×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

17 grudnia 2019
Klimat
 

Hanna Schudy: „Ale” lider? Czyli o tym jak premier z naszej „wyjątkowości” zrobił sobie autoprezentację

„Ale”, „jednak” czy „aczkolwiek” to częste słowa w strategii argumentacyjnej polityków. Kryją się za nią przynajmniej dwie funkcje - możemy połączyć dwa zdania, wskazując np. „Wy chronicie klimat, ale my mamy węgiel” czyli użyć „ale” w kontrargumencie. Możliwy jest też wykrzyknik np. Ale sukces! Co ma na myśli Mateusz Morawiecki, kiedy sugeruje, że Polska chce transformacji, „ale” nie może osiągnąć neutralności klimatycznej do 2050 r.?

Od paru dni Internet i prasa huczy na temat wiadomości docierających z Brukseli w sprawie Zielonego Ładu, z którego Polska miała się niejako wypisać.  Sam Zielony Ład to program Komisji Europejskiej dotyczący sprawiedliwej transformacji. Ma być m.in. ambitnym wyjściem naprzeciw takim krajom jak np. Chiny, USA czy Brazylia, aby dać świadectwo, że na świecie jest wola ochrony klimatu i wejścia w nową erę energetyki. Dla krajów członkowskich KE przygotowała nie tylko hasła na sztandary, ale też konkretne pieniądze - 100 miliardów euro. Dla Polski to za mało, mimo że początkowo do podziału było zaledwie 5 mld euro. Premier w wypowiedziach używał ostatnio wiele razy spójnika „i” czyli Polska chce transformacji i Polska ma węgiel i musimy to wszystko kontrolować i będzie to bardzo drogie. Mimo to mam wrażenie, że główna strategia polega jednak na „ALE”.

Co się stało?

Nie jest to bynajmniej proste pytanie jeżeli chodzi o  zrozumienie intencji premiera, który twierdzi, że niezgoda na Neutralność UE do 2050 roku to nasz sukces.

https://energia.rp.pl/opinie/19658-neutralnosc-klimatyczna-tak-ale-bez-polski-jaki-w-tym-sens Izabela Zygmunt: Rada UE poparła dziś w nocy cel neutralności klimatycznej na 2050 rok. Polska nie zawetowała tej decyzji, ale (...)czytaj więcej

Komentatorzy, w tym Izabela Zygmunt z Polskiej Zielonej Sieci oraz CEE Bankwatch Network, zwracają uwagę, że Polska nie zawetowała całego procesu, ale wymusiła dodanie zapisu mówiącego, że w tej chwili nasz kraj – jako jedyny w UE – nie jest w stanie zobowiązać się do wdrożenia tego celu u siebie. Wydaje się, że oferta 100 mld euro na cel sprawiedliwej transformacji była dobra, ALE najwyraźniej jednak nie. Polska chce dostać zdecydowanie więcej.

Tymczasem Unia Europejska chce pociągnąć za sobą inne kraje, aby społeczność międzynarodowa poważnie potraktowała zalecenia naukowców co do zatrzymania ocieplania się planety. KE wierzy też w cywilizacyjny projekt transformacji energetycznej – era węgla się kończy, wchodzimy na przełomową ścieżkę dla energetyki, produkcji ciepła oraz transportu. Ursula von der Leyen chce przekonać największych emitentów m.in. Chiny do szybszych redukcji emisji. Polska ma w przyszłym roku ponownie przedstawić swoje stanowisko w sprawie neutralności klimatycznej, ale problem polega na tym, że może to się nie pokryć ze szczytem UE-Chiny odbywającym się we wrześniu 2020 r. w Niemczech. Wtedy UE miałaby być przedstawiana jako siła, która zdecydowanie stawia na ochronę klimatu. Na chwilę obecną, właśnie dzięki Polsce, UE nie staje jednym murem. Tylko że Polska wcale nie twierdzi, że nie chce wejść na ścieżkę transformacji, ALE że musi się zastanowić do przyszłego roku. Co miałoby się takiego stać w tym czasie, aby nasze stanowisko się zmieniło? 

Polska jest bogata, ALE biedna

Nie pierwszy raz, kiedy na wysokich szczeblach UE mówi się o wyzwaniach dla wspólnoty Polska wycofuje się rakiem, twierdząc, że robi to w interesie Polek i Polaków. Władze lubią powtarzać, że mamy sukcesy gospodarcze, innym znowu razem że jesteśmy jednak krajem na dorobku. Narracja wybierana jest w miarę potrzeby. Teraz zdałam sobie sprawę z tego, że oprócz ewidentnej wymówki, tkwi w tym przekonaniu wiedza, z której Polacy oraz polskie władze chyba nie do końca sobie zdają sprawę. Polska jest bogata, ALE jednocześnie biedna, gdyż stopień nierówności w naszym kraju ma być, według badań, jednym z najwyższych w UE! Obok najbogatszych żyje w naszym kraju sporo osób na granicy ubóstwa. To właśnie te osoby już teraz najbardziej odczuwają fatalny stan służby zdrowia, ale niedługo mogą doświadczać też wykluczenia właśnie ze względu na zmianę klimatu. Brak skutecznego przeciwdziałania katastrofie klimatycznej nie tylko zatem uderzy w gospodarkę – co systematycznie wypierają władze - dotknie też najbiedniejszych pozbawiając ich np. miejsc zamieszkania. Dla Polski transformacja energetyki będzie droga, ALE trwanie przy węglu może się okazać jeszcze droższe, a to także ze względu na podniesienie cen za uprawnienia do emisji CO2. Poza tym koszta energii elektrycznej mogą spaść na odbiorców indywidualnych energii elektrycznej – nawet jeżeli rząd zaklina, że do tego nie dojdzie. Najbiedniejsi niczym mieszkańcy państw trzeciego świata, mając najniższy ślad ekologiczny i węglowy, zapłacą najwyższą cenę także w przypadku powodzi, suszy czy pożaru. Już dzisiaj mówi się, że Katastrofa klimatyczna przyniesie głód, przymusową migrację i epidemie, które wpędzą w nędzę ponad 120 milionów ludzi już do 2030 roku.

https://oko.press/morawiecki-szykuje-polsce-apartheid-klimatyczny/ Magdalena Chrzczonowicz: „Sukces” Morawieckiego grozi Polsce apartheidem klimatycznym – ostrzega ekspert ONZ Philip Alstonczytaj więcej

W wywiadzie dla oko.press Philip Alston, specjalny sprawozdawca ONZ ds. skrajnego ubóstwa i praw człowieka mówi nawet o„apartheidzie klimatycznym”. Pewni ludzie okażą się niedługo bardziej godni by żyć, a inni po prostu bardziej śmiertelni. Także w Polsce wiele ludzi może stracić dach nad głową i będą to ci, którzy nie posiadają oszczędności czy możliwości przeprowadzenia się w inne miejsce w kraju. To oni też najbardziej odczują to, że także do naszego kraju zaczną napływać ludzie zza granicy po prostu szukając pracy czy dachu nad głową. Przybysze, jako tania siła robocza, będą „odbierać” prace Polakom. Potwierdzi to obawy, że rosnące nierówności prawdopodobnie spowodują wzrost nacjonalizmów, ksenofobii i rasizmu. Premier Morawiecki albo nie zdaje sobie z tego sprawy, albo tylko udaje. Jeżeli bowiem ktoś relatywizuje ostrzeżenia nauki licząc na rozwiązania gospodarcze, to jakby zaznaczał, że jest politykiem, ALE raczej nie z tej ziemi.

Kij ALE marchewka

Dlaczego Polska gra w tak ryzykowny sposób? Czy nie boi się, że może stracić środki na transformację? Że będzie wykluczona z planowania budżetu? Wiele wskazuje, że nasz kraj wielokrotnie już doświadczył, że pogróżki Unii nie są skuteczne. W 2015 roku państwa Unii Europejskiej zdecydowały się przyjąć kilkadziesiąt tysięcy osób w potrzebie. W Polsce ruszyła kampania demonizująca ludzi uciekających przed wojną. Jarosław Kaczyński straszył pierwotniakami. Ewa Kopacz, ówczesna premier, zgodziła się na przyjęcie promila tej ogromnej liczby ludzi i w efekcie straciła władzę. Polska spadła na cztery łapy – nie ponieśliśmy kosztów integracji i jednocześnie nikt nas specjalnie nie ukarał. Były pogróżki, ALE na słowach się skończyło. W przypadku wyroku TSUE Polska przeszła do porządku dziennego i uparcie twierdzi, że wyrok musi być zbadany przez nasz trybunał konstytucyjny. Ciekawe jak będzie w przypadku Zielonego Ładu – czy chęć inwestowania w węgiel oraz brak woli do osiągnięcia celu jakim jest ratowanie ludzkiej cywilizacji zostaną skarcone? Tego nie jesteśmy pewni. Choć widząc w jakim tempie na polskich dachach zaczynają się pojawiać panele fotowoltaiczne można przypuszczać, że samo społeczeństwo pokaże figę rządowi i nikt nie będzie chciał kupować drogiego prądu z węgla. Słaba to jednak kara, skoro za osierocone koszty obecnych inwestycji węglowych zapłacą zwykli ludzie.

ALE?

Władze Polski od lat starają się o specjalny status Polski, podkreślają też, że nasz kraj poczynił ogromne starania w dekarbonizacji. Słyszymy, że zależy nam na transformacji, ALE mamy specyficzną sytuację, bardzo się staramy więc powinno się nam należeć odmienne tempo. Tyle że nie słyszymy za bardzo przekonujących argumentów – co takiego się stało, aby traktować nas specjalnie.  Ten ogromny sukces redukcji emisji, o którym mówi premier i prezydent nijak się mają do badań pokazujących, że Polska z roku na rok odnotowuje wzrost emisji CO2 i pod tym względem rzeczywiście wyróżnia się na tle innych krajów UE. Sądzę, że strategia „ALE” używana przez władze, nie ma na celu zaprezentowania alternatywy, bowiem w ramach negocjacji Zielonego Ładu suwerenność i środki zostałyby i tak zapewnione. Premier nie tyle zatem zaprezentował jak Polska będzie się transformować, ile chyba chciał uniknąć trudnych deklaracji przed wyborami. To „ALE” ma raczej charakter czysto retoryczny, ma pokazać, że Polska jest kimś, kto zawsze musi powiedzieć jakieś „ALE”. Może też pozostawić w głowach ludzi poczucie, że ALE mamy premiera. Tylko że język działa w kontekście. I to ALE może tu oznaczać zarówno wzmocnienie a jednocześnie ironiczne pytanie, np. ale co? Chyba nie bez powodu po ogłoszonym „sukcesie” wizerunek premiera został wyświetlony na kominie elektrowni Bełchatów w towarzystwie pytania „Serio”???

Hanna Schudy

Klimat

Warszawa przystępuje do Układu o Nierozprzestrzenianiu Paliw Kopalnych jako pierwsze miasto w Polsce Stolica nie będzie już wspierać rozwoju paliw kopalnych. (...)
czytaj całość
W sobotę 11 grudnia ruch Extinction Rebellion Youth po raz pierwszy wyszedł na ulice Wrocławia, by domagać się adekwatnych działań światowych (...)
czytaj całość
Inicjatywa stworzenia Wielkiego Zielonego Muru, który pasem zieleni połączy wschodni i zachodnie wybrzeże Afryki, zyskała właśnie deklarację ponad 8 mld (...)
czytaj całość
Hanna Schudy: Ursula von der Leyen ogłosiła plan Komisji Europejskiej do podniesienia klimatycznego celu redukcyjnego gazów cieplarnianych UE na rok (...)
czytaj całość
Komunikat 01/2020 interdyscyplinarnego Zespołu doradczego do spraw kryzysu klimatycznego przy Prezesie PAN na temat zmiany klimatu i gospodarki wodnej w (...)
czytaj całość
„Ale”, „jednak” czy „aczkolwiek” to częste słowa w strategii argumentacyjnej polityków. Kryją się za nią przynajmniej dwie funkcje - możemy (...)
czytaj całość
Bioenergia z biomasy leśnej przez długi czas była postrzegana jako odnawialna i neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla, tak jak (...)
czytaj całość
Spontaniczny protest przeciwko postawie polskiego rządu w Brukseli
czytaj całość
więcej
2019-11-04
Czekając na COP 25 – listopad miesiącem protestów (FELIETON)
2019-10-18
Alarm Klimatyczny we Wrocławiu
2019-09-19
Sekretarz generalny ONZ liczy na konkrety podczas Szczytu Klimatycznego
2019-09-17
IV Forum Przyjaciół Drzew 2019
2019-08-02
Nieposłuszeństwo w imię dobra wspólnego. Kontrowersje po Obozie dla Klimatu
2019-06-22
Morawiecki wbrew polskiej racji stanu blokuje neutralność klimatyczną na szczycie (...)
2019-04-26
Extinction Rebellion w Londynie
2018-12-22
Tęsknię za śniegiem, za czterema porami roku
2018-12-18
Powstrzymajmy wspólnie katastrofę klimatyczną
2018-12-15
Memorandum Katowickie.
2018-12-10
Marsz dla Klimatu Policja atakuje pokojowy marsz w Katowicach
2018-12-09
List otwarty do redakcji po Marszu dla Klimatu
2018-12-05
Polskie miasta: NIE dla klimatycznej katastrofy
2018-12-04
Z Wrocławia na Marsz dla Klimatu – COP24.
2018-11-25
Państwo na ławie oskarżonych – takie rewelacje dzięki zmianom klimatu
2018-11-16
Europarlament poparł pierwsze w historii UE standardy emisji CO2 dla (...)
2018-11-13
Polish NGOs appeal to the decision makers to stop capacity (...)
2018-08-16
Jak ochłodzić miasta?
2018-05-12
Eksperci ONZ wzywają Polskę do zapewnienia bezpłatnego i pełnego uczestnictwa (...)
2018-02-26
Szczyt spontaniczności – przygotowania do COP 24 w Katowicach
2018-02-01
Szczyt *spontaniczności* – przygotowania do COP 24 w Katowicach
2017-12-05
Klimat i nauka vs polityka
2017-11-08
COP 23 w Bonn – antynagroda dla Polski, szacunek dla (...)
2017-11-07
Rozpoczął się Szczyt Klimatyczny COP 23 w Bonn - Między (...)
2017-11-03
Zmiana klimatu w Bundestagu – złość i rozczarowanie
2017-03-01
Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS)
2016-11-30
Wokół szczytu klimatycznego COP 22 w Marrakeszu – Trzeźwość i (...)
2016-11-05
Unia Europejska potrzebuje skutecznej polityki klimatycznej
2016-06-27
Unijna polityka klimatyczna w obliczu Brexitu
2016-01-08
Polska pozywa UE ws. ETS
2015-12-18
Na nic globalne porozumienie!
2015-12-17
Możliwa 63-procentowa redukcja emisji do 2050 r.
2015-12-15
Uniwersalne porozumienie klimatyczne
2015-12-11
list otwarty do szefowej polskiego rządu
2015-12-08
Między biedą a zmianami klimatu. Polska kontra Kenia
2015-12-08
COP21: Losy porozumienia w rękach delegatów
2015-12-03
Szyszko: zasoby geotermalne i biomasa szansą dla Polski
2015-12-03
COP21: zapowiadają się trudne negocjacje
2015-11-25
Nowy Jork: prokurator generalny pozywa węglowych gigantów
2015-11-20
Tchórzewski: Polska zmotywowana, by renegocjować zobowiązania klimatyczne
2015-10-27
Blokowanie polityki klimatycznej czas zacząć!
2015-10-23
Oddaję głos delegatom rządu RP. Konferencja klimatyczna (...)
2015-10-21
COP Pozytywny wiatr zmian z Ameryki Północnej?
2015-10-20
Tajfun na Filipinach przywitał negocjacje klimatyczne ONZ
2015-10-05
Kukiz uderza w rząd i Donalda Tuska: *To namiestnik Niemiec*
2015-10-05
Polityką klimatyczną w kryzys migracyjny
2015-10-01
Wieczna zmarzlina – tykająca klimatyczna bomba
2015-09-11
Maciej Grabowski, minister środowiska w money.pl: Propozycja PiS jest mało (...)
2015-09-11
Jaka jest rola węgla w Europie?
2015-07-08
Bezkompromisowa deklaracja Chin
2015-07-07
MAE: Nieefektywne elektrownie węglowe muszą zniknąć
2015-07-07
Obama i Rousseff wzywają do zawarcia ambitnego porozumienia ws. klimatu
2015-07-07
Niemcy: Nie będzie opłat klimatycznych dla siłowni węglowych
2015-06-29
Niemcy: opłaty klimatycznej dla najstarszych elektrowni węglowych?
2015-06-24
Apel do premier Kopacz w obronie energetyki obywatelskiej
2015-05-14
Polska rozczarowana kompromisem w sprawie rezerwy CO2
2015-05-11
Porozumienie ws. rezerwy stabilizacyjnej to sukces
2015-04-20
*Vast methane plumes escaping from the seafloor* discovered in Siberian (...)
2014-12-17
Lima, COP 20: Podsumowanie
2014-12-14
Pieniądz rządzi ... klimatem.
2014-12-13
Lima: 13 dzien negocjacji
2014-12-12
Strategie zamierzonych krajowych zobowiązań redukcyjnych (INDCs)
2014-12-11
Polskie uzależnienie od węgla
2014-12-09
Nasz człowiek w Limie
2014-11-09
Niemiecka prasa: Po nas choćby potop!
2014-10-24
Depesze z Brukseli
2014-10-10
Podsumowanie Szczytu Klimatycznego w Nowym Jorku
2014-10-04
Kopacz: w kwestii redukcji emisji CO2 - nie wykluczam weta
2014-09-27
Czy rząd Kopacz zda zagraniczny egzamin? Zadecydują kwestie klimatyczne
2014-09-24
Nowy rząd – nowa polityka klimatyczna?
2014-09-20
Zabrać kopalnym, dać odnawialnym
2014-09-04
Na furce z weglem do Brukseli
2014-09-03
Raport Banku Światowego – ochrona klimatu się opłaca
2014-09-02
Koalicja Klimatyczna przedstawia uwagi do Polityki energetycznej Polski do 2050 (...)
2014-08-13
Najwięksi truciciele w Polsce
2014-08-13
Niekończące się upały
2014-07-30
Szczyt Klimatyczny 23 września 2014 r.
2014-07-09
Ekologiczni zyskują więcej. Porty stawiają na statki napędzane LNG
2014-07-01
Ochrona klimatu receptą na niezależność energetyczną
2014-05-04
Unia energetyczna nie zastąpi polityki klimatycznej
2014-03-15
Polska niepotrzebnie straszy wetem klimatycznym
2014-03-15
debata 2602 lead Cele UE na 2030 rok szansą na (...)
2014-03-10
Zdaniem Europejczyków działania w dziedzinie klimatu sprzyjają naprawie gospodarki i (...)
2014-03-02
Andrzej Kassenberg o polityce klimatycznej UE do roku 2030
2014-02-21
Decyzja UE zezwalająca na większą emisję zanieczyszczeń z polskich elektrowni (...)
2014-02-10
Raport Climate Strategies
2014-02-07
Dyrektywa siarkowa zagrozi małym armatorom i bałtyckiej żegludze promowej.
2014-01-30
Klęska suszy w Kalifornii
2014-01-26
KE zatwierdza przydział przez polski rząd bezpłatnych uprawnień do emisji (...)
2014-01-10
Dlaczego zdecydowane działania w dziedzinie klimatu leżą w interesie gospodarczym (...)
2013-11-30
Echa polskiej działalności na COP
2013-11-24
COP19 poniżej oczekiwań, ale jest szansa na porozumienie
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej