Sprzeciw wobec budowy nowego odcinka obwodnicy we Wrocławiu

1. argumenty przyrodnicze

Odstojnik za CH Korona jest miejską enklawą różnorodności biologicznej, miejscem rozrodu co najmniej 7 gatunków płazów, stwierdzonych m.in. podczas inwentaryzacji herpetologicznej, której wyniki zostały przekazane do RDOŚ Wrocław oraz Urzędu Miasta Wrocławia. W dodatku zbiornik ten i jego otoczenie stanowi siedlisko dla chronionych gatunków gadów (2 gatunki) oraz licznych ptaków, z których można wspomnieć m.in. gągoła, dla którego w 2020 roku zaobserwowano pierwszy potwierdzony lęg dla Wrocławia (dane z Kartoteki Awifauny Śląska). Na szczególną uwagę zasługuje obecność kumaka nizinnego i traszki grzebieniastej, gatunków wymienionych w II i IV załączniku Dyrektywy Siedliskowej UE, w polskim prawie wymagających ochrony czynnej. W regionie dolnośląskim niewiele jest miejsc, w których gatunki te stanowią przedmiot ochrony w ramach sieci Natura 2000, dlatego też zasługują one na szczególną ochronę, a nie niszczenie kolejnych siedlisk. Gatunki te to perły przyrodnicze, a w skali Europy tego typu siedliska chroni się ze szczególną troską. W zbiorniku rozród odbywa też rzekotka drzewna, wrażliwy na zmiany w środowisku płaz, rzadko goszczący w miastach. Wrocław jest miastem aspirującym do najwyższych standardów europejskich, dlatego też powinien obejmować szczególną ochroną zasoby przyrodnicze. Budowa drogi przez zbiornik lub nawet w jego pobliżu będzie wiązała się ze zniszczeniem tego cennego ekosystemu - czy to wskutek bezpośrednich prac w jego obrębie, czy to wskutek odwodnienia terenu pod budowę drogi.

Stawy Sołtysowickie również stanowią miejsce rozrodu i siedlisko życia chronionych gatunków płazów i ptaków, m.in. dzięcioła czarnego, gatunku rzadko spotykanego w miastach, wpisanego do załącznika 1 Dyrektywy Ptasiej, którego siedliska powinny być chronione. Przebieg drogi w pobliżu miejsc przebywania dzięcioła spowoduje jego wycofanie z siedliska. Zanieczyszczenia generowane przez drogę będą przedostawały się do stawu i powodowały pogorszenie jakości jego wód, co negatywnie wpłynie na organizmy tam żyjące. Nie można także zapomnieć o starodrzewiu, rosnącym przy stawach Sołtysowickich - realizacja drogi to konieczność wycięcia wielu starych, tlenotwórczych drzew. Nie ma naszej zgody na zniszczenie kolejnych, niezwykle cennych siedlisk przyrodniczych. W przeciągu ostatnich kilkunastu lat z krajobrazu miejskiego po kolei znikają kolejne zbiorniki wodne, rozlewiska, będące miejscem rozrodu i żerowania gatunków chronionych. Stale spada różnorodność biologiczna, do której ochrony władze samorządowe są zobligowane. Rozwój miasta nie może odbywać się kosztem przyrody.

Należy przy tym zwrócić uwagę, że ewentualna minimalizacja wpływu inwestycji (poprowadzenie estakady nad terenami przyrodniczo cennymi) lub kompensacja przyrodnicza (odłów płazów i przenoszenie do nowego siedliska zastępczego) będzie wiązała się z milionowymi kosztami. W dodatku translokacja płazów to działanie obarczone dużym ryzykiem niepowodzenia (nieprzetrwania populacji w zastępczym siedlisku), które powinno być wdrażane jedynie w stanie najwyższej konieczności przy braku alternatywnych rozwiązań. W tym przypadku alternatywne rozwiązania istnieją, dlatego nie ma podstaw do kompensacji przyrodniczej.

2. argumenty klimatyczne

W 2019 roku rada Miejska Wrocławia przyjęła Plan Adaptacji Miasta Wrocławia do zmian klimatu do roku 2030 (MPA), którego celem strategicznym jest adaptacją miasta do zmian klimatu zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju miasta 3Z (zdrowego, zielonego, zadowolonego). Jednym z działań adaptacyjnych wpisanych w MPA jest "Działanie ukierunkowane (...) na budowę nowych oraz rozwój istniejących sieci powiązanych przestrzennie i funkcjonalnie obszarów naturalnych i pół-naturalnych, obejmujących wszystkie możliwe formy zieleni urządzonej i nieurządzonej z uwzględnieniem elementów zielono-błękitnej infrastruktury". Warto również podkreślić, że zapisy MPA obejmują także “działania ukierunkowane (...) na ograniczanie ryzyka utraty bioróżnorodności szczególnie na obszarach prawnie chronionych w perspektywie zmian klimatu”.
Budowa drogi, która nie rozwiąże problemów komunikacyjnych (por. punkt 3), która będzie generować zanieczyszczenia powietrza i wody, będzie ingerować w system rowów retencyjnych po średniowiecznym grodzisku i doprowadzi do zaniku terenów zielonych (Rodzinnych Ogródków Działkowych) oraz cennego przyrodniczo zbiornika wodnego wraz z jego różnorodnością biologiczną (a zatem wpłynie silnie na strukturę przestrzenną miejskiej wyspy ciepła), z pewnością nie może zostać uznana za działanie spójne ze strategicznym celem, do którego miasto się zobowiązało, przyjmując MPA. Zanik powierzchni biologicznie czynnych powodować będzie zwiększoną podatność i zmniejszony potencjał adaptacyjny miasta na zmiany klimatyczne. Ponadto w 2019 został przyjęty alarm klimatyczny, zgodnie z którym przyspieszenie działań prowadzących do mitygacji i adaptacji do zmian klimatu ma być priorytetem polityki miasta.

4. argumenty społeczne

Tereny zieleni pełnią ważną rolę z punktu widzenia utrzymywania i budowania więzi społecznych, a usługi ekosystemowe dostarczane przez nie są zwykle niedoszacowane w systemach zarządzania miastem. To, jak ważna jest zieleń dla mieszkańców miasta, najlepiej pokazuje liczba zielonych projektów zgłaszanych do Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego, która z roku na rok rośnie. W 2020 roku na osiedlu Lipa Piotrowska, Widawa, Pawłowice, Sołtysowice, Polanowice-Poświętne-Ligota został wybrany do realizacji projekt nr 7, którego uzasadnienie najlepiej oddaje stosunek mieszkańców do terenów zielonych: “Ideą projektu jest zorganizowanie mieszkańcom Wrocławia zielonej i sportowej przestrzeni do odpoczynku i rekreacji, nawet w środku gęstej zabudowy. Wrocław boryka się z problemem smogu. Rośliny mają zdolność redukcji zanieczyszczeń powietrza, dlatego każda ilość zieleni jest dla miasta na wagę złota. Ważny jest również aspekt estetyczny. Zabudowa Wrocławia staje się coraz bardziej zwarta, zieleń zanika. Jej niedostateczna ilość w sposób negatywny wpływa na komfort życia mieszkańców.”.

Nie na darmo też deweloperzy na wizualizacjach pokazują inwestycje mieszkaniowe na tle zieleni - wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że zieleń jest ważna. Nasze najlepsze wspomnienia zwykle dotyczą bliskości przyrody i możliwości spędzania czasu na jej łonie - nie warto próbować pozbawiać tego kolejnych pokoleń.Stawy Sołtysowickie oraz teren Rodzinnych Ogrodów Działkowych są intensywnie użytkowane przez mieszkańców, spragnionych spędzania czasu na świeżym powietrzu. Budowa drogi będzie wiązała się ze zniszczeniem części zielonej tkanki miasta, jaką są tereny ROD oraz podwyższeniem poziomu hałasu i zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby. Konieczność zniszczenia terenów Rodzinnych Ogrodów Działkowych będzie budziła społeczny sprzeciw, a droga przebiegająca tuż przy stawach na Sołtysowicach znacząco obniży jakość wypoczynku okolicznych mieszkańców.