×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 
Hanna Schudy
2 maja 2019
Odkrywki Polska
 

Kochaj sąsiada swego jak...?

O stosunkach polsko-czeskich i ludzkiej solidarności w kontekście węgla brunatnego odkrywki Turów

Polska i Czechy patrzą na siebie nieufnie, bo wiele nas różni a i w historii często stawaliśmy po przeciwnych stronach barykady. Zmiany klimatu wywróciły jednak wszystko do góry nogami i każą na nowo przemyśleć kwestie bezpieczeństwa oraz suwerenności. Polacy i Czesi grają dzisiaj bowiem do wspólnej bramki, a najlepiej pokazuje to wiosenny protest na styku trzech granic z 28 kwietnia 2019 r.

To że Czesi i Polacy mówią innymi językami i nawet tłumacze często nie pomagają we wzajemnym zrozumieniu, zwłaszcza kultury, jest powszechnie znane. To raczej reportaże i książki m.in. Mariusza Szczygła jak chociażby „Zrób sobie raj” czy „Gottland” pozwalają bliżej przyjrzeć się krajowi nad Wełtawą. To stosunkowe małe państwo jest też dość wrażliwe jeżeli chodzi o bezpieczeństwo co przejawia się chociażby w próbach przywracania lekcji przysposobienia obronnego w szkołach (http://watchdocs.pl/2017/f/pl/film/26/lekcja_wojny) . Bezpieczeństwo na samej militaryzacji jednak się nie kończy.

Oddajcie nam wodę!

Od 28 kwietnia 2019 mamy nowy element stosunków polsko-czeskich, który dojrzał na tyle, aby ujrzeć światło dzienne. Czesi długo siedzieli cicho, wypowiadali się więcej niż dyplomatycznie w kwestii wysuszaniu regionu Libereckiego przez lej depresyjny polskiej kopalni PGE Turów w gminie Bogatynia. Na spotkaniu informacyjnym we Frydlandzie organizowanym przez  Stowarzyszenie EKO-UNIA i Fundację „Rozwój Tak-Odkrywki Nie” w 2018 r. trudno było zrozumieć skąd tyle spokoju czy wręcz nieśmiałości i owijania w bawełnę w nazywaniu sprawy nie po imieniu. Jeszcze w listopadzie, burmistrz czeskiego przygranicznego miasta zanim przeszedł do sedna wygłaszał „peany” na temat ważnego sąsiada jakim jest Polska czy powiat zgorzelecki. Dopiero na końcu i to sprowokowany pytaniami z sali potwierdził – tak kopalnia Turów wysusza nasze studnie. Miarka się jednak przebrała – polska strona nie tylko nie rekompensuje strat, za jakie słono płacą Czesi, ale w ogóle nie przyznaje, że jest częścią problemu. „Nie mamy nic wspólnego w suszą w Czechach” – mówi PGE Turów. Dlatego czeskiemu cichosiedzeniu stało się zadość. Jednak to nie same władze okazały się odważne tylko – co nie dziwi w ostatnim czasie - młodzi ludzie z organizacji pozarządowych, którzy nie chcą żyć na pustyni, tym bardziej, że odpowiedzialny za nią „podmiot strategiczny bezpieczeństwa polskiego” nie daje im nic, a co więcej zamiata sprawę pod dywan. Tyle że „dywan” nie jest ani głuchy, ani ślepy.

„Cieszymy się, że możemy liczyć na Polaków”

Protest na styku trzech granic Trójstyk, nad rzeką Nysa przyciągnął kilkaset osób. Byli Niemcy, Czesi, ale też liczni Polacy. Stworzyliśmy razem międzynarodowy łańcuch ludzi, aby przeciwstawić się powiększeniu kopalni odkrywkowej węgla brunatnego Turów i wesprzeć transformację naszych gospodarek na efektywne i odnawialne źródła, których jest już sporo wokół  tej wielkiej, polskiej dziury w ziemi. Łańcuch połączył symbolicznie wszystkie trzy państwa - Czechy, Polskę i Niemcy. Okrąg miał średnicę ponad stu metrów i przecinał w dwóch miejscach Nysę Łużycką – - powiedział Radosław Gawlik ze Stowarzyszenia EKO-UNIA. Czesi tym razem okazali się bardziej „ofensywni” niż jeszcze parę miesięcy temu na konferencji we Frydlandzie poświęconej problemowi wpływu na środowisko Kompleksu Turów. Mieszkańcy drenowanego przez Polskę regionu wysłali bowiem list do Ministerstwa Środowiska RP, aby Polska "zachowywała się jak dobry sąsiad i nie niszczyła przyrody i środowiska naturalnego swoich sąsiadów i własnego". Starosta Hradka nad Nysą Josef Horinka  powiedział "Dzisiejsza akcja jest dla mnie zaskoczeniem, bo potencjalny opór ma szerszy zakres". O co chodzi z szerszym zakresem? Może starosta, zagrożonego brakiem wody w ujęciach, Hradka zdziwił się, że sprzeciw płynie także z polskiej i niemieckiej strony, że przy i za czeską granicą żyją ludzie, którym zależy na zdrowiu, zatrzymaniu katastrofy klimatycznej oraz na dobrych stosunkach z sąsiadami. Biorąc pod uwagę stanowisko polskich władz oraz przedstawicieli koncernu PGE czy, eufemistycznie rzecz ujmując – lekceważenie przez polski rząd i wielu Polaków zaleceń naukowców odnośnie przeciwdziałania katastrofie klimatycznej, można sobie wyobrazić jak w powszechnym wyobrażeniu wygląda postać sąsiada z Polski. Pamiętacie jeszcze reklamę telefonii komórkowej „obrażającą” Polaków? (https://www.youtube.com/watch?v=-X9OpeVgZZQ). Niestety uchodzimy w Czechach także za oszustów i krętaczy, nie wchodząc w inne sprawy. Marszałek kraju libereckiego Martin Puta dodał w tym kontekście coś znamiennego: „Przede wszystkim chcemy, żeby właściciel kopalni i elektrowni, czyli państwo polskie, przestał zachowywać się tak, jakby emisje z kopalni i elektrowni zatrzymywały się na polskiej granicy".

Wolność Tomku w swoim domku

Polska nie jest wyjątkiem na mapie świata. Nie tylko u nas ignorancja mylona jest z tolerancją a spalanie węgla i podgrzewanie atmosfery z suwerennością narodową. Protest na granicy pokazuje jednak, że poza oficjalną polityką jest też ludzka solidarność, która nie pozwala biernie się przyglądać temu, jak sąsiedzi pozbawiani są wody w imię bardzo wąsko rozumianych interesów Polski. Tracą bowiem nie tylko Czesi. Wszyscy Polacy dokładać bowiem będą do planowanej inwestycji, która po wylaniu betonu, opłaceniu wykonawców i uciesze lokalnych władz stanie się po prostu inwestycją nieopłacalną i osieroconą. Władze Bogatyni, jak również samo PGE, przyznały wielokrotnie, że nie mają żadnego planu B dla regionu górniczego i energetycznego jakim jest tzw. Worek Turoszowski. Co zrobią władze i zarządy spółek państwowych, kiedy okaże się, że Bogatynia nie ma już nic do zaoferowania? Najpewniej wyjadą, jeżeli już teraz nie pakują manatek. Region ten bowiem przez lata przyjął strategię odpowiadającą trochę samemu położeniu geograficznemu - w naszym worku, „wolność Tomku w swoim domku”. Czym to się obecnie objawia? Bogatynia wisi na włosku monopolistycznego pracodawcy, mimo dużych wpływów do budżetu z tytułu kopalni i elektrowni jest zadłużona, podtapiana aferami samorządowymi, narkotykowymi oraz śmieciowymi. O powodzi z 2010 r. nie wspomnę. Mieszkańcy muszą zatem pamiętać, że miejsc pracy będą w przyszłości  - jeżeli nie dzisiaj - szukać tam, gdzie ich wąsko pojęta niezależność pozbawia ludzi wody pitnej i naraża na poważne koszty infrastrukturalne przyszłych pracodawców czy sąsiadów. Szukanie pracy za granicą u unijnych sąsiadów w Czechach i Niemczech, może się wtedy okazać dość ciekawym rozumieniem wolności i bogactwa regionu Bogatyni. Dzisiaj władze podważają coś tak oczywistego jak ciągłość przyrodnicza – wiadomo bowiem, że zmiany klimatu czy zanieczyszczenie środowiska nie znają granic i wymagają współdziałania właśnie dla dobrze pojętego interesu własnego. 30 lat po 1989 roku wiemy raczej, że wolność to nie samowola ale odpowiedzialność i solidarność, co pokazuje właśnie niedzielny, pierwszy w historii Trójstyku protest obywatelski, proludzki, prośrodowiskowy i ponadgraniczny. Solidarność oznacza, że  sąsiedztwo zobowiązuje. W dobie zmian klimatu „wolność w swoim domku” jest bowiem strzelaniem sobie w stopę, jeśli nie w głowę…

Hanna Schudy

Odkrywki Polska

Rząd PiS w przypadku Turowa wybrał kampanię antyczeską i antyunijną oraz pseudopatriotyzm węglowy. Zapłaciliśmy jako podatnicy za niestosowanie się do (...)
czytaj całość
31 sierpnia Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozstrzygnie o zgodności z prawem decyzji środowiskowej, na podstawie której kopalnia Turów uzyskała (...)
czytaj całość
Naczelny Sąd Administracyjny przesunął do 18 lipca br. termin ogłoszenia orzeczenia ws. zażalenia PGE, GDOŚ i Prokuratury Krajowej na wstrzymanie (...)
czytaj całość
Aktywistki i aktywiści z polskich organizacji ekologicznych w niedzielę, 25 czerwca 2023 r. kolejny raz dołączyli do protestu przeciwko planom (...)
czytaj całość
Kraków/Warszawa/Wrocław, 07.06.2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że w sprawie dotyczącej kopalni Turów zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody w (...)
czytaj całość
Od początku sporu między Polską a Czechami, Komisją Europejską i wreszcie TSUE w sprawie Turowa było jasne, że milionowych kar (...)
czytaj całość
Trwa rozprawa w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dotycząca kopalni Turów. Mimo trwających od czerwca negocjacji pomiędzy stronami sporu, Polsce (...)
czytaj całość
więcej
2021-10-29
Przez brak harmonogramu wyłączania węgla region zgorzelecki straci potężne środki (...)
2021-10-28
Naukowcy: nie ma przyszłości dla kopalni i elektrowni Turów
2021-10-22
Protesty związków górniczych to szantaż wobec sprawiedliwej transformacji
2021-10-08
Turów: czy wybory w Czechach przyspieszą zamknięcie kopalni?
2021-09-22
Kary za Turów i transformacja energetyczna powiatu zgorzeleckiego
2021-09-20
Ponad 2 miliony złotych dziennie kary za wydobycie węgla w (...)
2021-09-20
Na co pójdą pieniądze podatników: kary za Turów czy podwyżki (...)
2021-06-29
Trudne negocjacje o odkrywce Turów.
2021-06-21
Znów oczy całej Polski skierowane na Turów i Bogatynię
2021-06-17
Negocjacje w Pradze nie rozwiązują prawdziwego problemu Turowa
2021-06-11
Kandydaci na Burmistrza Bogatyni lekceważą dyskusję o przyszłości i sprawiedliwej (...)
2021-06-09
Sprawa Turowa w TSUE to szansa na sprawiedliwą transformację Polski
2021-06-09
Pytamy kandydatów na burmistrza Bogatyni o przyszłość regionu i transformację (...)
2021-06-08
Pieniądze dla Czechów czy na odejście od węgla?
2021-05-21
TSUE zakazuje działalności kopalni Turów
2021-05-19
To już prawie pewne: Przez politykę rządu do Turowa nie (...)
2021-05-13
Nowy blok w Turowie pozbawi szansy na fundusze i dobry (...)
2021-03-31
Kocham Cię jak... Bogatynię?
2021-03-11
Świat, który nie może zaginąć
2021-03-08
Zaproszenie na debatę: Czy kultura i sztuka może uratować Opolno (...)
2021-02-22
Czesi skarżą Polskę do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
2021-02-15
Zdrowie i życie ludzi jest ważniejsze niż zyski węglowych spółek. (...)
2021-01-21
Kolejna skarga na kopalnię odkrywkową Turów.
2020-09-01
Trójstyk niezgody – jak górnicy nie chcieli usłyszeć Czechów i (...)
2020-08-24
Niemieckie odkrywki będą mniejsze a koncerny zarobią mniej, niż myślały
2020-07-16
Posiedzenie Komisji Petycji PE: Turów narusza unijne procedury
2020-07-01
Dość pustosłowia! Walne Zgromadzenie ZE PAK
2020-04-11
Jeziora pokopalniane w Turowie i Bełchatowie – kwaśne zderzenie z (...)
2020-04-10
Polski nie stać na smog i węgiel – Covid (...)
2020-04-01
Jak PGE Turów wykorzystuje szok i kpi z naszych sąsiadów. (...)
2020-03-31
Koncesja na wydobycie do 2025 a może nawet do 2044 (...)
2020-03-30
Minister klimatu przedłużył o 6 lat koncesję dla Kopalni (...)
2020-03-29
Społeczności stają do walki z gigantem węglowym, który kradnie im (...)
2020-03-25
Cicha koncesja dla kontrowersyjnej odkrywki Turów
2019-12-20
Kopalnia Turów lekceważy konsultacje międzynarodowe. Chce pylić, zabierać wodę i (...)
2019-11-28
Czesko-polskie starcie dyplomatyczne w sprawie rozbudowy odkrywki Turów
2019-11-21
Czesko-polskie starcie dyplomatyczne w sprawie rozbudowy odkrywki Turów
2019-11-13
Rząd Czech da odkrywce Turów czerwoną kartkę!
2019-10-15
Hanna Schudy i Radosław Gawlik: Protest na Wiejskiej (...)
2019-10-09
Przepis na bunt społeczny, czyli jak projekt Prawa Geologicznego i (...)
2019-10-04
Apel NGO do Prezesa PKO BP w sprawie finansowania (...)
2019-09-24
Kto organizuje źle, organizuje dwa razy – publiczna rozprawa do (...)
2019-09-17
Rozprawa administracyjna i pikieta w sprawie odkrywki PGE Turów (19.09.2019)
2019-07-08
We are at risk of a Polish-Czech conflict over the (...)
2019-07-04
Grozi nam polsko-czeski konflikt w sprawie rozbudowy Kopalni Turów
2019-05-06
Czesi rozpoczęli transgraniczną oceną rozszerzenie polskiej odkrywki w Zagłębiu Turoszowskim.
2019-05-02
Kochaj sąsiada swego jak...?
2019-01-31
Pod prąd styczeń 2019
2018-11-30
Videorelacja: Alternatywa energetyczna na Dolnym Śląsku wobec węgla brunatnego
2018-11-15
Najwyższy czas na zmianę – Nic o nas bez (...)
2018-10-26
Zagłębie Turoszowskie potrzebuje szybkiej i sprawiedliwej transformacji
2018-09-17
Konsultacje społeczne mogą zadecydować o przyszłości kompleksu węgla brunatnego Turów
2018-08-15
Kto ubezpieczy Turów?
2018-08-04
Przyszłość Turowa? Niedługo konsultacje społeczne
2018-04-16
Odkrywka Złoczew oznacza miliardowe straty dla rolnictwa
2018-03-03
Wyjątkowe cmentarzysko neolityczne w Górach objęte ochroną konserwatora zabytków
2018-01-31
Polskie spółki węglowe. Kto ubezpiecza? Kto inwestuje?
2017-10-07
Wielkopolska: Odchodzenie od węgla jest pewne.
2017-05-25
Apel o transformację energetyczną województwa lubuskiego
2017-05-12
Żadnego węgla na stadionie
2017-05-07
Rozwój à la kopalnia Złoczew – spuścić staw, żeby złapać (...)
2017-03-30
Ziemia kontra węgiel
2017-02-23
Konferencja na Świętej Górze dot. palnowanych kopalni odkrywkowych w Wielkopolsce
2017-02-21
Wiceminister środowiska: Kopalnia odkrywkowa oznacza katastrofę
2017-02-06
Kurhany niczym papierek lakmusowy. Jaka przyszłość czeka region Konina?
2017-01-11
Konin i region – quo vadis?
2016-12-19
Nie - kopalni odkrywkowej
2016-10-02
Co dalej po węglu brunatnym
2016-09-14
Demonstracja w sprawie nowej odkrywki
2016-08-15
Co z kopalnią? PGE wstrzymuje nie tylko oddech.
2016-07-30
Greenpeace w państwie PIS
2016-06-28
Mieszkańcy Wielkopolski protestowali w Warszawie przeciwko kopalni odkrywkowej
2016-06-23
Kopcie piłkę a nie węgiel !
2016-04-28
Sprzedaż koncernu Vattenfall w Niemczech czyli węgiel i gra w (...)
2016-01-31
Apel do Głównego Geologa Kraju przeciw kopalniom odkrywkowym
2016-01-19
Mieszkańcy Dolnych Łużyc / PGE - 6 : 0
2015-12-16
NIe będzie kopalń w Wielkopolsce?
2015-12-16
Wielkopolska – spichlerz Polski zamieni się w pustynię?
2015-12-03
PGE zbuduje Elektrownię Złoczew na 2 tys. MW?
2015-11-25
Anna Dziadek: Na terenach, na których planuje się budowę kopalni (...)
2015-11-19
Prezydent Andrzej Duda przeciwko kopalni odkrywkowej węgla brunatnego!
2015-11-16
Koniec z polityką realną – czas na akcję Ende Gelände! (...)
2015-10-02
Kończy się czas węgla brunatnego.
2015-08-25
Papież Franciszek sprzymierzeńcem
2015-05-15
Kto zarabia na planach kopalni na granicy
2015-03-18
Parlament Europejski wezwie polski rząd do wyjaśnień w sprawie odkrywki
2015-01-08
Polscy rolnicy szykują powstanie.
2014-10-09
J. Nieradka: Mieć miedź, czyli lubuska racja stanu
2014-10-03
Łużyce w Niemczech: Szwecja chce zatrzymać ekspansję koncernu Vattenfall związaną (...)
2014-09-11
W Sejmie padła ważna deklaracja wicepremiera Janusza Piechocińskiego
2014-07-08
Relacja z demostracji 8.07 w Warszawie
2014-07-04
Anna BIAŁOSZEWSKA: Atterwasch – opowieść o walce
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej