×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

29 października 2024
info
 

Kopalnia Turów pochłania dawny kurort uzdrowiskowy Opolno-Zdrój, a minister i konserwator milczą

Brak praworządności w ochronie zabytków.
Opolno-Zdrój, dawne uzdrowisko o bogatej historii działalności leczniczej, zachowało swoją unikalną architektoniczną i urbanistyczną tożsamość z przełomu XIX i XX wieku. Jest jednak obecnie zagrożone ze strony rozbudowy odkrywki węgla brunatnego Turów.

EKO-UNIA złożyła szereg wniosków w przedmiocie ochrony zabytków Opolna. Spotkały się one z bezprawną bezczynnością organów i odmową podjęcia spraw. WSA w Warszawie w kilkunastu wyrokach przyznał rację działaczom organizacji pozarządowej.

Organy konserwatorskie w dalszym ciągu nie podejmują działań, mimo prawnie ciążącego na nich obowiązku. Działacze z EKO-UNII skierowali więc kolejny wniosek do minister Hanny Wróblewskiej z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 

- Eksperci szacują, że wydobycie w Turowie skończy się po 2030 r. Biorąc to pod uwagę zabytkowe Opolno-Zdrój nie może podzielić losu pobliskich Wigancic Żytawskich, która to miejscowość została zburzona na potrzeby kopalni Turów, a następnie okazało się, że jednak rozbiórka wsi nie była potrzebna. Patrzymy z olbrzymim niepokojem na brak działań nowego rządu, który popełnia błędy swoich poprzedników – mówi dr Hanna Schudy ze Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA.

Opolno-Zdrój to wieś znajdująca się w gminie Bogatynia, na skraju odkrywki węgla brunatnego Turów. Dawne Bad Oppelsdorf rozwinęło działalność uzdrowiskową w połowie XIX w., dzięki odkryciu wód posiadających wysoką zawartość związków żelaza i siarki. Na przełomie XIX i XX w. powstawały tu kolejne zakłady kąpielowe, hotele i pensjonaty, w których rocznie przebywało około 1000 kuracjuszy, pochodzących głównie z Saksonii, Śląska i Czech. Opolno posiada specyficzny, wyjątkowy na skalę Polski charakter „zastygłej w czasie skamieliny”, a po ewentualnej rewitalizacji (sfinansowanej np. z pomocą środków przeznaczonych na transformację regionów powęglowych) może nabrać dawnego blasku i stać się prawdziwą perłą architektury uzdrowiskowej z przełomu XIX i XX w. – o ile oczywiście nie zostanie uprzednio zniszczona przez rozbudowę odkrywki Turów.

- Wszystkie walory architektoniczne Opolna są zagrożone ekspansją odkrywki. Właściciele nie mają możliwości zdobywania środków na remont zabytkowych domów, w których żyją. Inwentaryzacja, którą przeprowadzili naukowcy daje szansę aplikowania o fundusze, ale obecna sytuacja prawna związana z potencjalnym rozwojem kopalni to uniemożliwia – podkreśla dr hab. inż. arch. Grażyna Kodym-Kozaczko z Instytutu Architektury i Ochrony Dziedzictwa Politechniki Poznańskiej.

EKO-UNIA złożyła w lutym 2021 roku wniosek o wszczęcie przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (DWKZ) kilkunastu postępowań w sprawie wpisu zabytków i układu ruralistycznego Opolna do wojewódzkiego rejestru zabytków. Wnioski były oparte na ekspertyzach przygotowanych przez wybitnych ekspertów, prof. Romualda M. Łuczyńskiego i Bartłomieja Idryjana. Stowarzyszenie przedstawiło także obszerne opracowania dot. możliwości rozwoju turystyki w miejscowości, materiały graficzne, zdjęcia.

WSA w Warszawie w kilkunastu wyrokach, przyznając rację EKO-UNII, uchylił zarówno rozstrzygnięcia DWKZ jak i Ministra, których decyzje utrudniają i opóźniają działania ochronne. 

- Zarówno rozstrzygnięcia DWKZ jak i Ministra były błędne. Organy te kierowały się w istocie interesem ekonomicznym PGE, a nie potrzebą ochrony zabytków. Co więcej, nie można akceptować sytuacji, w której DWKZ w wypowiedzi publicznej wskazuje na walory nieruchomości sankcjonujące jej wpis do woj. rejestru, a potem nie dokonuje wpisu, mimo wręcz pewności co do spełnienia przesłanek. Szczególnie bulwersująca jest długotrwała bezczynność organów konserwatorskich – tłumaczy Bartosz Rogala, radca prawny.

Jak dodaje mec. Rogala, równie bulwersująca jest sprawa zachowania historycznego układu ruralistycznego Opolna-Zdroju.  – Minister nie rozstrzygnął zażalenia z maja 2021 (sic!) na odmowę wszczęcia postępowania w tym zakresie, mimo wyroku WSA w Warszawie z października 2023 roku stwierdzającego bezczynność i nakazującego realizację tego obowiązku. W związku z tym EKO-UNIA złożyła skargę do sądu na brak wykonania prawomocnego wyroku przez Ministra.

Jako przykład zaniedbań można przytoczyć zabytkowe łaźnie zdrojowe odkryte niedawno w centrum miejscowości, które lokalni działacze chcą otoczyć szczególną opieką. Chcieli zrobić tam miejsce działań społecznych dla mieszkańców i turystów. - Liczyliśmy, że będziemy mogli wyremontować łaźnie. Boli nas, że obiekt mimo naszego wniosku nie został wpisany do rejestru wojewódzkiego konserwatora. Takie odmowy dotyczą tylko obszaru Opolna, a to zamyka właścicielom drogę do ubiegania się o środki. Na dziś dostępnych jest kilka źródeł finansowania, które powinny służyć również mieszkańcom Opolna – podsumowuje Elżbieta Lech-Gotthardt ze Stowarzyszenia Dom Kołodzieja.

Działacze ze Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA napisali wniosek do minister Hanny Wróblewskiej. Przyszłość mieszkańców miejscowości oraz dalsze losy zabytków są dziś w rękach rządu. Turystyka i dziedzictwo kulturowe regionu zgorzeleckiego będą stanowić istotną rolę w transformacji energetycznej. Uzgodniony ze społeczeństwem, rządowy plan sprawiedliwej transformacji, powinien włączyć również inne walory kulturowe, takie jak choćby domy przysłupowe, z których Trójziemie słynie, nazywane też powszechnie „krainą domów przysłupowych”.

Link do nagrania briefingu prasowego z dnia 29.10.2024 na YouTube:
https://youtu.be/Z47ickL8RhI?si=6cjrYwOw7ZfLpxlI

Zdjęcia poglądowe wybranych zabytków, fot. Paulina Zielona:
https://drive.google.com/drive/folders/16pQlXEQz28V6y14o8sKO0FmHf4py-aWM?usp=sharing

Działania artystyczne w Opolnie
Opolno Zdrój jest od lat chętnie odwiedzane przez artystów i jest miejscem wielu plenerów artystycznych. W sierpniu 2024 artyści symbolicznie pociągnęli wątek Jarodzkiego i poszukiwali potencjalnych granic odkrywki na terenie Opolna, którego przyszłość jest wciąż niepewna.
Zielona w działaniu „Zapis znikania” kreśliła możliwe granice za pomocą białej taśmy,
Podsiadły w „Zielonym cięciu” operował laserem (aut. Paulina Zielona i Dominik Podsiadły): https://vimeo.com/1021853458?share=copy
Wystawa artystów znalazła się w Galerii u Kocałki: https://www.facebook.com/p/Galeria-u-Kosa%C5%82ki-100079808018534/

info

Brak praworządności w ochronie zabytków. Opolno-Zdrój, dawne uzdrowisko o bogatej historii działalności leczniczej, zachowało swoją unikalną architektoniczną i urbanistyczną tożsamość z (...)
czytaj całość
Stanowisko Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA 24 października 2024 r.
czytaj całość
Polskie tereny wypoczynkowe, jak plaże, jeziora, lasy i góry wciąż toną w śmieciach. I choć lato właśnie dobiegło końca, to (...)
czytaj całość
Serdecznie zapraszamy na debatę pt. „Wakacje ze śmieciami. Czy system kaucyjny oczyści środowisko?”, która odbędzie się 24 września o godz. (...)
czytaj całość
System kaucyjny nie rozwiąże najważniejszego problemu
czytaj całość
„Wbrew nasilonej ostatnio kampanii propagandowej uważamy, że budowa elektrowni jądrowych w Polsce nie powinna mieć miejsca…
czytaj całość
List otwarty do Pani Pauliny Hennig-Kloski, Ministry Klimatu i Środowiska w sprawie niezwłocznego przeprowadzenia rzetelnych konsultacji publicznych aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie (...)
czytaj całość
więcej
2024-06-04
Jak wzmocnić politykę energetyczną i ekologiczną UE oraz zadbać o (...)
2024-05-28
Najważniejsza debata o transformacji energetycznej
2024-05-19
Debata o transformacji energetycznej
2024-04-25
Mieszkańcy i samorządy chcą biogazowni. Nowoczesne nie powodują niedogodności
2024-04-24
Inauguracja Akcji Czysta Odra. Rusza akcja sprzątania i zarybiania
2024-03-20
Konferencja: Autonomia energetyczna Gmin - energetyka obywatelska
2024-02-23
Samorządowa debata wyborcza o przyszłości Dolnego Śląska
2024-02-15
Konferencja prasowa - Odra jako osoba prawna
2024-02-12
INNOWACYJNE I SPRAWDZONE TECHNOLOGIE W TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ DOLNEGO ŚLĄSKA I (...)
2024-01-18
„Odwołać katastrofę”. Czy da się walczyć z dezinformacją klimatyczną?
2023-12-14
Koalicja Klimatyczna: Mimo rozwodnionego porozumienia, COP28 to początek końca ery (...)
2023-11-10
Ministerstwo Kultury zapłaci za ślepe wykonywanie interesów branży wydobycia węgla (...)
2023-11-10
Dni Klimatu Wrocławskiego Środowiska Akademickiego 2023
2023-10-07
Debata wyborcza o lasach
2023-10-05
We Wrocławiu powstało nowoczesne laboratorium – pracuje nad oszczędzaniem energii
2023-10-04
Otwarta debata wyborcza we Wrocławiu - 5.10.2023 w Kinie Nowe (...)
2023-10-02
„Popełniliśmy wielki błąd”. Opozycja jednogłośnie o potrzebie transformacji energetycznej
2023-09-22
Debata wyborcza: Jakiej transformacji energetyki i ochrony klimatu potrzebujemy?
2023-09-21
Fundusze na rozwój firm – od kuchni. Bezpłatne szkolenie w (...)
2023-08-17
Ta zmiana każdemu Polakowi odbiera prawo do decydowaniu o miejscu, (...)
2023-07-21
NIK: Szkoda środowiska
2023-05-30
Ostatni wtorek dla kaucji
2023-04-26
Akcja Czysta Odra - 28.04.2023
2023-03-05
Ekolodzy okupowali restaurację Gesslera
2023-03-05
Ekolodzy zaskarżą przedłużenie koncesji dla Turowa
2023-02-22
Czy budowa elektrowni "Młoty" to dobry pomysł?
2022-12-06
Region turoszowski bez funduszy na transformację.
2022-11-17
Młodzeżowy Strajk Klimatyczny: 18.11.2022 strajkujemy dla klimatu!
2022-11-03
JESTEŚMY NADAL W CZARNYM DOLE
2022-10-25
DOSYĆ wpuszczania Odry w kanał!
2022-09-24
Młodzezowy Strajk Klimatyczny: Wrocław
2022-09-22
Młodzieżowy Strajk Klimatyczn: Miasteczko Klimatyczne
2022-09-16
Zrzutka na Odrę: ODRAtujmy Odrę!
2022-09-06
Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) sierpień 2022
2022-08-25
Stanowisko Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego
2022-08-13
Dosyć trucia
2022-08-12
Zieloni i KO: Katastrofa ekologiczna na Odrze oraz jej konsekwencje (...)
2022-07-08
Wodny Azyl w Warszawie
2022-07-05
Za zieloną fasadą Krajowych Planów Odbudowy
2022-06-29
Czego boją się handlowcy, czyli kto zapłaci za kaucję?
2022-05-27
Potrzebujemy więcej zieleni i bezpieczeństwa w funduszach UE na lata (...)
2022-05-26
Porozmawiajmy o transformacji i o środkach na odporność - debata (...)
2022-05-18
Wybory w NRW
2022-05-09
Akcja Czysta Odra - 850 km edukacji ekologicznej
2022-04-28
Inauguracja Akcji Czysta Odra
2022-04-26
Skończmy z wykorzystywaniem zwierząt w badaniach naukowych!
2022-04-21
Choosing the Right Path at this Turning Point in History
2022-04-14
Konferencja pt. Ochrona dziedzictwa kulturowego Łużyc w procesie transformacji trójziemia
2022-01-29
EkoObywatel – wsparcie interwencji i zmian systemowych
2022-01-13
Demonstracja w sprawie Taksonomii Unii Europejskiej
2022-01-03
Konferencja pt. Krajobraz kulturowy Łużyc zasobem transformacji regionu zgorzeleckiego
2021-12-21
IV Wrocławskie Konwersatorium Inteligentna Energetyka
2021-12-03
Odkrywki i węgiel bezdni.
2021-11-19
Polski Kongres Klimatyczny
2021-11-04
Nowe ekologiczne miejsce na mapie Warszawy
2021-10-20
Gwałtowne zmiany zniweczą rozwój polskiej fotowoltaiki – apel do rządu
2021-08-31
Turów: 102 dni od postanowienia TSUE. Czy Polskę czekają kary?
2021-08-11
List Otwarty do Prezesa Zarządu PGE
2021-08-09
Rozpoczyna się międzynarodowy i otwarty Rzeczny Uniwersytet 2021!
2021-08-03
Turów 2071, czyli o potędze wyobraźni
2021-07-30
Przezorność i odpowiedzialność w czasie pandemii, czyli dlaczego warto czytać (...)
2021-07-30
Plener Ziemia Zgorzelecka: OPOLNO 2071
2021-07-26
Skarb Państwa straci nawet pół miliarda złotych!
2021-07-19
EKO-UNIA na festiwalu Góry literatury w Nowej Rudzie i okolicach
2021-07-13
Twarde negocjacje opóźniają odejście od węgla, a nowy blok w (...)
2021-06-30
Czy Śląsk straci 2,6 mld euro? Społecznicy apelują do marszałka
2021-06-09
Herpetolodzy odłowią inwazyjne żółwie z Fosy Miejskiej
2021-06-08
Zaprojektuj "zieloną" ciepłownię przyszłości z NCBR
2021-05-31
Newsletter/ Obserwator TEPP (Transformacji Energetycznej Ponad Podziałami) Maj 2021
2021-05-27
Turów szansą na początek (zaplanowanego) końca węgla w Polsce
2021-05-20
Subregion Wałbrzyski- dekarbonizacja 2030, neutralność klimatyczna 2040
2021-05-17
NCBR wyłoni 40 półfinalistów Wielkiego Wyzwania: Energia
2021-05-14
Rowerem po wulkanach w Chile
2021-05-13
Sprzeciw wobec budowy nowego odcinka obwodnicy we Wrocławiu
2021-05-12
Będziemy zarabiać za bycie ekologicznym?
2021-05-05
Ptaki wędrowne mają coraz większe kłopoty
2021-05-05
Pomysły z Europy Środkowej na walkę ze skutkami zmian klimatu (...)
2021-05-04
Stanowisko Rady Krajowej Partii Zieloni ws. ratyfikacji Funduszu Odbudowy
2021-04-29
Fałszywy patriotyzm węglowy drogą do bezrobocia w Turowie
2021-04-28
Zatrzymać katastrofę czy aktywistów klimatycznych?
2021-04-26
Rozmowa z Anną Dziadek, prezeską Stowarzyszenia *NIE kopalni odkrywkowej*
2021-04-26
80%, a może nawet 90% ciepła z OZE. Nowe przedsięwzięcie (...)
2021-04-23
NIK o ochronie ludzi przed szkodliwym wpływem tworzyw sztucznych
2021-04-22
Od Bauhausu do NEB – lekcja z przeszłości dla przyszłości
2021-04-20
Podpisz petycję w sprawie powołania unijnego Komisarza ds. Dobrostanu Zwierząt
2021-04-08
Petycja "Stop! elektrowni fotowoltaicznej w Giebułtowie na terenie NATURA 2000."
2021-04-01
Gawlik w Sejmie: Nie chcemy Twierdzy Turów
2021-03-31
Zielone studium dla Wrocławia
2021-03-29
Senat wyklucza organizacje ekologiczne z postępowań administracyjnych
2021-03-19
Ruszają zgłoszenia do konkursu Eco-Miasto 2021
2021-02-25
Ile jest „eko” w ekogroszku?
2021-02-23
Kolejna po Lex Inwestor fikcyjna nowelizacja ustawy ooś już w (...)
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej