×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

20 maja 2016
Energia
 

Wolność energetyczna. Czas skończyć z religią węglową

Spalanie paliw kopalnych było motorem cywilizacyjnym. Jednak cywilizacja nie stoi w miejscu.

Chyba że hamuje ją np. religia albo coś, co przypomina religię. Co jednak, kiedy religia albo skostniała wizja społeczna zaczyna być niebezpieczna dla gospodarki, zdrowia a nawet życia?

Ostatnie poczynania polskiego rządu sugerują, że węgiel stał się w Polsce, czymś więcej niż tylko paliwem. Obserwacja światowych trendów prowadzi z kolei do wniosków sprzecznych ze stanowiskiem rządu. Węgiel odchodzi do lamusa. Wraz z nim społeczeństwa oparte na centralnym sterowaniu, monopolu energetycznym i bezrefleksyjnym niszczeniu przyrody.

Koniec ery węgla?

Na całym świecie spółki węglowe odnotowują straty. Vattenfall próbuje sprzedać swoją branżę w Niemczech za „symboliczną cenę”, w Czechach bankructwo ogłosiły kopalnie ostrawsko-karwińskie, a w USA  największy koncern węglowy Peabody Energy Corp. Anglia zamknęła w 2016r. cztery elektrownie na węgiel, Holandia do 2020 r wycofa się z węgla w energetyce. Postępowe państwa przestawiają się na OZE. Czeski rząd nie ma zamiaru ratować upadającego sektora węglowego. Tymczasem w Polsce Polska Grupa Górnicza ma się stać narodowym patentem na problemy o zasięgu światowym. Energetyka węglowa jest tania? Właśnie wprowadzana jest opłata przejściowa (zwana też zastępczą), którą będziemy płacić w rachunku za prąd. Będzie ona finansować budowę nowych i modernizację starych elektrowni. Do tego i tak każdego roku dopłacamy około 70 mld złotych do górnictwa, jednak rząd wciąż usilnie powtarza, że to OZE jest drogie. W Polsce co roku umiera około 45 000 osób w wyniku zanieczyszczenia powietrza. Czy politycy biorą te fakty na poważnie? Raczej nie, dlatego obywatele biorą sprawy w swoje ręce.

Wiara w węgiel

Aby wierzyć, nie trzeba wiedzieć, wystarczy intuicyjnie czuć, że coś jest i być powinno. O ile mi wiadomo, jeszcze nikt nie przedstawił analizy odnośnie węgla analogicznej do książki Richarda Dawkinsa „Bóg urojony”. A taka by się przydała. Bo w Polsce mamy do czynienia z decyzjami polityków, którzy słuchają albo siebie, albo jakiegoś dziwnego głosu. Dr Michał Wilczyński zwraca np. uwagę, że metoda szacowania zasobów węgla pochodzi jeszcze z lat 50-tych XX w. z Rosji i nie uwzględnia aspektu ekonomicznego. Polska węglem przemysłowym zatem nie stoi. Rząd wierzy też najwyraźniej w nieograniczony dostęp do wody w energetyce, mimo że zeszłoroczna susza postawiła pod znakiem zapytania produkcję energii elektrycznej w sposób konwencjonalny. Teraz jeszcze stawia blokadę wobec energetyki wiatrowej. Z kolei prosumenci, którzy produkować będą energię na własne potrzeby, a nadwyżki oddawać do sieci, traktowani są dzisiaj albo jako przeciwnicy władzy i koncernów energetycznych, albo hobbyści, a nie poważni lokalni przedsiębiorcy. Nadzieją napawa jednak fakt, że ustawa o OZE będzie poprzedzona dyskusją planarną w gronie pełnego składu Sejmu. Wcześniej miała być tylko rozpatrywana przez komisję sejmową.

W ubiegłym słonecznym tygodniu Niemcy musiały sobie poradzić z nadwyżką energii z OZE w sieci, a prąd sprzedawany był po cenach ujemnych! Polska mogła nawet zarobić przyjmując niemiecki prąd. Te fakty jednak nie docierają do osób wierzących w węgiel. Dla nich prąd ma narodowość i chyba zdradą byłoby otwieranie się na prąd z Niemiec. Psychologicznie można to wytłumaczyć np. w następujący sposób – kiedy zachodzi niezgodność między wiedzą a wolą, pojawia się motywacja, aby zmniejszyć ten dysonans. Raczej naciąga się fakty, bo wola jest zbyt mocno związana z tożsamością jednostki czy grupy. Szuka się też „schronienia” w negacjonizmie.  Lub innymi słowy – jeżeli coś się nie zgadza z faktami, to tym gorzej dla faktów. Stąd już blisko do konkluzji, że obecnie węgiel stanowi opium dla mas.

Nie ma pracy na martwej planecie

Tobiasz Adamczewski z WWF mówi wprost: obecny „projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii jest antyobywatelski i niezgodny z porozumieniem klimatycznym ONZ. To zły sygnał dla energetyki obywatelskiej, a dobry dla koncernów energetycznych”. Społeczeństwo nie uwierzyło jednak, że jesteśmy węglowym krajem. A już na pewno nie myślą tak obywatele na świecie. W maju trwa bowiem ogólnoświatowa akcja Break Free, której głównymi hasłami są: „Zostawcie paliwa kopalne w ziemi”, ponieważ ich spalanie zmienia klimat. A zmiana klimatu jest niebezpieczna dla zdrowia i życia. Hasłem tego ruchu jest też – jeżeli biznes, to tylko na planecie ziema. Wyprowadzka na Marsa? Jeżeli zniszczymy ziemię, możemy zapomnieć o pieniądzach. Bo pieniędzy nie da się jeść, nie zatrzymają też huraganu. Jednak pomogą najbogatszym się uratować. Co tylko wzmaga poczucie, że zmiany klimatu i sprawiedliwość nie idą w parze.

Chcemy być wolni – Break free!

„To już nie tylko słowa, to już akcja na skalę świata i niech politycy oraz koncerny usłyszą nasz głos” – takie słowa słychać było 14 maja na terenie Łużyc w Niemczech, gdzie odbył się protest „Ende Gelände”. 3 tysiące aktywistów z całej Europy, kierując się zasadą obywatelskiego nieposłuszeństwa, symbolicznie zatrzymało wydobycie węgla brunatnego w tamtejszej kopalni Welzow. Zablokowane były też tory, którymi węgiel dowożony jest do elektrowni Schwarze Pumpe. Jeżeli kopalnia Welzow zostanie powiększona, to z powierzchni ziemi znikną wsie jak np. Proschim, które już dzisiaj mogą być niezależne energetycznie. To właśnie pokazuje absurd węglowych dinozaurów. Do tego zniszczone zostanie osadnictwo mniejszości serbo-łużyckiej. Brzmi to jak opowieść z daleka, ale podobne problemy mają też ludzie w Polsce w miejscach jak Gubin, Miejsca Górka, Babiak, Lubin i nie tylko.

Break Free to akcja wyjątkowa, jednocząca ludzi z wielu państw, gdzie obywatele czują się zagrożeni rozbudową kopalni czy elektrowni. „Ochrona klimatu to praca dla rąk” – mówiono na obozie klimatycznym. Ale nie chodzi tylko o sprzeciw – ważne jest kreowanie czegoś nowego: „Zmieniaj system, a nie klimat”. Aktywiści w swoim proteście pokazali, że jeżeli Vattenfall sprzeda branżę węgla brunatnego i to w dodatku czeskiej firmie EPH, zaistniałej niechlubnie w aferze „panama papers”, mają w pakiecie protest. Break Free dobrze wie co to PR koncernów energetycznych. Ale akcja Break Free to nie tylko Niemcy. W Polsce odbył się protest koalicji „Rozwój Tak-Odkrywki Nie” oraz mieszkańców wsi zagrożonych zniszczeniem. Akcja miała miejsce pod siedzibą funduszu emerytalnego Nationale Nederlanden. Z jednej strony fundusz ma zapewniać ludziom bezpieczną emeryturę, a z drugiej strony inwestuje w upadający Zespół Elektrowni Pątnów Adamów Konin (ZE PAK). Ten właśnie ZE PAK woli wysiedlić ludzi i budować kopalnie węgla brunatnego niż stać się np. liderem dla transformacji OZE.

W wielu miejscach na świecie obywatele, którzy już teraz dostrzegają eksplozję nierówności między ludźmi jednoczą się w ramach Break Free. Dlaczego wolność? Ponieważ obecnie produkcja energii to wciąż sprawa elitarna. Powodem zmian klimatu jest wydobywanie i spalanie paliw kopalnych, które są w rękach niewielu. Garstka ludzi, najczęściej z tzw. globalnej północy zarabia miliony, podczas gdy tzw. globalne południe ponosi tego wielorakie negatywne konsekwencje. Ludzie zaprotestowali w imię wartości. I to w sposób kreatywny! Setki kajakarzy w Kanadzie blokowało np. wejście do portu, gdzie stacjonują tankowce koncernu Kinder Morgan w Burnaby, gdzie w górach planowana jest rozbudowa rurociągu. Tym bowiem się różni klimatyczny ruch obywatelski od konwencjonalnych lobbystów, że jest twórczy, umie żartować i zaraża ludzi pozytywną energią. Transformacja energetyczna dotyczy bowiem czegoś więcej niż energii – to ruch obywateli, którzy chcą lepszego świata, przyjaznego i odpowiedzialnego. Tu nie ma mowy o poświęceniach. Ci ludzie chcą żyć spokojnie i nie oddawać swojego życia i zdrowia dla idei jaką jest scentralizowana energetyka węglowa czy atomowa. Może dlatego w Polsce ten ruch wyzwolenia energetycznego przyjął nazwę „Więcej niż energia”.

Warto się na koniec zastanowić, czy poświęcanie życia i zdrowia naszych polskich górników, którzy fedrują resztki węgla w temperaturze około 30 stopni Celsjusza, można czymkolwiek uzasadnić. Robienie z nich bohaterów, przypomina znowu o postawie religijnej albo przynajmniej ideologicznej. Warto dodać, że na terenach gdzie planowane są kopalnie ludzie inaczej wyobrażają sobie swoją przyszłość. I wypowiadają to w wiążących referendach. Poświęcanie ludzi dla sprawy? Górnictwo to praca, a nie misja. Niskie ceny węgla i spadek popytu sprawiają, że w tarapatach są kopalnie na wszystkich kontynentach. Rząd polski nie musi przejawiać entuzjazmu ruchu klimatycznego, ale powinien zrozumieć, że transformacja energetyczna się opłaca. Polacy są dorośli i potrafią sami produkować prąd. Konserwowanie przekonania, że obywatele sami sobie nie poradzą, to piosenka przeszłości. Break Free opowiada się też za sprawiedliwą transformacją. Nie można  zostawiać ludzi na lodzie. Trzeba już teraz transformować regiony i uczyć młodzież zawodów, które będą na topie w niedalekiej przyszłości. I czas największy zacząć działać już teraz. Modlitwa do węgla w niczym nie pomoże. Ciekawe, co postanowią politycy w sprawie ustawy o OZE.

Hanna Śchudy

Energia

NIK o wykorzystaniu biomasy przez wiodących producentów energii elektrycznej Dostępne dla wytwórców systemy wsparcia nie zapewniały stabilnego rozwoju produkcji energii elektrycznej z biomasy. (...)
czytaj całość
Komentarz Pracowni na rzecz Wszystkich Istot do komunikatu PKN Orlen w sprawie Ostrołęki C
czytaj całość
A może jednak na OZE, EE i akumulatorach? Czy górnicy sa tak straszni, czy tak głupi, czy tylko interesowni? A może są (...)
czytaj całość
Władze i rada gminy Bogatyni nie mają planu B dla węglowego monopolu. Mimo że optymistyczny - choć bardzo mało prawdopodobny (...)
czytaj całość
Ale eksperci alarmują: musimy pilnie przystąpić do odblokowania rewolucji cywilizacyjnej Ekolodzy, eksperci od energetyki i działacze Partii Zieloni zaapelowali do liderów (...)
czytaj całość
Największe wydarzenie ekologiczne otwierające rok 2019: Znakomici eksperci w dziedzinie energetyki, tacy jak Grzegorz Wiśniewski z Instytutu Energii Odnawialnej, prof. (...)
czytaj całość
więcej
2018-12-03
Partia Zieloni apeluje do Premiera Morawieckiego o odwołanie Ministra Energii
2018-12-03
Sprawiedliwa transformacja energetyczna Dolnego Śląska.
2018-10-27
Europa do 2050 może stać się zeroemisyjna - i (...)
2018-04-12
Ostrołęka C
2017-11-18
Zablokowanie przemian energetycznych jest groźne dla gospodarki oraz rozwoju (...)
2017-11-12
RAPORT Górnictwo: węglowa przyszłość czy sprawiedliwa transformacja
2017-07-10
Musimy uniezależniać się od węgla
2017-05-03
Polska Energiewende* 2023
2017-04-06
Tu była kopalnia
2017-02-20
Więcej Niż Energia: Czy Rząd RP weźmie pod uwagę Pakiet (...)
2017-02-19
Apel NGO do Akcjonariuszy Polenergii – porzućcie szkodliwy projekt Elektrowni (...)
2016-12-04
Szydło świętuje z górnikami: nie zejdziemy z drogi reform i (...)
2016-11-25
Ministerstwo Energii: Rozwód energetyki i kopalń
2016-11-11
Efektywność energetyczna - szanse i zagrożenia nowej ustawy
2016-11-05
Will oil peak within 5 years?
2016-11-02
Naimski: Obrona węgla to nie ideologia, lecz rozsądek
2016-10-27
Zarządzanie energią - przyszłość gospodarki w obuiegu zamkniętym
2016-09-21
Jak rozpocząć transformację energetyczną Polski?
2016-09-13
Brytyjczycy bronią nowej elektrowni atomowej, ale wstrzymują budowę
2016-08-05
Lewiatan: Polska nie ma odpowiedniej strategii energetycznej
2016-08-05
ClientEarth: Plan Morawieckiego dla energetyki jest nierealny
2016-07-23
Szykuje się duża inwestycja! W jednym miejscu ma powstać kopalnia (...)
2016-06-03
Polimex: Kurs spółki runął
2016-05-20
Wolność energetyczna. Czas skończyć z religią węglową
2016-05-17
Będzie składka na bezpieczeństwo energetyczne?
2016-05-09
Niemcy: 95 proc. produkcji energii z OZE i ujemne ceny (...)
2016-04-28
Zielone światło dla zielonej energii
2016-04-21
Właściciel PG Silesia kupił kopalnie i elektrownie w Niemczech
2016-04-21
Holandia: 4,7 mld EUR oszczędności dzięki zamknięciu elektrowni węglowych do (...)
2016-03-17
Czarne złoto?
2016-03-08
NFOŚiGW weryfikuje programy wsparcia
2016-02-25
"Rzeczpospolita": Polityka rządzi polską energetyką
2016-01-13
Wyprzedaż z napędem atomowym
2015-12-22
Górnicza „Solidarność” likwiduje rachunek w ING
2015-12-20
Europejska Unia Energetyczna - Rezolucja PE
2015-12-20
Niemcy: Koniec kopalń węgla kamiennego
2015-12-14
Urugwaj: niższe ceny energii i już 95 proc. energii z (...)
2015-12-12
Andrzej Duda: Przemówienie z okazji Święta Górnika
2015-12-03
CBOS: Większość Polaków za stopniowym odejściem od węgla
2015-12-03
Tchórzewski: zobowiązania spółek węglowych wynoszą 15 mld zł
2015-11-28
ING nie będzie finansował nowych elektrowni zasilanych węglem i kopalni (...)
2015-11-27
Wielka Brytania zamknie wszystkie elektrownie węglowe
2015-11-13
Ile Niemcy zapłacą za rewolucję energetyczną - najtańsza droga rozwoju (...)
2015-11-12
Jak sobie radzić z ubóstwem energetycznym?
2015-11-12
Co nowy minister energetyki myśli o węglu, atomie i OZE? (...)
2015-10-31
O maszynie, która może zrewolucjonizować sposób korzystania z energii
2015-10-21
ENERGETYCZNE POLAKÓW WYBORY: Niewidzialna ręka państwa
2015-10-16
CEZ chce kupić elektrownie i kopalnie Vattenfall w Niemczech
2015-10-14
Kaczyński: Z węglem na wieczne czasy
2015-10-11
Ustawa antysmogowa: górniczy związkowcy krytykują prezydenta Andrzeja Dudę
2015-10-08
Greenpeace chce kupić branżę węgla brunatnego należącą do koncernu Vattenfal
2015-10-07
Gorszanów: ustawa antysmogowa może wyeliminować węgiel w ogrzewnictwie
2015-10-01
Polityka energetyczna Polski – bez wizji, odwagi i wiedz
2015-09-09
Księżopolski: Okrakiem na klimatycznej barykadzie
2015-09-09
Prezes TGPE: przecena energetyki możliwa na wielką skalę
2015-09-09
Polityka energetyczna 2050
2015-09-09
Polityka energetyczna 2050: zachowanie status quo, ucieczka przed dylematami
2015-08-31
W Polsce kończy się węgiel
2015-08-19
„Die Welt”: Kraje sąsiednie nie chcą niemieckiego prądu. Polska też (...)
2015-08-18
Czy fala upałów nas czegoś nauczy?
2015-08-11
To nie upał jest powodem kłopotów z energią
2015-07-31
Ratowanie górnictwa - niech każdy da czego mu nie trzeba
2015-07-28
Polityczne recepty na uzdrowienie górnictwa: sole trzeźwiące zamiast zabiegu chirurgicznego
2015-07-27
Unia energetyczna - więcej czy mniej rynku?
2015-07-26
Więcej Europy w gniazdkach
2015-07-26
Prąd z elektrowni atomowej dopiero od 2031 roku?
2015-07-26
List do premier Ewy Kopacz ws. ustawy o efektywności energetycznej
2015-07-23
Za 2,5 roku ma powstać w Kole pierwsza w Polsce (...)
2015-07-14
Francuzi rezygnują z budowy elektrowni na Lubelszczyźnie
2015-07-13
Gdzieś zaginęła wielka góra węgla. Jakieś 100 tys. ton.
2015-07-07
Energetyka nie uratuje Kompanii Węglowej
2015-07-02
Rebecca Harms w wywiadzie o unii energetycznej
2015-06-13
Nadchodzi czas Śląska bez górnictwa.
2015-05-18
Raport: Inwestycje w energetykę węglową są zbyt ryzykowne?
2015-05-12
Polacy wobec przemysłu górniczego
2015-05-12
Największy fundusz inwestycyjny świata wycofuje się z węgla
2015-05-11
Polscy politycy: naznaczeni przez komunizm, niezdolni do zmiany?
2015-05-11
Polska importerem prądu. Pierwszy raz od 1989
2015-05-04
Zatrważające tajne dane z Kompanii Węglowej
2015-05-03
Polska energetyka nadal będzie wykorzystywała węgiel, gaz i OZE
2015-05-03
Giełdowy Kopex chce nowej kopalni węgla w Małopolsce
2015-05-03
Szef Banku Światowego za eliminacją subsydiów dla paliw kopalnych
2015-04-14
NIK o bezpieczeństwie dostaw energii elektrycznej
2015-03-17
List otwarty Koalicji Klimatycznej i CEE Bankwatch Network
2015-02-19
Komisja Europejska pyta polski rząd o górnictwo
2015-02-09
Potrzebna umowa społeczna
2015-01-20
Czego możemy się uczyć z niemieckiej Energiewende?
2015-01-18
Dość czarne statystyki dla unijnego węgla kamiennego
2015-01-17
Energetyczna alternatywa - słońce świeci wszędzie :)
2014-12-31
Elektryczność w Niemczech: Prąd z odnawialnych źródeł energii na pierwszym (...)
2014-12-27
Termo - modernizacja nie(d)oceniona.
2014-11-09
Vattenfall sprzeda kopalnie węgla brunatnego w Niemczech?
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej