×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 
 

Czego boją się handlowcy, czyli kto zapłaci za kaucję?

pkt1pkt2pkt3pkt4pkt5pkt6pkt7pkt8pkt9
 
 

To już pewne, Polska będzie miała nowoczesny system kaucyjny. Przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2023 roku, a budowa systemu zajmie dwa lata. Pierwsze butelki zwrócimy po Sylwestrze, 1 stycznia 2025 r.

Z całą pewnością będzie, co zwracać. Pytania, gdzie i na jakich zasadach wciąż pozostają otwarte. O ile założenia systemu kaucyjnego dla konsumenta Minister Jacek Ozdoba zarysował dość jasno, to handlowcy i sklepikarze pozostali z rosnącą listą pytań i obaw. Ministerstwa Klimatu i Środowiska przedstawiło założenia nowego narzędzia na początku czerwca. Obecnie resort kończy prace nad ustawą, która może trafić do Sejmu wczesną jesienią tego roku.

nr
Coraz więcej pytań

W mediach społecznościowych pojawiło się mnóstwo zaniepokojonych głosów, szczególnie właścicieli punktów handlowych o powierzchni poniżej 100 m2, których udział w systemie jest dobrowolny. W tym samym czasie organizacje handlowe, dbając o interesy swojej branży, biją na alarm i zasiewają jeszcze więcej wątpliwości dotyczących planowanego systemu kaucyjnego. – Pod postami na facebookowym profilu Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste pojawiły się głosy zaniepokojonych sklepikarzy: A co z nami? Detaliści chcieliby wiedzieć: kto będzie odbierał opakowania? jak często? na jakich zasadach? gdzie magazynować opakowania? – komentuje Patrycja Kita, rzeczniczka prasowa kampanii Kaucja wraca z ramienia PSZW.

nr
To działa, czyli sprawdzone rozwiązania

Na te i inne pytania rząd nie udzielił jeszcze odpowiedzi. Eksperci z Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste spróbowali je znaleźć w obecnych i projektowanych systemach, tak by nie trzeba było wymyślać koła na nowo: – W Europie działa już 12 systemów kaucyjnych, kolejne są przygotowywane, a wiele z tych ostatnich zapisało już konkretne rozwiązania dotyczące zasad i organizacji udziału mniejszych jednostek w systemie kaucyjnym. Od dawna przyglądamy się organizacji i działaniu europejskich systemów kaucyjnych, śledzimy procesy legislacyjne w krajach wprowadzających i monitorujemy szybko zmieniające się plany, od Skandynawii po Rumunię. Nowy system naturalnie rodzi pytania, które pojawiły się także w innych państwach, które postanowiły wdrożyć kaucję za opakowania po napojach. Ta wiedza pozwala nam rozwiać większość zarysowanych przez handel problemów i wątpliwości – dodaje Filip Piotrowski z Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste.

nr
Zwrot kosztów bezpośrednich

Sklepikarze najczęściej zadają pytanie o koszty, zaś organizacje handlowe najchętniej straszą wzrostem cen napojów. Jak to powinno wyglądać?
Bezpośrednie koszty wprowadzenia systemu kaucyjnego zostaną pokryte przez operatora. Każda jednostka handlowa, która będzie przyjmowała opakowania i zwracała kaucję konsumentowi będzie otrzymywać opłatę manipulacyjną. Opłata będzie negocjowana z operatorem, a jej wysokość powinna pokryć wszystkie koszty bezpośrednie wynikające ze zbiórki, zarówno ręcznej, jak zautomatyzowanej (m.in. koszty pracownicze, koszty energii itp.). Przy czym kwoty te będą się różnić.

nr
Ręcznie czy automatycznie? Automat się opłaci w większych punktach sprzedaży!

Przy okazji informacji o systemie kaucyjnym w mediach często pokazuje się automaty do zbierania opakowań. Warto jednak pamiętać, że system to także zbiórka manualna – W Niemczech ilość punktów, które odbierają opakowania ręcznie wynosi aż 80% – tłumaczy Filip Piotrowski. Automat to wygoda, ale chętnych do ich postawienia zniechęcają wysokie koszty zakupu urządzeń. – Na przykładzie norweskim wiemy, że automaty działają ok. 11 lat, a zwrot poniesionych kosztów odbywa się w ciągu 5 lat, a kolejne lata to czas czystego zysku. Raty zostały spłacone, a opłata manipulacyjna od operatora wciąż spływa do sklepu – dodaje.

nr
Regularny odbiór surowców

Właściciele, szczególnie małych sklepów, martwią się o brak miejsca na magazynowanie opakowań. W mediach pojawiły się głosy, że system zamieni sklepy w śmietniki. Po pierwsze, w przypadku systemu kaucyjnego mówimy o przechowywaniu surowców, a nie odpadów, a więc do ich przechowywania wykorzystywane są zwykłe powierzchnie magazynowe, które nie wymagają dodatkowych zabezpieczeń ani monitoringu. Punkty zbiórki kaucji są zwolnione z wymogów, którymi objęte są tradycyjne punkty zbiórki odpadów, tak jest np. w Łotwie.
Po drugie, system kaucyjny może skutecznie funkcjonować tylko pod warunkiem regularnego odbierania surowców w częstotliwości dogodnej dla sklepikarzy, którzy prowadzą mniejsze obiekty. Zapis o regularności i odpowiedniej częstotliwości musi się znaleźć w ustawie.

nr
Racjonalna ilość przyjmowanych zużytych opakowań

To zrozumiałe, że detaliści obawiają się, że będą musieli przyjmować dużą ilość opakowań. Taka sytuacja byłaby faktycznie uciążliwa, a nawet dezorganizująca pracę sklepów. Wzorem innych państw, także i nasza ustawa powinna zawierać zapis, który jasno wskaże, że sklepy będą zobowiązane przyjmować tylko taką ilość opakowań w ramach kaucji, jaką sprzedają. W krajach skandynawskich, np. w Finlandii ustawodawca określił ilość opakowań, którą zbierają mniejsze jednostki handlowe jako racjonalną, a w Danii w małych sklepach ograniczono obowiązek zbiórki do typów opakowań, które są w nich sprzedawane. Jeśli mały sklep nie sprzedaje danego typu opakowań, może, ale nie musi go przyjmować. Z kolei w Rumunii jasno określono, że wysokość zbiórki wynosi tyle, ile sprzedaż. Wszystkie te rozwiązania można przyjąć dla ochrony małych sklepów
Oczywiście jeśli sklep będzie chciał, może wziąć więcej opakowań, za co otrzyma dodatkową opłatę manipulacyjną.

nr
System przystępny dla małych

Ministerstwo zapowiedziało obowiązek przystąpienia do systemu kaucyjnego dla sklepów o powierzchni powyżej 100 m2. – Są jednak takie kraje, jak np. Norwegia, które systemem objęły wszystkie sklepy i punkty handlowe, w tym nawet maleńkie stacje paliw (jak ta widoczna na zdjęciu). Ustawodawca podjął tam taką decyzję, chociaż udział sklepów wielkopowierzchniowych w rynku jest duży, zaś gęstość zaludnienia niska (14 os./km2). To ukłon w stronę konsumenta, aby system był dla niego jak najbardziej przystępny – wyjaśnia Patrycja Kita.

Specyfika naszego rynku to duży udział sklepów małopowierzchniowych w handlu oraz o wiele większe zagęszczenie ludności (123 os./km2). Punkt, który nie wejdzie do systemu w praktyce może wypaść z rynku. Tam bowiem, gdzie konsument odda opakowania, tam też zrobi zakupy.
Specyfika konsumpcji napojów w Polsce polega i na tym, że Polacy chętnie wypijają je w plenerze, nad rzeką, w parku, nad morzem – z dala od wielkich sklepów. Obecność w systemie małych jednostek, to także kwestia wygody dla klienta i możliwość szybkiego zwrotu opakowań, zamiast noszenia ich ze sobą na większe odległości.

nr
Jogurty to nie bomba biologiczna

Pod adresem systemu padają też zupełnie bezpodstawne zarzuty, jakoby miał on stwarzać zagrożenie sanitarno-biologiczne w przypadku kaucji na opakowania np. po produktach mlecznych. Jak dotąd resort środowiska nie zapowiedział objęcia ich kaucją. Jeśli do tego dojdzie, przykłady z zagranicy nie wspominają o takim ryzyku. Nawet w Chorwacji, kraju o południowym klimacie, gdzie zbiera się także pojemniki po produktach mlecznych, nie zanotowano żadnych problemów sanitarnych ani uciążliwości. Opakowania po mleku i jego przetworach wejdą za 2 lata do systemu w Niemczech, w Szwecji w 2029 r.
Butelka po piwie ze względu na właściwości napoju również może stać się zagrożeniem, a to jedyny produkt objęty kaucją od lat i nie sprawia problemów w magazynach. Należy pamiętać, że tylko puste opakowania objęte kaucją mogą być przyjęte przez sklepy i automaty.

nr
Twarda rzeczywistość zamiast czarnych scenariuszy

W dyskusji o systemie kaucyjnym pojawiają się także wizje innych zagrożeń, np. zagrożenia pożarami lub włamaniami. Pierwsze z nich miałoby być spowodowane zaleganiem dużej ilości butelek plastikowych. Drugie zaś magazynowaniem puszek aluminiowych, których wartość w skupach mogłaby zachęcić złodziei do kradzieży.
Odpowiadając na obawy o płonące magazyny sklepowe należy przypomnieć, że każdy sklep, podobnie jak inne budynki użyteczności publicznej, musi spełniać wymogi ochrony przeciwpożarowej.
Podnoszenie wzrostu ryzyka kradzieży surowców, w tym puszek z magazynów też zdaje się bezpodstawne. Włamanie do sklepu, w którym z reguły jest gotówka i pełnego wartościowych produktów, np. alkoholi, papierosów, słodyczy, by wynieść spory worek pełen puszek, z którym trzeba się udać do skupu lub innego sklepu, by dostać pieniądze, wydaje się dość mozolne i pozbawione sensu. Byłoby ironią trafić “do puszki” za puszki.

Podsumowując, system kaucyjny to jedyne rozwiązanie, pozwalające na osiągnięcie wymogów stawianych przed nami przez kryzys klimatyczny i unijne dyrektywy. Próba zmniejszania jego zasiegu i skuteczności to działania pozbawione sensu, a straszenie ryzykiem, z którym inni już sobie poradzili zdaje się krótkowzroczne i podważa autorytet podnoszących je podmiotów.

Patrycja Kita

info
Polskie tereny wypoczynkowe, jak plaże, jeziora, lasy i góry wciąż toną w śmieciach. I choć lato właśnie dobiegło końca, to (...)
czytaj całość
Serdecznie zapraszamy na debatę pt. „Wakacje ze śmieciami. Czy system kaucyjny oczyści środowisko?”, która odbędzie się 24 września o godz. (...)
czytaj całość
System kaucyjny nie rozwiąże najważniejszego problemu
czytaj całość
„Wbrew nasilonej ostatnio kampanii propagandowej uważamy, że budowa elektrowni jądrowych w Polsce nie powinna mieć miejsca…
czytaj całość
List otwarty do Pani Pauliny Hennig-Kloski, Ministry Klimatu i Środowiska w sprawie niezwłocznego przeprowadzenia rzetelnych konsultacji publicznych aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie (...)
czytaj całość
Serdecznie zapraszamy do udziału w debacie przedwyborczej z politykami partii Zieloni pt. Jak wzmocnić politykę energetyczną i ekologiczną UE oraz (...)
czytaj całość
Kandydaci do europarlamentu dyskutowali o zielonej energii, kosztach budowy atomu i odchodzeniu od węgla  
czytaj całość
więcej
2024-04-25
Mieszkańcy i samorządy chcą biogazowni. Nowoczesne nie powodują niedogodności
2024-04-24
Inauguracja Akcji Czysta Odra. Rusza akcja sprzątania i zarybiania
2024-03-20
Konferencja: Autonomia energetyczna Gmin - energetyka obywatelska
2024-02-23
Samorządowa debata wyborcza o przyszłości Dolnego Śląska
2024-02-15
Konferencja prasowa - Odra jako osoba prawna
2024-02-12
INNOWACYJNE I SPRAWDZONE TECHNOLOGIE W TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ DOLNEGO ŚLĄSKA I (...)
2024-01-18
„Odwołać katastrofę”. Czy da się walczyć z dezinformacją klimatyczną?
2023-12-14
Koalicja Klimatyczna: Mimo rozwodnionego porozumienia, COP28 to początek końca ery (...)
2023-11-10
Ministerstwo Kultury zapłaci za ślepe wykonywanie interesów branży wydobycia węgla (...)
2023-11-10
Dni Klimatu Wrocławskiego Środowiska Akademickiego 2023
2023-10-07
Debata wyborcza o lasach
2023-10-05
We Wrocławiu powstało nowoczesne laboratorium – pracuje nad oszczędzaniem energii
2023-10-04
Otwarta debata wyborcza we Wrocławiu - 5.10.2023 w Kinie Nowe (...)
2023-10-02
„Popełniliśmy wielki błąd”. Opozycja jednogłośnie o potrzebie transformacji energetycznej
2023-09-22
Debata wyborcza: Jakiej transformacji energetyki i ochrony klimatu potrzebujemy?
2023-09-21
Fundusze na rozwój firm – od kuchni. Bezpłatne szkolenie w (...)
2023-08-17
Ta zmiana każdemu Polakowi odbiera prawo do decydowaniu o miejscu, (...)
2023-07-21
NIK: Szkoda środowiska
2023-05-30
Ostatni wtorek dla kaucji
2023-04-26
Akcja Czysta Odra - 28.04.2023
2023-03-05
Ekolodzy okupowali restaurację Gesslera
2023-03-05
Ekolodzy zaskarżą przedłużenie koncesji dla Turowa
2023-02-22
Czy budowa elektrowni "Młoty" to dobry pomysł?
2022-12-06
Region turoszowski bez funduszy na transformację.
2022-11-17
Młodzeżowy Strajk Klimatyczny: 18.11.2022 strajkujemy dla klimatu!
2022-11-03
JESTEŚMY NADAL W CZARNYM DOLE
2022-10-25
DOSYĆ wpuszczania Odry w kanał!
2022-09-24
Młodzezowy Strajk Klimatyczny: Wrocław
2022-09-22
Młodzieżowy Strajk Klimatyczn: Miasteczko Klimatyczne
2022-09-16
Zrzutka na Odrę: ODRAtujmy Odrę!
2022-09-06
Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) sierpień 2022
2022-08-25
Stanowisko Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego
2022-08-13
Dosyć trucia
2022-08-12
Zieloni i KO: Katastrofa ekologiczna na Odrze oraz jej konsekwencje (...)
2022-07-08
Wodny Azyl w Warszawie
2022-07-05
Za zieloną fasadą Krajowych Planów Odbudowy
2022-06-29
Czego boją się handlowcy, czyli kto zapłaci za kaucję?
2022-05-27
Potrzebujemy więcej zieleni i bezpieczeństwa w funduszach UE na lata (...)
2022-05-26
Porozmawiajmy o transformacji i o środkach na odporność - debata (...)
2022-05-18
Wybory w NRW
2022-05-09
Akcja Czysta Odra - 850 km edukacji ekologicznej
2022-04-28
Inauguracja Akcji Czysta Odra
2022-04-26
Skończmy z wykorzystywaniem zwierząt w badaniach naukowych!
2022-04-21
Choosing the Right Path at this Turning Point in History
2022-04-14
Konferencja pt. Ochrona dziedzictwa kulturowego Łużyc w procesie transformacji trójziemia
2022-01-29
EkoObywatel – wsparcie interwencji i zmian systemowych
2022-01-13
Demonstracja w sprawie Taksonomii Unii Europejskiej
2022-01-03
Konferencja pt. Krajobraz kulturowy Łużyc zasobem transformacji regionu zgorzeleckiego
2021-12-21
IV Wrocławskie Konwersatorium Inteligentna Energetyka
2021-12-03
Odkrywki i węgiel bezdni.
2021-11-19
Polski Kongres Klimatyczny
2021-11-04
Nowe ekologiczne miejsce na mapie Warszawy
2021-10-20
Gwałtowne zmiany zniweczą rozwój polskiej fotowoltaiki – apel do rządu
2021-08-31
Turów: 102 dni od postanowienia TSUE. Czy Polskę czekają kary?
2021-08-11
List Otwarty do Prezesa Zarządu PGE
2021-08-09
Rozpoczyna się międzynarodowy i otwarty Rzeczny Uniwersytet 2021!
2021-08-03
Turów 2071, czyli o potędze wyobraźni
2021-07-30
Przezorność i odpowiedzialność w czasie pandemii, czyli dlaczego warto czytać (...)
2021-07-30
Plener Ziemia Zgorzelecka: OPOLNO 2071
2021-07-26
Skarb Państwa straci nawet pół miliarda złotych!
2021-07-19
EKO-UNIA na festiwalu Góry literatury w Nowej Rudzie i okolicach
2021-07-13
Twarde negocjacje opóźniają odejście od węgla, a nowy blok w (...)
2021-06-30
Czy Śląsk straci 2,6 mld euro? Społecznicy apelują do marszałka
2021-06-09
Herpetolodzy odłowią inwazyjne żółwie z Fosy Miejskiej
2021-06-08
Zaprojektuj "zieloną" ciepłownię przyszłości z NCBR
2021-05-31
Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) Maj 2021
2021-05-27
Turów szansą na początek (zaplanowanego) końca węgla w Polsce
2021-05-20
Subregion Wałbrzyski- dekarbonizacja 2030, neutralność klimatyczna 2040
2021-05-17
NCBR wyłoni 40 półfinalistów Wielkiego Wyzwania: Energia
2021-05-14
Rowerem po wulkanach w Chile
2021-05-13
Sprzeciw wobec budowy nowego odcinka obwodnicy we Wrocławiu
2021-05-12
Będziemy zarabiać za bycie ekologicznym?
2021-05-05
Ptaki wędrowne mają coraz większe kłopoty
2021-05-05
Pomysły z Europy Środkowej na walkę ze skutkami zmian klimatu (...)
2021-05-04
Stanowisko Rady Krajowej Partii Zieloni ws. ratyfikacji Funduszu Odbudowy
2021-04-29
Fałszywy patriotyzm węglowy drogą do bezrobocia w Turowie
2021-04-28
Zatrzymać katastrofę czy aktywistów klimatycznych?
2021-04-26
Rozmowa z Anną Dziadek, prezeską Stowarzyszenia *NIE kopalni odkrywkowej*
2021-04-26
80%, a może nawet 90% ciepła z OZE. Nowe przedsięwzięcie (...)
2021-04-23
NIK o ochronie ludzi przed szkodliwym wpływem tworzyw sztucznych
2021-04-22
Od Bauhausu do NEB – lekcja z przeszłości dla przyszłości
2021-04-20
Podpisz petycję w sprawie powołania unijnego Komisarza ds. Dobrostanu Zwierząt
2021-04-08
Petycja "Stop! elektrowni fotowoltaicznej w Giebułtowie na terenie NATURA 2000."
2021-04-01
Gawlik w Sejmie: Nie chcemy Twierdzy Turów
2021-03-31
Zielone studium dla Wrocławia
2021-03-29
Senat wyklucza organizacje ekologiczne z postępowań administracyjnych
2021-03-19
Ruszają zgłoszenia do konkursu Eco-Miasto 2021
2021-02-25
Ile jest „eko” w ekogroszku?
2021-02-23
Kolejna po Lex Inwestor fikcyjna nowelizacja ustawy ooś już w (...)
2021-02-08
Na naszych oczach rodzi się Zielony Śląsk
2021-01-26
Zielony Nowy Ład w Polsce
2021-01-25
EKO-UNIA: Opinia o STRATEGII ZARZĄDZANIA (...)
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej