Działania przeciwko energetyce opartej na węglu brunatnym na terenie Łużyc.

Podsumowanie 2013r.

W tym roku walka przeciwko powstaniu nowych kopalni węgla brunatnego na terenie Łużyc zdominowała naszą pracę. Zatem kilka słów na ten temat w tegorocznym podsumowaniu.

W 2013r. organizacje społeczne po raz drugi podjęły inicjatywę w ramach procesu planistycznego dotyczącego kopalni Welzow Süd II (niosącego zagrożenie wysiedleniem wsi Proschim i części Welzow). Dzięki społecznym działaniom projekt planu został odrzucony ze względu na wskazane liczne błędy. Umweltgruppe Cottbus (UGC), stanowiąca część stowarzyszenia “Żadna kolejna wieś”, uczestniczyła w krytycznej kampanii prowadzonej podczas opracowywania nowego projektu.

UGC zorganizowała spotkanie ukazujące słabe punkty projektu planu oraz stworzyła ulotkę informującą o możliwości składania zarzutów, a także kierowania petycji z terenu całych Niemiec. UGC przygotowała również pierwszą demonstrację w Poczdamie oraz koordynowała zbierania podpisów. Dnia 16 września w Cottbus wraz z innymi partnerami UGC przekazało władzom 120 000 podpisów złożonych przeciwko powstaniu kopalni. UGC wzięło również czynnie udział w pięciodniowym spotkaniu poświęconym opracowywaniu planu powstania kopalni. Opisywane działania nie pozostały bez znaczenia, ponieważ być może już po raz trzeci społeczeństwo weźmie w tej sprawie aktywny udział.
Po tym jak wspieraliśmy poszkodowanych obywateli przy składaniu petycji w sprawie kopalni Nochten II w marcu 2013r., utworzyło się regionalne stowarzyszenie „Zmiana strukturalna teraz. Bez Nochten II”. W tej sprawie UGC pomagała od samego początku, zajmując się działalnością medialną. Stowarzyszenie przygotowało dwie demonstracje w Rohne (w kwietniu) i w Dreźnie (we wrześniu) oraz milczące marsze podczas kolejnych posiedzeń Komitetu ds. Węgla Brunatnego oraz posiedzenia władz planistycznych. Należy również wspomnieć o zorganizowanych wykładach, które z pewnością zwróciły uwagę mieszkańców na problem i wpłynęły na ich świadomość.
W miejscach zagrożonych powstaniem kopalni ukazały się cztery wydania czasopisma „Nochten dzisiaj”, których zadaniem było przeciwstawić się jednostronnemu przekazowi medialnemu koncernu Vattenfall. UGC miała również wkład finansowy w tym projekcie. W efekcie doszło do ponownego wysłuchania ekspertyzy dotyczącej energetyczno-politycznej konieczności powstania kopalni, jak również do określenia stanowiska sorbskiego związku Domowina oraz do przesunięcia terminu podjęcia decyzji w sprawie planu powstania kopalni. Wbrew wcześniejszemu harmonogramowi plany dotyczące węgla brunatnego nie zostały dotychczas zatwierdzone przez saksońskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Skarga UGC w sprawie odmowy pozwolenia na wgląd do akt dotyczących „Puszczy Weißwasser“ wciąż czeka na rozpatrzenie przez sąd administracyjny w Dreźnie.

W kwestiach planistycznych dotyczących kopalni Jänschwalde-Nord w 2013r. nie zostały podjęte żadne formalne decyzje. Wspieraliśmy osoby poszkodowane z okolic Gubina w ich działaniach, np. w marszu Sternmarsch (marsz gwiaździsty- wieńczący pochody przybywające z różnych stron). Dnia 9 czerwca w Taubendorf towarzyszyliśmy zawieszeniu dzwonu  Mahnglocke (dzwon wzywający do stawienia oporu), a także 31 października wzięliśmy udział w spotkaniu stowarzyszenia „Przyszłość stron rodzinnych” w Atterwasch.

W sprawie kopalni Cottbus-Nord UGC wzięła udział w debacie dotyczącej nadania nazwy dla jeziora powstałego po wyrobisku. Zaproponowano nazwę „Lieskower See“, aby tym samym przypomnieć o zniszczonych na tym terenie wsiach.

Kwestia skuteczności działań kompensacyjnych dla podmokłych terenów koło Lacoma stała się przedmiotem pisma skierowanego do landowego Urzędu Górniczego, jak również do Komisji Europejskiej. Ogłosiliśmy do publicznej wiadomości, że wniosek Vattenfallu w sprawie powstania jeziora pokopalnianego wciąż nie został złożony. Można się też spodziewać znacznego okrojenia planów powstania tego jeziora. Mamy nadzieję, że dzięki tym doniesieniom społeczeństwo lepiej uświadamia sobie, czym jest krajobraz pokopalniany. 

W społecznej dyskusji dotyczącej węgla brunatnego publikowaliśmy dokumenty i listy otwarte:

- W styczniu 2013r. skierowaliśmy list do szwedzkiego ministra Petera Normana, który odpowiada za sprawy Vattenfallu. W liście tym osoby poszkodowane w wyniku działania kopalni opowiedziały się przeciwko wpływowi firmy Vattenfall na niemiecką politykę energetyczną. 

- UGC prowadziła akcję edukacyjną, rozpowszechniając broszurę “Jak węgiel brunatny Vattenfallu zagraża waszej wodzie pitnej”. Dzięki temu znaczna liczba mieszkańców Łużyc i innych regionów mogła lepiej zrozumieć problem pojawienia się związków siarki i żelaza w wodach powierzchniowych.

- Prowadziliśmy kampanię przeciwko lobby węglowemu w ramach uczestnictwa społeczeństwa w sprawie planowania nowej kopalni Welzow II. Nasza ulotka „Podpis dla przymusowego przesiedlenia? – Nie, dziękuję.” była kolportowana drogą pocztową na terenie Spree-Neiße, w Cottbus oraz w Weißwasser i Senftenberg. Wiadomości roznoszone były również przez wolontariuszy.

- UGC wraz z gminą Schenkendöbern koordynowały akcję zadawania pytań kandydatom bezpośrednim z regionu w wyborach do Bundestagu i opublikowała ich odpowiedzi w Internecie.

- W sierpniu opublikowano wyniki ankiety Forsa robionej dla górniczego związku zawodowego IGBCE.

- We wrześniu 2013r. opublikowaliśmy “Uwagi do umowy między Vattenfall a rządem  landu Brandenburgia”.

- Na początku grudnia opublikowaliśmy list otwarty podpisany przez ośmiu łużyckich notabli skierowany do pro-węglowego związku po tym jak krytycy węgla zostali ogólnie nazwani „eko-turystami”.

W 2013 r. publikowaliśmy regularnie „Węgiel Łużycki”, wysyłając kolejne numery na adresy mailowe do ponad 1300 abonamentów z całych Niemiec. Dodatkowo numery ukazywały się na stronie internetowej www.lausitzbraunkohle.de
W tym roku ukazało się 32 numerów.

Dzięki wsparciu centrali landowej kształcenia politycznego landu Brandenburgia w 2013r. zorganizowaliśmy także cykl wycieczek poświęconych tematyce polityki energetycznej w landzie. Pytanie przewodnie w tym roku brzmiało: „Ile kosztuje nas brunatny i zielony prąd?”. Odbyło się 10 wycieczek, w których wzięło udział 225 uczestników. Imprezy zorganizowała firma „Spreescouts“.
UGC wspiera też stowarzyszenie „Czysta rzeka Sprewa”. Dnia 11 kwietnia w Cottbus stowarzyszenie brało udział w forum obywatelskim w Raddusch oraz w forum dyskusyjnym na Uniwersytecie.
Inne działania stowarzyszenia to m.in. zorganizowanie debaty dotyczącej konsumpcji mięsa 19 lutego w Cottbus oraz wycieczki rowerowej z Cottbus do źródeł zanieczyszczenia rzeki Sprewa związkami żelaza czy też prowadzenie stoiska informacyjnego na Festiwalu Środowiska 1 i 2 czerwca w Berlinie.
O wspomnianych wydarzeniach donoszono w prasie w sumie 40 razy. W większości przypadków wspomniane inicjatywy zostały dobrze przyjęte, były również komentowane w prasie o zasięgu krajowym.

UGC wchodzi w skład sieci  GRÜNE LIGA. Jeden z członków UGC działa w federalnej radzie Gruene Liga. W październiku 2013r. byliśmy gospodarzami półrocznego zebrania Gruene Liga w Cottbus. Dziękujemy  wszystkim za działania oraz datki, które umożliwiły naszą pracę w tym kończącym się już roku. Jednocześnie prosimy o dalsze wsparcie na kolejny rok. Datki na UGC można odpisać od podatku.