Człowiek zawinił dziki zapłacą

Stanowisko Pracowni na rzecz Wszystkich Istot ws. przyjęcia specustawy dotyczącej Afrykańskiego Pomoru Świń

Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot wyraża zdecydowany sprzeciw wobec zapisów specustawy dotyczącej Afrykańskiego Pomoru Świń (ASF), w zakresie w którym dopuszcza ona nakaz sanitarnego odstrzału dziko żyjących zwierząt na terenach chronionych.

22 września 2016 r. Sejm i Senat RP przyjął drugą część rządowego projektu specustawy dotyczącej zwalczania skutków ASF. Obejmuje ona nowelizację sześciu innych obowiązujących ustaw. Oprócz szeregu pożytecznych zapisów dotyczących zwiększenia kontroli służb sanitarnych nad chowem i hodowlą trzody chlewnej, specustawa zagrozi chronionym gatunkom zwierząt oraz terenom cennym przyrodniczo. Choć pretekstem do jej wprowadzenia jest zatrzymanie wirusa ASF przenoszonego przez dziki, to specustawa wprowadza nakaz odstrzału wszystkich dziko żyjących zwierząt. Strzelać będzie można także na terenach chronionych.

Za odstrzały sanitarne dziko żyjących zwierząt na terenach chronionych odpowiedzialni będą myśliwi. Zagrożone są nie tylko obszary Natura 2000 i większość otulin parków narodowych na których działają koła łowieckie, ale też parki narodowe i rezerwaty przyrody. Wątpliwości w tym zakresie rozwiała wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi – Ewa Lech, która podczas posiedzenia sejmowej Komisji Rozwoju Wsi wskazała, że stwierdzenie na terenie parku narodowego upadku dzika zarażonego ASF będzie podstawą do zarządzenia odstrzału na tym terenie.

Nakazy odstrzału wydawać będą powiatowi lekarze weterynarii, a więc osoby bez odpowiednich kompetencji w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Odstrzały prowadzone będą bez konsultacji społecznych i nadzoru służb ochrony przyrody, a więc bez jakiejkolwiek oceny wpływu tego działania na cenne siedliska i gatunki.

Brak oceny oddziaływania na środowisko dla interwencyjnego odstrzału zwierząt jest naruszeniem prawa krajowego i międzynarodowego, które wymaga aby każde działanie lub przedsięwzięcie zostało ocenione pod kątem oddziaływania na przyrodę. Dodatkowo, prowadzenie odstrzałów na terenach Natura 2000 wymaga oceny wpływu tego działania na cele ochrony tych terenów.

Problem jest jednak dużo szerszy. Według doniesień naukowych oraz podstawowej wiedzy o ekologii populacyjnej. odstrzał nie tylko nie ograniczy rozprzestrzeniania ASF, ale wręcz będzie sprzyjał roznoszeniu się wirusa, a to dlatego, że zwolnione przez zabite dziki siedliska będą zajmować kolejne zwierzęta, także te ewentualnie zainfekowane ze wschodu Europy. Realizacja masowego odstrzału dzików przyniesie efekt odwrotny od oczekiwanego, tj. zwiększenie zasięgu występowania choroby, stanowiąc zagrożenie nie tylko dla dzików, ale i hodowli trzody chlewnej.

"Dożyliśmy powrotu do głębokiej komuny Na mocy arbitralnej decyzji osób bez kompetencji przyrodniczych będzie można odstrzelić dowolną liczbę osobników dowolnych gatunków zwierząt w najcenniejszych terenach kraju, np. w Białowieskim Parku Narodowym. A to wszystko nie tylko nie zabezpieczy kraju przed ASF, ale jeszcze spotęguje zagrożenie tym wirusem. Gdzie tu sens i logika? " -mówi Radosław Ślusarczyk z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot

Stowarzyszenie stoi na stanowisku, iż przyjęta przez Parlament ustawa nie może być nadrzędna wobec innych ustaw realizujących cel publiczny jakim jest ochrona przyrody.

Radosław Ślusarczyk