Polsko-niemiecka koalicja organizacji krytykuje brak wstrzymania regulacji Odry

Dalsza regulacja rzeki granicznej jest nieodpowiedzialna z punktu widzenia polityki środowiskowej i praworządności

Rok temu, 7 marca 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny w Polsce wydał prawomocne postanowienie o wstrzymaniu prac regulacyjnych na Odrze. Potwierdził wówczas decyzję Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z grudnia 2022 r. jako wyniku odwołania złożonego przez niemieckie i polskie organizacje ekologiczne.

Postanowienie sądu ustala, że decyzja GDOŚ nie może zostać wykonana, ponieważ nie uwzględnia skutków katastrofy ekologicznej na Odrze z lata 2022 r. W związku z tym dalsze prace budowlane nie powinny być prowadzone do momentu zmiany decyzji lub zakończenia głównego postępowania sądu. Jednak w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy Ministerstwo Infrastruktury w Polsce odmówiło wykonania decyzji sądu. W efekcie pierwszy etap prac budowlanych wzdłuż granicy polsko-niemieckiej został praktycznie zakończony.

Florian Schone, dyrektor ekologicznej organizacji Deutscher Naturschutzring (DNR) jako przedstawiciel niemieckiego sojuszu Aktionsbundnis lebendige Oder (Alians Żywa Odra), komentuje: - "Ubiegłoroczna decyzja sądu była wyraźnym sygnałem dla zachowania naturalnej różnorodności krajobrazu Odry i dla ludzi, którzy już teraz są konfrontowani ze skutkami kryzysu klimatycznego, takimi jak susza i niski poziom wody. To nieodpowiedzialne z punktu widzenia polityki środowiskowej i praworządności, że prace budowlane po polskiej stronie wciąż nie zostały wstrzymane. Zwłaszcza po katastrofie ekologicznej na Odrze w sierpniu 2022 r., procesy ekologiczne i odporność rzeki muszą być traktowane priorytetowo w przyszłości. Oczekujemy, że niemiecki rząd zwróci się do osób odpowiedzialnych w Polsce, aby położyć kres ciągłemu łamaniu prawa i wspólnie znaleźć rozwiązania dla Odry przyjazne dla przyrody".

Radosław Gawlik, prezes Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA, mówi: - "Jesteśmy w międzynarodowej koalicji Czas na Odrę oraz polskiej Koalicji Ratujmy Rzeki bardzo rozczarowani postawą nowego rządu polskiego w sprawie wykonania prawomocnego wyroku sądu sprzed roku. PiS nas przyzwyczaił do łamania prawa, ale nowa koalicja rządowa obiecywała przywrócenie praworządności. Niestety nie na rzekach. Mimo naszych skarg do prokuratury, pism do ministrów i premiera, rozmów z politykami, protestu pod kancelarią Prezesa RM nadal łamano prawo i regulowano Odrę. Minister Infrastruktury zapowiedział zakończenie prac na Odrze z dniem 1 marca. To nie osładza goryczy, bo wygląda, że ta "nowa ekipa" utrzymuje politykę personalną oraz zgodę dla betonowania rzek prowadzoną przez PiS.  Premier Tusk, mimo apelu ekspertów, pozostawił gospodarkę wodną w Ministerstwie Infrastruktury, zamiast przywrócić ją Ministerstwu Środowiska. Walka o Odrę trwa."

  Kontekst:

Decyzję Naczelnego Sądu Administracyjnego w Polsce uzyskały polskie organizacje ekologiczne: Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA i Stepnicka Organizacja Turystyczna Nie Tylko Dla Orłów oraz niemieckie organizacje ekologiczne DNR, NABU i BUND Brandenburg. Wszystkie pięć organizacji jest również członkami międzynarodowej koalicji "Czas na Odrę", która składa się z 28 polskich, czeskich i niemieckich organizacji ochrony środowiska i przyrody. Decyzja Naczelnego Sądu Administracyjnego jest ostateczna. Postanowienie (sygn. akt III OZ 78/23) jest również dostępne na portalu Naczelnego Sądu Administracyjnego (https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/CDE5CB878).

Na wniosek inwestora Wód Polskich z dnia 26 sierpnia 2022 r. zostało wszczęte postępowanie w sprawie decyzji Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia 16 sierpnia 2022 r. W efekcie postępowanie główne zostało zawieszone 27 grudnia 2022 r. przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (IV SA/Wa 2239/22). Ponieważ Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska nie wydał decyzji w sprawie wniosku inwestora Wód Polskich o zmianę decyzji środowiskowej przez prawie rok, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA oraz Stepnicka Organizacja Turystyczna Nie Tylko Dla Orłów złożyły skargę na bezczynność w dniu 4 marca 2024 r.

Radosław Gawlik, prezes, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA