Musimy uniezależniać się od węgla

Przedstawiciele stowarzyszeń EKO-UNIA i Pracownia na rzecz Wszystkich istot wzięli udział w Walnych Zebraniach Akcjonariuszy polskich spółek energetycznych ENERGA i ENEA celem przekazania Zarządom pytań dotyczących ich polityk energetyczno-klimatycznych i kontrowersyjnych inwestycji.  

Grupa ENEA to koncern surowcowo-energetyczny, drugi, po PGE, producent (15%) energii elektrycznej w Polsce. ENERGA jest jedną z kluczowych polskich spółek wytwarzających zasadniczą ilość energii elektrycznej na bazie spalania węgla. Spółki wspólnie prowadzą przygotowania do budowy nowych elektrowni węglowych. Strategia ta stanowi kolejny krok w stronę wzrostu ich węglowego uzależnienia przez co nie jest kompatybilna z polityką klimatyczną Unii Europejskiej ani z postanowieniami Szczytu Klimatycznego ONZ COP 21 w Paryżu.

W Strategii grupy ENERGA na lata 2016-2025 (z 15.11.2016) zobowiązania klimatyczne oraz dywersyfikacja dostaw są wymieniane jako kluczowe zadania, które muszą zostać zrealizowane w najbliższych latach.

- W jaki sposób ENERGA zamierza zrealizować proporcjonalną część zobowiązań energetyczno-klimatycznych UE (do roku 2020), do których Państwo Polskie zobowiązało się w 2009 roku oraz zobowiązań redukcji emisji gazów cieplarnianych (do roku 2030) wynikających z uzgodnień przyjętych w 2014 roku jak również z Porozumienia Paryskiego o ochronie klimatu ratyfikowanego przez Polskę w 2016 roku? – pytali akcjonariusze z Pracowni na Rzecz Wszystkich istot.

- Mimo widocznego światowego trendu odchodzenia od węgla, objawiającego się miedzy innymi wyłączaniem elektrowni węglowych i wycofywaniem się licznych banków z finansowania takich inwestycji, ENERGA realizuje projekt budowy węglowego bloku energetycznego Ostrołęka C o mocy 1000 MW, który będzie stanowić nowe źródło zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych – tłumaczy Diana Maciąga z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot, która brała udział w WZA w Gdańsku.

Akcjonariusze chcieli otrzymać odpowiedź także na pytania dotyczące finansowania Spółki:

• Jakie uwarunkowania rynkowe muszą być według ENERGI spełnione, aby projekt Ostrołęka C był opłacalny ekonomicznie – czy projekt wymaga dodatkowych mechanizmów wsparcia a jeśli tak, to jakich i czy są one zagwarantowane? 
• Czy rozwijając projekt Ostrołęka C ENERGA bierze pod uwagę ryzyko oporu społecznego oraz ryzyka zdrowotne i środowiskowe jak również konieczność cyklicznego dostosowywania do norm emisji wynikających z obowiązującej od stycznia 2016 r. Dyrektywy o emisjach przemysłowych (IED) oraz wiążących limitów emisji BAT/BREF?
• Jakie konsekwencje dla mniejszościowych Akcjonariuszy ENERGI będzie miała decyzja o budowie elektrowni Ostrołęka C w porównaniu do scenariusza, w którym realizacja tego projektu zostanie wstrzymana. Jak w każdym z tych dwóch scenariuszy  będą kształtowały się wypłacane przez ENERGĘ dywidendy (w horyzoncie do 2025 roku).

- Niestety, Energa nie przewidziała możliwości zadawania pytań podczas walnego zebrania. Uniemożliwia w ten sposób bezpośredni dialog miedzy Zarządem a akcjonariuszami ograniczając go do indywidualnej wymiany pism a walne służy wyłącznie glosowaniu nad uchwałami – podsumowuje Diana Maciąga.

- W „Strategii Rozwoju Grupy Kapitałowej Enea w perspektywie do 2030 roku” polityka klimatyczna jest wymieniona jako jeden z fundamentów Strategii. Jednak niedawne nabycie przez Grupę Kapitałową Elektrowni Połaniec było, niestety, kolejnym krokiem w stronę dalszego wzrostu węglowego uzależnienia spółki. W grudniu 2016 roku ENEA S.A. podpisała także porozumienie inwestycyjne z inną państwową spółką energetyczną ENERGĄ S.A. - chodzi o zaangażowanie w prace przed i w czasie budowy oraz w okresie pracy nowego węglowego bloku energetycznego Ostrołęka C (1000 MW) – mówi Janusz Szymański z EKO-UNI.

• W jaki sposób ENEA zamierza zrealizować proporcjonalną część zobowiązań energetyczno-klimatycznych UE (do roku 2020), do których państwo polskie zobowiązało się w 2009 roku  oraz zobowiązań redukcji emisji gazów cieplarnianych (do 2030 roku) wynikających z uzgodnień przyjętych w 2014 roku - które są również priorytetowym elementem strategii Państwa Firmy?
• W jakim stopniu środki, które pozostają jeszcze do Państwa dyspozycji w związku z Programem emisji obligacji, planujecie Państwo przeznaczyć na rozwój efektywności energetycznej czy nowoczesnej energetyki odnawialnej - dziedzin najbardziej rozwojowych, innowacyjnych, tworzących miejsca pracy w Polsce?
• Czy LW "Bogdanka" sprzedaje swój węgiel do detalicznie dostępnych składów opału, a jeśli tak, to o jakich jakościowych parametrach?

 – pytali akcjonariusze ze Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA podczas Walnego Zebrania Akcjonariuszy ENEA w Warszawie.

To ostatnie pytanie jest szczególnie ważne w aspekcie fatalnej jakości polskiego powietrza i związanych z tym ogromnych, społecznych i finansowych kosztów zdrowotnych, które powszechna w naszym kraju „węglowa (mono)kultura” generuje i powiększa.

Jak komentuje Janusz Szymański, który też uczestniczył ZWZ akcjonariuszy ENEI: - Podczas głosowania nad poprawką do statutu spółki związanej z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego Polski, akcjonariusze mniejszościowi powiedzieli wyraźnie NIE. Stało się to samo co na majowym walnym Taurona, którego większościowym udziałowcem też jest Skarb Państwa. Zapędy głównego akcjonariusza nie podobają się inwestorom mniejszościowym – wyjaśnia Szymański.

- Dziś wspólnie w trybie pilnym, ponad podziałami i w imię racji stanu Polski rząd i opozycja winni opracować w parlamencie i przyjąć po dyskusji z obywatelami polską politykę energetyczno-klimatyczną, która ustalałaby krótko, średnio i długoterminowe działania do 2050 r. w zakresie walki ze zmianami klimatycznymi, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski i odejścia od energetyki węglowej – wyjaśnia Radosław Gawlik, prezes Stowarzyszenia EKO-UNIA i były wiceminister ochrony środowiska.

- Uważamy mądrze przeprowadzoną transformację energetyczną i gospodarczą w Polsce oraz działania zapobiegające zmianom klimatycznym za najważniejsze wyzwania naszych czasów i rację stanu Polski – podsumowuje Diana Maciąga.

Według aktywistów Polska powinna uczciwie realizować proporcjonalną część zobowiązań energetyczno-klimatycznych i stawiać na innowacyjność oraz bezpieczną dla ludzi i środowiska energetykę odnawialną.  

Kontakt:

• Diana Maciąga, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot
• Kuba Gogolewski, Fundacja RT-ON
• Janusz Szymański, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA
• Paweł Pomian, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA
• Radosław Gawlik, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA