×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

2 lipca 2016
OZE
 

Transformacja energetyczna w Szwecji.

Więcej kalkulacji niż ideologii. *

Większość krajów na świecie przystąpiło do transformacji energetycznej prowadzącej do produkcji czystej energii, przede wszystkim z OZE. Krajem, który finalizuje transformację jest Szwecja.

Warto podkreślić, że Szwecja zdecydowała się na transformację energetyczną nie ze względu na globalne ocieplenie czy zrównoważony rozwój (zagadnienia te niemal nie były znane wówczas), tylko ze względu na korzyści finansowe. Transformacja energetyczna pozwoliła znacząco obniżyć ceny prądu i ciepła, dzięki czemu dziś Szwed płaci 25% mniej za energię niż Polak, zarabiając 3 razy więcej.

W 1980 r. w Szwecji udział paliw kopalnych w produkcji ciepła wynosił, podobnie jak dziś w Polsce, 95%. Rozpoczęto od legislacji i opodatkowania tego, co było energetycznie nieefektywne. Zastosowano zasadę nie nagradzania za to co „czyste i gospodarne”, tylko karania za to, co „brudne i niegospodarne”. Trujesz, płać. W Szwecji płaci się zatem za spalanie paliw kopalnych, instalacje nieskojarzone, emisję NOx, SO2.

Szwedzi uważają, ze energia jest wszędzie, można tanio i ekologicznie produkować prąd elektryczny i ciepło/chłód. Przykładowo, wykorzystywane jest ciepło z przemysłu, ciepło ze ścieków (dzięki pompom ciepła), tradycyjnych strat kominowych poprzez technologię skraplania pary wodnej ze spalin, dzięki czemu odzyskujemy dodatkowe 35% ciepła ze spalin. Niebagatelną rolę odgrywają spalarnie odpadów, małe elektrownie wodne, pompy ciepła gdzie dolnym źródłem ciepła jest Bałtyk, rzeki, jeziora, powietrze czy nawet ścieki. Liczne biogazownie produkują w kogeneracji prąd i ciepło lub biometan, którym zasila samochody, autobusy czy nawet pociągi.

Podczas gdy Polska składuje blisko 90% wytwarzanych odpadów, przetwarzając jedynie 6%, Szwecja pozyskuje energię z 99% odpadów. Doświadczenia Szwecji pokazują, że potraktowanie śmieci jako surowca wtórnego i/lub paliwa pozwala jednocześnie rozwiązać w znaczącym stopniu problem odpadów i uzależnienia od paliw kopalnych. Aby spalarnie nie borykały się z brakiem paliwa, w Szwecji już w latach 60-tych XX wieku wprowadzono ustawę czyniącą gminy właścicielami odpadów. Rozwój spalarni przyspieszył podatek od składowania odpadów (wprowadzony w 2002 r.) oraz restrykcyjny zakaz składowania odpadów (obowiązujący od 2005 r.). Szwedzi zobowiązali gminy, by sięgały do alternatywnych źródeł energii. Od początku transformacji energetycznej minęło 30 lat: PKB wzrosło o 80%, a zużycie energii nie wzrosło. Szwecja jest najbardziej konkurencyjną gospodarką Unii Europejskiej.

Jak się przelicza zużycie energii per capita, to szwedzka gospodarka jest cztery razy bardziej energochłonna niż w Polsce. W Polsce na 38 mln mieszkańców roczne zużycie wynosi 165 TWh energii elektrycznej, a w Szwecji na 9,8 mln mieszkańców to 150 TWh. Decyduje o tym przemysł, który jest bardzo energochłonny, głównie stalowniczy, miedziowy i papierniczy, ale także powszechne wykorzystanie pomp ciepła. Hurtowa cena energii w Malmo, gdzie jest ona najwyższa, to około 84 zł za MWh. W Polsce, po drugiej stronie Bałtyku, cena czarnej energii to 150 zł za MWh. Dodając zielony certyfikat, po jednej stronie mamy nadal 84 zł, a po drugiej ponad 300 zł (dziś mniej). Na północy Szwecji cena energii to mniej więcej 38 zł/MWh.

W Szwecji prosumentem jest gmina. Gminy szukają wszelkiego rodzaju lokalnych paliw. Spalają odpady komunalne, drzewo, odpady z wycinki lasów, gałęzie, korzenie itd. To wszystko jest spalane lokalnie, gdzie koszty transportu są minimalne. W Szwecji wszystko się zbiera – biomasę ścina się w zimie, gdy jest najmniej soków, i następnie ona schnie, a latem jest spalana. Gmina kupuje tyle energii elektrycznej, ile potrzebuje – minus własna produkcja. Spółki energetyczne to w większości, albo w pełni, własność gmin. Na przykład Fortum jest w 50% w symbiozie z miastem Sztokholm i dzieli się z nim zyskami. W tej sprawie panuje absolutnie polityczny konsensus, ponieważ widzi się także zysk. Cała energetyka odnawialna generuje w Szwecji pracę dla około 300 tysięcy ludzi (3 razy więcej niż w polskim górnictwie).

Odpady organiczne produkują biometan, dzięki czemu nie trzeba importować rosyjskiego gazu ziemnego. Frakcja biodegradowalna w odpadach jest najbardziej toksyczna. Ją się wydziela u źródła z odpadów kierowanych do spalarni, jednocześnie zwiększając ich kaloryczność – a następnie poprzez usunięcie dwutlenku węgla powstaje z biogazu biometan, który jest następnie zamieniany na energię elektryczną i ciepło, albo wykorzystuje się go do napędu autobusów. Operatorem systemu jest oczyszczalnia ścieków, na terenie której powstaje biogaz spalany w silnikach gazowych i produkuję się z niego energię elektryczną i ciepło – lub też uzdatnia się go do biometanu i miesza się z biometanem z frakcji biodegradowalnej z odpadów komunalnych oraz roślin energetycznych. Cena substratu jest albo zerowa (rośliny energetyczne) lub ujemna w przypadku frakcji bio z odpadów komunalnych. Rolnik natomiast dostaje w rozliczeniu nawóz naturalny, który powstaje po fermentacji tej frakcji biodegradowalnej.

Linköping
Oprócz śmieci z których pozyskuje się prąd, ciepło i biogaz, miasto wytwarza ścieki, które płyną do oczyszczalni i do biogazowni. Ścieki jednej rodziny dają dość gazu, by ta mogła gotować na nim przez rok. Okoliczne wsie produkują zboże na cele konsumpcyjne a z nadwyżek fabryki robią tzw. biały etanol, dostępny we wszystkich stacjach benzynowych w regionie. Wieś produkuje też paszę, no i przede wszystkim żywność: mięso, mleko i warzywa trafiają do sklepów i restauracji, a odpady biologiczne i żywnościowe – do biogazowni. Z restauracji odbiera się oleje do produkcji biodiesla, a ten wraca na wieś do traktorów i trochę do elektrociepłowni, by nie zużywać oleju opałowego. Z biogazowni mamy bionawóz, którym szwedzki rolnik nawozi swoje pola. Biogaz służy do zasilania samochodów, autobusów, śmieciarek czy pociągów.

Bartek Igliński, FB 1.07.2016r

Źródło: materiały własne, J. Neterowicz i in., Energia z odpadów – doświadczenia szwedzkie i realia polskie, Wydawnictwo Naukowe PIMOT, Warszawa 2015, informacje od ambasady.

* tytuł odredakcyjny

OZE

– dlaczego warto zainwestować w przydomową turbinę?
czytaj całość
Morska energetyka wiatrowa rozwija się bardziej dynamicznie niż jakakolwiek inna technologia produkcji energii elektrycznej na świecie2. 
czytaj całość
Mirsk, Wleń, Lubomierz, Lwówek Śląski i Stara Kamienica powołały dzisiaj Izerski Klaster Energii Odnawialnej. To trzecie takie przedsięwzięcie realizowane przez (...)
czytaj całość
Jedna z najbardziej znanych marek na świecie wspiera PGE Obrót przy produktach o charakterze technicznym. Celem jest podnoszenie jakości obsługi (...)
czytaj całość
W ostatnich latach Chiny postawiły na OZE. Podyktowane jest to tym, że OZE jest coraz tańsze.
czytaj całość
Od 1 września Warszawa daje 15 tys. zł na budowę minielektrowni słonecznych, a RWE chce ich zakup rozkładać na raty. (...)
czytaj całość
artykuł z portalu: http://www.wnp.pl Nasze badanie pokazało, że ponad 99 proc. lądowych farm wiatrowych na etapie rozwoju zostało, kolokwialnie mówiąc, przewróconych (...)
czytaj całość
więcej
2016-07-23
Transformacja energetyczna w Szwecji.
2016-07-22
Czy biogazownie uratują polską energetykę?
2016-07-02
Transformacja energetyczna w Szwecji.
2016-06-24
Odnawialne źródła energii lepsze dla naszego zdrowia
2016-06-03
W. Kukuła, ClientEarth: Poprawki dla prosumentów niewystarczające
2016-05-17
WWF: Projekt ustawy o OZE jest antyobywatelski
2016-05-07
Szybka ścieżka dla ustawy o OZE. Ekolodzy zauważają oszustwo
2016-04-28
Kleiber: Zielona energia tanieje, więc będzie nas stać, aby walczyć (...)
2016-03-24
Prof. Karaczun: Dzięki efektywności energetycznej Polska może podwoić bogactwo
2016-03-24
Udział społeczeństwa w transformacji niskoemisyjnej jest konieczny!
2016-03-12
Rząd walczy z wiatrakami. "Znikną wszystkie miejsca pracy"
2016-01-29
B. szef lobbystów węglowych: Przestańmy wciskać hamulec dla OZE
2016-01-08
taryfy gwarantowane zagrożone?
2015-11-13
Co rząd PO i PSL zrobił dla OZE?
2015-10-26
Niemcy sprawdzili, ile mogą pomieścić elektrowni PV
2015-10-26
Cel Szwecji: kraj uniezależniony od paliw kopalnych
2015-10-16
Mikrosieci uchronią miasta od przerw w dostawie energii elektrycznej
2015-10-14
7 warunków do zadowolenia z instalacji fotowoltaicznej
2015-10-10
Największa farma słoneczna w Europie podłączona do sieci
2015-10-05
Miastko na drodze do samo- wystarczalności energetycznej
2015-09-09
Holandia: pociągi na wiatr
2015-08-23
Stolica wspiera energię odnawialną
2015-08-18
W. Cetnarski, PSEW: diabeł tkwi w szczegółach
2015-08-18
Najder: Energetyka odnawialna była brutalnie dławiona przez całe lata przez (...)
2015-08-18
Biznes przechodzi na OZE, tylko nasi politycy o tym nie (...)
2015-08-18
LucidPipe – Truly Elegant Water to Wire Generators
2015-08-18
Kokos z Afryki w piecu polskiej elektrowni. Dlaczego nie stać (...)
2015-08-11
Niemcy biją kolejny rekord produkcji energii z OZE
2015-07-30
Cuda w OZE. Rząd zmienił zdanie w sprawie energii odnawialnej?
2015-07-16
Czy to koniec lokalizowania OZE na podstawie WZ-ek?
2015-07-10
Sieci energetyczne problemem dla rozwoju odnawialnych źródeł energii
2015-05-25
Przybywa miejsc pracy w energetyce odnawialnej, ale nie w UE
2015-05-20
gorset przepisów dla prosumentów, pieniądze dla koncernów
2015-05-16
Nowelizacja ustawy o OZE to zamach na energetykę obywatelską
2015-05-12
Dlaczego rząd chce ciąć taryfy dla mikroinstalacji?
2015-05-12
Prosumenci zainteresowani głównie energią ze słońca
2015-05-03
ABW o szpiegach w polskiej energetyce
2015-04-24
Nowelizacja ustawy o OZE nie może być zamachem na energetykę (...)
2015-04-10
*Prosument* interesuje potentatów
2015-03-30
Norwedzy i Brytyjczycy zbudują wspólnie najdłuższy na świecie interkonektor
2015-03-22
Ministerstwo Gospodarki – będzie nowelizacja ustawy o OZE
2015-03-18
Ministerstwo Gospodarki straszy prosumentów
2015-02-19
WYCIEKŁY ZAŁOŻENIA KAMPANII SKIEROWANEJ PRZECIWKO OBYWATELOM
2015-02-15
Ekspert: rezygnacja z OZE skazuje Polskę na stagnację
2015-02-12
Poprawka Senatu do ustawy OZE: Mikroinstalacje nie będą się opłacać
2015-02-07
Senat poparł interes spółek energetycznych kosztem obywateli
2015-02-07
W Senacie kompromisowy pomysł na kontrowersyjny zapis ustawy o OZE
2015-01-24
Ustawa o OZE – korzystna dla bezpieczeństwa Polski
2015-01-18
Ustawa o OZE - nie cieszy, gdy jest.
2014-09-20
Waldemar Pawlak: Mam nadzieję, że ustawa o OZE będzie uchwalona (...)
2014-09-20
Komisja Europejska podnosi cel OZE na 2030 r. Efekt Putina?
2014-09-19
Województwo świętokrzyskie stawia na energetykę rozproszoną
2014-09-19
Dopłaty do paliw kopalnych – 544 miliardy dolarów rocznie
2014-09-13
Pawlak: sytuacja na Ukrainie to impuls dla OZE w Polsce
2014-09-11
Ameryka: czyste super mocarstwo?
2014-09-04
Worldwatch Institute: zatrudnienie w branży PV wzrosło o 1 mln
2014-09-03
IRENA życzliwa Rosji
2014-09-02
Początek roku w najbardziej ekologicznej szkole w Polsce
2014-08-13
Ustawa o OZE nie sprzyja rozwojowi energetyki odnawialnej we wschodniej (...)
2014-07-30
Polish Energy Partners planuje zbudowanie wiatrowych elektrowni morskich o mocy (...)
2014-07-27
Rząd ma co chciał- słabiutkie polskie OZE bardziej mizerne
2014-07-27
NIK o elektrowniach wiatrowych
2014-07-09
Buzek na forum OZE: łupki i atom bez szans przy (...)
2014-07-01
W Bydgoszczy powstanie fabryka innowacyjnych modułów fotowoltaicznych
2014-06-14
Szczecin. Powstaje fabryka, która ma zatrudnić 500 osób
2014-05-26
Jakich odnawialnych źródeł energii potrzebuje Polska?
2014-05-05
Rząd zmienia i notyfikuje ustawę o OZE
2014-04-09
Polityka energetyczna, czyli jak się walczy z wiatrakami
2014-04-08
Rząd straszy OZE, bo woli dopłacać do węgla i importu (...)
2014-04-03
D. Tusk: zbyt duże wsparcie dla OZE
2014-03-29
Zapisy ustawy o OZE mogą być niekonstytucyjne. Dyskryminują drobnych wytwórców (...)
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej