Newsletter /Obserwator TEPP /lipiec 2019
Newsletter /Obserwator TEPP/
lipiec 2019
wersja online: http://eko.org.pl/n_2294
Dlaczego kolejny newsletter?
Dlatego, że nasza cywilizacja jest na wirażu, w poślizgu. Albo bardzo szybko zaczniemy wyprowadzać pojazd Ziemia z homo sapiens na pokładzie na zupełnie nowa drogę, albo się roztrzaskamy. A raczej zagotujemy w piekarniku, jakim się stanie klimat naszej planety. Jeszcze jesienią mało kto by uwierzył w te słowa. Ot, Gawlik ekolog, kracze jak zwykle. Straszy katastrofą. Dziś, gdy poniżej stopnia wodnego w Brzegu Dolnym, rzeka Odra ma 10 cm wody na wodowskazie, ludziom wysychają studnie na wsi i źródła wody w wodociągach miast jak Skierniewice, Bogatynia. Ok 300 miast zaapelowały do mieszkańców o ograniczanie zużycia wody. Gazeta Wyborcza I TOK FM zmieniają język ze “zmian klimatycznych” na kryzys lub katastrofę klimatyczną. Nie ma dziś czasu na gorzkie: a nie mówiliśmy, niewielu brało ekologów i naukowców poważnie.
„Obserwator TEPP” ma pomagać znajdować się w nowej rzeczywistości i szybko zmieniać nas i naszą cywilizację. Miał rację redaktor Jacek Żakowski, gdy zobaczył 11 wyzwań procesu transformacji i ochrony klimatu - dokument przygotowany przez naszych wybitnych specjalistów i partię Zieloni - że to WIELKA ZMIANA CYWIZACYJNA.
Chcemy ją napędzać wiedzą, kompetencjami i dobrymi decyzjami.
Pędzimy. Musimy zwolnić i wyjść z wirażu. Potrzeby jest bardzo dobry kierowca.
“Obserwator TEPP” mają pomóc - jak najszybciej - wyhamować pojazd i zmienić kierunek. Zmienić wiele więcej, niż dziś jesteśmy w stanie przewidzieć. Cel jest znany, choć późno określony – neutralność klimatyczna ludzkości. Monizm OZE - czyli 100 % całej energii potrzebnej nam. Oszczędnej, odnawialnej i rozproszonej. Są technologie, brakuje woli politycznej w Polsce, choć wiele się zmieniło w ostatnim półroczu. Partie opozycyjne mówią o odejściu od węgla do 2035 r. Rządzący PiS też deklarują to odejście, choć dużo wolniej, wciąż wierząc w tzw. czysty węgiel i polską pro-węglową ścieżkę. Technologie są, środki są. Powinniśmy, zanim się załamie gospodarka światowa i Polska, zrobić jak najwięcej w przepisach prawnych, instrumentach ekonomicznych. Otworzyć rynki na budowanie oddolnego bezpieczeństwa energetycznego. Efektywnego energetycznie, rozproszonego, odnawialnego, aktywizującego prosumentów indywidualnych, biznesowych i wspólnotowych. Temu chcemy służyć z naszymi partnerami, ponad podziałami politycznymi, światopoglądowymi.
Wrocław, 6 sierpnia 2019r
Radosław Gawlik
OZE
Będzie przyspieszenie inwestycji w OZE? Sejm przyjął nowelizację ustawy
Najważniejsze założenia nowelizacji ustawy o OZE dotyczą możliwości rozszerzenia prosumenta na małe i średnie firmy oraz zakładanie spółdzielnie energetycznych w gminach wiejskich lub miejsko-wiejskich. Dodatkowe aukcje na OZE, jeszcze w br., mają doprowadzić do osiągnięcia 15% udziału energii z odnawialnych źródeł w końcowym zużyciu energii brutto do 2020 r. i pozwolić uniknąć obowiązku wydawania miliardowych środków na zakup słońca i wiatru z niemieckiego OZE . Czy jest to możliwe?
Słońce
Rząd uruchamia program „Mój prąd”
Rząd zapowiedział uruchomienie programu dopłat do paneli fotowoltaicznych (o mocy od 2 kW do 10 kW) pod nazwą „Mój prąd”. Budżet programuto 1 miliard złotych – ma wystarczyć na dopłaty dla nawet 200 tys. osób. Na program mają się składać wyłącznie dotacje (bezzwrotna pomoc) dla osób fizycznych.
Komentarz: To propaganda przedwyborcza, jeszcze bardziej nierealna niż rządowy program antysmogowy „Czyste powietrze”. NFOŚiGW ma podpisać umowy z 200 tys. ludzi? Bez szans. Program jest bez sensu, ma wspierać zamożnych, których i tak już stać na PV. Sens ma wsparcie tymi środkami ubóstwa energetycznego i likwidacji smogu u ok 10-15 % ludzi. Ale to jest za trudne i mało ciekawe wyborczo dla rządu sprzedającego tylko hasła wyborcze.
Ma powstać największa farma PV w Polsce
Tauron zapowiada budowę największej farmy fotowoltaicznej, która ma powstać na Śląsku, w Mysłowicach. Moc farmy miałaby wynieść od 28 MW nawet do 43,2 MW. Jest to jeden z projektów w ramach nowej strategii, która przewiduje zwiększenie udziału źródeł nisko- i zeroemisyjnych w miksie wytwórczym firmy. Tauron planuje również m.in. inwestycje w farmy wiatrowe na lądzie oraz zaangażowanie się w budowę morskich farm wiatrowych.
Agrofotowoltaika – produkcja rolna oraz energii elektrycznej jednocześnie
Agrofotowoltaika ma zapewnić pełne wykorzystanie terenów do produkcji rolnej a tym samym umożliwić produkcję energii elektrycznej. Po 2 latach od uruchomienia pilotażowej instalacji APV, niemiecki instytut Fraunhofer ISE podsumowuje korzyści.
Instalacje fotowoltaiczne na morzu
Belgijskie konsorcjum (Tractebel, Jan De Nul Group, DEME, Soltech i Uniwersytet Gandawa) ogłosili uruchomienie nowego, innowacyjnego projektu, którego celem jest zbudowanie pierwszych morskich farm słonecznych na belgijskim Morzu Północnym. To pierwsze takie konsorcjum w Belgii, które będzie pracować nad pionierskim projektem.
Największa na świecie elektrownia słoneczna powstała w Zjednoczonych Emiratach Arabskich
„Noor Abu Dhabi" to nowy projekt, w którym uruchomionych zostało 3,2 miliony paneli słonecznych, co ma zapewnić prąd dla 90 tysięcy osób. Dzięki temu projektowi emisja dwutlenku węgla do atmosfery ma się obniżyć o około milion ton w ciągu całego roku.
Wiatr
PGE chce inwestować w offshore
PGE planuje do 2030 r. budowę farm wiatrowych na morzu o mocy 3,5 GW. Może to być duże wsparcie dla transformacji polskiej energetyki w kierunku neutralności dla klimatu. Firma planuje inwestycje również w farmy fotowoltaiczne. To dobry krok ku wsparciu OZE, choć trzeba pamiętać, że głównym paliwem wykorzystywanym przez PGE jest wciąż węgiel.
Energia wiatrowa może wyprzeć węgiel, atom i gaz
Według niemieckich naukowców, rozwój lądowych farm wiatrowych w całej Europie mógłby technicznie zapewnić kontynentowi ponad 10-krotnie więcej energii elektrycznej niż jego obecne zapotrzebowanie. Farmy wiatrowe mogą stać się największym źródłem energii w UE do 2027 r.
Biogaz
Szansa na zwiększenie udziału OZE w transporcie?
Uchwalona przez Sejm nowelizacja ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych umożliwi poprawę wykonania celu w zakresie udziału źródeł odnawialnych w transporcie do 2020 r. Przyjęte przepisy dają nowe możliwości w zakresie produkcji i wykorzystania biometanu oraz umożliwiające zaliczenie produktów współuwodornienia do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego.
Aquapark niezależny energetycznie dzięki biogazowi
Park wodny oraz oczyszczalnia ścieków w Tychach osiągnęły neutralność energetyczną. Energia elektryczna oraz cieplna produkowana jest w dwóch elektrowniach biogazowych i dostarczana do obu obiektów. Produkowana nadwyżka energii elektrycznej sprzedawana jest natomiast do sieci, dzięki czemu miasto dodatkowo zarabia.
Magazyny Energii
Największy magazyn energii w Polsce
Energa Wytwarzanie kończy budowę największego w Polsce hybrydowego magazynu energii na farmie wiatrowej Bystra. Jego moc ma osiągnąć 6 MW, a pojemność 27 MWh. Przy projekcie zastosowane zostały najnowocześniejsze technologie w zakresie zarządzania produkcją i magazynowaniem energii.
Chiny liderem w magazynowaniu energii
Już wkrótce Państwo Środka stanie się liderem na rynku magazynowania energii w regionie Azji i Pacyfiku. Do 2024 r. prognozowany jest w tym kraju gwałtowny wzrost rynku magazynów energii - do 12,5 GW zainstalowanej mocy i 32,1 GWh pojemności. Koszt tego przedsięwzięcia szacowany jest na ok 10 miliardów dolarów.
Magazynowanie energii w skałach
W Hamburgu rozpoczęto pilotażowy projekt systemu magazynowania energii - elektrycznej i cieplnej - za pomocą skał wulkanicznych. Jest to pierwszy taki projekt na świecie. Instalacja ma mieć zdolność do przechowywania 130 MWh energii elektrycznej i umożliwić magazynowanie energii niskim kosztem - poniżej 10 centów za kWh.
Eko-mobilność
Nowe autobusy elektryczne w Polsce
Już niedługo podwoi się liczba elektrycznych autobusów w Polsce – z 198 do 328. Firma Solaris do końca 2020 r. ma dostarczyć do Warszawy 130 nowych pojazdów. To największe tego typu zamówienie w Europie. Łączna wartość przedsięwzięcia to prawie 400 mln zł.
Skroplony gaz ziemny (LNG) szansą dla przemysłu petrochemicznego?
Shell chce zwiększyć efektywność energetyczną i postawić na produkty niskowęglowe. Wg. firmy dobrym rozwiązaniem jest skroplony gaz ziemny (LNG). „Dla długodystansowego transportu drogowego jest mniej intensywny pod względem emisji CO2 niż paliwa kopalne, a szczególnie popularny w tym segmencie diesel. Dlatego dobrym pomysłem jest próba przestawienia ciężarówek z oleju napędowego na LNG” – tłumaczy wiceprezes Shella ds. sprzedaży detalicznej Istvan Kapitany.
Transformacja oddolna i regionalna
Siedem Złotych Zasad otwartego planowania sprawiedliwej transformacji energetycznej na poziomie regionalnym
Inicjatywa Europe Beyond Coal opracowała szereg zasad i wytycznych jak wdrożyć strategie zrównoważonej transformacji energetycznej na szczeblu regionalnym. Są one szczególnie pomocne przy wyborze projektów dot. transformacji energetycznej, które mają ubiegać się o finansowanie z UE, w ramach Inicjatywy Transformacji Regionów Węglowych UE.
Słońce zamiast węgla
Europejskie regiony węglowe mają ogromny potencjał, aby rozwinąć moce fotowoltaiczne. Wg. wyliczeń naukowców, instalacje fotowoltaiczne w tych regionach mogą produkować nawet więcej prądu niż obecnie wytwarzają działające w UE elektrownie węglowe. Dolny Śląsk mogłaby produkować dwukrotnie więcej energii z fotowoltaiki niż obecnie z węgla, a Wielkopolska prawie czterokrotnie więcej! W woj. łódzkim elektrownie słoneczne mogłyby wielkością produkcji prawie dorównać gigantycznej elektrowni Bełchatów.
Zielona dolina krzemowa w Polsce?
Innowacje na rynku OZE powinny być priorytetem dla Polski. Niestety, strategia energetyczna rządu opiera się na polityce popytowej (np. dotacje do paneli fotowoltaicznych) zamiast realnym wsparciu rozwoju rynku zielonych innowacji. Na szczęście lokalne samorządy przejęły inicjatywę i jest już w Polsce wiele przykładów dobrych rozwiązań i zastosowań zielonych technologii – m.in. projekt w Ostrowie Wielkopolskim, który ma zapewnić samowystarczalność energetyczną miasta do 2040r, czy miejska elektrownia fotowoltaiczna we Wrocławiu.
Znani ludzie biznesu, sportu i polityki na rzecz ochrony środowiska
Dziennikarze, aktorzy, piosenkarze oraz sportowcy coraz częściej podejmują działania na rzecz ochrony przyrody i klimatu. Jest już sporo przykładów znanych ludzi angażujących się w kampanie edukacyjne czy polityczne podnoszące świadomość społeczną na tematy związane ze środowiskiem. Podejmują oni także indywidualne decyzje np. wymieniając źródło energii elektrycznej czy cieplnej na bardziej ekologiczną.
Energia odnawialna rozwija się na Śląsku
Mieszkańcy i instytucje użyteczności publicznej na Śląsku jeszcze w tym roku będą mogli ubiegać się o unijne dotacje na OZE. W Rudzie Śląskiej zgłosiło się już 195 właścicieli domów jednorodzinnych. Szansę na pozyskanie dotacji dają kolejne konkursy z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego, które mają zostać ogłoszone jeszcze w tym roku.
Program "Agroenergia" szansą dla rolników
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) ogłosił program "Agroenergia", w którym rolnicy będą mogli starać się uzyskać finansowanie na inwestycje OZE i poprawę efektywności energetycznej. Budżet programu to 200 mln zł. Nowy program ma wspierać ograniczanie negatywnego wpływu na środowisko działalności rolniczych.
Energa się zazielenia
W ramach uczestnictwa Wielkopolski Wschodniej w Platformie Wsparcia Regionów Górniczych, przedstawiciele Zarządu Województwa Wielkopolskiego podpisali Porozumienie z Energą na rozwój inwestycji OZE w regionie. Planowane są dwie farmy fotowoltaiczne oraz magazyny energii, natomiast w trakcie realizacji jest już projekt budowy Farmy Wiatrowej „Przykona” - zlokalizowany na terenach poeksploatacyjnych i zrekultywowanych po kopalni węgla brunatnego Adamów.
Komentarz: Bardzo dobrze, że Energa realizuje i planuje nowe inwestycje w źródła odnawialne – powinna zdecydowanie szybciej rozwijać się w tym kierunku, rezygnując z budowy ekonomicznie nieopłacalnej i nieekologicznej elektrowni węglowej Ostrołęka C.
Unia Europejska
Wielki upadek węgla w UE
Wytwarzanie energii z węgla w UE w pierwszym półroczu 2019 spadło o 19% (w porównaniu do 2018 r.). Spadki zanotowano w prawie każdym kraju spalającym to paliwo. Według danych Sandbad, wytwarzanie energii z węgla spadło w Irlandii o 79%, Francji o 75%, Niemczech o 22 %, natomiast w Polsce o 6%. Jeśli ta tendencja będzie kontynuowana przez resztę roku, to emisja CO2 zmniejszy się o 65 milionów ton w porównaniu do ubiegłego roku ( zobaczcie mapki UE - które mówią wiele więcej)
Nowe fundusze unijne na transformacje regionów górniczych?
Europoseł Jerzy Buzek zaapelował do Komisji Europejskiej o wsparcie finansowe regionów górniczych. Europoseł zachęca Komisję, żeby przeznaczyła dodatkowy fundusz (Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji) na lata 2021-2027 na wsparcie odchodzących od węgla regionów górniczych.Dodatkowy budżet miałby wynieść 4,8 mld euro. Nie wiadomo na razie czy uda się wynegocjować dodatkowe pieniądza na ten cel.
Europejska Wspólna Polityka Rolna (WPR) i jej wpływ na Polskę
Od 2004 r. polskie rolnictwo dostaje wsparcie z unijnego budżetu, co pozwoliło znacząco podnieść poziom życia mieszkańcom wsi, zmodernizować lokalne gospodarstwa, a także same wsie. Jednak ceną rozwoju jest negatywny wpływ rolnictwa na środowisko i jakość żywności, a także zmniejszenie ilości małych gospodarstw rolnych na rzecz dużych gospodarstw monokulturowych.
Niemcy wycofują się z węgla
Do końca 2019 r. ma być gotowa ustawa o stopniowym wycofywaniu się z węgla i zamykaniu elektrowni węglowych w Niemczech. Projekt ustawy dot. węgla kamiennego ma zostać opracowany do jesieni, będą również prowadzone negocjacje z operatorami elektrowni opalanych węglem brunatnym dotyczącymi konkretnych elektrowni i ich dat zamknięcia. Przewiduje się, że do 2038 r. Niemcy całkowicie odejdą od tego surowca.
Holandia zatwierdziła projekt ustawy o wyjściu z węgla
Według ustawy, węgiel w krajowej produkcji energii zostanie zakazany do 2030 r. Ustawę musi zatwierdzić jeszcze Senat. Niestety holenderscy deputowani odrzucili propozycję dot. zamknięcia wszystkich elektrowni węglowych do końca tego lub przyszłego roku. Nie przeszedł również pomysł zamknięcia najmniej wydajnej elektrowni węglowej w kraju.
Wydaje:
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Wrocław;
Katarzyna Kubiczek, kontakt: kkubiczek@eko.org.pl