×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

26 września 2019
Ratujmy Rzeki
 

Miejsce katastrofy na "Cz" - czyli zrzut nieoczyszczonych ścieków komunalnych do Wisły

Stanowisko Koalicji Ratujmy Rzeki

Obecna sytuacja w Warszawie, niedawna awaria w Gdańsku, czy w Swarzewie, wskazuje na poważny problem jakim jest często niewłaściwe funkcjonowanie oczyszczalni ścieków w Polsce i brak procedur szybkiego likwidowania tego typu zagrożeń. Koalicja nie od dziś dostaje sygnały z różnych części kraju o zrzutach nieoczyszczonych ścieków. Problem tkwi nie tylko w narażonej na awarie infrastrukturze, ale także wysokich kosztach eksploatacyjnych oczyszczalni. Liczymy, że ta warszawska, medialnie szeroko komentowana awaria zwróci uwagę zarządców wód na powszechny proceder zrzucania ścieków nieoczyszczonych do wód powierzchniowych. Mamy nadzieję, że awaria warszawskiego kolektora będzie asumptem dla Wód Polskich do rozwiązania problemu zrzutów nieoczyszczonych ścieków komunalnych w skali całego kraju.

Koalicja nie bagatelizuje tego zdarzenia. Doszło do ograniczenia możliwości rekreacyjnego korzystania z rzeki oraz mogą wystąpić niekorzystne warunki fizykochemiczne. Niski stan wody może przedłużyć proces eliminacji materii organicznej ze względu na zredukowane mieszanie wody i ograniczenie mechanicznej filtracji przy zmniejszonym przepływie przez piaszczyste ławice i plaże. Natomiast wpływ wysokiej temperatury może mieć różne skutki – z jednej strony przyspiesza rozkład, z drugiej może powodować ograniczenie aktywności filtratorów. Duże stężenie ścieków w połączeniu z wysoką temperaturą zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia lokalnych deficytów tlenowych a one ograniczają oczyszczanie biologiczne.

Zwracamy jednak uwagę by w komentarzach być rzetelnym i merytorycznym. Porównania takie jak do katastrofy elektrowni jądrowej w Czarnobylu, rzucane w ferworze politycznej walki, są nieadekwatne i przez swoją nienaukowość źle wpływają na ogólny odbiór w opinii publicznej słusznych haseł o obronie naturalnych rzek. Awaria warszawskiego kolektora i konieczność zrzucania części nieoczyszczonych ścieków do Wisły w ilości 3m3/s to spore zakłócenie ekosystemu rzecznego. Należy jednak pamiętać o tzw. usługach ekosystemowych, które świadczą nam dzikie, nieuregulowane rzeki, a wśród nich o zdolnościach samooczyszczania - ścieki są rozcieńczane, stanowią 1,3% aktualnego przepływu Wisły w Warszawie (0,8% w Kępie Polskiej powyżej Płocka), a z głównym problemem, jakim jest w ściekach komunalnych rozkładalna materia organiczna, naturalna, dzika rzeka jest w stanie uporać się na odcinku 10-15 km. Do roku 1991 Wisła musiała zmagać się ze znacznie większą ilością ścieków, zrzucanych 6 kolektorami: 4 na brzegu lewym (Karowa, Krasińskiego, Bielany i Młociny) oraz 2 na prawym (Żerań i Jabłonna)1 – kolektor młociński, którym obecnie zrzucane są ścieki, do 2012 roku działał tak na co dzień. Liczymy więc, że współcześnie unikniemy powrotu do tamtej sytuacji i dzięki kompetentnej współpracy odpowiedzialnych agend samorządowych i rządowych nie dojdzie do katastrofy ekologicznej. Jak dotąd Wisła pokazuje swoją moc naprawiania ludzkich błędów - nadzieją napawają wyniki badania wody podawane przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska oraz informacje Prezesa Zarządu Wodociągów Płockich o nie pogorszonych parametrach jakości wody.

Budzą nadzieję również deklaracje administracji wodnej. Koalicja Ratujmy Rzeki z radością przyjęła troskę Wód Polskich o los wiślanej przyrody, w szczególności obszarów Natura 2000 i rezerwatów przyrody2. Jesteśmy zatem pewni, że taka samą troską i przezornością zarządca Wisły wykaże się przy kolejnych decyzjach dotyczących zrzutów wody w sezonie lęgowym ptaków, czy całkowitego zatrzymywania przepływu w rzece, powodującego uśmiercenie milionów wiślanych ryb.

Koalicja ma też nadzieję, że ten wypadek zweryfikuje plany rządowe dotyczące rozwoju wielkogabarytowego transportu rzecznego. Szczęśliwie Wisła poniżej Warszawy jest praktycznie nieuregulowana i zachodzą w niej wspomniane wcześniej procesy warunkujące efektywne samooczyszczenie. Gdyby Warszawa leżała nad rzeką skanalizowaną i poprzegradzaną stopniami wodnymi, jak ten we Włocławku, mielibyśmy katastrofę ekologiczną niemal natychmiast.

W kontekście problemów Wisły warto wspomnieć również o wpływie niewłaściwych działań rolniczych oraz o biogenach (azot i fosfor), których jest w ściekach dużo i uwalniają się w ogromnych ilościach podczas mineralizacji. Cytowane wcześniej badania pokazały, że w Wiśle poniżej Warszawy są one stopniowo wbudowywane w łańcuch pokarmowy, ale jest to proces rozciągnięty w czasie i przestrzeni. Podobnie zresztą system Wisły wciąż jeszcze radzi sobie zarówno z naturalnie pojawiającym się w nim ładunkiem, oraz większą od obecnego zrzutu, emisją biogenów z obszarów rolniczych powodowaną erozją, brakiem stref buforowych, nagminnym ignorowaniem zasad dobrych praktyk rolnych, systemów melioracyjnych podobnych rurom, nierzadko będących de facto przekształconymi dopływami. Ogólna emisja w zlewni Wisły w latach 2009-2015 wyniosła rocznie około 140000 ton azotu oraz 11000 ton fosforu4. Eksperci wskazują, że około połowa nawozów z obszarów rolniczych ucieka poza tereny uprawne stwarzając zagrożenie dla wód naturalnych, oraz pogłębiając problemy w Morzu Bałtyckim, ogniskujące się w letnich zakwitach toksycznych sinic.

Publikując powyższe stanowisko pozostajemy w nadziei, że tocząca się ogólnopolska debata medialna wokół awarii w stolicy Polski przyczyni się do nakierunkowania należnej uwagi na duże zagrożenia, przed którymi powinniśmy ratować rzeki całego naszego kraju.

Koalicja Ratujmy Rzeki


 

1 Słoń J. & Kowalczewski A. 1991. Spatial differentiation of environmental conditions and seston in the Vistula in the Warsaw area. Ekol. Pol. 39(3): 291–321.

2 Informacje uzupełniające w sprawie zanieczyszczenia Wisły, https://bit.ly/2LeY2uI

3 Jadczyszyn T. 2015 Dobre praktyki rolnicze na obszarach szczególnie narażonych (OSN) na azotany pochodzenia rolniczego

4 Pastuszak M. i inni, 2018. Long-term changes in nitrogen and phosphorus emission into the Vistula and Odra catchments (Poland) – modeling (MODERIS) studies

Ratujmy Rzeki

Dalsza regulacja rzeki granicznej jest nieodpowiedzialna z punktu widzenia polityki środowiskowej i praworządności
czytaj całość
Organizacje ekologiczne spotkały się z komisarzem UE i wręczyły ponad 110 tys. podpisów
czytaj całość
Komunikat prasowy Koalicji Ratujmy Rzeki oraz Sióstr Rzeki Warszawa, KPRM  1.02.2024
czytaj całość
W pierwszy pełny dzień pracy nowego rządu przedstawiciele Koalicji Ratujmy Rzeki i Międzynarodowej Koalicji Czas na Odrę przyszli rano nad (...)
czytaj całość
29 czerwca 2023 roku w siedzibie Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego odbył się Okrągły stół odrzański.
czytaj całość
Informacja prasowa Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA
czytaj całość
więcej
2023-06-16
Stop bezprawiu nad Odrą!
2023-03-22
Jak uniknąć powtórki katastrofy ekologicznej na Odrze?
2023-03-19
Powstrzymajmy nową katastrofę w Odrze!
2023-03-13
Czy Wody Polskie stoją ponad prawem?
2022-08-09
Wspierajmy Ukrainę, nie białoruski reżim
2021-04-08
Spotkanie eksperckie on-line „Woda w mieście – jak ją zagospodarować
2021-03-22
Organizacje pozarządowe, naukowcy i politycy domagają się wstrzymania planów regulacji (...)
2021-03-17
Potrzebne moratorium na grodzenie i regulacje rzek przy realizacji wszelkich (...)
2021-03-16
Socrealistyczne monstrum znów zagraża Wiśle
2021-03-15
STOP dla regulacji i niszczenia Odry
2021-02-15
Zielona odbudowa dla rzek i dzikiej przyrody
2020-08-17
Nieznana i zaskakująca Odra i Szprewa
2020-07-27
Katastrofa w Baryczy. Akcja ratunkowa wciąż trwa
2020-07-25
Jaka powódź? Jesteśmy uratowani, a raczej ugotowani! Przekop Klucz-Ustowo cz. (...)
2020-07-22
Powódź - Apel Koalicji Ratujmy Rzeki
2020-05-29
3 razy W: Woda, Wiedza i Władza
2020-05-27
List KRR do kandydatów na Prezydenta RP.
2020-04-22
Odra Graniczna do zabetonowania
2020-04-06
Chrońmy rzeki, inwestujmy w kolej
2019-10-22
Rząd PiS kontynuuje budowę przekopu Mierzei Wiślanej
2019-09-29
Zakole A i inne, czyli zasypywanie zbiorników wodnych odpadami górniczymi
2019-09-26
Miejsce katastrofy na "Cz" - czyli zrzut nieoczyszczonych ścieków komunalnych (...)
2019-09-02
Awaria w oczyszczalni ścieków – katastrofa ekologiczna czy błąd systemu? (...)
2019-08-20
Pismo do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie suszy (...)
2019-07-11
Piotr Topiński: Przywracanie rzekom wolności
2019-06-25
Hydrotechniczne trupy inwestycyjne zamiast odpowiedzina katastrofę klimatyczną
2019-05-21
Hydrotechniczne rozwiązania to najczęściej iluzja bezpieczeństwa powodziowego
2019-03-31
„Wszystkie rzeki prowadzą do morza”.
2019-03-20
Z naturą czy przeciw niej – jak zapobiegać suszom i (...)
2019-03-01
Jak wygląda Przekop Mierzei z kapitańskiego mostka?
2019-02-28
Przekop Mierzei: jak za jednym zamachem zaszkodzić Przyrodzie, stracić dużo (...)
2019-02-18
Rząd nie słucha ani Komisji Europejskiej, ani samorządów. Rozpoczęła się (...)
2019-02-18
Skarga EKO-UNII do Komisji Europejskiej na rozpoczęcie Przekopu Mierzei Wiślanej
2019-01-24
Decyzja środowiskowa o przekopie Mierzei Wiślanej do zmiany
2018-12-13
Rzeka Białka niszczona ciężkim sprzętem!
2018-12-13
Protest przeciwko dewastacji rzeki Białki
2018-10-31
Przekarmione rzeki, duszący się Bałtyk
2018-10-16
Co przyniósł nam pierwszy Europejski Szczyt Rzek?
2018-07-18
Miliardy się rozpływają, a powódź nadal groźna
2018-06-22
Przyjazna ludziom i przyrodzie ochrona przeciwpowodziowa obszaru zlewni rzeki Odry (...)
2018-06-12
Krytyczna ocena projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły
2018-04-19
Żegluga łączy czy dzieli?
2018-03-27
Departament Ochrony... Środowiska Banku Światowego
2018-02-03
Zapora na Wiśle w Siarzewie zaskarżona przez obrońców przyrody
2018-01-02
Dewastacja przyrody. Tym razem na Wiśle, Królowej polskich rzek.
2017-12-07
Stanowisko reaktywne KRR na porozumienie ws. budowy stopnia wodnego Siarzewo
2017-12-01
Zrównoważona dewastacja rzek
2017-11-26
Rzeki to nie sztuczne, wyprostowane cieki, to żywe systemy
2017-10-06
Powódź w Elblągu – wrzesień 2017
2017-09-28
Kumiela – przykład negatywnej działalności hydrotechnicznej
2017-09-24
RATUJMY RZEKI
2017-09-04
Kajaki, spotkania, wykłady - Nysa Łużycka 2017
2017-08-07
Ochrona przeciwpowodziowa dorzecza Odry i Wisły, Szczecin 27 lipca 2017 (...)
2017-07-24
Ryby płaczą w polskich rzekach
2017-07-20
Bagna chronią przed milionami dolarów strat spowodowanych powodziami
2017-06-30
Opinia przyrodnika o polskich planach rozwoju żeglugi śródlądowej
2017-06-27
Nowe prawo wodne
2017-06-20
Budowa dróg wodnych sprzeczna z konstytucyjną zasadą zrównoważonego rozwoju
2017-06-15
Rzeki tętniące życiem
2017-06-08
KRR: Ostra krytyka planów kanalizowania polskich rzek
2017-05-25
Komentarz organizacji pozarządowych do projektu ustawy Prawo wodne
2017-05-19
Apel Koalicji Ratujmy Rzeki do Związku Stowarzyszeń Kongres Ruchów Miejskich
2017-05-18
Rząd zrujnuje rzeki? Są dowody, że nie musi być tak (...)
2017-05-12
Rzeki pogłębimy z Chińczykami, statki zbudujemy sami
2017-05-12
Na niemieckich rzekach i kanałach
2017-05-07
Bank Światowy zwiększa zagrożenie powodziowe na Odrze
2017-04-24
Wodne szaleństwo…
2017-04-04
Dwa krótkie słowa wielkim krokiem w stronę powodzi i dewastowania (...)
2017-03-21
Koalicja Ratujmy Rzeki do posłów i senatorów
2016-12-12
Zapłacz nad rzeką. Polskie rzeki – zagrożone dobro wspólne
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej