×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

27 lipca 2016
info
 

Wielkopolska walczy z kopalniami węgla brunatnego

Jest początek lata i region Wielkopolski leżący na zachodzie Polski wygląda jak scena żywcem wyjęta z "Hobbita" – intensywnie zielone pola, jeziora otoczone gęstym lasem i ładne domki.

Ale w tej wiejskiej idylli rośnie zaniepokojenie i coraz więcej letnich domów zostaje wystawionych na sprzedaż, rolnicy walczą z wysuszoną ziemią i malejącymi zbiorami, a wszystko z powodu leżących tu kopalni węgla brunatnego, przeciwko którym nasilają się protesty.

Mieszkający tu rybacy i rolnicy, przedstawiciele lokalnych władz i właściciele małych przedsiębiorstw mówią, że znika woda w systemie tutejszych jezior, powodując wysuszenie ziem uprawnych i zagrażając rolniczej bazie regionu, a ostatnio także turystyce.

Susza i zmiany klimatyczne to nie jedyne czynniki – kopalnie węgla brunatnego powodują spadek poziomu wód gruntowych i zmuszają mieszkańców do protestów przeciwko propozycji firmy energetycznej ZE PAK zbudowania tu kolejnej kopalni.

Grzegorz Skowroński, wójt Wilczyna, gminy położonej około 200 kilometrów na zachód od Warszawy powiedział, że od 2011 roku poziom wody w jeziorze Wilczyńskim spadł o pięć metrów, a teraz maleje do czterech centymetrów tygodniowo.

– Stan jeziora jest katastrofalny, ucierpiały też sąsiednie jeziora, ponieważ są ze sobą połączone – powiedział Skowroński w rozmowie z Thomson Reuters Foundation.

Mokradła znikają, kanały wysychają

Wilczyńskie i cztery inne jeziora należą do Pojezierza Gnieźnieńskiego, rezerwatu przyrody chronionego programem Unii Europejskiej Natura 2000, który ma zapewnić schronienie zagrożonym gatunkom, takim choćby jak rosnące na tym obszarze dęby.

W jednym z najbardziej suchych regionów w Polsce opady deszczu w ostatnich latach były wyjątkowo niskie i spadek poziomu wód jeziora Wilczyńskiego i sąsiednich jest wyraźnie widoczny.

Molo na jeziorze Ostrowskim znajduje się teraz niemal całkowicie na lądzie, a kanały łączące sąsiadujące ze sobą jeziora są suche. Rośliny bagienne sterczą suchymi kępkami daleko od wody.

– To oczywiste, że powodem są kopalnie węgla. Poziom wody w jeziorze spadł o pięć metrów od kiedy zaczęto osuszać grunty pod budowę kopalni w Jóźwinie – powiedział Skowroński.

W Jóźwinie działa jedna z trzech kopalni odkrywkowych węgla brunatnego należąca do KWB Konin będącej częścią Zespołu Elektrowni Pątnów-Adamów Konin (ZE PAK), drugiego pod względem wielkości producenta energii wcześniej kontrolowanego przez państwo.

ZE PAK należący do miliardera Zygmunta Solorza-Żaka od 2012 roku, która zarządza czterema  elektrowniami w Wielkopolsce czerpiącymi energię z węgla brunatnego – drugiego w Polsce najważniejszego źródła energii po węglu kamiennym – przekonuje że nowa kopalnia jest niezbędna do zaopatrzenia tych elektrowni.

Mimo nacisków Unii Europejskiej na branżę węglową do przestrzegania Unijnej polityki ds. energii i klimatu, Skarb Państwa potwierdził, że zastanawia się nad ofertą Solorza-Żaka odsprzedania państwu notowanej na warszawskiej giełdzie grupy.

Spadek poziomu wód to nie wina kopalni

Według KBW Konin spadek poziomu wód nie jest wynikiem działań firmy, jednak przyznaje, że kopalnie odprowadzają wody gruntowe przed przystąpieniem do wykonania odkrywek.

Grzegorz Frąckowiak dyrektor ds. inwestycji KWB Konin powiedział, że władze lokalne przygotowują się do sfinansowania planu przywrócenia wód w jeziorze Wilczyńskim, co jest najlepszym dowodem, że wina nie leży po stronie firmy i nie ona będzie płacić za realizację planu.

– Odkrywki istniały i będą istnieć w tym regionie, a proszę, ile jest tu jezior – powiedział Frąckowiak w rozmowie z Thomson Reuters Foundation, pokazując na mapie inne kopalnie firmy i dodając, że KWB Konin działa tu od 70 lat, "a jeziora nadal tu są". – Oczywiste jest, że drenujemy wodę, a potem się jej pozbywamy… ale każdą naszą odkrywkę otaczają zielone pola i gospodarstwa rolne.

Thomson Reuters Foundation nie udało się uzyskać zgody na wywiad z przedstawicielem ZE PAK.

Chcemy znów mieć wodę

Zdaniem ekspertów drenaż wód gruntowych dla potrzeb kopalni powoduje powstanie leja depresyjnego i największe spadki poziomu wód mają miejsce w obszarach położonych najbliżej kopalń.

– Żeby dotrzeć do pitnej wody musimy kopać 10-metrowe studnie – powiedział Ewaryst Matczak, burmistrz Strzelna, innej miejscowości leżącej w pobliżu kopalni w Jóźwinie. – Problem polega na tym, że firmę mniej kosztuje wypompowanie wody do Warty, którą spłynie do Bałtyku niż jej oczyszczenie i wypompowanie do jeziora. Chcemy mieć tu z powrotem wodę.

Biolog Julian Chmiel z poznańskiego uniwersytetu im Adama Mickiewicza uważa, że położenie i struktura regionalnych jezior i mokradeł pokazują, że są połączone w warstwie wodonośnej naruszonej przez drenaże prowadzone dla potrzeb kopalni.

– Nie ma wątpliwości, że tak poważny spadek poziomu warstwy wodonośnej i wód powierzchniowych jest spowodowany pracami kopalnianymi – powiedział dodając, że zniknęło już wiele występujących tu roślin, a dęby wysychają.

Rolnicy tracą środki do życia

Tutejsi rolnicy i organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska ostrzegali przed spadkiem poziomu wód już ponad 10 lat temu, ale pierwszą oficjalną skargę do Komisji Europejskiej wnieśli w 2008 roku.

W 2010 roku wobec Polski zostało wystosowane oświadczenie o nieprzestrzeganiu przepisów za zezwolenie wydane KBW Konin na budowę nowej kopalni w Tomisławicach na wschodzie Wielkopolski.

Według Komisji Europejskiej kopalnia w Tomisławicach ma negatywny wpływ na cały obszar, a rolnicy informują o spadku plonów.

– Mniej wody to dochód mniejszy o połowę. Stajemy się biedakami – powiedział rolnik Józef Imbiorski mieszkający kilka kilometrów od Tomisławic.

Sąsiedzi nazwali go "zieloną żabą", ponieważ jako pierwszy i jedyny protestował przeciwko kopalni. Teraz, kiedy problem dotknął również innych rolników, zyskał ich poparcie.

Maciej Muzykiewicz, którego 280-hektarowe gospodarstwo leży zaledwie 800 metrów od kopalni w Jóźwinie powiedział, że on również stracił prawie połowę zysków od czasu spadku poziomu wód i teraz może obsiewać pole tylko raz w roku, a wcześnie robił to dwa razy.

– Wody powierzchniowe znikają… musimy więc polegać na deszczu, ale z powodu zmian klimatycznych jest go za mało – powiedział Muzykiewicz.

Według Frąckowiaka kopalnie "nie mają wpływu na tereny uprawne i ich wydajność", podkreślając jednocześnie, że firma przestrzega wymogów polskiego prawa.

– Płacimy rolnikom sprawiedliwe odszkodowania za szkody – powiedział.

Jednak Muzykiewicz uważa, że domaganie się odszkodowań jest skomplikowane i dostępne jedynie zamożniejszym rolnikom, takim jak on, których stać na zatrudnienie ekspertów i wykazanie związku między stratami a działalnością kopalni.

Zamiast gospodarstw rolnych tereny przemysłowe

W styczniu tego roku ministerstwo rolnictwa odrzuciło wniosek KWB Konin zamiany obszarów rolnych w przemysłowe na trzech obszarach – między innymi w Wilczynie, gdzie firma chce zbudować nową kopalnię odkrywkową.

Ale w następstwie odwołania złożonego przez KWB Konin ministerstwo poinformowało, że w ciągu kilku tygodni ponownie rozpatrzy swoją decyzję.

Grzegorz Skowroński uważa, że nowa odkrywka "uśmierci" jezioro Wilczyńskie.

Paweł Kaczorowski, specjalista nadleśnictwa Miradz – obszaru należącego do Pojezierza Gnieźnieńskiego objętego programem Natura 2000 – uważa, że nowa kopalnia usytuowana siedem kilometrów od lasu "będzie miała katastrofalny wpływ".

– Staramy się podejmować środki zapobiegawcze, ale problem jest ogromny. Drzewa umierają lub są osłabione i narażone na ataki szkodników, a las bardziej podatny na wybuch pożaru – powiedział.

Rafał Misztal, wicedyrektor Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych przy Ministerstwie Środowiska powiedział w rozmowie z Thomson Reuters Foundation, że nawet jeśli Ministerstwo Rolnictwa podejmie decyzję korzystną dla ZE PAK, to zgodnie z prawem nie może zostać wydana licencja, jeśli plan zawetują lokalne władze.

Autorka - Claudia Ciobanu

info

 1. Energetyka elektroprosumencka lepsza dla Bogatyni niż Turów i korporacycjne OZE  2. Czy kopalnia działa czy jest zamknięta?  3. Węgiel w Turowie, (...)
czytaj całość
  odkrywki Polska
Rząd PiS w przypadku Turowa wybrał kampanię antyczeską i antyunijną oraz pseudopatriotyzm węglowy. Zapłaciliśmy (...)
czytaj całość
31 sierpnia Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozstrzygnie o zgodności z prawem decyzji środowiskowej, (...)
czytaj całość
Naczelny Sąd Administracyjny przesunął do 18 lipca br. termin ogłoszenia orzeczenia ws. zażalenia PGE, (...)
czytaj całość
czytaj całość

  subskrybuj newslettery eko.org.pl

subskrybuj newsletter
czytaj najnowszy
newsletter  
  przeglądaj archiwum
  subskrybuj newsletter
  zrezygnuj z subskrybcji
subskrybuj newsletter
czytaj najnowszy
newsletter  
  przeglądaj archiwum
  subskrybuj newsletter
  zrezygnuj z subskrybcji
subskrybuj newsletter
czytaj najnowszy
newsletter  
  przeglądaj archiwum
  subskrybuj newsletter
  zrezygnuj z subskrybcji
czytaj całość
Dotychczasowa koncesja wygasa w kwietniu 2020 r. Pozwolenie na kontynuację wydobycia zostało przyznane na podstawie przepisów Prawa geologicznego i górniczego.
czytaj całość
Dwaj wybitni eksperci wskazują min, że przejście z węgla brunatnego na OZE daje od 2 do 3 razy więcej miejsc (...)
czytaj całość
Solidarność międzynarodowa pilnie potrzebna! Koncern PGE chce uzyskać koncesję na wydobycie węgla. Istnieje poważna groźba utraty wody pitnej dla blisko (...)
czytaj całość
Po trwającej dekadę walce mieszkańców gmin Gubin i Brody wspieranych przez organizacje ekologiczne, w tym Greenpeace, jest znacząca decyzja o (...)
czytaj całość
więcej
2019-08-02
Nieposłuszeństwo w imię dobra wspólnego. Kontrowersje po Obozie dla Klimatu
2019-08-01
wykazHomeDM - okno duze + okna mniejsze
2019-07-08
W Gminie Brody świętowano 10-lecie referendum lokalnego w sprawie kopalni (...)
2019-04-02
Transformacja energetyczna regionu konińskiego – raport IBS. List otwarty
2019-01-21
Polityka klimatyczno-energetyczna w krajach Grupy Wyszehradzkiej
2018-10-03
Węgiel brunatny w XXI wieku – zwyczajny biznes czy katastrofa?
2017-12-15
Oczkowice: straty przewyższą wartość węgla
2017-10-11
Kopalnia chce wydać 12 milionów. Za węgiel przepompują wodę?
2017-08-26
*Czerwona linia* na znak protestu antyodkrywkowego w Niemczech
2017-06-24
Kilka fotek z Bułgarii
2017-06-19
Druga uzasadniona opinia KE w sprawie odkrywki Tomisławice
2017-06-15
KE ponownie upomina Polskę w sprawie odkrywki Tomisławice
2017-06-15
Konferencja Zielonych: Transformacja energetyczna racją stanu Polski
2017-06-12
„Transformacja polskiego rynku energii elektrycznej - czas na strategiczne decyzje”
2017-04-06
W Niemczech rezygnują z odkrywek a u nas?
2017-03-30
Ziemia kontra węgiel
2017-03-04
Wpływ zbiornika jeziorsko na obszary prawem chronionej przyrody
2016-12-04
"ZE PAK czy rzepak? raport Fundacja "Rozwój TAK - Odkrywki (...)
2016-12-04
List Otwarty Koalicji "Rozwój TAK – Odkrywki NIE"
2016-12-04
Akcja "Złoczew"
2016-11-21
Odpowiedź na interpelację nr 6901 w sprawie odkrywki Ościsłowo
2016-11-13
Wójt gminy Rząśnia: Projekt ustawy o Polskiej Służbie Geologicznej
2016-11-08
Stowarzyszenie „TAK – dla Kopalni Złoczew”.
2016-10-11
Elektrownia i kopalnia w Gubinie? PGE czeka na koncesję
2016-10-03
Czas rezygnować ze starych technologii.
2016-09-25
Szkoły w gminach Gubin i Brody zostały prosumentami
2016-08-26
Mieszkańcy Wielkopolski nie chcą kopalni odkrywkowej. Protestowali w Warszawie
2016-08-24
Okłamiecie? Okłamiemy!
2016-08-02
Raport *Węgiel brunatny - początek końca?*
2016-07-27
Wielkopolska walczy z kopalniami węgla brunatnego
2016-07-22
Odkrywkowy raj. Tam PGE zbuduje nowe kopalnie
2016-07-15
Debata "Węgiel – surowiec samych superlatywów? Trendy globalne"
2016-07-15
KOPCIE PIŁKĘ A NIE WĘGIEL!
2016-06-20
Apel do premier B. Szydło o okrągły stół dla węgla (...)
2016-06-03
Nationale Nederlanden - cichy sponsor brudnej energii w Polsce
2016-05-17
Zapraszamy na warsztat dla dziennikarzy obywatelskich!
2016-05-17
10 maja 2016 - protest w Warszawie
2016-05-12
Solidarność chce kopalni w Gubinie
2016-02-22
Czeski minister środowiska dopytuje o Turów i Bogatynię
2016-01-04
Marsz przeciwko odkrywkom
2015-12-28
Solorz do roboty za 1500 zł
2015-12-16
Wielkopolska – spichlerz Polski zamieni się w pustynię?
2015-11-19
Prezydent Andrzej Duda przeciwko kopalni odkrywkowej węgla brunatnego!
2015-11-16
Koniec z polityką realną – czas na akcję Ende Gelände! (...)
2015-11-07
Greenpeace wyłączony z zakupu kopalń Vattenfalla
2015-11-05
Czy lubuski RDOŚ zgodzi się na kopalnię odkrywkową?
2015-10-11
Przedstawicielka PGE w TV Regionalnej zapowiada budowę kopalni za dwa (...)
2015-10-11
Co dalej z elektrownią i kopalnią? Samorządowcy są pełni obaw
2015-09-09
Kopalnia odkrywkowa na rolniczej Wielkopolsce ?
2015-09-07
Konkurs: Jak żyć w cieniu odkrywki?
2015-08-18
Rolnicy nie będą musieli co roku przedłużać umów dzierżawy gruntów
2015-08-16
Relacja: Obóz klimatyczny w Nadrenii
2015-08-10
Trupią głową przeciwko węglowi brunatnemu
2015-08-05
Dzieje się w Niemczech!
2015-07-09
Kolejne ćwierć miliona złotych w ... Analizę.
2015-07-03
strategia dla gminy Babiak
2015-07-03
ŚLESIN. Referendum w sprawie nowej odkrywki?
2015-06-29
Niemcy: zatrzymanie przesiedleń pod kopalnię odkrywkową
2015-06-24
Niemieckie Odkrywki
2015-06-12
Zróbcie cokolwiek, póki jeszcze jesteście! - apelują rolnicy.
2015-05-22
konferencja:
2015-05-18
Polemika: Dziadek do Marszałek Polak: kopalnia odkrywkowa nie jest (...)
2015-05-18
Marszałek Polak do Dziadek: Nie tylko lasy i jeziora, ale (...)
2015-05-17
Co się stanie jeżeli Niemcy wyłączą ponad połowę elektrowni na (...)
2015-05-15
Koncern Vattenfall poirytowany prowokacją medialną w wydaniu berlińskiego kolektywu PENG!
2015-05-04
Relacja: Anti-Kohle-Menschenkette 2015
2015-04-20
Parlament Europejski wezwie polski rząd do wyjaśnień w sprawie odkrywki
2015-04-08
Zarządzenie zastępcze w prawie geologicznym i górniczym
2015-04-08
TVP INFO: Protest przeciw odkrywce w gminach południowej Wielkopolski
2015-04-08
Rolnicy nie chcą kopalni węgla brunatnego
2015-02-21
wycofywanie aktywów z firm wydobywających i wykorzystujących paliwa kopalne
2015-02-04
Kopalnia odkrywkowa w Wielkopolsce?
2014-12-06
Vattenfall pozbywa się węgla brunatnego
2014-12-02
Węglowa schizofrenia Niemiec
2014-12-01
Wstrząsy w woj. łódzkim
2014-11-09
Gdzie diabeł nie może, tam DZIADEK pośle!
2014-11-09
"Ekoterrorystka" na liście PiS
2014-11-08
W temacie spotkania zwolenników kopalni z ministrem PIechocińskim w dniu (...)
2014-10-09
Jest wyrok NSA w sprawie odkrywki Tomisławice. Korowód koncesyjny jeszcze (...)
2014-09-20
Interpelacja posła Sługockiego w sprawie koncesji na wydobycie złóż węgla (...)
2014-09-19
J. Kubicki: Ostro o *utracie* ważnych w regionie inwestycji
2014-09-03
St. Iwan: Kompleks energetyczny będzie. W czyim interesie działają ekolodzy? (...)
2014-08-24
Łańcuch Ludzi przeciwko kopalni odkrywkowej - relacja
2014-08-15
Stop odkrywce
2014-07-26
RZECZ KROTOSZYŃSKA: Są przeciwko kopalni
2014-07-21
Przeciw odkrywkom
2014-07-14
Złoża węgla brunatnego w Polsce
2014-07-09
Czy górnictwo węgla brunatnego przeżyje?
2014-07-07
demonstracja 8 lipca
2014-07-07
Odkrywki- wyschnięte studnie, pękające ściany
2014-07-04
Anna Białoszewska : Atterwasch – opowieść o walce
2014-05-26
Tusk: budowa kopalni Gubin-Brody to odległa przyszłość
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej