×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

28 września 2017
Ratujmy Rzeki
 

Kumiela – przykład negatywnej działalności hydrotechnicznej

Począwszy od końca 60. lat XX wieku „radośni twórcy z koparkami – hydrotechniczni esteci” zaczęli regulować Kumielę.

W niedostępnych jarach i parowach porośniętych bukowymi lasami Wysoczyzny Elbląskiej, gdzieś w okolicy wsi Ogrodniki, z licznych źródlisk i wysięków bierze swój początek potok Kumiela (daw. Hommel). Stara nazwa potoku ma swoje korzenie w miejscowych mitach.

W prastarych borach, licznie zasiedlonych przez niedźwiedzie, miała żyć nimfa Hommula. Kiedy Pogezanie, pierwotni mieszkańcy tych ziem, wyginęli lub rozproszyli się w narzuconej im rzeczywistości, wraz z nimi odeszli też dawni bogowie. Na odchodne Hommula obcięła długie warkocze mokre od łez i w bezsilnej wściekłości cisnęła nimi w ukochane knieje. Tak właśnie powstały ramiona Kumieli, z których największym jest Dzikuska, zwana też Srebrnym Potokiem.

Obecne Kumiela wypływa z jeziora Starego, spiętrzanego budowla wodną, następnie przepływa przez sztuczne jezioro Goplanica. Ze względu na dużą różnicę poziomów pomiędzy źródliskami a ujściem do rzeki Elblążki – Kumiela jest rzeką o dużym spadku, w związku z czym, po nawalnych opadach występuje nagły przybór jej wód, które z dużą prędkością toczą się w dół. Krótko mówiąc jest to typowa rzeka charakteru górskiego.

Począwszy od końca 60. lat XX wieku „radośni twórcy z koparkami – hydrotechniczni esteci” zaczęli regulować Kumielę. Zniknął naturalny jar w centrum miasta tzw. „Dolinka”, przekształcony w 1969 roku w Park XXV Lecia PRL. Był to jeden z pierwszych, powojennych zabiegów w ramach „estetyzacji” miasta, oczywiście pod pretekstem zagrożenia powodziowego. W następnych latach, następowały kolejne ingerencje w koryto Kumieli. Każde z nich doprowadzało do dalszego przekształcania naturalnego biegu potoku. Apogeum poczynań hydrotechnicznych przypadło na ostatnie lata. Jesienią 2011 roku rozpoczął się kolejny etap regulacji. Roboty polegały m.in. na ujęciu nurtu w kamienno-betonowe koryto, usunięciu drzew, które przeszkadzały w regulacji rzeki, uporządkowaniu koryta oraz remoncie istniejących budowli hydrotechnicznych. Przy tym, zakładając potrzebę przeprowadzenia regulacji na terenach zwartej zabudowy miasta, kolejny już raz nie oszczędzono „Parku Dolinka”, nawet nie przewidując zabiegów rewitalizacyjnych. Prace regulacyjne miały pozwolić na swobodny, bezproblemowy przepływ wielkich wód. Po zimie sezonu 2012/2013 przeprowadzone roboty regulacyjne przedstawiały obraz nędzy i rozpaczy. Obrzeża na skarpach zostały wymyte, a kamienie odpadły od umocnień. Wraz z otoczakami, po zimowych roztopach, popłynęły także luźno osadzone oczepy betonowe. Droga spacerowa przebiegająca na terenie „Parku Dolinka”, dla której powstania w 1969 roku poświęcono istnienie naturalnego jaru, stanowiła jedno wielkie bajoro i gruzowisko. Przysłowiowe pieniądze zostały wyrzucone w błoto. Ale, na tym nie koniec. Uzyskano potężne środki inwestycyjne i zaplanowano wydać je na dalszy etap regulacji Kumieli, tym razem na regulację od rogatek Elbląga, w górę do jeziora Martwego, wraz ze Srebrnym Potokiem. Hydrotechnicy mają dla tego zadania gotową koncepcję. Zadanie polega na regulacji koryt rzecznych, wraz z odbudową urządzeń hydrotechnicznych oraz budową trzech zbiorników przeciwpowodziowych. O dziwo, dzieje się to w czasach, kiedy w Europie tyle się mówi o renaturyzacji i rewitalizacji zniszczonych rzek oraz naturalnych metodach zapobiegania powodziom?!

Wydaje się, że ostatnie zdarzenia mające miejsce w Elblągu związane z podtopieniem paru ulic – mają ścisły związek z wieloletnim, systematycznym przekształceniem koryta Kumieli w betonowo-kamienną kuwetę. W trakcie wielodniowych opadów nawalnych, potężne masy wody z uregulowanej w różny sposób zlewni spływają do wyprostowanego koryta i z ogromnym przyspieszeniem pędzą w dół, gdzie trafiają na płasko ukształtowany odcinek przyujściowy, dodatkowo podpiętrzony przez rozlaną rzekę Elblążkę, co wywołuje efekt cofki powyżej.

Nie wiadomo, gdzie w tej chwili przebywa nimfa Hommula. Na pewno jednak jej rozpacz nie zna granic, kiedy patrzy na destrukcyjną działalność człowieka wobec otaczającej go naturalnej przyrody, ale, to temat na osobną bajkę.

 

 Robert Kostecki

Ratujmy Rzeki

Wrocław nad Odrą, 21.03.2023 r: Organizacje pozarządowe: bez zmian systemowych polskie rzeki będą umierać
czytaj całość
Od katastrofy ekologicznej spowodowanej zatruciem Odry minęło kilka miesięcy, niestety sytuacja na rzece nie uległa znaczącej poprawie.
czytaj całość
Informacja prasowa o postanowieniu NSA ws. wstrzymania prac kanalizujących Odrę.
czytaj całość
Polska definitywnie powinna wycofać się z planów budowy drogi wodnej E40 łączącej Bałtyk z Morzem Czarnym, apeluje Koalicja Ratujmy Rzeki. (...)
czytaj całość
Pojęcie kryzysu klimatycznego jest dość abstrakcyjne. Często mylimy je z pogodą. Dlatego też słysząc że klimat się ociepla, a widząc (...)
czytaj całość
Organizacje, ruchy ekologiczne i naukowcy oraz parlamentarzyści z całej Polski i Niemiec opublikowali wspólną deklarację  sprzeciwiając się planom regulacji Odry (...)
czytaj całość
Przedstawiciele aktywnego społeczeństwa obywatelskiego zwrócili się do Premiera Rzeczypospolitej Polskiej z intencją zaufania i postulatem interwencji ws. gospodarowania wodami
czytaj całość
Zagrożenie dla Wisły staje się faktem - Minister Klimatu i Środowiska ogłosił zakończenie postępowania odwoławczego w sprawie decyzji o środowiskowych (...)
czytaj całość
więcej
2021-03-15
STOP dla regulacji i niszczenia Odry
2021-02-15
Zielona odbudowa dla rzek i dzikiej przyrody
2020-08-17
Nieznana i zaskakująca Odra i Szprewa
2020-07-27
Katastrofa w Baryczy. Akcja ratunkowa wciąż trwa
2020-07-25
Jaka powódź? Jesteśmy uratowani, a raczej ugotowani! Przekop Klucz-Ustowo cz. (...)
2020-07-22
Powódź - Apel Koalicji Ratujmy Rzeki
2020-05-29
3 razy W: Woda, Wiedza i Władza
2020-05-27
List KRR do kandydatów na Prezydenta RP.
2020-04-22
Odra Graniczna do zabetonowania
2020-04-06
Chrońmy rzeki, inwestujmy w kolej
2019-10-22
Rząd PiS kontynuuje budowę przekopu Mierzei Wiślanej
2019-09-29
Zakole A i inne, czyli zasypywanie zbiorników wodnych odpadami górniczymi
2019-09-26
Miejsce katastrofy na "Cz" - czyli zrzut nieoczyszczonych ścieków komunalnych (...)
2019-09-02
Awaria w oczyszczalni ścieków – katastrofa ekologiczna czy błąd systemu? (...)
2019-08-20
Pismo do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie suszy (...)
2019-07-11
Piotr Topiński: Przywracanie rzekom wolności
2019-06-25
Hydrotechniczne trupy inwestycyjne zamiast odpowiedzina katastrofę klimatyczną
2019-05-21
Hydrotechniczne rozwiązania to najczęściej iluzja bezpieczeństwa powodziowego
2019-03-31
„Wszystkie rzeki prowadzą do morza”.
2019-03-20
Z naturą czy przeciw niej – jak zapobiegać suszom i (...)
2019-03-01
Jak wygląda Przekop Mierzei z kapitańskiego mostka?
2019-02-28
Przekop Mierzei: jak za jednym zamachem zaszkodzić Przyrodzie, stracić dużo (...)
2019-02-18
Rząd nie słucha ani Komisji Europejskiej, ani samorządów. Rozpoczęła się (...)
2019-02-18
Skarga EKO-UNII do Komisji Europejskiej na rozpoczęcie Przekopu Mierzei Wiślanej
2019-01-24
Decyzja środowiskowa o przekopie Mierzei Wiślanej do zmiany
2018-12-13
Rzeka Białka niszczona ciężkim sprzętem!
2018-12-13
Protest przeciwko dewastacji rzeki Białki
2018-10-31
Przekarmione rzeki, duszący się Bałtyk
2018-10-16
Co przyniósł nam pierwszy Europejski Szczyt Rzek?
2018-07-18
Miliardy się rozpływają, a powódź nadal groźna
2018-06-22
Przyjazna ludziom i przyrodzie ochrona przeciwpowodziowa obszaru zlewni rzeki Odry (...)
2018-06-12
Krytyczna ocena projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły
2018-04-19
Żegluga łączy czy dzieli?
2018-03-27
Departament Ochrony... Środowiska Banku Światowego
2018-02-03
Zapora na Wiśle w Siarzewie zaskarżona przez obrońców przyrody
2018-01-02
Dewastacja przyrody. Tym razem na Wiśle, Królowej polskich rzek.
2017-12-07
Stanowisko reaktywne KRR na porozumienie ws. budowy stopnia wodnego Siarzewo
2017-12-01
Zrównoważona dewastacja rzek
2017-11-26
Rzeki to nie sztuczne, wyprostowane cieki, to żywe systemy
2017-10-06
Powódź w Elblągu – wrzesień 2017
2017-09-28
Kumiela – przykład negatywnej działalności hydrotechnicznej
2017-09-24
RATUJMY RZEKI
2017-09-04
Kajaki, spotkania, wykłady - Nysa Łużycka 2017
2017-08-07
Ochrona przeciwpowodziowa dorzecza Odry i Wisły, Szczecin 27 lipca 2017 (...)
2017-07-24
Ryby płaczą w polskich rzekach
2017-07-20
Bagna chronią przed milionami dolarów strat spowodowanych powodziami
2017-06-30
Opinia przyrodnika o polskich planach rozwoju żeglugi śródlądowej
2017-06-27
Nowe prawo wodne
2017-06-20
Budowa dróg wodnych sprzeczna z konstytucyjną zasadą zrównoważonego rozwoju
2017-06-15
Rzeki tętniące życiem
2017-06-08
KRR: Ostra krytyka planów kanalizowania polskich rzek
2017-05-25
Komentarz organizacji pozarządowych do projektu ustawy Prawo wodne
2017-05-19
Apel Koalicji Ratujmy Rzeki do Związku Stowarzyszeń Kongres Ruchów Miejskich
2017-05-18
Rząd zrujnuje rzeki? Są dowody, że nie musi być tak (...)
2017-05-12
Rzeki pogłębimy z Chińczykami, statki zbudujemy sami
2017-05-12
Na niemieckich rzekach i kanałach
2017-05-07
Bank Światowy zwiększa zagrożenie powodziowe na Odrze
2017-04-24
Wodne szaleństwo…
2017-04-04
Dwa krótkie słowa wielkim krokiem w stronę powodzi i dewastowania (...)
2017-03-21
Koalicja Ratujmy Rzeki do posłów i senatorów
2016-12-12
Zapłacz nad rzeką. Polskie rzeki – zagrożone dobro wspólne
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej