Środki unijne – nie wyrzućmy ich w błoto!

Jak wydawane będą środki unijne na ochronę środowiska, transport i energetykę w latach 2014-2020?

Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć rozpoczyna cykl 16 regionalnych debat, mających na celu uwzględnienie postulatów organizacji pozarządowych w procesie programowania przyszłych Regionalnych Programów Operacyjnych.
To, czy przyznane Polsce w ramach Polityki Spójności 82 mld euro środków unijnych zapewni Polakom wysoką jakość życia w czystym środowisku i pozwoli stworzyć w naszym kraju innowacyjną, zieloną gospodarkę, zależy od trwającego obecnie procesu programowania tych środków. Zgodnie z obowiązującą w Unii zasadą partnerstwa, organizacje pozarządowe muszą mieć możliwość aktywnego uczestnictwa w tym procesie.
Obecnie zdarza się, że finansowany z funduszy unijnych projekt dotyczący edukacji ekologicznej polega na zakupie zajęcy do odstrzału oraz na poprawie wizerunku myśliwych wśród dzieci – mówi Patrycja Romaniuk, z Polskiej Zielonej Sieci. Zrealizowano też na przykład projekt dotyczący ochrony przeciwpowodziowej, które nie dość, że nie spełnia tej funkcji, to jeszcze stoi w sprzeczności z unijnym prawem. Trzeba dobrze przemyśleć sposób wydawania środków unijnych, które dotyczą ochrony środowiska. Dzięki zaangażowaniu w proces ich programowania ekspertów z organizacji pozarządowych, można uniknąć podobnych błędów w przyszłości.
Organizowane przez Polską Zieloną Sieć debaty pt. „Głos organizacji pozarządowych w programowaniu Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020” mają na celu przedyskutowanie postulatów NGO dotyczących funduszy europejskich na szczeblu regionalnym w gronie przedstawicieli sektora pozarządowego, Urzędu Marszałkowskiego oraz innych zainteresowanych stron. Rozpoczną się w grudniu i będą prowadzone przez następne pół roku. Pierwsza już 13 grudnia w województwie podlaskim, następne 18 grudnia w województwie małopolskim i mazowieckim.
Jednym z omawianych tematów będzie wsparcie z funduszy unijnych dla „zielonej” energii: rozwój jej odnawialnych źródeł, zmniejszanie zużycia np. przez ocieplanie budynków czy niskoemisyjny transport. Ze względu na wagę przypisaną interwencjom w tym obszarze, w skali całego kraju przeznaczone na nie zostanie aż ponad 8 mld euro1.
W odróżnieniu od poprzedniego unijnego budżetu, kiedy większość środków została przeznaczona w duże inwestycje infrastrukturalne, nadszedł czas, aby były one bardziej dostępne dla polskich obywateli – mówi Jakub Miler, z Polskiej Zielonej Sieci. W szczególności dotyczy to inwestycji z zakresu efektywności energetycznej oraz odnawialnych źródeł energii, na których skorzystać mogłyby zarówno polskie rodziny, jak i sektor małych i średnich przedsiębiorstw.

Eksperci szacują, że dzięki ocieplaniu budynków oraz użytkowaniu energooszczędnych sprzętów RTV i AGD, przeciętna polska rodzina może wydawać na ogrzewanie i prąd nawet o jedną trzecią mniej niż żyjąc według dzisiejszych standardów zużycia energii. Ponadto, aż 45% Polaków jest zainteresowanych inwestycjami we własne, odnawialne źródło energii. Wytworzona z nich energia, oprócz zaspokojenia własnych potrzeb, może stanowić dodatkowe źródło dochodu, uzyskanego dzięki sprzedaży nadwyżek do sieci. Staramy się, aby Regionalne Programy Operacyjne wspierały właśnie takie inwestycje – dodaje Miler.

Więcej informacji na temat debat można znaleźć na stronie www.ekoprojekty.pl.

Dane za:
[1] Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Umowa Partnerstwa, 23.10.2013
[2] Instytut na rzecz Ekorozwoju, Instytut Badań Strukturalnych, Niskoemisyjna Polska 2050, lipiec 2013
[3] Instytut Energetyki Odnawialnej, „Krajowy plan rozwoju mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii do roku 2020”