rokiem. Udział OZE w brytyjskim miksie energetycznym w 2015 roku sięgnął aż 25 proc., a generacja zielonej energii wzrosła na Wyspach w ujęciu rok do roku o 29 proc., co tłumaczone jest wzrostem zainstalowanego potencjału elektrowni wiatrowych i słonecznych.
(źródło: chronmyklimat.pl)
Zanieczyszczenie powietrza powodowane przez elektrownie węglowe, sprzyja rozwojowi takich chorób jak udar mózgu, choroba niedokrwienna serca czy rak płuc, i przekłada się na wydatki rzędu 3,1 miliarda funtów, które co roku ponosi brytyjski budżet.
(źródło: reo.pl)
Od lat kolejne rządy nie są w stanie podjąć decyzji o kursie, który należy obrać w energetyce, konserwując status quo. Widać to wyraźnie w projekcie Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, w której dział energii potraktowany jest ogólnie i pobieżnie, brakuje spójnej wizji i strategii rozwoju tego ważnego obszaru gospodarki.
(źródło: wnp.pl)
Nadchodzi czas poważnego zmierzenia się z problemami górnictwa – mówił podczas spotkania z mieszkańcami Zabrza (Śląskie) prezydent Andrzej Duda. Zapewnił, że rząd nie chce pozostawić tej branży, ale chce ją wspierać, by ten przemysł z powrotem był silny.
Komentarz redakcji:
Prezydent dalej obiecuje i, niby za ekspertami (którymi?), twierdzi, że "mamy węgla do wydobycia jeszcze na 200 lat i że to jest 90 proc. zasobów europejskich (...), to jest nasz skarb, nasz podstawowy zasób energetyczny, nasz własny surowiec". Problem, że tych opinii prezydenta nie potwierdza już nawet lobby górnicze. Prezydent chyba uważa, że np. Niemcy, Duńczycy czy Szkoci mają "swój wiatr" i "swoje słońce", których my nie mamy.
(źródło: eko.org.pl)
W rozmowie po angielsku z Central European Financial Observer przedstawiciel rządu zdradza plany Polski odnośnie przemian w sektorze energetycznym.
Komentarz redakcji:
Rozsądek PiS i Naimskiego? Ideologia nie poparta wiedzą o zasobach węgla i trendach rozwoju energetyki, pyszałkowatość, opacznie rozumiany partiotyzm, fobie i kompleksy wobec Niemców...
(źródło: wnp.pl)
Na 14 grudnia 2016 r. zwołano Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PGE Polskiej Grupy Energetycznej, podczas którego mają zostać wprowadzone zmiany w statucie spółki. Oficjalnie ma zostać zapisane, że PGE realizuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego Polski.
Komentarz redakcji:
Proponujemy by przy okazji zapisać w statucie, że "PGE będzie do końca świata spalać tylko polski węgiel (kamienny i brunatny) niezależnie od jego światowej ceny". Akcjonariusze, szczególnie mniejszościowi, będą wniebowzięci, bo kursy spółki z pewnością zaliczą kolejne dno. A poważnie to zamach na niezależność zarządu notowanej na giełdzie spółki publicznej. Niczym nie da się racjonalnie zarządzać mając zakryte oczy i związane ręce.
(źródło: wysokienapiecie.pl)
Bruksela zatwierdziła polski plan zamykania kopalń. Ale to polski rząd musi zdecydować, które jednostki mają zostać zlikwidowane. Program restrukturyzacji PGG wciąż jest oceniany.
(źródło: wysokienapiecie.pl)
Tłumaczą, że węgiel jest dotowany na całym świecie. Jak zwykle politycy obiecują zmiany i… niewiele będą w stanie zrobić, bo branża mocno szafuje cyframi.
(źródło: reo.pl)
Czy możliwe jest zbudowanie w Polsce suwerennej, niepodległej energetyki, a jeżeli tak, to co trzeba zrobić, aby ten cel osiągnąć?
Filmowy zapis spotkania:
(źródło: wysokienapiecie.pl)
Rząd Prawa i Sprawiedliwości w pierwszym roku skupił się na ratowaniu górnictwa, centralizacji zarządzania sektorem, walce z wiatrakami, budowie rynku mocy i planach elektryfikacji transportu. Zabrakło jednak najważniejszego.
(źródło: eko.org.pl)
Mija 5 lat obowiązywania ustawy o efektywności energetycznej z dnia 15 kwietnia 2011 r. To wystarczający okres do dokonania oceny jej funkcjonowania pod kątem efektów praktycznych, które przyniosła oraz głównych czynników wspierających i/lub hamujących jej funkcjonowanie w Polsce.
Komentarz redakcji:
Efektywność energetyczna to bardzo ważny, wciaż za mało doceniany, element transformacji energetycznej, może ważniejszy dziś niż OZE. Ocena ustawy winna ułatwić aktywne wdrażanie nowej ustawy, którą przyjęła bez nagłaśniania po poprzednikach i uchwaliła w parlamencie "dobra zmiana".
(źródło: wnp.pl)
(...) W innych krajach firmy mogą mieć pozycję dominującą, jak EDF we Francji czy PGE i Tauron w Polsce, i dzięki tej pozycji mogą negocjować z krajowym regulatorem wstrzymanie lub opóźnienie transformacji. W tej sytuacji zrozumiałe jest, że zmiany mogą następować wolniej.
(źródło: wysokienapiecie.pl)
Technologia wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS) nie jest już wskazywana jako przyszłość energetyki węglowej. Badania skupiają się nad poprawą elastyczności pracy bloków i wzrostem ich sprawności. Oba kierunki rozwoju, nad którymi pracują także polscy naukowcy, mają dwa różne cele.
(źródło: reo.pl)
Rządy Finlandii i Kanady ogłosiły plany całkowitej bądź częściowej eliminacji węgla z wytwarzania energii do roku 2030. Co prawda węgiel nie jest dla tych krajów najważniejszym źródłem energii, ale w kolejce do wykonania podobnego kroku być może ustawia się już prawdziwa węglowa potęga – Australia.
Komentarz redakcji:
Zaskakujące jest w tej info, że "australijski Senat przyjął właśnie raport, w którym rekomenduje stopniowe, ale całkowite odejście od węgla". Ale zwala z nóg, że "zbieżne z senacką większością stanowisko zaprezentowały związki zawodowe, które oczekują „sprawiedliwej transformacji” energetycznej przy uwzględnieniu postulatów pracowniczych". Ten kontekst związkowy dobitnie pokazuje gdzie my, Polska, naprawdę jesteśmy. W węglowej ... dziurze.
(źródło: reo.pl)
Amerykańskie górnictwo węgla kamiennego jest dziś tylko cieniem dawnej potęgi. Co prawda cały sektor, włącznie z energetyką węglową, to około pół miliona pracowników, ale według danych Departamentu Energii samych górników zostało niewiele ponad 50 tys. Dla porównania energetyka wiatrowa zatrudnia 77 tys. ludzi. A liczba miejsc pracy w sektorze fotowoltaiki błyskawicznie przyrasta i przekracza już 300 tys.
(źródło: reo.pl)
Rok 2017 będzie jeszcze jednym rokiem ratowania górnictwa, ale 2018 będzie już rokiem jego rozwoju - zapowiedział minister Krzysztof Tchórzewski podczas konferencji podsumowującej rocznicę rządu. Minister podkreślił, że węgiel jest i będzie głównym źródłem energii w naszym kraju.
(źródło: finanse.wnp.pl)
Przemysł włączył wsteczny bieg. O 1,3 procent spadła w październiku produkcja przemysłowa w Polsce w ujęciu rocznym. Na te dane wpłynęły problemy polskiego górnictwa, które bardzo mocno spowalnia, ale też wciąż mamy bardzo słabe wyniki branży budowlanej.
(źródło: energetyka.wnp.pl)
Nowy, niskoemisyjny model gospodarki prowadzi do rozwoju gospodarczego bez grabieżczej polityki używania środowiska. I choć sytuacja jest regionalnie zróżnicowana i inaczej wygląda w Azji, inaczej w Europie, generalnie rzecz ujmując biznes zaakceptował ten model. Gdyby było inaczej, to nie doszłoby do zawarcia porozumienia paryskiego pod koniec 2015 roku - mówi Joanna Wis-Bielewicz, adelphi research.
(źródło: energetyka.wnp.pl)
KE przygotowuje zmiany dot. kształtu rynku energii elektrycznej w UE. Ma być więcej współpracy między krajami, swobodniejszy przepływ prądu ponad granicami, a także zachęty cenowe, by wspierać źródła odnawialne. Na niektórych rozwiązaniach Polska może stracić.
(źródło: gornictwo.wnp.pl)
Akceptacja przez Komisję Europejską programu pomocowego to istotny etap w dialogu dotyczącym przyszłości sektora węglowego w Polsce - zaznacza resort energii.
(źródło: gornictwo.wnp.pl)
Dla elit politycznych jest oczywistym, że na różne deficyty można sobie w gospodarce każdego państwa czasem pozwolić, za wyjątkiem deficytu energii, który paraliżuje wszystko - mówi dla portalu wnp.pl Jerzy Markowski, były wiceminister gospodarki.
Komentarz redakcji:
Były wiceminister z jednej strony walczy o polskie górnictwo, by za chwilę z rezygnacją stwierdzić: "Górnicy w Europie, w tym również w Polsce, przestali wierzyć w perspektywy tego zawodu". No właśnie, europejscy i polscy górnicy zachowują się rozsądnie, bo widzą, w którą stronę zmierza nowoczesna energetyka. Odpowiedzialni rządzący powinni im pomóc w godnym odejściu z dotychczasowego zawodu i stwarzać szansę pracy w nowej, odnawialnej energetyce, nowoczesnym przemyśle i usługach.
(źródło: wnp.pl)
Według szacunków resortu energii koszty to ok. 2-3 mld zł rocznie (zostaną dopisane do naszych rachunków za energię elektryczną). Takie wsparcie dla producentów energii są jednak bacznie obserwowane przez Brukselę, która pilnuje, by przekazywane wytwórcom subsydia nie były ukrytą pomocą publiczną i nie zakłócały normalnego działania rynku.
(źródło: gornictwo.wnp.pl)
Prawie 80 proc. gazu na świecie, ponad 72 proc. ropy naftowej i ponad 60 proc. węgla jest wydobywane przez firmy państwowe albo działające pod kontrolą rządów - mówi dla portalu wnp.pl Janusz Olszowski, prezes Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej.
Komentarz redakcji:
Najbardziej oryginalne w tym długim wywiadzie jest stwierdzenie: "Należy podkreślić, że w Polsce - w przeciwieństwie do wielu innych krajów na świecie - nie ma potrzeby dotowania produkcji węgla". Tak, ten brak potrzeby dotowania polskiego węgla od lat boleśnie finansowo odczuwamy.
(Poniżej artykuł - kolejny tego przykład).
(źródło: gornictwo.wnp.pl)
W październiku Polska Grupa Górnicza (PGG) pierwszy raz wypracowała zysk (15 mln zł); podobnego wyniku spodziewa się też w listopadzie i grudniu - poinformował wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski. Strata spółki w 2016 r. ma wynieść ok. 400 mln zł, wobec zakładanych 370 mln zł.
(źródło: wyborcza.pl)
Zniszczony w 1986 r. reaktor elektrowni w Czarnobylu został zabezpieczony nową konstrukcją, arką (jej koszt to ok. 1,5 mld euro uzyskanych od 40 państw donatorów), która ma go izolować co najmniej przez następne 100 lat. Ale to nie rozwiązuje problemu na zawsze. Na razie brakuje rozwiązań technologicznych, jak bezpiecznie zdemontować i wywieźć elementy roztopionego reaktora, a te będą groźne przez ponad tysiąc lat.
Komentarz redakcji:
Ciekawe czy zwolenicy atomu twierdzący, że to tania energia ujmują w bilansie koszty owej ponad tysiącletniej (!) "opieki" nad tym reaktorem.
(źródło: biznesalert.pl)
Ministerstwo gospodarki, handlu i przemysłu Japonii szacuje koszty likwidacji skutków awarii elektrowni jądrowej Fukushima 1 oraz wypłaty odszkodowań na łączną sumę 20 bln jenów (ok. 180 mld dolarów) – informuje gazeta Nikkei, powołując się na raport rządowy i dodając, że wspomniana kwota jest blisko dwukrotnie wyższa (! - red.) od tej zakładanej trzy lata temu.
Komentarz redakcji:
Kwota szokująca. Gdyby taka katastrofa zdarzyła się w jakimś uboższym kraju byłaby jednoznaczna z jego bankructwem i upadkiem.
(źródło: energetyka.wnp.pl)
Wietnamski parlament przegłosował rezygnację z planów budowy pierwszych dwóch elektrowni atomowych, zgodnie ze stanowiskiem rządu, wskazującym na niższy od zakładanego wzrost zużycia energii i spadek kosztów produkcji prądu z innych źródeł.
(źródło: polskieradio.pl)
Elektrownie atomowe w Szwajcarii nie zostaną szybko zamknięte. Przeciwko inicjatywie Zielonych opowiedziało się w referendum 54 procent obywateli. Obecnie 40 procent zapotrzebowania na prąd pochodzi właśnie z takich elektrowni. Elektrownie atomowe mają przestać działać w Szwajcarii do 2050 roku.
(źródło: energetyka24.com)
Komisja Europejska zamknęła postępowanie przeciw Węgrom za umowę z Rosją ws. projektu modernizacji reaktorów w elektrowni jądrowej w Paks. KE zrezygnowała z kwestionowania przyznania Rosjanom kontraktu bez procedury przetargowej.
(źródło: strajk.eu)
W Wiedniu zakończyła się czterodniowa konferencja poświęcona badaniom nad energią atomową i kwestiami bezpieczeństwa powiązanymi z tą tematyką.
(źródło: healpolska.pl)
Zapraszamy do lektury naszego stanowiska w sprawie procederu palenia odpadów w "Kuchennych Rewolucjach". Nie mogliśmy nie zareagować na to, co wydarzyło się w programie, którego każdy odcinek ogląda średnio 3 miliony widzów.
(źródło: smoglab.pl)
Europejska Agencja Środowiska (EEA) co roku publikuje raport dotyczący stanu powietrza na całym kontynencie. Stacje badawcze umieszczono w 400 miastach Europy – w tym w wielu punktach Polski. Według twórców raportu, oddychamy w naszym kraju bardzo złym powietrzem, a przez ekspozycję na pył PM2,5 rocznie umiera przedwcześnie ponad 50 tysięcy osób.
(źródło: polskialarmsmogowy.pl)
7 listopada w Delhi odnotowano poziom zanieczyszczenia pyłem PM2.5 sięgający 700 ug/m3. Sytuację taką odnotowało większość światowych mediów jak urągającą standardom cywilizowanych krajów. Okazuje się, że podobne stężenia w tym samym czasie wystąpiły również w Polsce.
(źródło: smoglab.pl)
„O czym mówią najnowsze badania? Co zrobić, by przyśpieszyć walkę ze smogiem? Jak działać skutecznie i kogo edukować, by dyskusja o zanieczyszczeniach powietrza przerodziła się w efektywną walkę z tym problemem?” – takie pytania zadała organizacja Heal Polska uczestnikom niedawnego webinarium.
(źródło: reo.pl)
Niemal co siódme dziecko na świecie (czyli około 300 mln) żyje na obszarach, na których zanieczyszczenie powietrza co najmniej 6-krotnie przekracza międzynarodowe wytyczne – alarmuje UNICEF.
(źródło: healpolska.pl)
Spalanie paliw kopalnych (ropy, gazu czy węgla) nie tylko negatywnie wpływa na stan zdrowia ludzi, ale również prowadzi do poważnych w skutkach zmian klimatycznych. Oba te czynniki stanowią poważne zagrożenie dla przyszłych pokoleń.
(źródło: wnp.pl)
Parlament Europejski przegłosował ustanowienie nowych limitów głównych źródeł zanieczyszczeń powietrza dla państw UE, w tym dwutlenku siarki, cząstek stałych i tlenków azotu. Dzięki nowym zobowiązaniom do 2030 roku liczba zgonów spowodowanych przez nieodpowiednią jakość powietrza ma zostać zmniejszona o połowę.
(źródło: dolnoslaskialarmsmogowy.pl)
Apel do prof. dr hab. Jana Szyszko, Ministra Środowiska w sprawie poziomów informowania i alarmowania o zanieczyszczeniu powietrza pyłem zawieszonym PM10.
(źródło: greenpeace.org/poland/pl)
16 listopada br. lekarze i Greenpeace zaapelowali do Ministra Środowiska o wprowadzenie bardziej restrykcyjnych poziomów informowania oraz alarmowania o smogu.
(źródło: smoglab.pl)
Kiedy jedziesz przez mniejsze miejscowości, widzisz ekstremalne stężenia, robi ci się po prostu przykro. Tym bardziej, że w niektórych jest po kilkanaście domów, wszyscy się znają, i sami to sobie robią. Dziwne uczucie – mówi dr Jakub Bartyzel z krakowskiej AGH, który był jednym z autorów raportu „Mobilne pomiary stężeń pyłów zawieszonych w obrębie Krakowa, Podhala oraz Górnego Śląska”.
(źródło: healpolska.pl)
II edycja Konkursu „Dum spiro spero”, który jest organizowany przez Wojskowy Instytut Medyczny wraz z Polską Federacją Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POCHP. Konkurs dotyczy najlepszej pracy naukowej na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie opublikowanej w 2016 roku w czasopiśmie zagranicznym i krajowym.
(źródło: reo.pl)
Pomysł berlińskiej firmy Green City Solutions opiera się na wolnostojących panelach porośniętych specjalnym mchem, który – według konstruktorów - pochłania tyle zanieczyszczonego powietrza, co 275 drzew, zajmując przy tym 99 proc. mniej miejsca. Spełnia też funkcję estetyczną. Urządzenie kosztuje 25 tys. euro.
(źródło: smoglab.pl)
30 listopada przedstawiciele Krakowskiego Alarmu Smogowego złożyli na ręce wicemarszałka Województwa Małopolskiego petycję o podjęcie pilnych działań antysmogowych w Małopolsce. Pod petycją podpisało się ponad 10 tys. osób.
(źródło: smoglab.pl)
14 znanych przedstawicieli małopolskiego środowiska medycznego wystosowało do radnych sejmiku województwa petycję, w której domagają się niezwłocznego podjęcia działań „dla poprawy jakości powietrza w Małopolsce”.
(źródło: reo.pl)
Niemal 72 proc. domów jednorodzinnych w Małopolsce jest ogrzewanych kotłami węglowymi – wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie Krakowskiego Alarmu Smogowego. Średni wiek takiego kotła to 12 lat lub więcej.
(źródło: dolnoslaskialarmsmogowy.pl)
"Potwierdzone jest, że zła jakość powietrza najbardziej naraża na śmierć i choroby osoby starsze i dzieci. Często nie wiążemy udarów, miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, zawałów serca astmy czy nowotworów ze złym powietrzem – to błąd – podkreśla Sabina Lubaczewska działaczka DAS i matka 6 letniego syna".
Stanowisko Dolnośląskiego Alarmu Smogowego na Dzień Czystego Powietrza.
(źródło: portalsamorzadowy.pl)
Znaczne przekroczenia norm pyłu w powietrzu odnotowały już drugą noc z rzędu stacje pomiarowe w centralnej i zachodniej części woj. śląskiego oraz zachodniej woj. opolskiego. Nad ranem sytuacja poprawia się, służby jednak apelują o ograniczanie przebywania na wolnym powietrzu.
(źródło: dolnoslaskialarmsmogowy.pl)
Uwagi DAS do projektu rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe o mocy nie większej niż 500 kW
Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju:
(źródło: polskieradio.pl)
W adycji z cyklu "Za, a nawet przeciw" prowadzonej przez red. Kubę Strzyczkowskiego o smogu dyskutowali: Witold Śmiałek (doradca prezydenta Krakowa ds. jakości powietrza), Tomasz Teluk (politolog, filozof, publicysta, Instytut Globalizacji), Radosław Gawlik (Stowarzyszenie EKO-UNIA, Dolnośląski Alarm Smogowy), Andrzej Guła (lider Polskiego Alarmu Smogowego), Sławomir Brzózek (Fundacja Nasza Ziemia), Łukasz Adamkiewicz (ekspert ds. zdrowia środowiskowego), Jolanta Wójcik-Stachowicz (Firma Handlowa Jws).
(źródło: slask.onet.pl)
Tablice z wizerunkiem maskotki Rybnika, prezentującej informacje o aktualnym poziomie zanieczyszczenia powietrza, trafią 6 grudnia do szkół i przedszkoli w tym mieście. Informacje z rybnickiej stacji pomiarowej będzie przekazywać Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego.
(źródło: chronmyklimat.pl)
W Krakowie będą obowiązywały nowe zasady wprowadzania bezpłatnej komunikacji miejskiej podczas smogu.
(źródło: gramwzielone.pl)
Brytyjski sąd przyznał rację ClientEarth, który oskarżył rząd o niedostateczne starania w walce z nielegalnym zanieczyszczeniem powietrza w Wielkiej Brytanii. Już drugi raz w ciągu ostatnich dwóch lat brytyjski rząd przegrał sprawę o brak skutecznych rozwiązań w zakresie ochrony powietrza.
(źródło: money.pl)
Odkryte zasoby są prawdopodobnie 3 razy większe niż największe odkryte dotychczas - Bakken i Three Forks w Północnej Dakocie.
(źródło: biznesalert.pl)
Dzięki LNG Stany Zjednoczone staną się niebawem eksporterem netto gazu, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Takimi jak coraz większy wpływ na kształtowanie się cen na rynkach międzynarodowych.
(źródło: biznesalert.pl)
W trakcie zakończonych ostatnio w Marrakeszu rozmów ONZ na temat klimatu Chiny potwierdziły swoje zobowiązanie do rezygnacji z silnie zanieczyszczającego środowisko węgla na rzecz wzrostu zużycia gazu ziemnego.
(źródło: forsal.pl)
Ambasadorowie Czech, Estonii, Węgier, Litwy, Łotwy, Polski i Słowacji zaapelowali we wspólnym liście do liderów Kongresu USA o przyspieszenie procedur wydawania zgód na eksport gazu skroplonego LNG z USA do państw Europy Środkowo-Wschodniej.
(źródło: biznesalert.pl)
W 2010 roku wykonano w Polsce pierwszy odwiert w poszukiwaniu gazu ziemnego z łupków na Pomorzu. Po sześciu latach prace poszukiwawcze de facto zakończono, nie uzyskując wyników przepływu surowca, które pozwoliłyby na komercyjną eksploatacje złoża.
(źródło: me.gov.pl)
Od 8-16 grudnia 2016 ambasada Republiki Federalnej Niemiec we współpracy z Miastem Stołecznym Warszawa prezentuje Wystawę „Energiewende” Transformacja energetyczna w Niemczech. Wystawa czynna od 8 do 16 grudnia codziennie w godzinach 10.00-17.00 w Sali Kisielewskiego Pałacu Kultury i Nauki przy Placu Defilad 1 w Warszawie.
(źródło: wnp.pl)
KE przedstawiła propozycję zmian w rynku energetycznym w UE, by dopasować go do potencjału dojrzałego już sektora odnawialnych źródeł. Z jednej strony wykluczone mają być elementy wsparcia dla OZE, z drugiej strony rynek ma się tak zmienić, by było im łatwiej. Bruksela chce takich zmian, by sygnały cenowe wspierały korzystanie z odnawialnych źródeł energii.
Komentarz redakcji:
Widać jak na dłoni, że nasz węglowy kurs jest coraz bardziej pod odnawialny wiatr wiejący z Unii Europejskiej.
(źródło: biznesalert.pl)
Globalne porozumienie z Paryża nie jest tylko sukcesem negocjatorów, ale przede wszystkim dowodem na rosnące zainteresowanie rozwojem niskoemisyjnej gospodarki. Według Międzynarodowej Agencji Energii, w ciągu 5 lat moce OZE będą stanowiły 60% wszystkich mocy w energetyce. Mimo, że mowa tu tylko o mocach, a realna produkcja zielonej energii jest niższa, to jednak jest to mocny sygnał dotyczący kierunku rozwoju energetyki na świecie.
(źródło: chronmyklimat.pl)
Do 2021 roku udział OZE w globalnym miksie energetycznym ma być o 13 proc. wyższy niż zapowiadany jeszcze w ubiegłym roku.
(źródło: reo.pl)
Polska posiada ogromny potencjał rozwoju energii elektrycznej w sektorze OZE i wysokosprawnych elektrociepłowni. Technologie te, wsparte przez budowę większej ilości połączeń transgranicznych i stworzenie regionalnego rynku energii w obszarze Morza Bałtyckiego, pozwolą Polsce na zapewnienie niezawodnych dostaw taniej i czystej energii dla konsumentów oraz podniosą jej konkurencyjność.
(źródło: wnp.pl)
KE wskazuje, że dwie trzecie istniejących w państwach UE budynków powstało, zanim wprowadzono jakiekolwiek standardy dotyczące zużycia przez nie energii. Szacuje się, że rocznie przeprowadza się renowacje 1 proc. z nich. Jeśli tempo to miałoby zostać utrzymane, potrzeba byłoby 100 lat, by zakończyć ten proces.
Komentarz redakcji:
A u nas, jeśli dalej będziemy wyrzucać pieniądze w dziurę bez dna – węgiel kamienny i brunatny, zakończymy termomodernizację budynków za jakieś ... 1000 lat.
(źródło: gramwzielone.pl)
Kluczowym projektem Ministerstwa Energii, który ma rozruszać polski rynek rozproszonej energetyki, bazujący na odnawialnych źródłach energii, jest rozwój klastrów energii.
(źródło: reo.pl)
Ok. 300 mln zł trafi w formie pożyczek na poprawę efektywności energetycznej i rewitalizacje m.in. zdegradowanych terenów w Wielkopolsce.
(źródło: gramwzielone.pl)
W ubiegłym roku pięciu największych operatorów sieci dystrybucyjnych przyłączyło 3153 mikroinstlacji, a łączna liczba mikroinstalacji działających w ich sieci na koniec grudnia wzrosła do 4738. Tymczasem, jak wynika z informacji zebranych przez portal Gramwziolone.pl od największych operatorów sieci dystrybucyjnych, tylko w I połowie tego roku przyłączono ponad 5,8 tys. mikroinstalacji.
(źródło: wysokienapiecie.pl)
Jeśli rządowy plan elektryfikacji transportu ma ruszyć, operatorzy sieci elektroenergetycznych będą musieli sprostać nowym wyzwaniom.
(źródło: reo.pl)
Samorząd Katowic zamierza wdrożyć centralny system monitoringu nośników energii i wody, z możliwością sterowania systemami grzewczymi w należących do miasta budynkach użyteczności publicznej. Efektem mają być oszczędności w eksploatacji tych obiektów.
(źródło: chronmyklimat.pl)
Nowy raport Departamentu Energii USA podsumowuje zmiany cen i trendy w liczbie instalacji kluczowych technologii czystej energii: farm wiatrowych, małych i dużych farm fotowoltaicznych, baterii i lamp LED. Ceny tych technologii w ciągu siedmiu ostatnich lat, od 2008 do 2015 roku spadły od 41 do 94 proc.
(źródło: gramwzielone.pl)
Szwedzki regulator rynku energii poinformował, że jeśli obecne tempo rozwoju odnawialnych źródeł energii zostanie utrzymane, do 2040 r. szwedzki miks energetyczny będzie bazować wyłącznie na OZE.
(źródło: chronmyklimat.pl)
Szwecja jest drugim (po Niemczech) krajem na świecie, który na poziomie centralnym wprowadził dopłaty do domowych magazynów energii.
(źródło: chronmyklimat.pl)
Kanadyjski rząd zapowiedział, że już do roku 2025 wszystkie należące do niego budynki będą w całości zasilane energią ze źródeł odnawialnych.
(źródło: innogy.forbes.pl)
Wyspa gejzerów przymierza się do innowacyjnego projektu, który może dostarczyć więcej prądu niż wszystkie tamtejsze źródła geotermalne.
(źródło: gospodarkamorska.pl)
Niemieccy naukowcy pracują nad technologią, która umożliwi magazynowanie energii produkowanej przez morskie farmy wiatrowe. Jej testy rozpoczęły się właśnie nad Jeziorem Bodeńskim.
(źródło: gramwzielone.pl)
Tesla nie zakończyła jeszcze budowy swojej pierwszej ogromnej fabryki baterii, które będą montowane w samochodach elektrycznych i magazynach energii, a już planuje budowę kolejnej. Gigafactory 1 powstaje w Nevadzie, Gigafactory 2 ma powstać w Europie.
(źródło: gramwzielone.pl)
Niemiecki Daimler i koreański LG rozpoczynają sprzedaż domowych magazynów energii w Stanach Zjednoczonych, rzucając wyzwanie amerykańskiej Tesli, która od ubiegłego roku oferuje domowy magazyn energii Powerwall, a ostatnio przedstawiła jego nową, efektywniejszą wersję.
(źródło: greencrosspoland.org)
Masdar, to pierwsze, w pełni ekologiczne, samowystarczalne energetycznie miasto na Bliskim Wschodzie, budowane od 2006 w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.
(źródło: gramwzielone.pl)
Znajdujące się w stanie Floryda miasto St. Petersburg przyjęło plan przejścia na 100 proc. energii ze źródeł odnawialnych. Radni miasta opowiedzieli się za planem przejścia na energię ze źródeł odnawialnych jednomyślnie.
(źródło: ciekawe.org)
W batalii o czystą energię zaczyna uczestniczyć coraz więcej graczy. Oto kilka najciekawszych zastosowań energii słonecznej.
(źródło: innogy.forbes.pl)
Turecki rząd ogłosił właśnie przetarg na budowę elektrowni o mocy jednego gigawata. Największa na świecie instalacja paneli fotowoltaicznych powstanie w mieście Karapınar w prowincji Konya – czytamy w portalu invest.gov.tr.
(źródło: gramwzielone.pl)
Chińczycy potwierdzili zamiar budowy kompleksu ogromnych farm fotowoltaicznych, które powstaną na Ukrainie w okolicach Czarnobyla, na terenach skażonych w wyniku mającej miejsce 30 lat temu awarii elektrowni jądrowej.
Komentarz redakcji:
Słoneczna rehabilitacja terenów atomowej katastrofy bardzo nam się podoba. Życzymy powodzenia.
(źródło: globenergia.pl)
Fińscy naukowcy budują demonstracyjną elektrownię, która będzie wykorzystywać energię elektryczną wygenerowaną z instalacji solarnych, jak również wodę oraz dwutlenek węgla wychwycony z atmosfery w celu wytworzenia gazowych oraz płynnych paliw.
(źródło: gramwzielone.pl)
W efekcie wartego 20 mln dolarów projektu, który realizuje ministerstwo poczty i telekomunikacji Bangladeszu, znajdujące się w tym kraju urzędy pocztowe będą zasilane energią z instalacji fotowoltaicznych.
(źródło: reo.pl)
12 tysięcy szczecinian skorzysta z zielonej energii dzięki instalacjom fotowoltaicznym zamontowanym na dachach budynków.
(źródło: chronmyklimat.pl)
W Orne na północy Francji rozpoczęła się budowa pierwszego kilometra drogi, której powierzchnia będzie się składać ze specjalnie opracowanych w tym celu paneli fotowoltaicznych.
(źródło: gramwzielone.pl)
Francuski koncern paliwowy Total poinformował, że zainstaluje systemy fotowoltaiczne na 5 tysiącach należących do niego stacji benzynowych. Wartość tych inwestycji ma sięgnąć 300 mln dolarów.
(źródło: spidersweb.pl)
Tesla, a właściwie przejęte SolarCity, zbudowało na jednej z niewielkich wysepek system, który zaspokaja niemal w całości potrzeby energetyczne wszystkich mieszkańców.
(źródło: energetyka.wnp.pl)
Z jednej strony zapewnia nowe źródła energii, których w Polsce bardzo potrzebujemy. Z drugiej strony tworzy gigantyczny rynek zbytu na produkty i usługi polskiego przemysłu morskiego w którym mamy piękne tradycje i ogromny potencjał.
(źródło: gramwzielone.pl)
Szwedzki koncern energetyczny Vattenfall wygrał przeprowadzoną przez duńskie władze aukcję, dzięki czemu zbuduje na Bałtyku ogromną farmę wiatrową. Szwedzi zaoferowali rekordowo niską cenę za energię.
Komentarz redakcji;
Ledwo Vatenfall odsprzedał (dopłacając) sektor enregetyki węgla brunatnego w Niemczech, buduje energetykę wiatrową na morzu. Czy nasze koncerny energetyczne to widzą?
(źródło: reo.pl)
Podatek od nieruchomości dla wiatraków nie powinien wzrosnąć – uznała Gmina Zgorzelec w interpretacji indywidualnej sporządzonej dla inwestora. W swojej opinii Gmina podkreśliła, że taka decyzja oznaczałaby dyskryminację właścicieli farm wiatrowych.
(źródło: biznes.gazetaprawna.pl)
Wkrótce do Trybunału Konstytucyjnego złożony ma zostać wniosek o stwierdzenie niezgodności z konstytucją przepisów ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. Chodzi o obowiązującą od 16 lipca tego roku ustawę odległościową, która ustaliła minimalny i obowiązkowy dystans, jaki ma dzielić inwestycje wiatrowe od domów oraz obszarów przyrodniczo chronionych.
(źródło: innogy.forbes.pl)
Niedawne badania pokazały, że lądowe i morskie farmy wiatrowe w Szkocji mają wystarczający potencjał, by zaspokoić potrzeby energetyczne wszystkich gospodarstw domowych w kraju.
(źródło: gramwzielone.pl)
Po rozbudowie cała farma wiatrowa Burbo Bank będzie produkować energię w ilości odpowiadającej zapotrzebowaniu około 300 tys. gospodarstw domowych.
(źródło: eko.org.pl)
Po happeningowym Paryżu, trzeźwy Marrakesz. Musimy się bardziej starać, aby zachować dobry klimat.
(źródło: zielonewiadomosci.pl)
Według Oxfamu, konferencja klimatyczna ONZ w Marakeszu upewniła nas, że Porozumienie Paryskie będzie nadal obowiązywać, ale poza tym zrobiła bardzo niewiele, aby naprawić jego największe wady, które sprawiają, że kraje biedne i najbardziej narażone na konsekwencje globalnego ocieplenia znajdują się w niebezpieczeństwie.
(źródło: zielonasiec.pl)
Europejskie organizacje ekologiczne nawołują do rewizji unijnej polityki klimatycznej. Ich zdaniem obecne regulacje nie zapewnią realizacji Porozumienia Paryskiego.
(źródło: chronmyklimat.pl)
W ostatnim dniu konferencji klimatycznej COP22, najbiedniejsze państwa zrzeszone w gronie Climate Vulnerable Forum zapowiedziały przejście na 100 proc. energii ze źródeł odnawialnych w latach 2030-2050.
(źródło: tokfm)
Polityka klimatyczno-energetyczna globalnie, czyli szczyt w Marrakeszu, Chiny i Ameryka po wyborze Donalda Trumpa. Dyskutują prof. Zbigniew Karaczun, dr Krzysztof Księżopolski i współprowadzący audycję: red. Ewa Podolska – TOK FM i Radosław Gawlik - Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA.
Także o szczycie w Marakeszu w radiu TOK FM:
(źródło: tokfm)
Justyna Szczepanik i Krzysztof Jędrzejewski z Koalicji Klimatycznej w audycji red. Pawła Sulika.
(źródło: tokfm)
Julia Michalak – Polski Instytut Spraw Międzynarodowych w audycji red. Agnieszki Lichnerowicz.
(źródło: zielonewiadomosci.pl)
Florent Marcellesi: COP22 wysłał światu jasny przekaz polityczny, że cokolwiek zrobi Trump, nowy prezydent amerykański, transformacja ekologiczna jest nie do zatrzymania, to znaczy nie ma możliwości powstrzymania podjętej walki ze zmianami klimatu.
(źródło: chronmyklimat.pl)
Wybór Donalda Trumpa zaostrzy retorykę antyklimatyczną, ale nie wprowadzi długotrwałych zmian w polityce ochrony klimatu – uważa prof. SGGW Zbigniew Karaczun, ekspert Koalicji Klimatycznej.
(źródło: chronmyklimat.pl)
Obecnie, łącznie 200 milionów hektarów w skali globalnej zostało już przeznaczonych na uprawę konserwującą, co przekłada się na korzyść dla klimatu odpowiadającą zamknięciu 100 dużych elektrowni opalanych węglem.
(źródło: gramwzielone.pl)
W czasie, kiedy zaczyna decydować się kształt nowej unijnej strategii energetycznej po roku 2020, największe europejskie koncerny energetyczne domagają się zwiększenia kosztów emisji CO2, aby zachęcić do przejścia na niskoemisyjne technologie. W tym gronie brakuje koncernów energetycznych z Polski.
(źródło: reo.pl)
Przy okazji COP22 w Marakeszu przedstawiciele władz ośmiu znaczących państw – Kanady, Chin, Francji, Japonii, Norwegii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i USA – podpisali zobowiązanie do zwiększania udziału samochodów elektrycznych w rządowych flotach.
(źródło: wnp.pl)
Podczas konferencji COP24, będziemy chcieli pokazać innym państwom, jak doprowadzić do neutralności klimatycznej - tłumaczy wnp.pl Paweł Sałek, wiceminister środowiska i pełnomocnik rządu ds. polityki klimatycznej.
Komentarz redakcji:
Polski rząd trzyma się koncepcji "leśnych gospodarstw węglowych" jak pijany sosny. Minister Sałek w tej rozmowie dumnie, ale nieprzytomnie stwierdza, że "Polska to lider światowej polityki klimatycznej", a trochę dalej, że "Polską specyfiką jest węgiel kamienny i brunatny. Stanowi on filar naszego bezpieczeństwa energetycznego (...)". Chyba trzeba będzie zaorać miasta i miasteczka, dla nowych leśnych nasadzeń, a najlepiej posadzić lasy piętrowe, by mogły pochłonąć wszystkie emisje ze "specyficznej" węglo-kamienno-brunatnej polskiej energetyki i gospodarki.
(źródło: reo.pl)
W ramach ochrony klimatu Polska nie może ograniczać się do pochłaniania emisji CO2 przez lasy, potrzeba kompleksowego programu dot. gospodarki niskoemisyjnej - przekonują eksperci Koalicji Klimatycznej. Dodają, że pochłanianie CO2 przez las nie zrekompensuje emisji np. z przemysłu.
(źródło: chronmyklimat.pl)
14 listopada rząd RFN przyjął Plan ochrony klimatu do 2050 roku. Strategia wyznacza sposoby osiągnięcia celów redukcji emisji gazów cieplarnianych o 80–95% do 2050 roku.
(źródło: reo.pl)
Powstanie pierwsza w Europie platforma do śledzenia zmian klimatycznych. EO ClimLab połączy dane pochodzące z satelitów, ośrodków badawczych, uniwersytetów, instytucji państwowych i pozarządowych.
(źródło: chronmyklimat.pl)
Obecne cele redukcji gazów cieplarnianych państw (tzw. INDC) są daleko niewystarczające. Mogą spowodować wzrost średniej temperatury globalnej nawet do 3,4 stopnia Celsjusza. ONZ wzywa strony porozumienia paryskiego do podniesienia zobowiązań.
(źródło: ziemianarozdrozu.pl)
Dla osób zainteresowanych stanem lodu morskiego w Arktyce jesień jest zwykle niezbyt interesującym okresem. Wiosną i latem lód znika, a napięcie rośnie: zastanawiamy się, jak mało lodu zostanie pod koniec sezonu topnienia. Wraz z początkiem nocy polarnej lód znowu zaczyna przyrastać i napięcie opada. W tym roku jest inaczej.
(źródło: chronmyklimat.pl)
Zdaniem naukowców wiele gatunków roślin i zwierząt nie zdąży zaadaptować się do postępujących zmian klimatu.
(źródło: ziemianarozdrozu.pl)
Obecny rok, 2016, bez wątpienia będzie najcieplejszym w historii pomiarów, trzecim z rzędu rekordzistą. Nic więc dziwnego, że na Ziemi zachodzi szereg zjawisk, które wyraźnie wskazują na ocieplający się klimat. Jednym z nich jest topnienie lodu pływającego.
Redakcja: Urszula Bugajewska, Radosław Gawlik, Witold Miklaszewski, Jakub Szymański.
Wydaje Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA
przy współpracy przedstawicieli Ogólnopolskiej Koalicji "Rozwój TAK - Odkrywki NIE".
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, ul. Białoskórnicza 26,
50-134 Wrocław, www.eko-unia.org.pl, www.eko.org.pl
| Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) 10.2024 |
| Kopalnia Turów pochłania dawny kurort uzdrowiskowy Opolno-Zdrój, a (...) |
| TURÓW - Wyrok NSA niezgodny z prawem UE (...) |
| Trwa wyścig o czyste powietrze – najnowszy ranking (...) |
| Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) wrzesień (...) |
| Wakacje ze śmieciami. Czy system kaucyjny oczyści środowisko? |
| Wakacje ze śmieciami. Czy system kaucyjny oczyści środowisko? (...) |
| prof. Jan Popczyk: Trzy fale elektroprosumeryzmu |
| Jean Gadrey: Pogodzić przemysł z przyrodą |
| Jak wyłączyć ziemię z obwodu łowieckiego i zakazać (...) |
| Bez mokradeł nie zatrzymamy klimatycznej katastrofy |
| Zielony Ład dla Polski [rozmowa] |
| We Can't Undo This |
| Robi się naprawdę gorąco |
Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
