×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

28 listopada 2019
Odkrywki Polska
 

Czesko-polskie starcie dyplomatyczne w sprawie rozbudowy odkrywki Turów

Planowane powiększenie kopalni węgla brunatnego Turów od dawna budziło poważne zastrzeżenia strony czeskiej. Teraz nastąpił przełom w sprawie. Czeskie ministerstwo środowiska, w imieniu Czeskiej Republiki, wydało negatywne stanowisko dla procedury oceny oddziaływania na środowisko odnośnie rozszerzenia odkrywki Turów.

Sprawa trwa już kilka lat, ale ostatnie tygodnie wyraźnie ją zdynamizowały. Najpierw mieszkańcy regionu sąsiadującego z odkrywką, wystosowali list do krajowego ministerstwa z szeregiem negatywnych uwag odnośnie planowanej inwestycji. Ich uwagi dotyczyły głównie problemu z wodą pitną oraz ubytkiem wód gruntowych. Strona polska od lat twierdzi, że zanik wody w Czechach nie ma związku z kopalnią odkrywkową. Teraz nie tylko przygraniczna społeczność, ale sama Republika Czeska nie wyraża zgody na rozbudowę Turowa. Należy podkreślić, że państwo czeskie oraz przygraniczny region sąsiadujący z odkrywką nie tylko obawia się negatywnych skutków eksploatacji węgla w przyszłości, ale od wielu lat ponosi koszta związane z pogłębianiem studni głębinowych i ogólnie z brakiem wody. Strona polska konsekwentnie odmawia przyjęcia na siebie odpowiedzialności na zaistniałą sytuację, tłumacząc m.in., że na obniżenie zwierciadła wody podziemnej w miejscowości Uhelna w Czechach wpływa samo ujęcie wody w Uhelnej. Jest to prawda, ale pomieszana jest tu kompletnie skala -  ilość wody jaką Uhelna wydobywa w 1.5 miesiąca, kopalnia wypompowuje w jeden dzień. Dr Sylwester Kraśnicki, hydrogeolog, zwraca uwagę: „Kopalnia odkrywkowa eksploatująca od ponad 100 lat węgiel brunatny spowodowała zanik wód podziemnych w wielu poziomach wodonośnych przyczyniając się m. in. do zaniku wód mineralnych uzdrowiska Opolno-Zdrój. Planowane wyeksploatowanie pozostałej części złoża oznacza przysunięcie się frontu wydobycia do granicy czeskiej. Spodziewane jest pogłębienie się istniejącego między innymi na terenie Czech leja depresji i powiększenie jego zasięgu. Wobec skuteczności projektowanego ekranu przeciwfiltracyjnego, który miałby ograniczyć odpływ wód podziemnych z terenu Czech, strona czeska pozostaje sceptyczna”.

Czeska dyplomacja

Samorządowcy z Czech dotychczas w dość dyplomatyczny sposób wypowiadali się o sąsiadującym zakładzie energetycznym. Na konferencji w czeskiej miejscowości Frydlandt w listopadzie 2018 roku, wypowiedzi Czechów były raczej zachowawcze, nie mniej zwracali uwagę na takie problemy związane z odkrywką jak pylenie kopalni, czasami przeradzające się w burze piaskowe. Głównym alarmującym problemem  jaki podkreślali był jednak niedostatek wody i wiążąca się z tym konieczność inwestycji w wodociągi o kosztach dochodzących do setek tysięcy euro i – jak się okazuje – bez jakiegokolwiek odszkodowania czy pomocy ze strony polskiej. Konflikt przybierał stopniowo na sile – kolejne głosy krytyczne formułowane były przez mieszkańców Czech, czego efektem był kwietniowy protest w tzw. "Worku Turoszowskim" - miejscu, gdzie zbiegają się granice Polski, Czech i Niemiec. Kilkaset osób utworzyło wtedy "międzynarodowy ludzki łańcuch", m.in. po to, by zaprotestować przeciwko powiększeniu kopalni.

Kiedy jednak doszło do konsultacji transgranicznych raportu oddziaływania na środowisko, działania strony czeskiej przybrały format krajowy. Tym samym rozpoczęły się też poważne problemy dla polskiego inwestora PGE, który planuje powiększyć odkrywkę. Obecna koncesja na wydobycie kończy się 30.04.2020 roku.  Następnie planowany okres eksploatacji złoża to 24 lata (do 2044 roku). Półki wyrobiska będą rozkładać się wachlarzem w kierunku południowo-wschodnim w stosunku do aktualnego obszaru, aż do samej granicy z Republiką Czeską (najbliżej odkrywka przesunie się na odległość ok. 50 m od granicy państwowej). Najgłębiej położony punkt wyrobiska znajdzie się ok. 330 m poniżej powierzchni. Po wielu latach rozmów, teraz Czesi wykorzystują narzędzia prawne, aby albo zatrzymać samą inwestycję albo wywalczyć dla siebie odszkodowanie za koszta, które państwo ponosi i poniesie w wyniku pracy polskiej elektrowni i kopalni. Radosław Gawlik, prezes Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA zaznacza: „Mamy do czynienia z bezprecedensową sytuacją, gdy sąsiednie państwo Czechy, sprzeciwiają się inwestycji węglowej w Polsce. Oprócz środowiskowych i ekonomicznych argumentów dotyczących pozbawienia tysięcy ludzi wody mamy narastajacy konflikt dyplomatyczny Polski i Czech”.

Co zrobi PGE?

Stanowisko Czech oznacza teraz realny problem dla PGE, bowiem mimo że w starej odkrywce wciąż jest węgiel, to jednak potrzebna jest na wydobycie nowa koncesja. PGE złożyło wniosek o nową koncesję na wydobycie, w którym zawiera się też wniosek o poszerzenie odkrywki. Problem w tym, że jest to zupełnie nowy wniosek, który wymaga m.in. przeprowadzenia raportu oddziaływania na środowisko. A przy tym ostatnim piętrzą się problemy, w tym transgraniczne. Na chwilę obecną sytuacja przedstawia się tak, że w odkrywce, gdzie teoretycznie wydobycie mogłoby potrwać do 2044 roku, kończy się koncesja już 30.04.2020. Oznacza to, że od maja 2020, ze względu na brak koncesji, koncern nie będzie mógł wydobywać węgla. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, która prowadzi postępowanie,  przedłużyła procedurę oceny raportu oddziaływania na środowisko oraz rozpatrywania uwag, w tym pochodzących z Niemiec oraz z Czech. Teoretycznie organ może załatwić sprawę wcześniej, ale dał sobie czas do marca 2020 roku. Wtedy koncern miałby tylko miesiąc na załatwienie koncesji, aby zachować ciągłość wydobycia. Teraz Nie mówią Czesi. Zaznaczają, że jeżeli kopalnia powstanie będą się domagać kompensacji szkód.  „PGE nie reaguje racjonalnie na argumenty i zastrzeżenia podnoszone przez sąsiadów. Nie przedstawiło np. wariantów zakładających krótszy okres wydobycia węgla z odkrywki Turów np. do 2027 roku do kiedy może uzyskać derogację od celów Ramowej Dyrektywy Wodnej. Nie zaproponowało też rozwiązań satysfakcjonujących czeskich sąsiadów” - komentuje Kuba Gogolewski, kampanier finansowy Fundacji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”. „Sytuacja wyraźnie wymknęła się PGE spod kontroli. Czesi mówią nie, a w Niemczech przeprowadzone zostaną drugie konsultacje społeczne do 30.12.2019. Zwiększa to ryzyko finansowe projektu rozbudowy kopalni oraz elektrowni Turów, a tym samym koszty ubezpieczenia oraz finansowanie nie tylko odkrywki Turów, ale i całej grupy PGE” – dodaje Gogolewski.

Hanna Schudy
Paweł Pomian

Odkrywki Polska

Rząd PiS w przypadku Turowa wybrał kampanię antyczeską i antyunijną oraz pseudopatriotyzm węglowy. Zapłaciliśmy jako podatnicy za niestosowanie się do (...)
czytaj całość
31 sierpnia Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozstrzygnie o zgodności z prawem decyzji środowiskowej, na podstawie której kopalnia Turów uzyskała (...)
czytaj całość
Naczelny Sąd Administracyjny przesunął do 18 lipca br. termin ogłoszenia orzeczenia ws. zażalenia PGE, GDOŚ i Prokuratury Krajowej na wstrzymanie (...)
czytaj całość
Aktywistki i aktywiści z polskich organizacji ekologicznych w niedzielę, 25 czerwca 2023 r. kolejny raz dołączyli do protestu przeciwko planom (...)
czytaj całość
Kraków/Warszawa/Wrocław, 07.06.2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że w sprawie dotyczącej kopalni Turów zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody w (...)
czytaj całość
Od początku sporu między Polską a Czechami, Komisją Europejską i wreszcie TSUE w sprawie Turowa było jasne, że milionowych kar (...)
czytaj całość
Trwa rozprawa w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dotycząca kopalni Turów. Mimo trwających od czerwca negocjacji pomiędzy stronami sporu, Polsce (...)
czytaj całość
więcej
2021-10-29
Przez brak harmonogramu wyłączania węgla region zgorzelecki straci potężne środki (...)
2021-10-28
Naukowcy: nie ma przyszłości dla kopalni i elektrowni Turów
2021-10-22
Protesty związków górniczych to szantaż wobec sprawiedliwej transformacji
2021-10-08
Turów: czy wybory w Czechach przyspieszą zamknięcie kopalni?
2021-09-22
Kary za Turów i transformacja energetyczna powiatu zgorzeleckiego
2021-09-20
Ponad 2 miliony złotych dziennie kary za wydobycie węgla w (...)
2021-09-20
Na co pójdą pieniądze podatników: kary za Turów czy podwyżki (...)
2021-06-29
Trudne negocjacje o odkrywce Turów.
2021-06-21
Znów oczy całej Polski skierowane na Turów i Bogatynię
2021-06-17
Negocjacje w Pradze nie rozwiązują prawdziwego problemu Turowa
2021-06-11
Kandydaci na Burmistrza Bogatyni lekceważą dyskusję o przyszłości i sprawiedliwej (...)
2021-06-09
Sprawa Turowa w TSUE to szansa na sprawiedliwą transformację Polski
2021-06-09
Pytamy kandydatów na burmistrza Bogatyni o przyszłość regionu i transformację (...)
2021-06-08
Pieniądze dla Czechów czy na odejście od węgla?
2021-05-21
TSUE zakazuje działalności kopalni Turów
2021-05-19
To już prawie pewne: Przez politykę rządu do Turowa nie (...)
2021-05-13
Nowy blok w Turowie pozbawi szansy na fundusze i dobry (...)
2021-03-31
Kocham Cię jak... Bogatynię?
2021-03-11
Świat, który nie może zaginąć
2021-03-08
Zaproszenie na debatę: Czy kultura i sztuka może uratować Opolno (...)
2021-02-22
Czesi skarżą Polskę do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
2021-02-15
Zdrowie i życie ludzi jest ważniejsze niż zyski węglowych spółek. (...)
2021-01-21
Kolejna skarga na kopalnię odkrywkową Turów.
2020-09-01
Trójstyk niezgody – jak górnicy nie chcieli usłyszeć Czechów i (...)
2020-08-24
Niemieckie odkrywki będą mniejsze a koncerny zarobią mniej, niż myślały
2020-07-16
Posiedzenie Komisji Petycji PE: Turów narusza unijne procedury
2020-07-01
Dość pustosłowia! Walne Zgromadzenie ZE PAK
2020-04-11
Jeziora pokopalniane w Turowie i Bełchatowie – kwaśne zderzenie z (...)
2020-04-10
Polski nie stać na smog i węgiel – Covid (...)
2020-04-01
Jak PGE Turów wykorzystuje szok i kpi z naszych sąsiadów. (...)
2020-03-31
Koncesja na wydobycie do 2025 a może nawet do 2044 (...)
2020-03-30
Minister klimatu przedłużył o 6 lat koncesję dla Kopalni (...)
2020-03-29
Społeczności stają do walki z gigantem węglowym, który kradnie im (...)
2020-03-25
Cicha koncesja dla kontrowersyjnej odkrywki Turów
2019-12-20
Kopalnia Turów lekceważy konsultacje międzynarodowe. Chce pylić, zabierać wodę i (...)
2019-11-28
Czesko-polskie starcie dyplomatyczne w sprawie rozbudowy odkrywki Turów
2019-11-21
Czesko-polskie starcie dyplomatyczne w sprawie rozbudowy odkrywki Turów
2019-11-13
Rząd Czech da odkrywce Turów czerwoną kartkę!
2019-10-15
Hanna Schudy i Radosław Gawlik: Protest na Wiejskiej (...)
2019-10-09
Przepis na bunt społeczny, czyli jak projekt Prawa Geologicznego i (...)
2019-10-04
Apel NGO do Prezesa PKO BP w sprawie finansowania (...)
2019-09-24
Kto organizuje źle, organizuje dwa razy – publiczna rozprawa do (...)
2019-09-17
Rozprawa administracyjna i pikieta w sprawie odkrywki PGE Turów (19.09.2019)
2019-07-08
We are at risk of a Polish-Czech conflict over the (...)
2019-07-04
Grozi nam polsko-czeski konflikt w sprawie rozbudowy Kopalni Turów
2019-05-06
Czesi rozpoczęli transgraniczną oceną rozszerzenie polskiej odkrywki w Zagłębiu Turoszowskim.
2019-05-02
Kochaj sąsiada swego jak...?
2019-01-31
Pod prąd styczeń 2019
2018-11-30
Videorelacja: Alternatywa energetyczna na Dolnym Śląsku wobec węgla brunatnego
2018-11-15
Najwyższy czas na zmianę – Nic o nas bez (...)
2018-10-26
Zagłębie Turoszowskie potrzebuje szybkiej i sprawiedliwej transformacji
2018-09-17
Konsultacje społeczne mogą zadecydować o przyszłości kompleksu węgla brunatnego Turów
2018-08-15
Kto ubezpieczy Turów?
2018-08-04
Przyszłość Turowa? Niedługo konsultacje społeczne
2018-04-16
Odkrywka Złoczew oznacza miliardowe straty dla rolnictwa
2018-03-03
Wyjątkowe cmentarzysko neolityczne w Górach objęte ochroną konserwatora zabytków
2018-01-31
Polskie spółki węglowe. Kto ubezpiecza? Kto inwestuje?
2017-10-07
Wielkopolska: Odchodzenie od węgla jest pewne.
2017-05-25
Apel o transformację energetyczną województwa lubuskiego
2017-05-12
Żadnego węgla na stadionie
2017-05-07
Rozwój à la kopalnia Złoczew – spuścić staw, żeby złapać (...)
2017-03-30
Ziemia kontra węgiel
2017-02-23
Konferencja na Świętej Górze dot. palnowanych kopalni odkrywkowych w Wielkopolsce
2017-02-21
Wiceminister środowiska: Kopalnia odkrywkowa oznacza katastrofę
2017-02-06
Kurhany niczym papierek lakmusowy. Jaka przyszłość czeka region Konina?
2017-01-11
Konin i region – quo vadis?
2016-12-19
Nie - kopalni odkrywkowej
2016-10-02
Co dalej po węglu brunatnym
2016-09-14
Demonstracja w sprawie nowej odkrywki
2016-08-15
Co z kopalnią? PGE wstrzymuje nie tylko oddech.
2016-07-30
Greenpeace w państwie PIS
2016-06-28
Mieszkańcy Wielkopolski protestowali w Warszawie przeciwko kopalni odkrywkowej
2016-06-23
Kopcie piłkę a nie węgiel !
2016-04-28
Sprzedaż koncernu Vattenfall w Niemczech czyli węgiel i gra w (...)
2016-01-31
Apel do Głównego Geologa Kraju przeciw kopalniom odkrywkowym
2016-01-19
Mieszkańcy Dolnych Łużyc / PGE - 6 : 0
2015-12-16
NIe będzie kopalń w Wielkopolsce?
2015-12-16
Wielkopolska – spichlerz Polski zamieni się w pustynię?
2015-12-03
PGE zbuduje Elektrownię Złoczew na 2 tys. MW?
2015-11-25
Anna Dziadek: Na terenach, na których planuje się budowę kopalni (...)
2015-11-19
Prezydent Andrzej Duda przeciwko kopalni odkrywkowej węgla brunatnego!
2015-11-16
Koniec z polityką realną – czas na akcję Ende Gelände! (...)
2015-10-02
Kończy się czas węgla brunatnego.
2015-08-25
Papież Franciszek sprzymierzeńcem
2015-05-15
Kto zarabia na planach kopalni na granicy
2015-03-18
Parlament Europejski wezwie polski rząd do wyjaśnień w sprawie odkrywki
2015-01-08
Polscy rolnicy szykują powstanie.
2014-10-09
J. Nieradka: Mieć miedź, czyli lubuska racja stanu
2014-10-03
Łużyce w Niemczech: Szwecja chce zatrzymać ekspansję koncernu Vattenfall związaną (...)
2014-09-11
W Sejmie padła ważna deklaracja wicepremiera Janusza Piechocińskiego
2014-07-08
Relacja z demostracji 8.07 w Warszawie
2014-07-04
Anna BIAŁOSZEWSKA: Atterwasch – opowieść o walce
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej