×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

15 grudnia 2015
Klimat
 

Uniwersalne porozumienie klimatyczne

 wielki sukces i wiele braków

Po raz pierwszy w historii przywódcy większości państw świata porozumieli się w kwestii klimatu. Dokument, będący rezultatem paryskiej konferencji, jednoczy kraje rozwinięte i kraje Południa we wspólnocie zobowiązań.

W Paryżu ustanowiony został nowy ustrój klimatyczny. Nigdy wcześniej kraje bogatej Północy i narody Połudunia, wschodzące ekonomie i maleńkie państwa wyspiarskie nie zjednoczyły się, chcąc stawić czoła wspólnemu losowi. Podczas gdy Protokół z Kioto, zarzucony w 2009 roku w Kopenhadze, dzielił świat na dwie części, Porozumienie z Paryża łączy ze sobą obie półkule - nie zacierając przy tym „zróżnicowanej” odpowiedzialności każdego z podpisujących je państw. I to właśnie jest największe osiągnięcie paryskiej konferencji.

Przewodniczący COP21, Laurent Fabius, zaprezentował porozumienie jako uczciwe, trwałe, dynamiczne, zrównoważone i prawnie wiążące. Jego zdaniem, dokument odzwierciedla pozycje stron oraz bierze pod uwagę klimatyczną sprawiedliwość. Jest to historyczny przełom. Prezydent Francji, François Hollande, podkreślił, że tekst będzie pierwszym uniwersalnym porozumieniem w historii negocjacji klimatycznych. To wielkie osiągnięcie dla ludzkości.

„Koniec klimatycznej nieodpowiedzialności”

Porozumienie pełne jest kompromisów. Utrzymuje suwerenność państw, z których każde w określony przez siebie sposób realizuje we własnym zakresie narodowe zobowiązania (INDC). Jednocześnie postuluje zobowiązanie do międzynarodowej ewaluacji wysiłków w ograniczaniu emisji („global stocktake”) w 2018 roku, w oparciu o kolejny raport IPPC (Intergovernmental Panel on Climate Change - Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu). – Paryskie porozumienie to wielka zmiana, wprowadzająca mechanizm przejrzystości oraz wzajemnego zaufania, a nie system karny – mówi Michel Colombier, dyrektor naukowy Iddri (Instytut Zrównoważonego Rozwoju w Paryżu).

- Udało się stworzyć nowy, uniwersalny reżim, oparty na rządach miękkiego prawa – ocenia eurodeputowany z partii Zielonych EELV, Yannick Jadot. – Tekst jest szansą na wyjście z klimatycznej nieodpowiedzialności. Jego realizacja będzie zależała od wszystkich graczy społecznych. Odzwierciedla, czym jest dzisiejsze społeczeństwo.

„Klimat kołem się toczy”

Według dyrektora Greenpeace France, Jean François Julliarda, koło działania na rzecz klimatu toczy się powoli, ale w Paryżu na pewno się ruszyło. Tekst jednoznacznie określa przemysł opierający się o paliwa kopalne jako idący pod prąd historii. Jednak porozumienie nie stoi na wysokości naszych potrzeb, gdyż jego powstanie było ograniczane i zanieczyszczane przez przedsiębiorstwa okradające naszą planetę. Jednak zawiera nowy imperatyw, mający na celu ograniczenie ocieplenia klimatu do 1,5°C.

Większość organizacji pozarządowych zaangażowanych w kwestie środowiskowe odnotowuje rozdźwięk między „aspirującą” retoryką a konkretnymi wytycznymi, dzięki którym można by osiągnąć cel. Rozpościera się przed nami wielka ściana, na której szczycie znajduje się ograniczenie wzrostu temperatury do 1,5°C. Jednak stojąca przy niej drabina jest za krótka: przedstawione cele ograniczenia emisji nie są wystarczająco ambitne, a porozumienie nie przewiduje, jak to zmienić.

Zapomniana energetyka odnawialna

Bill McKibben, publicysta i współzałożyciel 350.org, ocenia, że rządy wszystkich krajów zdają się rozumieć, że epoka paliw kopalnych powinna się zakończyć, i to szybko. Jednak siła opartego o te zasoby przemysłu jest widoczna w tekście i opóźnia konieczną transformację. Olbrzymie straty spowodowane zmianami klimatu zaistnieją, zanim dokument wejdzie w życie.

Z kolei zdaniem Kumi Naidoo, dyrektora Greenpeace International, zawarte porozumienie nie umożliwi nam zejścia z utartej ścieżki - być może pozwoli jedynie na ograniczenie jej zabłocenia. By odejść od paliw kopalnych, potrzebna jest powszechna mobilizacja. W tym roku zaangażowany ruch klimatyczny doprowadził do zarzucenia projektu ropociągu Keystone w Stanach Zjednoczonych oraz wierceń roponośnych, które inicjował Shell w Arktyce. Chcemy świata zasilanego w 100 procentach przez energie odnawialne – i cel ten uda nam się zrealizować. Zdanie to podziela Samantha Smith z WWF International, które podkreśla, że niezbędna jest „prawidłowa transformacja” prowadząca do rozpowszechniania OZE.

Z kolei reprezentanci Fundacji Nicolas Hulot komentują, że porozumienie nie kładzie wystarczającego nacisku na cenę uprawnień do emisji, która wspomniana jest w jedynie oględny sposób, wśród innych narzędzi działania.

Kontrowersyjna metoda redukcji emisji

- Nie wyznaczono daty szczytu emisji. Dalekosiężne cele, określane na rok 2050, koncentrują się na drugiej połowie wieku. Takie sformułowanie celów pozwala na masowe rozpowszchnienie się niewłaściwych praktyk, jak składowanie i pochłanianie dwutlenku węgla, mechanizmy kompensacyjne czy geoinżynieria – komentuje Maxime Combes z organizacji pozarządowej Attac. Zdanie to podzielają przedstawiciele sieci Action Climat: - Powinniśmy bardzo uważnie obserwować, w jaki sposób te długofalowe cele będą wprowadzane w życie. Nie obejdzie się bez geoinzynierii oraz pochłaniania CO2 – ocenia Célia Gautier.

Południe rozczarowane kwestią „strat i odszkodowań”

Według organizacji Przyjaciele Ziemi (Friends of the Earth International), okręt tonie przy owacjach publiczności. Kraje biedne zostały całkowicie wyeliminowane z porozumienia. Kraje uprzemysłowione umyły ręce od wszelkiej odpowiedzialności. Azeb Gimai z sieci LCD Watch alarmuje, że najbardziej cierpiący nie otrzymają odszkodowań za zniszczenia spowodowane zmianami klimatu. Tekst zaznacza jedynie świadomość tego wyzwania.

Dofinansowanie do potwierdzenia

Porozumienie jest bardzo rozczarowujące w stosunku do wcześniejszych propozycji, postulujących gwarancję długoterminowego dofinansowania. Obietnice są bardzo mało konkretne, nie wiemy, czy dofinansowanie będzie mogło wzrosnąć – mówi Armelle Le Comte z NGO Oxfam. Zaznacza, że tekst nie wspomina o finansowaniu adaptacji. A przecież według OECD, jedynie 16 proc. obecnych dotacji klimatycznych wspiera adaptację do zmian – przypomina. Wtóruje jej Romain Benicchio z tej samej organizacji, który ocenia, że mobilizacja środków finansowych będzie zależała od dobrej woli donatorów. Konieczność stawiania czoła zmianom klimatu w krajach rozwijających się może wzrosnąć o ponad 50 proc., i to pod warunkiem realizacji postulatów paryskiego porozumienia.

Interesy ludów tubylczych niewystarczająco uwzględnione

Choć ich obecność była mocno odczuwalna podczas dwóch tygodni obrad COP, maleńkie narody zamieszkujące odległe wyspy nie otrzymały żadnej konkretnej obietnicy. Fanny Petitbon z CARE France komentuje: Tekst mówi jasno o wpływie zmian klimatycznych na prawa człowieka. Wzywa do działania wszystkie państwa świata. Jednak nie ma w nim żadnych konkretnych zobowiązań na temat ochrony praw człowieka, takich jak równość płci, prawa ludów tubylczych, bezpieczeństwo żywnościowe.

Biznes zadowolony

Przedstawiciele świata biznesu uważają, że mają do odegrania zasadniczą rolę – oświadczył Nigel Topping, prezes We Mean Business. Podczas tych dwóch tygodni powstała wielka koalicja aktorów niepaństwowych. Wywołało to pozytywną presję na negocjatorach. Dyrektor Corporate Leaders Group, Sandine Dixson-Declève, ocenia: - Jest to ambitne porozumienie, korzystne dla biznesu i dla planety. Teraz jednak musimy je wprowadzić w życie w skali narodowej. Sygnał został wysłany, biznes się dostosuje. - Nie można też ignorować wagi rewizji zobowiązań wszystkich państw co pięć lat. Da ona rynkom klarowniejszą wizję przyszłości – dodał Edward Cameron, dyrektor Business for Social Responsability.

Z Paryża Rachida Boughriet, Sophie Fabrégat, Florence Roussel i Agnès Sinaï
Tłumaczenie: Marta Wojtkiewicz

Klimat

Warszawa przystępuje do Układu o Nierozprzestrzenianiu Paliw Kopalnych jako pierwsze miasto w Polsce Stolica nie będzie już wspierać rozwoju paliw kopalnych. (...)
czytaj całość
W sobotę 11 grudnia ruch Extinction Rebellion Youth po raz pierwszy wyszedł na ulice Wrocławia, by domagać się adekwatnych działań światowych (...)
czytaj całość
Inicjatywa stworzenia Wielkiego Zielonego Muru, który pasem zieleni połączy wschodni i zachodnie wybrzeże Afryki, zyskała właśnie deklarację ponad 8 mld (...)
czytaj całość
Hanna Schudy: Ursula von der Leyen ogłosiła plan Komisji Europejskiej do podniesienia klimatycznego celu redukcyjnego gazów cieplarnianych UE na rok (...)
czytaj całość
Komunikat 01/2020 interdyscyplinarnego Zespołu doradczego do spraw kryzysu klimatycznego przy Prezesie PAN na temat zmiany klimatu i gospodarki wodnej w (...)
czytaj całość
„Ale”, „jednak” czy „aczkolwiek” to częste słowa w strategii argumentacyjnej polityków. Kryją się za nią przynajmniej dwie funkcje - możemy (...)
czytaj całość
Bioenergia z biomasy leśnej przez długi czas była postrzegana jako odnawialna i neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla, tak jak (...)
czytaj całość
Spontaniczny protest przeciwko postawie polskiego rządu w Brukseli
czytaj całość
więcej
2019-11-04
Czekając na COP 25 – listopad miesiącem protestów (FELIETON)
2019-10-18
Alarm Klimatyczny we Wrocławiu
2019-09-19
Sekretarz generalny ONZ liczy na konkrety podczas Szczytu Klimatycznego
2019-09-17
IV Forum Przyjaciół Drzew 2019
2019-08-02
Nieposłuszeństwo w imię dobra wspólnego. Kontrowersje po Obozie dla Klimatu
2019-06-22
Morawiecki wbrew polskiej racji stanu blokuje neutralność klimatyczną na szczycie (...)
2019-04-26
Extinction Rebellion w Londynie
2018-12-22
Tęsknię za śniegiem, za czterema porami roku
2018-12-18
Powstrzymajmy wspólnie katastrofę klimatyczną
2018-12-15
Memorandum Katowickie.
2018-12-10
Marsz dla Klimatu Policja atakuje pokojowy marsz w Katowicach
2018-12-09
List otwarty do redakcji po Marszu dla Klimatu
2018-12-05
Polskie miasta: NIE dla klimatycznej katastrofy
2018-12-04
Z Wrocławia na Marsz dla Klimatu – COP24.
2018-11-25
Państwo na ławie oskarżonych – takie rewelacje dzięki zmianom klimatu
2018-11-16
Europarlament poparł pierwsze w historii UE standardy emisji CO2 dla (...)
2018-11-13
Polish NGOs appeal to the decision makers to stop capacity (...)
2018-08-16
Jak ochłodzić miasta?
2018-05-12
Eksperci ONZ wzywają Polskę do zapewnienia bezpłatnego i pełnego uczestnictwa (...)
2018-02-26
Szczyt spontaniczności – przygotowania do COP 24 w Katowicach
2018-02-01
Szczyt *spontaniczności* – przygotowania do COP 24 w Katowicach
2017-12-05
Klimat i nauka vs polityka
2017-11-08
COP 23 w Bonn – antynagroda dla Polski, szacunek dla (...)
2017-11-07
Rozpoczął się Szczyt Klimatyczny COP 23 w Bonn - Między (...)
2017-11-03
Zmiana klimatu w Bundestagu – złość i rozczarowanie
2017-03-01
Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS)
2016-11-30
Wokół szczytu klimatycznego COP 22 w Marrakeszu – Trzeźwość i (...)
2016-11-05
Unia Europejska potrzebuje skutecznej polityki klimatycznej
2016-06-27
Unijna polityka klimatyczna w obliczu Brexitu
2016-01-08
Polska pozywa UE ws. ETS
2015-12-18
Na nic globalne porozumienie!
2015-12-17
Możliwa 63-procentowa redukcja emisji do 2050 r.
2015-12-15
Uniwersalne porozumienie klimatyczne
2015-12-11
list otwarty do szefowej polskiego rządu
2015-12-08
Między biedą a zmianami klimatu. Polska kontra Kenia
2015-12-08
COP21: Losy porozumienia w rękach delegatów
2015-12-03
Szyszko: zasoby geotermalne i biomasa szansą dla Polski
2015-12-03
COP21: zapowiadają się trudne negocjacje
2015-11-25
Nowy Jork: prokurator generalny pozywa węglowych gigantów
2015-11-20
Tchórzewski: Polska zmotywowana, by renegocjować zobowiązania klimatyczne
2015-10-27
Blokowanie polityki klimatycznej czas zacząć!
2015-10-23
Oddaję głos delegatom rządu RP. Konferencja klimatyczna (...)
2015-10-21
COP Pozytywny wiatr zmian z Ameryki Północnej?
2015-10-20
Tajfun na Filipinach przywitał negocjacje klimatyczne ONZ
2015-10-05
Kukiz uderza w rząd i Donalda Tuska: *To namiestnik Niemiec*
2015-10-05
Polityką klimatyczną w kryzys migracyjny
2015-10-01
Wieczna zmarzlina – tykająca klimatyczna bomba
2015-09-11
Maciej Grabowski, minister środowiska w money.pl: Propozycja PiS jest mało (...)
2015-09-11
Jaka jest rola węgla w Europie?
2015-07-08
Bezkompromisowa deklaracja Chin
2015-07-07
MAE: Nieefektywne elektrownie węglowe muszą zniknąć
2015-07-07
Obama i Rousseff wzywają do zawarcia ambitnego porozumienia ws. klimatu
2015-07-07
Niemcy: Nie będzie opłat klimatycznych dla siłowni węglowych
2015-06-29
Niemcy: opłaty klimatycznej dla najstarszych elektrowni węglowych?
2015-06-24
Apel do premier Kopacz w obronie energetyki obywatelskiej
2015-05-14
Polska rozczarowana kompromisem w sprawie rezerwy CO2
2015-05-11
Porozumienie ws. rezerwy stabilizacyjnej to sukces
2015-04-20
*Vast methane plumes escaping from the seafloor* discovered in Siberian (...)
2014-12-17
Lima, COP 20: Podsumowanie
2014-12-14
Pieniądz rządzi ... klimatem.
2014-12-13
Lima: 13 dzien negocjacji
2014-12-12
Strategie zamierzonych krajowych zobowiązań redukcyjnych (INDCs)
2014-12-11
Polskie uzależnienie od węgla
2014-12-09
Nasz człowiek w Limie
2014-11-09
Niemiecka prasa: Po nas choćby potop!
2014-10-24
Depesze z Brukseli
2014-10-10
Podsumowanie Szczytu Klimatycznego w Nowym Jorku
2014-10-04
Kopacz: w kwestii redukcji emisji CO2 - nie wykluczam weta
2014-09-27
Czy rząd Kopacz zda zagraniczny egzamin? Zadecydują kwestie klimatyczne
2014-09-24
Nowy rząd – nowa polityka klimatyczna?
2014-09-20
Zabrać kopalnym, dać odnawialnym
2014-09-04
Na furce z weglem do Brukseli
2014-09-03
Raport Banku Światowego – ochrona klimatu się opłaca
2014-09-02
Koalicja Klimatyczna przedstawia uwagi do Polityki energetycznej Polski do 2050 (...)
2014-08-13
Najwięksi truciciele w Polsce
2014-08-13
Niekończące się upały
2014-07-30
Szczyt Klimatyczny 23 września 2014 r.
2014-07-09
Ekologiczni zyskują więcej. Porty stawiają na statki napędzane LNG
2014-07-01
Ochrona klimatu receptą na niezależność energetyczną
2014-05-04
Unia energetyczna nie zastąpi polityki klimatycznej
2014-03-15
Polska niepotrzebnie straszy wetem klimatycznym
2014-03-15
debata 2602 lead Cele UE na 2030 rok szansą na (...)
2014-03-10
Zdaniem Europejczyków działania w dziedzinie klimatu sprzyjają naprawie gospodarki i (...)
2014-03-02
Andrzej Kassenberg o polityce klimatycznej UE do roku 2030
2014-02-21
Decyzja UE zezwalająca na większą emisję zanieczyszczeń z polskich elektrowni (...)
2014-02-10
Raport Climate Strategies
2014-02-07
Dyrektywa siarkowa zagrozi małym armatorom i bałtyckiej żegludze promowej.
2014-01-30
Klęska suszy w Kalifornii
2014-01-26
KE zatwierdza przydział przez polski rząd bezpłatnych uprawnień do emisji (...)
2014-01-10
Dlaczego zdecydowane działania w dziedzinie klimatu leżą w interesie gospodarczym (...)
2013-11-30
Echa polskiej działalności na COP
2013-11-24
COP19 poniżej oczekiwań, ale jest szansa na porozumienie
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej