×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

18 maja 2017
Ratujmy Rzeki
 

Rząd zrujnuje rzeki? Są dowody, że nie musi być tak źle. I że jednak nikt nie ruszy rzek w ogóle

To nieprawda, że regulacja rzek jest dla nich zbędna i jednoznaczna z ich niszczeniem. 


Ale jak wierzyć, że PiS przy regulacji uszanuje środowisko, skoro pozwala ścinać drzewa i ignoruje smog?

W piątek Jakub Chełmiński ze stołecznego wydania „GW” obśmiał plany rządu dotyczące rozwoju dróg wodnych w Polsce i wiślany rejs barki z kontenerami. Te plany rzeczywiście bardzo łatwo krytykować, i to z wielu powodów. Po pierwsze, są typowe dla tej partii, czyli megalomańskie, jak budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego za 30 mld zł czy powrót do wielkiej kolei z likwidacją przewoźników regionalnych.

Po partyjnej linii PiS zakłada też potężną regulację naszych największych rzek, w tym dość dzikiej Wisły. Mowa jest o wydaniu 60 mld zł, które do końca nie wiadomo, skąd weźmiemy. A że planowane inwestycje PiS blokują międzynarodowe umowy, w tym z Bankiem Światowym? Dla PiS to nie problem, politycy ot tak mówią, że umowy się zmieni.

Widzę wielkie rzeki 

Mimo tych zastrzeżeń z początku tekstu pomysł Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej nie jest najgorszy.

Chełmiński pyta: „W czym barki będą lepsze od kolei?”.

Już tłumaczę: transport wodny, na dłuższych odległościach i przy dużych ilościach ładunku,jest tańszy i bardziej ekologiczny od kolejowego. Wypadkowość jest równa zeru. Transport wodny eliminuje problem hałasu, jest mniej ryzykowny przy przewozie ładunków niebezpiecznych.

Fakt, braki są powolne, ale i kolejowa prędkość handlowa wynosi u nas tylko 25 km na godz., dwa razy mniej od średniej europejskiej. Gdyby kolej była jedyną dobrą alternatywą dla dróg, to 20 proc. ładunków rzekami nie woziliby Niemcy, a Francuzi nie budowali nowego kanału Sekwana-Skalda łączącego Francję z północną Europą. Oba kraje kolej mają niezgorszą, ale wiedzą, ile oszczędzą pieniędzy, wożąc ładunki na rzekach.

Czy regulacja szkodzi rzekom?

Ale największym problemem inwestycji w rzeki będzie to, jak PiS traktuje kwestie środowiskowe. Wielka regulacja, czyli – dla wielu – niszczenie rzek, świetnie działa na wyobraźnię po tym, jak Ministerstwo Środowiskapozwoliło na niekontrolowane wycinki drzew i zignorowało smog. Także Chełmiński obawia się skutków kaskadyzacji rzeki, która zrujnuje „naturalny bieg rzeki, jaki znamy: z malowniczymi wyspami, plażami, bocznymi korytami, lasami łęgowymi. Zamiast tego Wisła stałaby się prostą rynną wypełnioną wodą. To może wygodne dla biznesu, ale dla natury czy turystyki zabójcze”.

Jak ta ruina ma właściwie wyglądać? Wbrew pozorom to nie jest w Polsce temat abstrakcyjny i obcy, bo przecież mamy już jedną taką rzekę, dużą i „zrujnowaną” – Odrę. Do lat 50. została uregulowana (wybudowano stopnie piętrzące, dzięki którym kontroluje się poziomy wody) na około 280 kilometrach, aż do Brzegu Dolnego (woj. dolnośląskie), a dalej rzekę w jako takich ryzach trzymać mają ostrogi – budowane przez człowieka małe tamy wyglądające jak naturalny element rzeki (na Wiśle też są).

Budowle powstawały, kiedy jeszcze nie obowiązywały unijne obostrzenia, a metody były naprawdę mało łaskawe dla środowiska. Uszczelniało się skarpy przekopanych kanałów żeglugowych (ale nie rzek!) płytami z betonu, by nie tracić wody. Tak prostowaliśmy Odrę, że skróciliśmy ją o 150 km. Nie było jeszcze też takich jak dziś przepławek dla ryb, na które obecnie wydajemy miliony złotych.

Nowa Odra ciągle żywa

Czy to był koniec Odry, jaką znaliśmy? Pewnie tak. Ale stary ekosystem został zastąpiony przez nowy. Zbiorniki retencyjne budowane dla żeglugi to siedliska zwierząt. Większość „zrujnowanej” rzeki jest tak bogata przyrodniczo, że została wpisana do chronionych obszarów Natura 2000. Ludzie uwielbiają odpoczywać nad Odrą i starorzeczami, które są pozostałościami po jej prostowaniu.

A żegluga na Odrze? Hulała. Zestawów z ładunkami było tyle, że na śluzach czekały w kolejce. W najlepszych latach 70. przewoziliśmy po kilkanaście milionów ton ładunków rocznie. Potem było ich coraz mniej, ale nie dlatego, że nie było czego wozić, tylko przez coraz większą degradację infrastruktury.

Wierzę, że wiceminister ds. żeglugi śródlądowej Jerzy Materna ma dobre intencje, chcąc sprawić, by nasze rzeki znowu mogły być wykorzystywane gospodarczo. Ale nie znajdzie poparcia, dopóki rząd będzie miał opinię środowiskowego szkodnika. Nie przebije się z żadnymi argumentami, że dziś rzeki reguluje się inaczej, mniej inwazyjnymi metodami. Że, jak mówią naukowcy, da się pogodzić potrzeby przyrody i gospodarki, interesy nie muszą stać w sprzeczności.

Na razie ignorowaniem ekologów PiS dopisuje swoim następcom kolejny punkt w programie wyborczym – „ocalimy polskie rzeki, nie pozwolimy ich ruszać”. 

Edyta Bryła

http://wyborcza.pl/7,155290,21744998,rzad-zrujnuje-rzeki-sa-dowody-ze-nie-musi-byc-tak-zle-i-ze.html

Ratujmy Rzeki

Dalsza regulacja rzeki granicznej jest nieodpowiedzialna z punktu widzenia polityki środowiskowej i praworządności
czytaj całość
Organizacje ekologiczne spotkały się z komisarzem UE i wręczyły ponad 110 tys. podpisów
czytaj całość
Komunikat prasowy Koalicji Ratujmy Rzeki oraz Sióstr Rzeki Warszawa, KPRM  1.02.2024
czytaj całość
W pierwszy pełny dzień pracy nowego rządu przedstawiciele Koalicji Ratujmy Rzeki i Międzynarodowej Koalicji Czas na Odrę przyszli rano nad (...)
czytaj całość
29 czerwca 2023 roku w siedzibie Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego odbył się Okrągły stół odrzański.
czytaj całość
Informacja prasowa Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA
czytaj całość
więcej
2023-06-16
Stop bezprawiu nad Odrą!
2023-03-22
Jak uniknąć powtórki katastrofy ekologicznej na Odrze?
2023-03-19
Powstrzymajmy nową katastrofę w Odrze!
2023-03-13
Czy Wody Polskie stoją ponad prawem?
2022-08-09
Wspierajmy Ukrainę, nie białoruski reżim
2021-04-08
Spotkanie eksperckie on-line „Woda w mieście – jak ją zagospodarować
2021-03-22
Organizacje pozarządowe, naukowcy i politycy domagają się wstrzymania planów regulacji (...)
2021-03-17
Potrzebne moratorium na grodzenie i regulacje rzek przy realizacji wszelkich (...)
2021-03-16
Socrealistyczne monstrum znów zagraża Wiśle
2021-03-15
STOP dla regulacji i niszczenia Odry
2021-02-15
Zielona odbudowa dla rzek i dzikiej przyrody
2020-08-17
Nieznana i zaskakująca Odra i Szprewa
2020-07-27
Katastrofa w Baryczy. Akcja ratunkowa wciąż trwa
2020-07-25
Jaka powódź? Jesteśmy uratowani, a raczej ugotowani! Przekop Klucz-Ustowo cz. (...)
2020-07-22
Powódź - Apel Koalicji Ratujmy Rzeki
2020-05-29
3 razy W: Woda, Wiedza i Władza
2020-05-27
List KRR do kandydatów na Prezydenta RP.
2020-04-22
Odra Graniczna do zabetonowania
2020-04-06
Chrońmy rzeki, inwestujmy w kolej
2019-10-22
Rząd PiS kontynuuje budowę przekopu Mierzei Wiślanej
2019-09-29
Zakole A i inne, czyli zasypywanie zbiorników wodnych odpadami górniczymi
2019-09-26
Miejsce katastrofy na "Cz" - czyli zrzut nieoczyszczonych ścieków komunalnych (...)
2019-09-02
Awaria w oczyszczalni ścieków – katastrofa ekologiczna czy błąd systemu? (...)
2019-08-20
Pismo do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie suszy (...)
2019-07-11
Piotr Topiński: Przywracanie rzekom wolności
2019-06-25
Hydrotechniczne trupy inwestycyjne zamiast odpowiedzina katastrofę klimatyczną
2019-05-21
Hydrotechniczne rozwiązania to najczęściej iluzja bezpieczeństwa powodziowego
2019-03-31
„Wszystkie rzeki prowadzą do morza”.
2019-03-20
Z naturą czy przeciw niej – jak zapobiegać suszom i (...)
2019-03-01
Jak wygląda Przekop Mierzei z kapitańskiego mostka?
2019-02-28
Przekop Mierzei: jak za jednym zamachem zaszkodzić Przyrodzie, stracić dużo (...)
2019-02-18
Rząd nie słucha ani Komisji Europejskiej, ani samorządów. Rozpoczęła się (...)
2019-02-18
Skarga EKO-UNII do Komisji Europejskiej na rozpoczęcie Przekopu Mierzei Wiślanej
2019-01-24
Decyzja środowiskowa o przekopie Mierzei Wiślanej do zmiany
2018-12-13
Rzeka Białka niszczona ciężkim sprzętem!
2018-12-13
Protest przeciwko dewastacji rzeki Białki
2018-10-31
Przekarmione rzeki, duszący się Bałtyk
2018-10-16
Co przyniósł nam pierwszy Europejski Szczyt Rzek?
2018-07-18
Miliardy się rozpływają, a powódź nadal groźna
2018-06-22
Przyjazna ludziom i przyrodzie ochrona przeciwpowodziowa obszaru zlewni rzeki Odry (...)
2018-06-12
Krytyczna ocena projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły
2018-04-19
Żegluga łączy czy dzieli?
2018-03-27
Departament Ochrony... Środowiska Banku Światowego
2018-02-03
Zapora na Wiśle w Siarzewie zaskarżona przez obrońców przyrody
2018-01-02
Dewastacja przyrody. Tym razem na Wiśle, Królowej polskich rzek.
2017-12-07
Stanowisko reaktywne KRR na porozumienie ws. budowy stopnia wodnego Siarzewo
2017-12-01
Zrównoważona dewastacja rzek
2017-11-26
Rzeki to nie sztuczne, wyprostowane cieki, to żywe systemy
2017-10-06
Powódź w Elblągu – wrzesień 2017
2017-09-28
Kumiela – przykład negatywnej działalności hydrotechnicznej
2017-09-24
RATUJMY RZEKI
2017-09-04
Kajaki, spotkania, wykłady - Nysa Łużycka 2017
2017-08-07
Ochrona przeciwpowodziowa dorzecza Odry i Wisły, Szczecin 27 lipca 2017 (...)
2017-07-24
Ryby płaczą w polskich rzekach
2017-07-20
Bagna chronią przed milionami dolarów strat spowodowanych powodziami
2017-06-30
Opinia przyrodnika o polskich planach rozwoju żeglugi śródlądowej
2017-06-27
Nowe prawo wodne
2017-06-20
Budowa dróg wodnych sprzeczna z konstytucyjną zasadą zrównoważonego rozwoju
2017-06-15
Rzeki tętniące życiem
2017-06-08
KRR: Ostra krytyka planów kanalizowania polskich rzek
2017-05-25
Komentarz organizacji pozarządowych do projektu ustawy Prawo wodne
2017-05-19
Apel Koalicji Ratujmy Rzeki do Związku Stowarzyszeń Kongres Ruchów Miejskich
2017-05-18
Rząd zrujnuje rzeki? Są dowody, że nie musi być tak (...)
2017-05-12
Rzeki pogłębimy z Chińczykami, statki zbudujemy sami
2017-05-12
Na niemieckich rzekach i kanałach
2017-05-07
Bank Światowy zwiększa zagrożenie powodziowe na Odrze
2017-04-24
Wodne szaleństwo…
2017-04-04
Dwa krótkie słowa wielkim krokiem w stronę powodzi i dewastowania (...)
2017-03-21
Koalicja Ratujmy Rzeki do posłów i senatorów
2016-12-12
Zapłacz nad rzeką. Polskie rzeki – zagrożone dobro wspólne
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej