Newsletter/ Obserwator  TEPP

luty 2020

Zachęcamy Państwa do podpisywania się pod petycją w sprawie ochrony źródeł wody pitnej na czesko-polsko-niemieckim pograniczu:
https://eko-unia.org.pl/petycje/p_2

Koniec tanich lini lotniczych?
Wzrost połączeń samolotowych oraz apetyt na dalekie i tanie podróże to problem w kontekście zmiany klimatu Polska zaproponowała przedyskutowanie podczas Rady UE ds. Środowiska likwidacji bezpłatnych uprawnień do emisji CO2 dla sektora lotniczego.

Naukowcy apelują o bunt
Kiedy działania polityczne są nieskuteczne, bunt musi wejść do akcji. Dlatego naukowcy, którzy podpisali się pod apelem, postanowili “zachęcić wszystkich obywateli (…) do zmobilizowania się, by domagali się działań od naszych przywódców politycznych i by zmienili dziś system od dołu do góry”, by stworzyć “pole manewru (…) do przełamywania barier i rozwijania alternatyw”.

a) OZE

Inwestycja w offshore się opłaca
PGE Baltica zakończyła przeprowadzanie dwuletnich badań dotyczących m.in. prędkości, kierunku, siły wiatru oraz jego turbulencji na Morzu Bałtyckim. Według firmy wstępna ocena potwierdza dogodne warunki wietrzne w lokalizacji farm wiatrowych. PGE Baltica planuje trzy morskie farmy wiatrowe w polskiej części Bałtyku – Baltica 3 i 2 do 2030 r., a także Baltica 1 po 2030 r.

Nowa największa farma słoneczna na świecie
W Indiach uruchomiono nową, największą na świecie farmę fotowoltaiczną, o mocy 2,05 GW. Elektrownia znajdująca się na dzierżawionych gruntach, ożywiając przy okazji region gospodarczo. Szacuje się, że dzięki nowej elektrowni na dochody może liczyć 2,3 tys. rolników. Do końca 2021 r.  OZE będą generowały w Indiach najprawdopodobniej do 113,5 GW.

Fabryki Mercedesa zasilane w 100% z OZE
Koncern motoryzacyjny Daimler w Niemczech planuje pokryć swoje całkowite zapotrzebowanie energią odnawialną. Przeważająca część zielonej energii zostanie wygenerowana w niemieckich elektrowniach słonecznych i wiatrowych oraz hydroelektrowniach. Jest to nie lada wyzwanie, ponieważ wytwarzanie zielonej energii elektrycznej dokładnie wtedy, gdy jest ona potrzebna, wymaga znacznej elastyczności przy jej produkcji.

b) efektywność energetyczna

Premia termomodernizacyjna nie dla wszystkich
Nowelizacja ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, która zakłada uzyskanie wyższej premii termomodernizacyjnej przy zastosowaniu OZE, nie obejmuje jednak TBS-ów. Postulat odnośnie budynków należących do towarzystw budownictwa społecznego został odrzucony głosami m.in. posłów PiS.

c) transport

Wielka Brytania zapowiada rewolucję w branży motoryzacyjnej
W Wielkiej Brytanii najprawdopodobniej już od 2035 r. nie będzie można kupić nowych samochodów wyposażonych w silniki benzynowe i diesla. Brytyjczycy będą mogli kupować jedynie elektryki i pojazdy zasilane wodorem. Plany zostaną poddane konsultacjom, a potem trafią pod głosowanie parlamentu.

Polska kolej zasilana z OZE?
PKP Energetyka opracowuje program, według którego w perspektywie 10 lat będzie w stanie stworzyć system zasilania, który w 85% będzie zasilany z odnawialnych źródeł energii, a już za 5 lat w 50%. Spółka szacuje, że program mógłby stymulować inwestycje w OZE o wartości 6-10 mld zł w ciągu 15 lat.

Nowatorski sposób pozyskiwania czystego wodoru
Kanadyjski start-up H2 V Energies opracował instalację, która do produkcji zielonego wodoru będzie wykorzystywać energię elektryczną wytworzoną z biomasy, a nie z wiatraków czy fotowoltaiki. Metoda, która będzie w pełni neutralna dla środowiska, może okazać się przełomowa w procesie wytwarzaniu wodoru.

Miniaturowa elektrownia wiatrowa wbudowana w ogrodzenie
Polacy zaprojektowali innowacyjną elektrownie wiatrową, która może być zamontowana na prostokątnej ramie o dowolnych wymiarach i w dowolnym miejscu, np. w formie ogrodzenia. Turbiny obracają się już przy wietrze wiejącym o prędkości 1 m/s. Zakończenie prac badawczo-rozwojowych planowane jest na koniec bieżącego roku.

Panele anty-słoneczne
Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornii stworzyli projekt paneli solarnych, które produkują energię nocą, wykorzystując promieniowanie termiczne emitowane przez Ziemię w kosmos. Panele nie posiadałyby ogniw krzemowych, ale stopy rtęci o cechach termoradiacyjnych. Aktualnie projekt jest w fazie koncepcji.

Prąd produkowany w rurach wodociągowych
W Portland, w stanie Oregon w USA, część energii elektrycznej produkowana jest w rurach wodociągowych, w które wmontowano cztery 42-calowe turbiny. Z przepływającej przez nie wody wytwarzana jest energia elektryczna, która wykorzystywana jest m.in. do oświetlenia ulic.

W San Francisco wszystkie nowe budynki z OZE
Od trzech lat w San Francisco funkcjonuje regulacja, wedle której każdy nowy budynek w mieście musi mieć instalację fotowoltaiczną, która powinna zajmować min. 15%. powierzchni dachu. Tam, gdzie nie jest to możliwe, władze miasta dopuszczają możliwość posadzenia roślin. Regulacja dotyczy budynków mieszkalnych oraz komercyjnych mających 10 lub mniej kondygnacji.

Polska dostanie mniej pieniędzy z Europejskiego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji?
Zgodnie z nową propozycją budżetu UE, opublikowaną 14 lutego, Polska ma otrzymać tylko połowę z 2 mld euro - zapowiedzianych wcześniej pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. To kara za nie podpisanie się pod unijnym celem neutralności klimatycznej do 2050 r. Więcej szczegółów będzie wiadomo w marcu, kiedy Komisja zaprezentuje ustawę klimatyczną.

Wielka Brytania zakazuje sprzedaży węgla i drewna
Rząd w Wielkiej Brytanii ogłosił, że sprzedaż węgla do domowych pieców oraz mokrego drewna do kominków zostanie wycofana do 2023 r. Gospodarstwa domowe oraz dostawcy muszą do tego czasu przejść na czystsze alternatywy, które będą wytwarzać mniej dymu i zanieczyszczeń – będą za to tańsze i wydajniejsze w spalaniu. 
(po angielsku):

Czy zmienią się przepisy dotyczące wiatraków?
Gminy chcą i potrzebują rzetelnie realizowanych inwestycji w energetyce wiatrowej i apelują do rządu o zmianę przepisów. Chodzi o zasadę, w której nowe wiatraki muszą być oddalone od zabudowań o dystans odpowiadający 10-krotnej wysokości wiatraka wraz z łopatami. Samorządy chcą same decydować o lokalizacji farm wiatrowych na własnym terenie.

Polskie regiony, które dostaną wsparcie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji
Komisja Europejska wskazała około 100 regionów w UE, które będą mogły liczyć na środki z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji  (7,5 mld euro). W Polsce mają to być wszystkie regiony wydobycia węgla, a mianowicie Śląsk, Wielkopolska, Dolny Śląsk, Łódzkie, Lubelskie i Małopolskie. Aby środki na Fundusz Sprawiedliwej Transformacji mogły trafić do państw członkowskich przywódcy unijni muszą się porozumieć w sprawie wieloletniego budżetu UE.

Pożyczka Ekspresowa na cele ekologiczne
Bank Pekao wprowadza do sprzedaży nową wersję „Pożyczki Ekspresowej na cele ekologiczne”, w której opcja ekologiczna cechuje się oprocentowaniem niższym o 1 pkt. proc. w skali roku, w porównaniu np. z wersją konsolidacyjną. Aby skorzystać z tej opcji należy przynajmniej 80% pożyczonych pieniędzy przeznaczyć na cele ekologiczne, a kwota musi się mieścić między 5 a 50 tys. zł.

Leasing na panele fotowoltaiczne
Santander Leasing poszerza ofertę dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą lub rolniczą, dzięki której będą mogli otrzymać atrakcyjne finansowanie - możliwe zarówno w formie pożyczki jak i leasingu - na instalacje fotowoltaiczne o wartości nieprzekraczającej 300 tys. zł netto. Oferta zakłada udział własny klienta już od 10% wartości instalacji.

Belgijska społeczność, która zbudowała odnawialne źródła energii dla wielu
Członkowie społeczności z miejscowości Rotselaar w Belgii stworzyli projekt Ecopower. Ich pierwszą instalacją OZE była elektrownia zainstalowana w starym młynie w 1980 r. Projekt przerodził się w spółdzielnię energetyczną, która zasila dzisiaj więcej niż 50 000 domów w 100% z odnawialnej energii. Spółdzielnia nie przynosi dochodu z zaopatrzenia w energię – cała nadwyżka finansowa jest reinwestowana w nowe instalacje lub oszczędność energii.

Powstała Krakowska Elektrownia Społeczna
W Małopolsce, z inicjatywy mieszkańców, powstała spółdzielnia społeczna wykorzystująca OZE.  Spółdzielnia chce tworzyć instalacje w porozumieniu z właścicielami dachów (spółdzielniami mieszkaniowymi), ale również z przedsiębiorcami i spółkami komunalnymi. Będą inwestować środki własne, udziały członków spółdzielni, a także korzystać z pożyczek.

Aplikacja dla zwiększenia efektywności energetycznej
PGE Obrót przygotowała we współpracy z firmą Lerta ofertę dla firm zarządzających obiektami biurowymi, przemysłowymi lub budynkami użyteczności publicznej, która ma umożliwiać monitorowanie i minimalizowanie strat nieefektywnego poboru energii przy zarządzaniu nieruchomością. Dodatkowo, system ma umożliwiać przeprowadzenie rzetelnego podziału kosztów pomiędzy najemcami budynku.

Pakt Wolnych Miast apeluje do Komisji Europejskiej
Władze 16 europejskich miast (m.in. z Warszawy) zaapelowały do władz unijnych o bezpośredni dostęp dla miast do funduszy unijnych na realizację Europejskiego Zielonego Ładu. Do spraw związanych ze zmianami klimatycznymi podchodzą ambitniej, niż część europejskich rządów i chcą świadomie wykorzystać europejskie fundusze. Zadeklarowali oni także pełne wsparcie w dążeniach,  by Europa do 2050 r. stała się neutralna klimatycznie.

Zakazu palenia węglem domaga się coraz więcej mieszkańców
Powstaje coraz więcej oddolnych ruchów mieszkańców, m.in. z Małopolski, którzy są świadomi problemu smogu. Ponad 60% oświęcimian chce zakazu palenia węglem w domowych kotłach, a w Krzeszowicach powstał apel w sprawie wprowadzenia takiego zakazu na terenie całej gminy. To pokazuje radykalny wzrost świadomości społecznej.

Wrocławskie Konwersatorium Inteligentnej Energetyki
W lutym, we Wrocławiu, odbyło się pierwsze z cyklu Konwersatorium Inteligentej Energetyki, organizowane przez Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA oraz Instytut Rozwoju Terytorialnego, przy współpracy z zespołem z Politechniki Śląskiej. Na spotkaniu poruszone zostały tematy dot. zasady pomocniczości w transformacji polskiej energetyki na poziomie państwa, samorządów, ale także oraganizacji pozarządowych i obywateli.

Trzy razy więcej małych OZE
W 2019 r. do sieci Enei Operator przyłączonych zostało 12,7 tys. mikroinstalacji o łącznej mocy prawie 90 MW, co oznacza przyrost o 200%. Na koniec zeszłego roku, łącznie przyłączonych było ok. 19 tys. mikroinstalacji o łącznej mocy około 134 MW. Spółka szykuje się na kolejne przyłączenia.

Elektrownia wiatrowa ustanawia nowy rekord
Prototyp największej na świecie elektrowni wiatrowej zainstalowany w porcie w Rotterdamie wyprodukowała w lutym rekordową ilość energii - 288 MWh energii elektrycznej w ciągu jednej doby. Docelowo pojedyncza turbina ma wytwarzać przeciętnie energię w ilości odpowiadającej zapotrzebowaniu 16 tys. europejskich gospodarstw domowych.

Wielka budowa Elektrowni Ostrołęka C wstrzymana
Inwestorzy projektu Ostrołęka C - koncerny energetyczne Energa i Enea - ogłosili zawieszenie finansowania i budowy węglowego bloku, przynajmniej na czas dalszych analiz. Spółki nie są w stanie znaleźć pieniędzy na sfinansowanie tego projektu. Zdaniem ekspertów Ostrołęka byłaby trwale nierentowna i przyniosłaby straty.

Rekordowy spadek energii z węgla
Z raportu przygotowanego przez instytut Agora Energiewende oraz think-tank Sandbag wynika, że w 2019 r. energetyka w Unii Europejskiej zmniejszyła swoje emisje CO2 o rekordowe 12% - czyli najwięcej od przynajmniej trzydziestu lat - a generacja z europejskich elektrowni węglowych spadła o 24%. Jest to wynikiem ograniczenia pracy elektrowni węglowych, przy jednoczesnym wzroście udziału OZE.

PGE musi zmienić swoją politykę
Według raportu opublikowanego przez Institute for Energy Economics and Financial Analysis (IEEFA), Polska Grupa Energetyczna SA (PGE) powinna już dziś, w trybie pilnym, zdekarbonizować produkcję energii elektrycznej i zainwestować w alternatywy niskoemisyjne. Według analiz opłacalność elektrowni na węgiel kamienny i brunatny w 2020 r. spadnie.
(po angielsku):

W Polsce coraz mniej produkcji z węgla
Według GUS w styczniu 2020 r. polskie kopalnie wyprodukowały o 1% mniej węgla kamiennego (5,23 mln ton) i o 19% mniej węgla brunatnego (4,1 mln ton) niż w styczniu zeszłego roku. W sumie w całym 2019 r. wydobycie węgla kamiennego sięgnęło 61,86 mln ton, podczas gdy w roku 2018 wynosiło 63,65 mln ton, natomiast węgla brunatnego 50,35 mln ton, a w 2018 r. 58,57 mln ton.

Jeden z największych trucicieli kończy swoją działalność
Elektrownia Drax w Yorkshire, jedna z najbardziej zanieczyszczających elektrowni w Europie Zachodniej, zaprzestanie spalania węgla w marcu 2021 r., czyli cztery lata przed wprowadzonym przez rząd zakazem produkcji energii elektrycznej z węgla. Firma Drax zamierza stać się wiodącą na świecie firmą, która będzie mieć ujemny bilans pod względem emisji dwutlenku węgla do 2030 r. (będzie pochłoniać więcej dwutlenku węgla z powietrza niż emitować).

Helsinki chcą wyeliminować węgiel z ciepłownictwa
Rząd fiński podjął decyzję o zakazie wykorzystania węgla do produkcji energii od 2029 r. Helsinki szukają długoterminowych, zrównoważonych rozwiązań w celu osiągnięcia neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla. Miasto chce zastąpić węgiel w ciepłownictwie, ale bez wykorzystania gazu i biomasy.
(po angielsku):