×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

26 września 2024
info
 

Wakacje ze śmieciami. Czy system kaucyjny oczyści środowisko?

Polskie tereny wypoczynkowe, jak plaże, jeziora, lasy i góry wciąż toną w śmieciach. I choć lato właśnie dobiegło końca, to z miejsc wypoczynku nadal nie zniknęły odpady po rekreacji. Tymczasem za nieco ponad 3 miesiące wchodzi w życie system kaucyjny. Czy pomoże on wyeliminować niechciane śmieci ze środowiska?

EKO-UNIA zorganizowała debatę pod tytułem „Wakacje ze śmieciami. Czy system kaucyjny oczyści środowisko?”. Rozmowa dotyczyła wniosków z raportu wydanego niedawno przez stowarzyszenie. Eksperci dyskutowali o skuteczności ustawy kaucyjnej, ponieważ nie wszystkie uciążliwe i często wyrzucane do środowiska opakowania zostały objęte systemem.

Anita Sowińska, wiceminister w Ministerstwie Klimatu i Środowiska: – Rzeczywiście „małpki” i w ogóle szkło jednorazowe nie znalazły się w tej transzy nowelizacji. Czy znajdzie się w przyszłości? Rozważamy to.

Decyzję tłumaczy „bardzo mocnym głosem małych sklepów, które powiedziały, że nie dadzą sobie rady z systemem kaucyjnym w tej skali, w tych tonach, które będą musieli przerzucać pracownicy sklepów”. – I oczywiście jest to pewien consensus na dzień dzisiejszy. Ja uważam, że rozwiązaniem docelowym są jednak opakowania wielokrotnego użytku, przede wszystkim szklane. A również mam tutaj na myśli takie kwestie ekologiczne jak wpływ opakowań w całym cyklu życia, ponieważ opakowania szklane jednokrotnego użytku wcale nie są ekologiczne. I to trzeba bardzo wyraźnie podkreślać.

Sowińska powiedziała także o planach nowelizacji: – Będziemy się starać stawiać na opakowania standardowe, oczywiście jako opcja, przy wykorzystaniu również ekomodulacji. Zmianą systemową, jaką właściwie zaczęliśmy już wprowadzać, jest rozszerzona odpowiedzialność producencka [ROP] dla opakowań. - Jesteśmy na początku drogi – dodała.

Co wynika z raportu EKO-UNII?

– Główny wniosek jest taki, że coraz więcej śmieci się pojawia, mimo licznych akcji społecznych. Dane choćby z Akcji Sprzątania Świata Polska pokazują, że liczby dzikich wysypisk idą w tysiące i każdego roku pojawia się 2-3 tys. nowych wysypisk. „Małpki”, czyli małolitrażowe opakowania jednorazowe, to jest olbrzymi problem. We wrocławskim parku, w ciągu godziny, nazbieraliśmy ich dwa wielkie wory. Co ważne, gminy, które zbadaliśmy, wydają bardzo dużo na sprzątanie dzikich wysypisk – wyjaśnił Paweł Pomian, członek zarządu Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA.

W przypadku Gdańska jedynie w zeszłym roku była to kwota 522 tys. zł. Nadmorska gmina Stegna wydała wtedy na ten cel podobną kwotę. Jak pokazują dane z Akcji Czysta Odra, rośnie też ilość odpadów szklanych w znajdowanych odpadach, od 2022 wzrósł on z 30% do 50% w 2024 r.

Odpady w lasach owiane tajemnicą

Jacek Werder, niezależny analityk rynku gospodarki odpadami, zauważył, że Lasy Państwowe bardzo ogólnikowo podają ilość odpadów w lasach. - Ilość wysypisk, takich leśnych, spada. Dzięki temu, że gminy są odpowiedzialne za odpady, które powstają na ich terenach, może przestało się opłacać wywozić starą pralkę czy szafę do lasu. Tego typu odpadów w lasach zdecydowanie mamy mniej. Natomiast, co też potwierdza raport, zdecydowanie więcej mamy odpadów turystycznych, czyli typowych, komunalnych, opakowaniowych. To jest niestety pod wieloma względami zły trend.

ROP ma spełniać określone cele

– Chcemy, żeby system ROP zapewniał stabilne finansowanie gospodarki odpadami w Polsce i również, żeby to finansowanie było bardziej sprawiedliwe – przyznała minister Sowińska pytana o ROP. 

Sowińska zaznaczyła, że obecnie to mieszkaniec płaci trzy razy za odpady opakowaniowe. – Raz, kupując, chociażby szampon, płaci za butelkę. Potem płaci, jak wyrzuca butelkę i uiszcza tę opłatę. A trzeci raz jest bardzo często wtedy, kiedy gmina nie osiąga celów recyklingu. I wtedy oczywiście kary ktoś musi zapłacić. To nie jest tak, że gmina sobie wyciąga z kieszeni, tylko to jest oczywiście z pieniędzy również publicznych – tłumaczy. Polityczka przyznaje, że system jest niesprawiedliwy także dlatego, że nie zawsze działa w myśl zasady „zanieczyszczający płaci”. – Bo jeżeli wszyscy płacimy po równo opłatę za wywóz odpadów, to płaci tak samo starsza pani, która kupuje bardzo mało i tak samo płaci również ten, który kupuje bardzo dużo.

Konrad Nowakowski, prezes Polskiej Izby Odzysku i Recyklingu Opakowań (PIOiRO) zaznaczył, że system kaucyjny powinniśmy wdrażać tylko i wyłącznie na ten asortyment, który stanowi powszechną i za dużą populację w środowisku. – Jak ktoś wyrzuci papierek po cukierku to wdrażać na to system kaucyjny? Może to jest przerost formy nad treścią. Przyznał, że popularne „małpki” rzeczywiście stanowią problem.

Kolejną dobrą praktyką jest, zdaniem Nowakowskiego, stosowanie opakowań wielokrotnego użycia na napoje alkoholowe o mniejszym litrażu. – I wtedy one wejdą w system kaucyjny. Ale tak naprawdę, czy my chcemy być w państwie, w którym to legislator mówi nam, co możemy, a czego nie możemy? Ja jestem gorącym zwolennikiem wdrożenia systemu kaucyjnego na opakowania wielokrotnego użycia, ale nie w takiej formule, jaka jest dzisiaj.

Śmieci to zagrożenie dla zwierząt

– Małe zwierzęta, które dostają się do butelek, czy plastikowych, czy szklanych, nie potrafią stamtąd wyjść i giną. Wg danych z Ostrowa Wielkopolskiego w ponad 100 zebranych opakowaniach było ponad 1500 martwych zwierząt. Małych gryzoni, owadów, różnych gatunków – wymieniała prof. Nawirska-Olszańska z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, autorka raportu „Wakacje ze śmieciami, czyli co zostawiamy po sobie w miejscach wypoczynku”.

– Kolejny problem stanowi potłuczone szkło, o które kaleczą się zwierzęta, a także odpad biodegradowalny, który zwabia i oswaja dzikie zwierzęta.

Kłopot wielu polskich miast

– Myślę, że we Wrocławiu, przynajmniej w części osiedli, problem śmieci może być znacznie większy niż we Włoszech. Mamy olbrzymi problem z populacją szczurów. Mamy problem z edukacją mieszkańców niektórych osiedli, ale mamy też olbrzymi problem z kompetencjami poszczególnych służb – ocenił Paweł Pomian.

EKO-UNIA objęła ostatnio monitoringiem kilka podwórzy wrocławskiego Śródmieścia. – Do każdej wiaty śmietnikowej jest przypisanych często kilku zarządców. Przy tak rozbitych kompetencjach i przerzucaniu się odpowiedzialnością, tutaj nawet dobra wola większości mieszkańców, nie jest w stanie przeciwdziałać tym nielicznym mieszkańcom, którzy generują bardzo duże i uciążliwe dla całej społeczności lokalnej problemy.

Andrzej Gawłowski, ekspert gospodarki odpadami: – Wielokrotnie słyszałem hasło: „Dlaczego nie zrobimy tak jak Niemcy, Holandia, Francja?” Nie da się przeszczepić systemu z jednego państwa na nasz grunt. My mamy własną specyfikę, okoliczności, własny nędzny system prawny.

Apeluje jednak o przyglądanie się systemom z innych państw, wybieranie ciekawszych praktyk i próbę lokowania ich w polskim systemie. – Nie mamy czasu, żeby czekać – podsumował.


Link do raportu: 
https://eko-unia.org.pl/setki-ton-porzuconych-smieci-w-wakacyjnych-kurortach-raport-eko-unii/

Zdjęcia do wykorzystania dla mediów zamieszczone na dysku (fot. Cezary Kowalski):
https://drive.google.com/drive/folders/1YU1iOGVykIAnKH3LjYE7oNgqA0UFHSAw?usp=sharing

Nagrania transmisji z debaty:
https://www.facebook.com/EkoUnia/videos/1460220271583961
https://www.youtube.com/live/_wgl3g2B-4U?si=7hpNoIBuxJYjqyAx

info

Polskie tereny wypoczynkowe, jak plaże, jeziora, lasy i góry wciąż toną w śmieciach. I choć lato właśnie dobiegło końca, to (...)
czytaj całość
Serdecznie zapraszamy na debatę pt. „Wakacje ze śmieciami. Czy system kaucyjny oczyści środowisko?”, która odbędzie się 24 września o godz. (...)
czytaj całość
System kaucyjny nie rozwiąże najważniejszego problemu
czytaj całość
„Wbrew nasilonej ostatnio kampanii propagandowej uważamy, że budowa elektrowni jądrowych w Polsce nie powinna mieć miejsca…
czytaj całość
List otwarty do Pani Pauliny Hennig-Kloski, Ministry Klimatu i Środowiska w sprawie niezwłocznego przeprowadzenia rzetelnych konsultacji publicznych aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie (...)
czytaj całość
Serdecznie zapraszamy do udziału w debacie przedwyborczej z politykami partii Zieloni pt. Jak wzmocnić politykę energetyczną i ekologiczną UE oraz (...)
czytaj całość
Kandydaci do europarlamentu dyskutowali o zielonej energii, kosztach budowy atomu i odchodzeniu od węgla  
czytaj całość
więcej
2024-04-25
Mieszkańcy i samorządy chcą biogazowni. Nowoczesne nie powodują niedogodności
2024-04-24
Inauguracja Akcji Czysta Odra. Rusza akcja sprzątania i zarybiania
2024-03-20
Konferencja: Autonomia energetyczna Gmin - energetyka obywatelska
2024-02-23
Samorządowa debata wyborcza o przyszłości Dolnego Śląska
2024-02-15
Konferencja prasowa - Odra jako osoba prawna
2024-02-12
INNOWACYJNE I SPRAWDZONE TECHNOLOGIE W TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ DOLNEGO ŚLĄSKA I (...)
2024-01-18
„Odwołać katastrofę”. Czy da się walczyć z dezinformacją klimatyczną?
2023-12-14
Koalicja Klimatyczna: Mimo rozwodnionego porozumienia, COP28 to początek końca ery (...)
2023-11-10
Ministerstwo Kultury zapłaci za ślepe wykonywanie interesów branży wydobycia węgla (...)
2023-11-10
Dni Klimatu Wrocławskiego Środowiska Akademickiego 2023
2023-10-07
Debata wyborcza o lasach
2023-10-05
We Wrocławiu powstało nowoczesne laboratorium – pracuje nad oszczędzaniem energii
2023-10-04
Otwarta debata wyborcza we Wrocławiu - 5.10.2023 w Kinie Nowe (...)
2023-10-02
„Popełniliśmy wielki błąd”. Opozycja jednogłośnie o potrzebie transformacji energetycznej
2023-09-22
Debata wyborcza: Jakiej transformacji energetyki i ochrony klimatu potrzebujemy?
2023-09-21
Fundusze na rozwój firm – od kuchni. Bezpłatne szkolenie w (...)
2023-08-17
Ta zmiana każdemu Polakowi odbiera prawo do decydowaniu o miejscu, (...)
2023-07-21
NIK: Szkoda środowiska
2023-05-30
Ostatni wtorek dla kaucji
2023-04-26
Akcja Czysta Odra - 28.04.2023
2023-03-05
Ekolodzy okupowali restaurację Gesslera
2023-03-05
Ekolodzy zaskarżą przedłużenie koncesji dla Turowa
2023-02-22
Czy budowa elektrowni "Młoty" to dobry pomysł?
2022-12-06
Region turoszowski bez funduszy na transformację.
2022-11-17
Młodzeżowy Strajk Klimatyczny: 18.11.2022 strajkujemy dla klimatu!
2022-11-03
JESTEŚMY NADAL W CZARNYM DOLE
2022-10-25
DOSYĆ wpuszczania Odry w kanał!
2022-09-24
Młodzezowy Strajk Klimatyczny: Wrocław
2022-09-22
Młodzieżowy Strajk Klimatyczn: Miasteczko Klimatyczne
2022-09-16
Zrzutka na Odrę: ODRAtujmy Odrę!
2022-09-06
Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) sierpień 2022
2022-08-25
Stanowisko Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego
2022-08-13
Dosyć trucia
2022-08-12
Zieloni i KO: Katastrofa ekologiczna na Odrze oraz jej konsekwencje (...)
2022-07-08
Wodny Azyl w Warszawie
2022-07-05
Za zieloną fasadą Krajowych Planów Odbudowy
2022-06-29
Czego boją się handlowcy, czyli kto zapłaci za kaucję?
2022-05-27
Potrzebujemy więcej zieleni i bezpieczeństwa w funduszach UE na lata (...)
2022-05-26
Porozmawiajmy o transformacji i o środkach na odporność - debata (...)
2022-05-18
Wybory w NRW
2022-05-09
Akcja Czysta Odra - 850 km edukacji ekologicznej
2022-04-28
Inauguracja Akcji Czysta Odra
2022-04-26
Skończmy z wykorzystywaniem zwierząt w badaniach naukowych!
2022-04-21
Choosing the Right Path at this Turning Point in History
2022-04-14
Konferencja pt. Ochrona dziedzictwa kulturowego Łużyc w procesie transformacji trójziemia
2022-01-29
EkoObywatel – wsparcie interwencji i zmian systemowych
2022-01-13
Demonstracja w sprawie Taksonomii Unii Europejskiej
2022-01-03
Konferencja pt. Krajobraz kulturowy Łużyc zasobem transformacji regionu zgorzeleckiego
2021-12-21
IV Wrocławskie Konwersatorium Inteligentna Energetyka
2021-12-03
Odkrywki i węgiel bezdni.
2021-11-19
Polski Kongres Klimatyczny
2021-11-04
Nowe ekologiczne miejsce na mapie Warszawy
2021-10-20
Gwałtowne zmiany zniweczą rozwój polskiej fotowoltaiki – apel do rządu
2021-08-31
Turów: 102 dni od postanowienia TSUE. Czy Polskę czekają kary?
2021-08-11
List Otwarty do Prezesa Zarządu PGE
2021-08-09
Rozpoczyna się międzynarodowy i otwarty Rzeczny Uniwersytet 2021!
2021-08-03
Turów 2071, czyli o potędze wyobraźni
2021-07-30
Przezorność i odpowiedzialność w czasie pandemii, czyli dlaczego warto czytać (...)
2021-07-30
Plener Ziemia Zgorzelecka: OPOLNO 2071
2021-07-26
Skarb Państwa straci nawet pół miliarda złotych!
2021-07-19
EKO-UNIA na festiwalu Góry literatury w Nowej Rudzie i okolicach
2021-07-13
Twarde negocjacje opóźniają odejście od węgla, a nowy blok w (...)
2021-06-30
Czy Śląsk straci 2,6 mld euro? Społecznicy apelują do marszałka
2021-06-09
Herpetolodzy odłowią inwazyjne żółwie z Fosy Miejskiej
2021-06-08
Zaprojektuj "zieloną" ciepłownię przyszłości z NCBR
2021-05-31
Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) Maj 2021
2021-05-27
Turów szansą na początek (zaplanowanego) końca węgla w Polsce
2021-05-20
Subregion Wałbrzyski- dekarbonizacja 2030, neutralność klimatyczna 2040
2021-05-17
NCBR wyłoni 40 półfinalistów Wielkiego Wyzwania: Energia
2021-05-14
Rowerem po wulkanach w Chile
2021-05-13
Sprzeciw wobec budowy nowego odcinka obwodnicy we Wrocławiu
2021-05-12
Będziemy zarabiać za bycie ekologicznym?
2021-05-05
Ptaki wędrowne mają coraz większe kłopoty
2021-05-05
Pomysły z Europy Środkowej na walkę ze skutkami zmian klimatu (...)
2021-05-04
Stanowisko Rady Krajowej Partii Zieloni ws. ratyfikacji Funduszu Odbudowy
2021-04-29
Fałszywy patriotyzm węglowy drogą do bezrobocia w Turowie
2021-04-28
Zatrzymać katastrofę czy aktywistów klimatycznych?
2021-04-26
Rozmowa z Anną Dziadek, prezeską Stowarzyszenia *NIE kopalni odkrywkowej*
2021-04-26
80%, a może nawet 90% ciepła z OZE. Nowe przedsięwzięcie (...)
2021-04-23
NIK o ochronie ludzi przed szkodliwym wpływem tworzyw sztucznych
2021-04-22
Od Bauhausu do NEB – lekcja z przeszłości dla przyszłości
2021-04-20
Podpisz petycję w sprawie powołania unijnego Komisarza ds. Dobrostanu Zwierząt
2021-04-08
Petycja "Stop! elektrowni fotowoltaicznej w Giebułtowie na terenie NATURA 2000."
2021-04-01
Gawlik w Sejmie: Nie chcemy Twierdzy Turów
2021-03-31
Zielone studium dla Wrocławia
2021-03-29
Senat wyklucza organizacje ekologiczne z postępowań administracyjnych
2021-03-19
Ruszają zgłoszenia do konkursu Eco-Miasto 2021
2021-02-25
Ile jest „eko” w ekogroszku?
2021-02-23
Kolejna po Lex Inwestor fikcyjna nowelizacja ustawy ooś już w (...)
2021-02-08
Na naszych oczach rodzi się Zielony Śląsk
2021-01-26
Zielony Nowy Ład w Polsce
2021-01-25
EKO-UNIA: Opinia o STRATEGII ZARZĄDZANIA (...)
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej