Apel Koalicji Ratujmy Rzeki do Związku Stowarzyszeń Kongres Ruchów Miejskich

Warszawa, 18 maja 2017

Koalicja Ratujmy Rzeki apeluje o poparcie do
Związku Stowarzyszeń Kongres Ruchów Miejskich

Założenia rządu dotyczące przekształcenia Odry, Wisły, części Bugu, Narwi i Noteci w sztuczne międzynarodowe szlaki żeglowne oraz projekt Banku Światowego mający doprowadzić do dostosowania Odry do III klasy żeglowności prowadzą do zdewastowania przyrody polskich rzek, również w nadrzecznych miastach i miasteczkach i ich okolicach. W opinii Koalicji Ratujmy Rzeki i licznych niezależnych ekspertów, działania takie nie mają uzasadnienia ekonomicznego, ekologicznego ani społecznego.

Rzeki i inne naturalne zasoby wodne Polski są coraz bardziej intensywnie eksploatowane i przekształcane. Polityka wodna jeśli się zmienia to na gorsze, a jej twórcy pozostają głusi na apele naukowców oraz organizacji pozarządowych o zaprzestanie realizacji i planowania działań szkodliwych z zakresu regulacji, zabudowy koryt, przegradzania rzek i melioracji odwadniających ich doliny. Ignorowane są propozycje alternatywnych rozwiązań i modyfikacji w technologii, także niezbędnych działań edukacyjno-prewnecyjnych, które mogłyby ograniczyć straty środowiskowe.

W chwili obecnej w Polsce wciąż niestety dominuje anachroniczne podejście, które traktuje ekosystemy wodne jako przestrzeń do eksploatacji i do zabudowy technicznej. Chcemy to zmienić. Nie godzimy się bowiem na kontynuowanie szkodliwego modelu zarządzania wodami.

W interesie obywateli i państwa leży, by „pozostawić przestrzeń rzekom” oraz chronić retencję naturalną. Ten sposób działania daje potrójny efekt: łagodzi skutki powodzi i suszy, ogranicza koszty budowania i utrzymywania infrastruktury technicznej na rzekach oraz zachowuje przyrodę – nasze narodowe bogactwo i dziedzictwo.

Plany regulowania  rzek i utrzymywania torów wodnych by spełniały warunki niezbędne do kursowania barek towarowych na Wiśle i Odrze nie mają uzasadnienia ekonomicznego. Doprowadzą do złej alokacji naszych podatków i powiększenia deficytu budżetowego (rząd planuje wydać na nie ok. 80 mld zł, kwotę niewątpliwie zaniżoną wobec skali zamierzeń) a nie przyniosą obiecywanych efektów. Plany te są też nieracjonalne też z powodu nierealnej konkurencji z państwowymi kolejami, gotowymi już dziś do przewiezniena tych towarów, które rząd chce spławiać rzekami. Plany te doprowadzą do  nieuchronnej dewastacji wyjątkowej polskiej przyrody dolin rzecznych objętej europejska siecią Natura 2000.

Wisła i Odra były kiedyś żeglowne w zakresie na jaki pozwalały w różnych porach roku stany wód,   w naturalnych i zrównoważonych dorzeczach. Ostatnie sto lat to ciągłe niszczenie tej naturalnej równowagi i retencji przy ogromnych kosztach i ze skutkiem, jaki widzimy. Należy ten kierunek zmienić, zanim dojdzie do nieuchronnej katastrofy o ogromnych, nieodwracalnych skutkach dla społeczeństwa. Renaturyzując rzeki przywrócimy im ich naturalną żeglowność. Wtedy wystarczy jedynie dostosować statki do rzek, a nie odwrotnie.
W roku 2017, Roku Rzeki Wisły, apelujemy do Związku Stowarzyszeń Kongres Ruchów Miejskich o poparcie naszego stanowiska, dla dobra naszych i waszych rzek oraz mieszkańców nadrzecznych miast i miasteczek. Piękne, bogate ekologicznie rzeki, otwarte- już dziś- dla lokalnego przewozu ludzi i dla ekoturystyki rzecznej są dla mieszkańców większym skarbem niż sztucznie wybetonowane cieki i kanały dla barek transportowych.

Koalicja Ratujmy Rzeki powstała w 2016 r.  i działa na rzecz m.in. systemowej ochrony walorów przyrodniczych i naturalnej retencji, szerokiej skali renaturyzacji cieków, ochrony i przywracania ciągłości ekologicznej, dostosowania planów rozwoju żeglugi do rzek oraz planów rozwoju sektorów gospodarki do rzek. Jej cele wyrażone są we wspólnej Deklaracji. W skład KRR wchodzi obecnie 20  organizacji:

Towarzystwo na Rzecz Ziemi,
Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy,
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA,
Polska Zielona Sieć,
Fundacja Strefa Zieleni,
Przyjaciele Raby,  
Klub Przyjaciół Dunajca,
Zielony Instytut,
Klub Przyrodników,  
Fundacja Greenmind,
Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody,
Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne,
Fundacja Zielone Światło/Zielone Wiadomości,
Centrum Ochrony Mokradeł,
Klub Gaja,
Stepnicka Organizacja Turystyczna
Nie Tylko Dla Orłów,
Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody “Salamandra”,
Fundacja WWF Polska
Fundacja Nasza Ziemia
Pracownia na rzecz Wszystkich Istot