Debata "Węgiel – surowiec samych superlatywów? Trendy globalne"

0rganizatorem spotkania była Fundacja im. Heinricha Bölla oraz Koło Poselskie Klubu .Nowoczesna. 23.06, Warszawa

Dnia 23.06 w Sejmie RP w Warszawie odbyła się debata pt. "Węgiel – surowiec samych superlatywów? Trendy globalne". Organizatorem spotkania była Fundacja im. Heinricha Bölla oraz Koło Poselskie Klubu .Nowoczesna.

Fundacja im. Heinricha Bölla wydała w tym roku polską edycję Atlasu węgla, który przedstawia obecne trendy oraz sytuację energetyki węglowej na świecie. Pokazuje wpływ spalania węgla na zdrowie, środowisko, politykę, prawa człowieka a także na globalny rynek pracy. Debatę dotyczącą węgla otworzyły Monika Rosa, Posłanka na Sejm RP, .Nowoczesna oraz Małgorzata Kopka, p.o. Dyrektorka Fundacji im. Heinricha Bölla w Warszawie.

Po krótkim wstępie, współautorka Atlasu węgla dr Stefanie Groll (referentka ds. Ekologii i Zrównoważonego Rozwoju w Fundacji im. Heinricha Bölla w Berlinie) zaprezentowała jego główne tezy. Opowiedziała m.in. o globalnych trendach w sektorze energetycznym oraz o kosztach zewnętrznych gospodarki opartej na węglu – kosztach ekonomicznych, społecznych i środowiskowych. Dr Stefanie Groll mówiła o konieczności odchodzenia od węgla, a także o konsekwencjach i korzyściach tego procesu. Transformacja energetyczna to przede wszystkim efektywne wytwarzanie energii, wykorzystywanie odnawialnych źródeł, a także ruch prosumencki. Węgiel to kontrowersyjne paliwo, które w znacznym stopniu przyczynia się do zmian klimatu. Ze względu na konieczność zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, proces odchodzenia od paliw kopalnych musi znacząco przyspieszyć. Trzeba pogodzić się z faktem, że rola węgla w energetyce jest coraz mniejsza. Atlas węgla to publikacja ukazująca w pigułce złożoność zagadnień związanych z węglem, bazująca na doświadczeniach niemieckich oraz odnosząca się do sytuacji w Polsce.

Po zaprezentowaniu Atlasu węgla rozpoczął się panel dyskusyjny, w którym udział wzięli: Monika Rosa (Posłanka na Sejm RP, .Nowoczesna), Paweł Sałek (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska, pełnomocnik rządu ds. Polityki Klimatycznej), Arne Jungjohann, (współautor Atlasu węgla), dr Michał Wilczyński (ekspert ds. paliw i energii, były Główny Geolog Kraju, współautor Atlasu węgla) oraz Tomasz Chmal (ekspert ds. bezpieczeństwa energetycznego i surowcowego państwa, Narodowe Centrum Studiów Strategicznych). Moderatorem dyskusji był Paweł Rabiej z Klubu .Nowoczesna. Jako pierwszy zaprezentował się Arne Jungjohann przedstawiając globalne trendy energetyczne. Według ostatnich szacunków, globalne zużycie węgla spadło w ciągu trzech kolejnych kwartałów 2015 roku o 2-4%. Największe światowe mocarstwa takie jak Stany Zjednoczone czy Chiny stopniowo zmniejszają zużycie węgla i stawiają na produkcję energii z innych źródeł. Są także globalnymi liderami inwestycji w OZE. Dr Michał Wilczyński wspominał o kończących się zasobach węgla i potrzebie transformacji energetycznej Polski. Również Monika Rosa opowiedziała się za zdecentralizowanym systemem energetycznym naszego kraju. Odejście od węgla to skomplikowany proces, który potrzebuje dobrze przemyślanej, długoletniej strategii. Niestety polski rząd skupia się przede wszystkim na utrzymaniu sektora węglowego, a nie na rozwoju rynku OZE.

Innego zdania byli Tomasz Chmal oraz Paweł Sałek, którzy uważali, że mimo spadku udziału węgla w produkcji energii elektrycznej na świecie, ma on wciąż mocną pozycję i jest najtańszym i najłatwiej dostępnym paliwem. Tomasz Chmal poddawał pod wątpliwość dane użyte w Atlasie węgla dotyczące m.in. ilości zasobów węgla kamiennego oraz brunatnego w Polsce, a także ilości złóż możliwych do zagospodarowania. Według obu panelistów nasz kraj posiada ogromne zasoby węgla i powinien rozwijać energetykę opartą na tym surowcu. Nie stać nas natomiast na rozwój OZE, które wymaga ogromnych dotacji ze strony państwa.

Debata zakończyła się komentarzami publiczności, która była wyraźnie podzielona na przeciwników i zwolenników udziału węgla w polskim sektorze energetycznym. Poruszone zostały m.in. tematy programów dla gospodarki niskoemisyjnej, ochrony powietrza, dotacji dla OZE oraz o technologii podziemnego upływniania węgla,. Wśród publiczności znalazł się głos podważający dane wykorzystane w raporcie, m.in. dotyczące wielkości i rozwoju mocy węglowych w Chinach oraz ilości dostępnych zasobów węgla w Polsce i Niemczech.

Dwugodzinna debata pokazała, jak różne są zdania dotyczące znaczenia i przyszłości węgla w energetyce.

Katarzyna Kubiczek