EKO-UNIA na festiwalu Góry literatury w Nowej Rudzie i okolicach

Ochrona środowiska i ekologia (oíkos/dom i logos) od zawsze związane są z ochroną domu – tego dosłownego, czyli budynku, w którym mieszkamy, oraz domu zasadniczego – przyrody, która umożliwia życie jako takie. W obliczu katastrofy klimatycznej niszczącej coraz mocniej nasze wsie, miasteczka i domy, ważne jest wychodzenie poza obszar organizacji przyrodniczych, poszukiwanie opowieści, które nas łączą, docierają do serca i sprawiają, że ekologia z czegoś branżowego stanie się czymś tak oczywistym i pożądanym jak chleb powszedni.

zobacz program Festiwalu

W obliczu katastrofy klimatycznej niszczącej coraz mocniej nasze wsie, miasteczka i domy, ważne jest wychodzenie poza obszar organizacji przyrodniczych, poszukiwanie opowieści, które nas łączą, docierają do serca i sprawiają, że ekologia z czegoś branżowego stanie się czymś tak oczywistym i pożądanym jak chleb powszedni.

„Chodzi o to, aby zrównoważony rozwój połączyć ze stylem życia” – to słowa przewodniczącej Komisji Europejskiej Urszuli von der Leyen. Ogłosiła je w styczniu 2021 r. podczas otwierania unijnego programu Nowy Europejski Bauhaus. W EKO-UNII potraktowaliśmy te słowa bardzo poważnie – jako organizacja ekologiczna, która zajmuje się też ochroną dziedzictwa kulturowego, od miesięcy aktywnie zabiegamy o transformację regionów górniczych i pogórniczych, ale nie koncentrujemy się tylko na restrukturyzacji górnictwa. Nie chcemy też, aby styl życia kojarzył się z indywidualnymi wyborami konsumenckimi, ale z poprawą jakości życia i przełamywaniem barier klasowych i geograficznych. Zależy nam, aby region Dolnego Śląska, którego bogactwo architektoniczne czy kulturowe opierało się na przemyśle czy eksploatacji zasobów geologicznych, zachował swoje skarby jak zamki, pałace, domy przysłupowe, wody zdrojowe, uzdrowiska itp.

Chcemy też, aby ludzie mogli żyć jakościowo i ekologicznie w swoich domach, niezależnie od tego czy są bogaci, czy nie. Jednak aby ochrona czy renowacje sprzyjały dekarbonizacji i neutralności klimatycznej, konieczne będą środki finansowe, technologie, ale przede wszystkim eksperci, także ci specjalizujący się w remontach zasobu zabytkowego. Specjaliści i specjalistki będą musiały opanować jednak tzw. stare zawody jak ciesielstwo, snycerstwo, kamieniarstwo, murarstwo. To jednak nie wszystko – osoby te będą musiały znać się na odnawialnych źródłach energii, nowoczesnej termomodernizacji budynków i wreszcie będą musiały współpracować z konserwatorami zabytków czy architektami krajobrazu. Niestety okazuje się, że takich specjalistów wciąż brakuje na Dolnym Śląsku, a może nawet i w całej Polsce. W obliczu bezrobocia wśród najmłodszych, warto pochylić się nad problemem szkolnictwa branżowego w obliczu wyzwań, jakie niesie Zielony Ład.

Nowy Europejski Bauhaus, już w samej swojej nazwie odwołuje się do szkoły rzemiosł, która powstała w 1919 r. w Weimarze. Więcej na ten temat pisaliśmy tu http://eko.org.pl/index_news.php?dzial=2&kat=20&art=2482 Dyskusje na temat współczesnego szkolnictwa branżowego zbyt często kończą się narzekaniem, że system jest skostniały, niewydolny i kompletnie niedopasowany do wyzwań katastrofy klimatycznej czy transformacji terenów pogórniczych, a przy tym posiadających ogromne walory zabytkowe i krajobrazowe. Wydaje się jednak, że jest to temat, który w ramach trudnego wyzwania, jakim jest transformacja, może być jednoczący, łatwy do komunikowania, a do tego może się wiązać z narracją korzyści, po którą będą chcieli sięgać także politycy. Właśnie na ten temat będziemy rozmawiali podczas festiwalu Góry Literatury, którego gospodynią jest m.in. noblistka Olga Tokarczuk. EKO-UNIA na Górach Literatury podejmie ten temat na zaproszenie Komisji Europejskiej, a konkretnie jej przedstawicielstwa we Wrocławiu.

Już we wtorek 20 lipca w Nowej Rudzie, na dziedzińcu Szklanego Domu, o godzinie 14.00 zapraszamy na  Debatę Zawody przeszłości dla ocalenia przyszłości. Nowy europejski Bauhaus – z udziałem Zuzanny Foggt, Filipa Springera, Sylwii Bielawskiej. W piątek zapraszamy na debatę Europejski Zielony Ład. Nowy styl życia z udziałem Jacka Wasika, Radka Gawlika, Jagi Hupało, Tomasza Kilińskiego i Edwina Bendyka. Debaty poprowadzi Hanna Schudy.
Wtorkowa debata dotyczyć będzie właśnie szkolnictwa branżowego w kontekście Zielonego Ładu i Nowego Bauhausu. Dyskutować będą dr Sylwia A. Bielawska - Zastępca prezydenta Wałbrzycha, Zuzanna Fogtt Kuratorka, animatorka kultury i producentka, współzałożycielka i prezeska Fundacji Sztuki Współczesnej In Situ w Sokołowsku oraz Filip Springer - pisarz i fotograf, autor reportaży poświęconych przestrzeni i architekturze.

W piątek porozmawiamy o Zielonym Ładzie i o wyzwaniach dla naszego województwa.  Korzyści wynikające z unijnej polityki klimatycznej wyraźnie przewyższają koszty transformacji, ale jak sprawić, aby jej wdrażanie wiązało się z akceptacją społeczną? Jak uniknąć wykluczenia klas ludowych czy protestu polskich „żółtych kamizelek”, jak zadbać o to, aby Zielony Ład był programem naprawdę włączającym i budującym styl życia oparty na wspólnocie? Kim będą ludzie promujący wyzwanie i styl życia jakim jest Zielony Ład? Jakie zmiany czekają województwo dolnośląskie i w jakich sektorach zmiany są najbardziej pożądane? Dyskutować będziemy z Panem Jackiem Wasikiem, Dyrektorem Przedstawicielstwa Regionalnego Komisji Europejskiej z siedzibą we Wrocławiu, z Radosławem Gawlikiem prezesem EKO-UNII, współpracującym z prezydentem miasta Wałbrzycha przy dekarbonizacji i neutralności klimatycznej Wałbrzycha, Panią Jagą Hupało, kobietą wielu talentów, od lat promującą eko-idee w modzie, stylu życia i nie tylko oraz z burmistrzem Nowej Rudy Tomaszem Kilińskim.

Zapraszamy na festiwal Góry Literatury oraz do kolejnych działań w województwie dolnośląskim, które czeka transformacja zabytkowych, ale wciąż zaniedbanych terenów pogórniczych. Obszary jak kraina domów przysłupowych w Bogatyni czy domy sudeckie w regionach ciężko doświadczonych przez transformację czekają na pomoc, aby zasoby zabytkowe nie przekształciły się ostatecznie w ruiny architektoniczne i społeczne. Wierzymy, że Zielony Ład i ogromne środki, jakie Unia szykuje na czas odbudowy po pandemii, można wykorzystać dobrze i z szacunkiem dla pokoleń, które budowały piękno Dolnego Śląska i przyszłych pokoleń, które będą żyły na tej ziemi.
http://festiwalgoryliteratury.pl/program/

Hanna Schudy