[Opisy gatunków] [Strona główna programu] [Strona główna Lubuskiego Klubu Przyrodników]


Wstęp
Układ książki
Rola leśników w zachowaniu różnorodności regionalnej flory
Prawna ochrona gatunkowa roślin - potrzebna, lecz nie wystarczająca
Waloryzacja gatunków
Jak rozpoznawać rośliny ?

Gdzie szukać stanowisk cennych roślin ?

Pomocnik baldszkowaty, rośnie w borach sosnowych, trudno zgadnąć gdzie szukać jego stanowisk. Rycina z: Bo Mossberg, lennart Stenberg, Gyldendals store nordiske flora.Niektóre gatunki roślin związane są z biotopami, które najczęściej mają charakter niewielkich płatów położonych wśród ekosystemów innego typu. Takie punkty należy - szukając cennych roślin - przeszukać w pierwszej kolejności. Miejsca koncentracji cennych gatunków to np.:
  • Torfowiska mszarne - tj. torfowiska ze zwartym kobiercem torfowców; można się w nich spodziewać: rosiczek, modrzewnicy, bagna, borówki bagiennej, turzycy bagiennej. Warto przejrzeć szczególnie miejsca na torfowiskach rozryte przez dziki oraz skraj pła jeziorek torfowych - mogą tam występować rosiczki, turzyca bagienna, przygiełki. Optymalny termin penetracji - od końca czerwca do końca lata.
  • Starodrzewy lasów liściastych, zwłaszcza buczyn (ale i np. drzewostany lipowe na siedliskach buczyn) - szukajmy w nich: kokoryczy, żywców, czosnku niedźwiedziego, gnieźnika leśnego, kopytnika, perłówki jednokwiatowej, zachyłki oszczepowatej. W grądach mamy dużą szansę znaleźć kokorycze, lilię złotogłów, kopytnik, dzwonek szerokolistny, groszek wiosenny, pszeniec gajowy, czerniec gronkowy i żankiel. Lasy tego typu wymagają dwukrotnego odwiedzenia: wiosną (do początku maja) i latem.
  • Grądy zboczowe, na stromych stokach, z dużym udziałem lipy i klonów - szukajmy paprotki, a w pd. części obszaru paprotników, podrzenia żebrowca i parzydła leśnego. Optymalna jest penetracja wczesnym latem.
  • Bory bagienne - można się w nich spodziewać bagna, modrzewnicy, wrzośca bagiennego, borówki bagiennej. Warto je odwiedzać przez cały sezon wegetacyjny.
  • Wilgotne bory trzęślicowe - szukajmy w nich: wrzośca bagiennego, bagna, borówki bagiennej, widłaka jałowcowatego. Warto je odwiedzać przez cały sezon.
  • Wilgotne wrzosowiska - biotopy specyficzne dla zachodniej Polski; szansa na znalezienie wrzośca bagiennego, rosiczek, bagna, przygiełek. Optymalny termin odwiedzin: od końca czerwca do końca lata.
  • Suche wrzosowiska i niskie murawy - szansa na stanowiska sasanek lub mącznicy. Optymalna penetracja w maju.
  • Dolinki cieków; niskie grądy i lasy łęgowe - szukajmy czartawy drobnej i pośredniej, pióropusznika strusiego, listery jajowatej, kopytnika, czerńca gronkowego, jarzmianki, kokoryczy i wawrzynka wilcze łyko. Lasy tego typu wymagają dwukrotnego odwiedzana: wiosną (od kwietnia do początku maja) i latem.
  • Łąki - zwłaszcza łąki wilgotne. Szczególnie obiecujące są bardzo mokre łąki z kobiercem zielonobrunatnych mchów oraz łąki trzęślicowe. Na wilgotnych łąkach i mechowiskach szukajmy storczyków, gnidosza błotnego, mieczyków, goździka pysznego. Optymalny termin penetracji przypada w czerwcu.
  • Źródliska - szukajmy rukwi wodnej, skrzypu olbrzymiego, śledziennicy naprzeciwlistnej. Optymalny termin penetracji przypada w maju.
  • Miejsca dawnych osad ludzkich - szukajmy przebiśniegów, śnieżycy wiosennej, barwinka, bluszczu, szafirków i cebulic. Miejsca te trzeba odwiedzić koniecznie wczesną wiosną.
  • Plantacje topolowe - prawdopodobne jest występowanie (nawet liczne) pod topolami dwóch gatunków storczyków: kruszczyka szerokolistnego i podkolana białego. Optymalny termin wizyty przypada latem.

    Wiele gatunków roślin występuje jednak w biotopach "wielkoobszarowych" - np. pomocnik baldaszkowaty, widłaki lub gruszyczki, które są rozproszone w borach sosnowych. Znalezienie takich stanowisk jest wówczas kwestią szczęścia bądź bardzo szczegółowej penetracji terenu.
    Cały czas trzeba jednak pamiętać, że rośliny potrafią nas zaskoczyć. Zdarzają się także ich stanowiska w miejscach bardzo nietypowych.

    Opisywanie stanowiska
    Czy trzeba tworzyć rezerwaty ?
    Podstawy ochrony stanowiska
    Pokusy przesadzania
    Opisy wybranych gatunków

    (c) Lubuski Klub Przyrodników. Tekst: Jolanta i Paweł Pawlaczyk.