106 107 108 109 110 111 112

Pogoda to nie klimat

Klimat - co to jest, czym jest pogoda? Klimat. To nie to samo, co pogoda. Jaka jest różnica? Wstajemy rano i patrzymy przez okno. Pada czy jest słonecznie? Jest zimno czy też ciepło? To są pytania o pogodę. Pogoda to stan atmosfery w danej chwili. Może się zmieniać z godziny na godzinę. Opisując pogodę, tak jak w prognozie pogody, zazwyczaj określamy temperaturę ... .

Źródło: www.ziemianarozdrozu.pl

Klimat - co to jest, czym jest pogoda

Klimat. To nie to samo, co pogoda. Jaka jest różnica?

Wstajemy rano i patrzymy przez okno. Pada czy jest słonecznie? Jest zimno czy też ciepło? To są pytania o pogodę. Pogoda to stan atmosfery w danej chwili. Może się zmieniać z godziny na godzinę. Opisując pogodę, tak jak w prognozie pogody, zazwyczaj określamy temperaturę, ilość i rodzaj opadów, prędkość wiatru, zachmurzenie i zjawiska atmosferyczne, np. burze lub gradobicia. A czym jest klimat? Czym się różni pogoda w danym miejscu od klimatu tego miejsca? Klimat to stan parametrów pogody uśredniony po kilkudziesięciu latach. Oczywiście klimat danego miejsca też może się zmieniać w czasie, a obecne, zapoczątkowane przez ludzi, zmiany klimatu mogą drastycznie przemienić klimat całej planety.

Strefy klimatyczne na Ziemi

Ziemia i jej strefy klimatyczne to skomplikowana, ale logiczna układanka. Czemu na równiku ciągle pada, a pustynie są w rejonach zwrotnikowych?

Ziemia otrzymuje od Słońca najwięcej energii na równiku, a najmniej na biegunach. Ogrzane powietrze w rejonach równikowych unosi się i ochładza, a para wodna skrapla i opada jako deszcz. Na biegunach zimne powietrze opada. Jednak obrót Ziemi wokół osi powoduje, że cyrkulacja ta dzieli się na mniejsze komórki. Na klimat wpływają też masy lądowe i oceaniczne, prądy morskie, wysokość terenu i wiele innych czynników. Dowiedz się, jak to działa.

Efekt cieplarniany - wprowadzenie

Efekt cieplarniany. Co to jest? Czy to zjawisko naturalne? O ile podnosi temperaturę na Ziemi?

Efekt cieplarniany najłatwiej zrozumieć na przykładzie zwykłej szklarni. Szkło przepuszcza światło Słońca. Ziemia pochłania tą energię i wypromieniowuje w podczerwieni, dla której szkło jest nieprzezroczyste - szkło pochłania tą energię i nagrzewa się. Pod rozgrzanym szkłem rozgrzewa się powietrze.

Efekt cieplarniany w atmosferze jest bardziej skomplikowany - nie ma jednej cienkiej warstwy, ale na różnych wysokościach są rozproszone różne gazy cieplarniane - para wodna, dwutlenek węgla, metan itp. Do tego dochodzi konwekcja i przewodzenie, wpływ chmur i sporo innych zjawisk. Dzięki atmosferze i jej efektowi cieplarnianemu temperatura powierzchni Ziemi jest wyższa o 33°C.

Ziemia Śnieżka

Co by było bez naturalnego efektu cieplarnianego?

Naturalny efekt cieplarniany podnosi temperaturę o 33°C. Biorąc pod uwagę fakt, że średnia temperatura Ziemi wynosi 14°C, można wyliczyć, że temperatura Ziemi bez efektu cieplarnianego wynosiłaby -18°C, a Ziemia od bieguna po równik byłaby pokryta lądolodem. Życie, jakie istnieje w obecnej formie, nie byłoby możliwe.
Naukowcy uważają, że stan taki mógł mieć już miejsce w historii, być może nawet kilkukrotnie. Taki stan Ziemi określa się jako Ziemię - śnieżkę. Miało to miejsce 750 - 580 milionów lat temu.

Metody badania dawnego klimatu

Jaki był klimat na Ziemi tysiące i miliony lat temu? Jaka była temperatura? Jakie były gazy w atmosferze?

Jest wiele niezależnych sposobów określenia, jaki był klimat i skład atmosfery dawno temu, kiedy nie mierzyliśmy tego bezpośrednio. Wyciągamy wnioski z zapisów historycznych, zasięgu lodowców górskich, odwiertów głębinowych, grubości słojów drzew i koralowców, pyłków i pozostałości roślinnych i zwierzęcych w osadach jezior i oceanów, zawartości pierwiastków w pozostałościach organizmów żywych, zależnych od środowiska cech organizmów żywych, różnorodnych pomiarów zawartość izotopów w osadach, pozostałościach organicznych i skałach. Doskonałym źródłem wiedzy są też badania liczących setki tysięcy lat rdzeni lodowych z Grenlandii i Antarktydy i uwięzionych w nich pęcherzyków gazu.

Zmiany klimatu w przeszłości

Jaki był klimat w przeszłości Ziemi? Czy było cieplej czy zimniej, jak zmieniał się poziom oceanów i zasięg pokrywy lodowej? Co powodowało te zmiany?

W IX-XIII wieku miał miejsce okres "średniowiecznego ocieplenia klimatu", a w XV - XVIII wieku "mała epoka lodowcowa". Od blisko 10 tysięcy lat trwa Holocen - okres

ocieplenia po trwającej 100 tysięcy lat epoce lodowej. Od setek tysięcy lat trwa cykl epok lodowcowych przerywanych okresami ocieplenia. Wszystkie te zmiany były powodowane zmianami docierającej do Ziemi energii słonecznej.
Podczas poprzedniego maksimum interglacjalnego średnia temperatura Ziemi była wyższa o około 1-2°C. Wcześniej cieplej było przed około 3 milionami lat - nie było lodów w Arktyce. Ponad 35 milionów lat temu świat był wolny od lodu - nie było nawet czapy lodowej na Antarktydzie, a temperatura Ziemi były wyższa o około 4°C.

Wpływ Słońca na zmiany temperatury

Energia ze Słońca - to kluczowy czynnik sterujący klimatem Ziemi

Cykle epok lodowcowych to rezultat zmian orbity Ziemi. Stosunkowe niewielkie wahania otrzymywanej od Słońca energii, w wyniku działania kliku dodatnich sprzężeń zwrotnych - zmiany rozmiaru czap polarnych, przepływu dwutlenku węgla i metanu między oceanami i atmosferą oraz zmiany ilości pary wodnej w atmosferze - powodowały znaczne zmiany temperatury. Przez ostatnie stulecia okresom niższej aktywności słonecznej odpowiadały niższe temperatury, zaś podczas wyższej aktywności Słońca temperatura Ziemi rosła. Ta korelacja załamała się kilkadziesiąt lat temu - moc Słońca zaczęła spadać, a temperatura planety mimo to rosła.

Czynniki zmian temperatury Ziemi

Jakie czynniki decydują o zmianach temperatury Ziemi?

Oczywiście aktywność słoneczna. Jednak to nie wszystko. Ostatnio znacząco wzrósł wpływ gazów cieplarnianych, szczególnie dwutlenku węgla. Do lat ’70 XX wieku był on równoważony przez ochładzający wpływ aerozoli siarkowych, jednak wprowadzenie kontroli ich emisji pomogło ujawnić się efektowi cieplarnianemu. Wpływ na temperaturę mają też np. wybuchy wulkanów i fluktuacje prądów oceanicznych.