Dość czarne statystyki dla unijnego węgla kamiennego

Polskie górnictwo od kilku lat dominuje w unijnym górnictwie węgla kamiennego. Jednak popyt na ten surowiec słabnie, a ponadto zaspokajany jest on już głównie importem spoza krajów UE.

Decydujące znaczenie na takie tendencje ma: zmieniający się miks energetyczny, w którym maleje udział węgla (średnio w UE - 30 proc.), nadwyżka podaży węgla kamiennego - z powodu rosnącej produkcji na świecie - nad popytem oraz konkurencyjne do europejskich ceny tego surowca.

Węgiel kamienny w Europie niemal w całości wydobywa się z głębokich pokładów (poza niektórymi kopalniami w Wielkiej Brytanii). Koszt produkcji jest więc zdecydowanie wyższy, niż węgla wydobywanego metodą odkrywkową lub w krajach, o znacznie niższych płacach, niż w Unii Europejskiej.

Na poziom cen węgla z importu w stosunkowo niedużym stopniu wpływa fracht morski, ze względu na masowy transport.

Pozycja Polski

Z wydobyciem ok. 77 mln ton (dane za 2013 rok), Polska plasuje się na 10 miejscu na świecie, mając 1,1 proc. udział w globalnej produkcji tego surowca. Jest natomiast trzecim największym producentem w Europie (za Rosją i Ukrainą) i na pierwszym w UE.

Dla przypomnienia, z produkcją 137,2 mln ton w 1995 roku, polskie górnictwo zajmowało wtedy siódme miejsce na świecie. Od tego czasu jednak np. Chiny zwiększyły wydobycie 2,6 razy (do 3532 mln ton), Indie podwoiły (do 560 mln ton), a Indonezja aż 21 razy (do 444 mln ton).

Spośród największych producentów węgla kamiennego, jej wydobycie zwiększyły w ciągu 18 lat Australia, Kazachstan, Kolumbia, RPA, Rosja, Ukraina, Wietnam, a na zbliżonym poziomie utrzymały Stany Zjednoczone Ameryki.

Zasoby

Według szacunków, światowe zasoby węgla kamiennego i brunatnego pozwalają na jego wydobycie na obecnym poziomie przez ok. 120 - 125 lat (szacunki Federal Institute for Geosciences and Natural Resources - BGR).

Europa ma jednak tylko 2,6 proc. udziału w tych zasobach (ok. 135 mld ton). Największe złoża leżą bowiem w Ameryce Północnej (32,5 proc.), Chinach (24,8 proc.) i krajach w transformacji (17 proc.).

Udokumentowane zasoby bilansowe węgla kamiennego w Polsce przekraczają 43 mld ton. Trzy czwarte nich stanowi węgiel energetyczny, a reszta - koksujący. Polskie zasoby węgla brunatnego oceniane są na 13,6 mld ton.

Przy obecnym poziomie wydobycia, krajowe zasoby węgla kamiennego mogą teoretycznie wystarczyć na… kilkaset lat. Poza dwoma kopalniami o żywotności krótszej niż 10 lat (Polska Wirek i Chwałowice), większość może produkować co najmniej kilkanaście lub kilkadziesiąt lat. Najdłużej, według danych GIG, KWK Halemba z Kompanii Węglowej (73 lata).