Źródło:  na podstawie tłumaczenia umieszczonego na stronie internetowej Europejskiego Centrum Proekologicznego we Wrocławiu - http://http://www.zto.most.org.pl/Konwencje/www.ecp.wroc.pl/dyrekt_92_43.html

RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH biorąc pod uwagę Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, a szczególnie art. 130s tego Traktatu,
biorąc pod uwagę projekt Komisji,
biorąc pod uwagę opinię Parlamentu Europejskiego,
biorąc pod uwagę opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,
zważywszy, że zachowanie, ochrona i poprawa jakości środowiska, w tym ochrona siedlisk naturalnych oraz ochrona dzikiej fauny i flory są bardzo ważnym zadaniem stanowiącym element realizacji przez Wspólnotę ogólnego interesu wyrażonego w art. 130r Traktatu;

zważywszy, że polityka i program działania Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska (na lata od 1987 do 1992) przewidują działania dotyczące ochrony przyrody i zasobów naturalnych;
zważywszy, że uznając za główny cel wspieranie zachowania różnorodności biologicznej przy uwzględnieniu wymagań gospodarczych, społecznych, kulturalnych i regionalnych, niniejsza dyrektywa przyczynia się do realizacji ogólnego zadania zrównoważonego rozwoju; zważywszy, że zachowanie takiej różnorodności biologicznej może w niektórych przypadkach wymagać utrzymania lub wręcz wspierania działalności człowieka;

zważywszy, że na europejskim terytorium państw członkowskich stan siedlisk naturalnych nadal się pogarsza i coraz większa liczba dzikich gatunków jest poważnie zagrożona; zważywszy, że jeśli się uwzględni, iż zagrożone siedliska i gatunki tworzą część dziedzictwa przyrodniczego Wspólnoty i że dotyczące ich zagrożenia mają często charakter transgraniczny, konieczne jest podjęcie w celu ich ochrony działań na szczeblu Wspólnoty; zważywszy, że ze względu na zagrożenia dla niektórych rodzajów siedlisk naturalnych i niektórych gatunków konieczne jest ich określenie jako posiadających pierwszorzędne znaczenie, w celu dopomożenia szybkiemu wprowadzaniu w życie działań zmierzających do ich ochrony;

zważywszy, że w celu zapewnienia zachowania siedlisk naturalnych i gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty w stanie sprzyjającym ochronie lub w celu odtworzenia takiego stanu, konieczne jest wyznaczenie specjalnych obszarów ochrony w celu stworzenia spójnej europejskiej sieci ekologicznej zgodnie z wyszczególnionym harmonogramem; zważywszy, że wszelkie wyznaczone obszary, w tym obszary sklasyfikowane teraz lub w przyszłości jako obszary specjalnej ochrony zgodnie z dyrektywą Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków, będą musiały zostać włączone do spójnej europejskiej sieci ekologicznej;

zważywszy, że jest właściwe, aby na każdym wyznaczonym obszarze wprowadzić w życie konieczne działania przy uwzględnieniu realizowanych zadań w dziedzinie ochrony przyrody;

zważywszy, że miejsca kwalifikujące się do wyznaczenia jako specjalne obszary ochrony są proponowane przez państwa członkowskie, ale jednocześnie zważywszy, że należy określić procedurę umożliwiająca w wyjątkowych przypadkach wyznaczenie obiektów, które nie zostały zaproponowane przez państwo członkowskie, a które są uważane przez Wspólnotę za bardzo ważne dla utrzymania lub przetrwania gatunków lub rodzajów naturalnych siedlisk o pierwszorzędnym znaczeniu;

zważywszy, że należy dokonać odpowiedniej oceny każdego planu lub programu mogącego spowodować znaczące skutki dla zadań w zakresie ochrony obiektu, który został wyznaczony lub też zostanie wyznaczony w przyszłości;

zważywszy, że uznaje się, iż przyjęcie działań mających na celu ochronę siedlisk naturalnych i gatunków o pierwszorzędnym znaczeniu będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty jest wspólną odpowiedzialnością wszystkich państw członkowskich; zważywszy, że działania takie mogą nałożyć nadmierne obciążenia finansowe na niektóre państwa członkowskie ze względu z jednej strony na nierównomierne rozmieszczenie takich siedlisk oraz gatunków w całej Wspólnocie oraz z drugiej strony ze względu na fakt, że zasada "zanieczyszczający płaci" może mieć tylko ograniczone zastosowanie w szczególnym przypadku ochrony przyrody;

zważywszy, że dlatego też uzgodniono, iż w tym wyjątkowym przypadku powinien zostać zapewniony udział współfinansowania ze środków Wspólnoty, w ramach limitów środków udostępnianych na mocy decyzji Wspólnoty;

zważywszy, że planowanie zagospodarowania gruntów i polityki rozwoju powinny zachęcać do utrzymania cech krajobrazu o dużym znaczeniu dla dzikiej fauny i flory;

zważywszy, że należy ustanowić system monitorowania stanu ochrony siedlisk naturalnych i gatunków objętych niniejszą dyrektywą;

zważywszy, że dla niektórych gatunków fauny i flory wymagany jest ogólny system ochrony w celu uzupełnienia dyrektywy 79/409/EWG; zważywszy, że należy przewidzieć działania dotyczące niektórych gatunków, jeśli uzasadnia to stan ich ochrony, obejmujące zakaz stosowania niektórych środków chwytania lub zabijania, przewidując jednocześnie możliwość derogacji pod pewnymi warunkami;

zważywszy, że w celu zapewnienia monitoringu wprowadzania w życie niniejszej dyrektywy Komisja będzie okresowo przygotowywać zbiorcze sprawozdania, między innymi na podstawie informacji przesłanych jej przez państwa członkowskie, dotyczące stosowania krajowych przepisów przyjętych na mocy niniejszej dyrektywy;

zważywszy, że dla wprowadzenia w życie niniejszej dyrektywy istotne jest poszerzanie wiedzy naukowej i technicznej;

zważywszy, że wskutek tego stosowne jest popieranie koniecznych prac badawczych i naukowych;

zważywszy, że postęp naukowy i techniczny oznacza, że musi istnieć możliwość dostosowania do tego postępu załączników do dyrektywy; zważywszy, że należy ustalić procedurę, poprzez którą Wspólnota może zmieniać te załączniki;

zważywszy, że należy ustanowić komitet regulacyjny w celu udzielania pomocy Komisji przy wprowadzaniu w życie niniejszej dyrektywy, zwłaszcza wówczas, gdy podejmowane są decyzje o współfinansowaniu przez Wspólnotę;

zważywszy, że należy przewidzieć działania uzupełniające, regulujące reintrodukcję niektórych rodzimych gatunków fauny i flory i ewentualną introdukcję gatunków obcych;

zważywszy, że edukacja i ogólne informacje odnoszące się do zadań niniejszej dyrektywy są bardzo ważne dla efektywnego wprowadzenia jej w życie,

PRZYJĘŁA NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1
Dla potrzeb niniejszej dyrektywy:
a. ochrona oznacza zestaw działań wymaganych do zachowania naturalnych siedlisk dzikiej fauny i flory w stanie
sprzyjającym ochronie zgodnie z określeniem w pkt. (e) oraz (i) lub też do odtwarzania takiego stanu;
b. siedliska naturalne oznaczają obszary lądowe lub wodne wyodrębnione w oparciu o cechy geograficzne, abiotyczne
i biotyczne, zarówno całkowicie naturalne jak i półnaturalne;
c. rodzaje siedlisk naturalnych będące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty oznaczają te siedliska w
obrębie terytorium o którym mowa w art. 2, które:
I. są zagrożone zanikiem w swoim naturalnym zasięgu
lub
II. mają niewielki zasięg naturalny w wyniku regresji lub z powodu ograniczonego obszaru występowania wynikajacego z jego wewnętrznych, przyrodniczych właściwości
lub
III. stanowią wybitne przykłady typowych cech jednego lub więcej z pięciu wymienionych regionów biogeograficznychh: alpejskiego, atlantyckiego kontynentalnego, makaronezyjskiego i śródziemnomorskiego.

Rodzaje te są wymienione lub mogą być wymienione w załączniku I;

d. rodzaje siedlisk naturalnych o pierwszorzędnym znaczeniu oznaczają rodzaje siedlisk naturalnych zagrożonych
zanikiem, które występują na terytorium o którym mowa w art. 2 i w odniesieniu do ochrony których Wspólnota
ponosi szczególną odpowiedzialność z powodu wielkości ich naturalnego zasięgu mieszczącego się w obrębie terytorium o którym mowa w art. 2.; rodzaje siedlisk naturalnych o pierwszorzędnym znaczeniu są w załączniku I oznaczone gwiazdką (*);
e. stan ochrony siedliska naturalnego oznacza sumę oddziaływań na siedlisko naturalne oraz na jego typowe gatunki, które mogą mieć wpływ na jego długofalowe rozmieszczenie, strukturę i funkcje oraz na długoterminowe przetrwanie jego typowych gatunków w obrębie terytorium o którym mowa w art. 2.

Stan ochrony siedliska naturalnego zostanie uznany za "sprzyjający", jeśli:
- jego naturalny zasięg i obszary mieszczące się w obrębie tego zasięgu są stałe lub zwiększają się;
- specyficzna struktura i funkcje konieczne do jego długotrwałego zachowania istnieją i prawdopodobnie będą istnieć w dającej się przewidzieć przyszłości
oraz
- stan ochrony jego typowych gatunków jest sprzyjający, zgodnie z tym co określono w pkt. (i);
f. siedlisko gatunku oznacza środowisko określone przez konkretne czynniki abiotyczne i biotyczne, w którym gatunek ten żyje w dowolnym stadium swojego cyklu biologicznego;
g. gatunki będące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty oznaczają te gatunki, które w obrębie terytorium o
którym mowa w art. 2., są:
I. zagrożone, z wyjątkiem tych gatunków, których naturalny zasięg na tym terytorium jest zasięgiem krańcowym i które nie są zagrożone lub podatne na zagrożenie w zachodnim regionie palearktycznym,
lub
II. podatne na zagrożenie, to znaczy, o których sądzi się, że mogą w najbliższej przyszłości przejść do kategorii gatunków zagrożonych, jeśli czynniki będące przyczyną zagrożenia będą na nie nadal oddziaływać,
lub
III. rzadkie, to znaczy o niewielkich populacjach, które nie są obecnie zagrożone ani też podatne na zagrożenie, ale podlegają ryzyku zagrożenia występując w obrębie ograniczonych obszarów geograficznych albo będąc znacznie rozproszone na większym obszarze,
lub
IV. endemiczne i wymagające specjalnej uwagi ze względu na szczególny charakter ich siedliska i/lub potencjalne oddziaływanie ich eksploatacji na te siedliska i/lub potencjalne oddziaływanie ich eksploatacji na stan ich ochrony.

Gatunki te są wymienione lub mogą być wymienione w załączniku II i/lub w załączniku IV albo V;

h. gatunki o pierwszorzędnym znaczeniu oznaczają gatunki, o których mowa w pkt. (g) i (i), w odniesieniu do których Wspólnota ponosi szczególną odpowiedzialność z powodu wielkości ich naturalnego zasięgu mieszczącego się w obrębie terytorium o którym mowa w art. 2; gatunki o pierwszorzędnym znaczeniu są w załączniku II oznaczone gwiazdką (*);
i. stan ochrony gatunków oznacza sumę oddziaływań na te gatunki, mogących mieć wpływ na ich długofalowe rozmieszczenie i obfitość ich populacji w obrębie terytorium o którym mowa w art. 2.
Stan ochrony gatunków zostanie uznany za "sprzyjający"
jeśli:
- dane o dynamice liczebności populacji rozpatrywanych gatunków wskazują, że same utrzymują się one w skali długoterminowej jako trwały składnik swoich naturalnych siedlisk;
- naturalny zasięg gatunków nie zmniejsza się ani też prawdopodobnie nie ulegnie zmniejszeniu w dającej się przewidzieć przyszłości,
oraz
- istnieje i prawdopodobnie będzie istnieć w przyszłości siedlisko wystarczająco duże, aby utrzymać ich populacje przez dłuższy czas;
j. obiekt oznacza geograficznie zdefiniowany obszar o wyraźnie określonych granicach;
k. obiekt o znaczeniu dla Wspólnoty oznacza obiekt, który w regionie lub regionach biogeograficznych do których należy w znaczący sposób przyczynia się do zachowania lub odtworzenia stanu sprzyjającego ochronie rodzaju siedliska naturalnego, wymienionego w załączniku I lub gatunku wymienionego w załączniku II, a także może się znacząco przyczynić do spójności sieci Natura 2000 o której mowa w art. 3 i/lub przyczynia się znacząco do zachowania różnorodności biologicznej w obrębie danego regionu lub regionów biogeograficznych.

W przypadku gatunków zwierząt występujących na dużych obszarach, obiektom o znaczeniu dla Wspólnoty odpowiadają obiekty w obrębie naturalnego zasięgu takich gatunków, stanowiące fizyczne lub biologiczne czynniki istotne dla ich życia lub rozmnażania;

l. specjalny obszar ochrony oznacza obiekt mający znaczenie dla Wspólnoty wyznaczony przez akt prawny, administracyjny i/lub umowę, w którym stosowane są konieczne działania ochronne w celu zachowania w stanie naturalnym siedlisk i/lub populacji gatunków, dla których obiekt został wyznaczony w stanie sprzyjającym ochronie, lub w celu odtworzenia takiego stanu;
m. okaz oznacza każde zwierzę lub roślinę, żywe lub martwe, należące do gatunków wymienionych w załącznikach IV i V, dowolną część zwierzęcia lub rośliny tych gatunków, produkt pochodny oraz inne towary, które wydaję się być częściami lub produktami pochodnymi zwierząt lub roślin tych gatunków według załączonego dokumentu, opakowania, oznaczenia lub etykiety albo na podstawie jakichś innych okoliczności;
n. komitet oznacza komitet ustanowiony zgodnie z art. 20.

Artykuł 2
1. Niniejsza dyrektywa ma na celu przyczynienie się do zapewnienia różnorodności biologicznej poprzez ochronę siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory na europejskim terytorium państw członkowskich, do których stosuje się Traktat.
2. Działania podejmowane zgodnie z niniejszą dyrektywą będą zaprojektowane tak, aby zachować siedliska naturalne oraz gatunki dzikiej fauny i flory będące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty w stanie sprzyjającym ochronie lub aby odtworzyć taki stan.
3. Działania podejmowane zgodnie z niniejszą dyrektywą będą uwzględniać wymogi gospodarcze, społeczne i kulturalne oraz cechy regionalne i lokalne.

Artykuł 3
1. Zostanie stworzona spójna Europejska Sieć Ekologiczna specjalnych obszarów ochrony, pod nazwą Natura 2000. Sieć ta, złożona z obiektów, w których znajdują się rodzaje siedlisk naturalnych wymienione w załączniku I i siedliska gatunków wymienionych w załączniku II, umożliwi zachowanie tych rodzajów siedlisk naturalnych i siedlisk gatunków w stanie sprzyjającym ochronie w ich naturalnym zasięgu lub tam gdzie to stosowne - odtworzenie takiego stanu.
Sieć Natura 2000 będzie obejmować specjalne obszary ochrony sklasyfikowane przez państwa członkowskie zgodnie z dyrektywą 79/409/EWG.
2. Każde państwo członkowskie weźmie udział w tworzeniu Natury 2000 proporcjonalnie do reprezentacji na jego terytorium rodzajów siedlisk naturalnych i siedlisk gatunków o których mowa w ust. 1. W tym celu każde państwo członkowskie wyznaczy, zgodnie z art. 4, obiekty stanowiące specjalne obszary ochrony przy uwzględnieniu założeń określonych w ust. 1.
3. Tam, gdzie uznają to za stosowne, państwa członkowskie podejmą starania by poprawić ekologiczną spójność Natury 2000 poprzez zachowanie oraz, tam gdzie to odpowiednie, rozwinięcie cech krajobrazu o dużym znaczeniu dla dzikiej fauny i flory, jak to określono w art. 10.

Artykuł 4

1. Na podstawie kryteriów określonych w załączniku III (etap 1) oraz odnośnych informacji naukowych każde państwo członkowskie zaproponuje spis obiektów, wskazując które rodzaje siedlisk z załącznika I i które gatunki z załącznika II są rodzime w odniesieniu do terytorium, na którym obiekty się znajdują. W przypadku gatunków rozmieszczonych na dużych obszarach obiekty te będą odpowiadać miejscom w obrębie naturalnego zasięgu tych gatunków, w których występują fizyczne lub biologiczne czynniki istotne dla ich życia i rozmnażania się. W przypadku gatunków wodnych, o zasięgu obejmującym duże obszary, obiekty te zostaną zaproponowane tylko tam gdzie istnieje dający się jednoznacznie określić obszar, na którym występują fizyczne i biologiczne czynniki bardzo ważne dla ich życia i rozmnażania się. Tam gdzie będzie to stosowne, państwa członkowskie zaproponują przyjęcie spisu obiektów w świetle wyników monitorowania i nadzoru, o którym mowa w art. 11.

Spis ten zostanie przekazany Komisji w ciągu trzech lat od notyfikacji niniejszej dyrektywy, wraz z informacją na temat każdego obiektu. Informacja ta powinna obejmować mapę obiektu, jego nazwę, lokalizację, wielkość oraz dane wynikające z zastosowania kryteriów wymienionych w załączniku III (etap I) , przedstawione w formie podanej przez Komisję zgodnie z procedurą ustaloną w art. 21.
2. Na podstawie kryteriów określonych w załączniku III (etap 2) i w ramach zarówno każdej z pięciu krain biogeograficznych o których mowa w art. 1 ust. (c) pkt. (III), jak i całego terytorium o którym mowa w art. 2 ust. 1 Komisja opracuje w porozumieniu z każdym państwem członkowskim projekt spisu obiektów ważnych dla Wspólnoty oparty o spisy poszczególnych państw członkowskich wskazujący te obiekty, które utraciły jeden lub więcej rodzaj siedlisk naturalnych albo jeden lub więcej gatunków o pierwszorzędnym znaczeniu.

Państwa członkowskie, w których obiekty, obejmujące jeden lub więcej rodzajów siedlisk naturalnych albo jeden lub więcej gatunków o pierwszorzędnym znaczeniu stanowią więcej niż 5% ich terytorium, mogą w porozumieniu z Komisją wystąpić o bardziej elastyczne stosowanie kryteriów wymienionych w załączniku III (etap 2) przy wyborze wszystkich obiektów ważnych dla
Wspólnoty znajdujących się na ich terenie.

Spis obiektów wybranych jako ważne dla Wspólnoty określający te spośród nich, które obejmują jeden lub więcej rodzajów siedlisk naturalnych albo jeden lub więcej gatunków o pierwszorzędnym znaczeniu, zostanie przyjęty przez Komisję zgodnie z procedurą określoną w art. 21.
3. Spis o którym mowa w ust. 2 zostanie sporządzony w ciągu sześciu lat od notyfikacji niniejszej dyrektywy.
4. Po zatwierdzeniu obiektu ważnego dla Wspólnoty zgodnie z procedurą określoną w ust. 2 państwa członkowskie jak najszybciej, nie później niż w ciągu sześciu lat, wyznaczą ten obiekt jako specjalny obszar ochrony, ustalając priorytetowe działania w świetle znaczenia tych obiektów dla zachowania rodzaju siedliska naturalnego wymienionego w załączniku I lub gatunku wymienionego w załączniku II w stanie sprzyjającym ochronie lub dla odtworzenia takiego stanu, a także dla potrzeb spójności Natury 2000 oraz w świetle zagrożenia degradacją lub zniszczeniem, na które narażone są te obiekty.
5. Wraz z umieszczeniem obiektu w spisie, o którym mowa w trzecim akapicie ust. 2 będzie on podlegać postanowieniom art. 6 ust. (2), (3) i (4).

Artykuł 5

1. W wyjątkowych przypadkach, gdy Komisja stwierdzi, że krajowy spis o którym mowa w art. 4 ust. 1 nie wymienia obiektu, w którym znajduje się rodzaj siedliska naturalnego lub gatunek o pierwszorzędnym znaczeniu i który na podstawie odnośnych, wiarygodnych informacji naukowych uważa się za istotny dla zachowania tego rodzaju siedliska naturalnego lub dla przeżycia tego gatunku, zainicjowana zostaje dwustronna procedura konsultacyjna pomiędzy państwem członkowskim a Komisją mająca na celu porównanie danych naukowych, z których korzysta każde z nich.
2. Jeśli z datą zakończenia okresu konsultacji, nie przekraczającego sześciu miesięcy, spór nie zostanie rozwiązany, Komisja przekaże Radzie projekt odnoszący się do wyboru obiektu jako obiektu ważnego dla Wspólnoty.
3. Rada, działając jednomyślnie, podejmie decyzję w ciągu trzech miesięcy od daty przekazania projektu.
4. W czasie konsultacji i oczekiwania na decyzję Rady dany obiekt będzie podlegać postanowieniom art. 6 ust. 2.

Artykuł 6

1. Dla specjalnych obszarów ochrony państwa członkowskie ustalą konieczne działania ochronne obejmujące, jeśli zaistnieje taka potrzeba, odpowiednie plany zagospodarowania opracowane specjalnie dla tych obiektów bądź zintegrowane z innymi planami rozwoju oraz odpowiednie działania prawne, administracyjne lub oparte na dobrowolnych umowach, korespondujące z ekologicznymi wymaganiami rodzajów siedlisk naturalnych wymienionych w załączniku I lub gatunków wymienionych w załączniku II żyjących w tych obiektach.
2. Kraje członkowskie podejmą odpowiednie działania w celu uniknięcia na specjalnych obszarach ochrony pogorszenia stanu siedlisk naturalnych i siedlisk gatunków jak również w celu uniknięcia płoszenia gatunków, dla których zostały wyznaczone takie obszary, o ile płoszenie to może mieć znaczenie w stosunku do zadań niniejszej dyrektywy.
3. Każdy plan lub przedsięwzięcie, które nie jest bezpośrednio związane lub konieczne do zagospodarowania obiektu, ale które może na nie w istotny sposób oddziaływać, zarówno oddzielnie, jak i w połączeniu z innymi planami lub przedsięwzięciami, będzie podlegać odpowiedniej ocenie jego skutków dla danego obiektu z punktu widzenia założeń jego ochrony. W świetle wniosków wynikających z tej oceny oraz z zastrzeżeniem postanowień ust. 4, kompetentne władze krajowe będą wyrażać zgodę na ten plan lub przedsięwzięcie po upewnieniu się, że nie będzie on wpływać bezpośrednio na dany obiekt oraz, jeśli to stosowne, po uzyskaniu opinii ogółu ludności.
4. Jeśli pomimo negatywnej oceny skutków dla danego obiektu oraz braku rozwiązań alternatywnych, plan lub projekt musi jednak zostać zrealizowany ze względu na imperatyw wynikający z nadrzędnego interesu publicznego, w tym interesów mających charakter społeczny lub gospodarczy, państwo członkowskie podejmie wszelkie działania kompensujące konieczne do zapewnienia ochrony ogólnej spójności Natury 2000. O podjętych działaniach kompensujących państwo członkowskie poinformuje Komisję.

Jeżeli dany obiekt obejmuje rodzaj siedliska naturalnego i/lub jest zamieszkały przez gatunek o pierwszorzędnym znaczeniu, jedyne względy, na które można się powołać to względy odnoszące się do zdrowia ludzkiego lub bezpieczeństwa publicznego, pozytywne skutki o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska oraz, po wyrażeniu opinii przez Komisję, inne przyczyny związane z imperatywem nadrzędnego interesu publicznego.

Artykuł 7
Zobowiązania wynikające z art. 6 ust. 2, 3 i 4 niniejszej dyrektywy zastąpią wszelkie zobowiązania wynikające z pierwszego zdania art. 4 ust. 4 dyrektywy 79/409/EWG w odniesieniu do obszarów sklasyfikowanych zgodnie z art. 4 ust. 1 tej dyrektywy lub uznanych w podobny sposób, na mocy art. 4 ust. 2, poczynając od daty wprowadzenia niniejszej dyrektywy w życie lub od daty klasyfikacji lub uznania przez państwo członkowskie na mocy dyrektywy 79/409/EWG,w zależności od tego która z tych dat jest późniejsza.

Artykuł 8
1. Równolegle z projektami dotyczącymi obiektów kwalifikujących się do wyznaczenia jako specjalne obszary ochrony, w których występują rodzaje siedlisk naturalnych i/lub gatunki o pierwszorzędnym znaczeniu, państwa członkowskie prześlą Komisji, jeśli to stosowne, swoje szacunki odnoszące się do współfinansowania przez Wspólnotę, uznawanego przez nie za konieczne aby mogły spełnić swoje zobowiązania zgodnie z art. 6 ust. 1.
2. Komisja w porozumieniu z każdym zainteresowanym państwem członkowskim określi dla obiektów ważnych dla Wspólnoty, w odniesieniu do których państwo członkowskie ubiega się o współfinansowanie, działania konieczne do zachowania rodzajów naturalnych siedlisk i gatunków o pierwszorzędnym znaczeniu występujących w tych obiektach w stanie sprzyjającym ochronie lub do odtworzenia takiego stanu, a także całkowite koszty tych działań.
3. Komisja w porozumieniu z zainteresowanymi państwami członkowskimi oszacuje finansowanie, w tym współfinansowanie, konieczne do realizacji działań o których mowa w ust. 2 między innymi przy uwzględnieniu koncentracji na terytorium państwa członkowskiego rodzajów naturalnych siedlisk i/lub gatunków o pierwszorzędnym znaczeniu oraz względnych obciążeń, które pociągają za sobą wymagane działania.
4. Zgodnie z oceną o której mowa w ust. 2 i 3, biorąc pod uwagę dostępne źródła finansowania na mocy odnośnych instrumentów Wspólnoty i zgodnie z procedurą ustaloną w art. 21, Komisja przyjmie ramowy program działań uszeregowany zgodnie z priorytetami i obejmujący współfinansowanie, do podjęcia z chwilą kiedy obiekt zostanie wyznaczony na mocy art. 4 ust. 4.
5. Działania które nie zostały włączone do ramowego programu działań ze względu na brak wystarczających zasobów oraz działania włączone do wspomnianego powyżej ramowego programu, które jednak nie otrzymały koniecznego współfinansowania ramowego programu, zostaną ponownie rozważone zgodnie z procedurą ustaloną w art. 21 w kontekście dwuletniego przeglądu ramowego programu działań i mogą, w międzyczasie zostać odłożone przez państwa członkowskie w oczekiwaniu na taki przegląd. Przegląd ten będzie uwzględniać, odpowiednio do potrzeb, nową sytuację danego obiektu.
6. Na obszarach, gdzie działania zależne od współfinansowania zostały odłożone, państwa członkowskie powstrzymają się od wszelkich nowych działań, które mogą spowodować pogorszenie stanu tych obszarów.

Artykuł 9
Komisja, działając zgodnie z procedurą określoną w art. 21, będzie okresowo dokonywać przeglądu udziału programu Natura 2000 w realizacji zadań określonych w art. 2 i 3. W tym kontekście może być rozważone zdeklasyfikowanie specjalnego obszaru ochrony, tam gdzie jest to uzasadnione naturalnymi zmianami, stwierdzonymi w wyniku monitorowania i nadzoru przewidzianego w art. 11.

Artykuł 10
Państwa członkowskie planując zagospodarowanie terenów i formułując politykę rozwwoju, w szczególności mając na względzie poprawę ekologicznej spójności sieci Natura 2000, będą dążyć tam gdzie uznają to za konieczne, do popierania zagospodarowania i ochrony tych elementów krajobrazu, które mają duże znaczenie dla dzikiej fauny i flory. Są to elementy, które ze względu na swą liniową lub ciągłą strukturę (na przykład rzeki i ich brzegi albo tradycyjne systemy oznaczania granic pól), bądź pełnioną funkcję wyjściowych obszarów ekspansji (na przykład stawy lub niewielkie lasy) są bardzo ważne dla migracji, rozprzestrzeniania i wymiany genetycznej dzikich gatunków.

Artykuł 11
Państwa członkowskie podejmą monitorowanie i nadzór stanu ochrony siedlisk naturalnych i gatunków o których mowa w art. 2, ze szczególnym uwzględnieniem rodzajów siedlisk naturalnych i gatunków o pierwszorzędnym znaczeniu.
 

Artykuł 12
1. Państwa członkowskie podejmą konieczne działania, aby ustanowić system ścisłej ochrony w ich naturalnym zasięgu, gatunków zwierząt wymienionych w załączniku IV pkt. (a), zakazujący:
a. jakichkolwiek form celowego chwytania lub zabijaniaokazów tych gatunków żyjących w stanie dzikim,
b. celowego płoszenia tych gatunków, w szczególności podczas okresu rozrodu, wychowu młodych, snu zimowego i migracji,
c. celowego niszczenia lub wybierania jaj ptaków żyjących w stanie dzikim,
d. pogarszania stanu lub niszczenia terenów rozrodu lub odpoczynku.
2. W odniesieniu do tych gatunków państwa członkowskie zakażą przetrzymywania, transportu, sprzedaży lub wymiany oraz oferowania do sprzedaży lub wymiany okazów pozyskanych ze stanu dzikiego, z wyjątkiem okazów pozyskanych legalnie przed wprowadzeniem w życie niniejszej dyrektywy.
3. Zakazy o których mowa w ust. 1 pkt. (a) i (b) i w ust. 2 będą się odnosić do wszystkich stadiów życia tych zwierząt, do których stosuje się niniejszy artykuł.
4. Państwa członkowskie ustanowią system kontroli przypadkowego chwytania lub zabijania gatunków zwierząt wyliczonych w załączniku IV ust. (a). W świetle zebranych informacji państwa członkowskie podejmą dalsze badania lub działania ochronne, które są niezbędne aby zapewnić, że przypadkowe chwytanie i zabijanie nie będzie miało negatywnego wpływu na te gatunki.

Artykuł 13
1. Państwa członkowskie podejmą konieczne działania, aby ustanowić system ścisłej ochrony gatunków roślin wymienionych w załączniku IV pkt (b), zakazujący:
a. celowego zrywania, zbierania, ścinania, wyrywania lub niszczenia roślin tych gatunków w ich naturalnym zasięgu, żyjących w stanie dzikim,
b. przetrzymywania, transportu, sprzedaży lub wymiany oraz oferowania do sprzedaży lub wymiany okazów tych gatunków pozyskanych ze stanu dzikiego, z wyjątkiem okazów pozyskanych legalnie przed wprowadzeniem w życie niniejszej dyrektywy.
2. Zakazy o których mowa w ust. 1 pkt. (a) i (b) będą się odnosić do wszystkich stadiów biologicznego życia tych roślin, do których stosuje się niniejszy artykuł.

Artykuł 14
1. Jeśli w świetle monitorowania i nadzoru przewidzianego w art. 11 państwa członkowskie uznają to za konieczne, podejmą one działania w celu zapewnienia, aby pozyskanie ze stanu dzikiego okazów dzikiej fauny i flory gatunków wymienionych w załączniku V, a także ich eksploatacja, były spójne z ich zachowaniem w stanie sprzyjającym ochronie.
2. Tam, gdzie takie działania zostaną uznane za konieczne, będą one obejmować kontynuację monitorowania i nadzoru przewidzianego w art. 11. Działania takie będą także obejmować w szczególności:
- przepisy dotyczące dostępu do niektórych własności,
- czasowy lub lokalny zakaz pozyskiwania okazów żyjących w stanie dzikim i eksploatacji niektórych populacji,
- objęcie przepisami okresów i/lub metod pozyskiwania okazów,
- stosowanie, tam gdzie okazy są pozyskiwane, zasad polowania i zasad łowienia ryb, które uwzględniają ochronę objętych pozyskiwaniem populacji,
- ustanowienie systemu pozwoleń na pozyskiwanie okazów lub systemu kontyngentów,
- objęcie przepisami nabywania okazów, ich sprzedaży, oferowania do sprzedaży, przetrzymywania w celu sprzedaży lub transportu w celu sprzedaży,
- hodowanie gatunków zwierząt w niewoli oraz sztuczne rozmnażanie gatunków roślin, w ściśle kontrolowanych warunkach, w celu zmniejszenia pozyskiwania okazów tych gatunków żyjących w stanie dzikim,
- ocenę skutków przyjętych działań.

Artykuł 15
W odniesieniu do chwytania lub zabijania okazów dzikiej fauny wyliczonych w załączniku V (a) oraz w przypadkach, w których zgodnie z art. 16 stosowane są derogacje odnośnie pozyskiwania, chwytania lub zabijania gatunków wyliczonych w załączniku IV pkt (a), państwa członkowskie zakażą używania wszystkich niewybiórczych środków mogących spowodować lokalny zanik lub poważne zaburzenie, populacji tych gatunków, a w szczególności:
a. używania środków chwytania i zabijania wyliczonych w załączniku VI pkt (a),
b. wszelkich form chwytania lub zabijania ze środków transportu o których mowa w załączniku VI pkt (b).

Artykuł 16
1. Pod warunkiem, że nie ma zadowalającej alternatywy i że derogacja nie jest szkodliwa dla zachowania populacji danych gatunków w stanie sprzyjającym ochronie w ich naturalnym zasięgu, państwa członkowskie mogą dokonać derogacji od postanowień art. 12, 13, 14 i 15 pkt. (a) i (b):
a. w interesie ochrony dzikiej fauny i flory oraz ochrony siedlisk naturalnych,
b. aby zapobiec poważnym szkodom, w szczególności w odniesieniu do upraw rolniczych, zwierząt hodowlanych, lasów, połowów ryb, wód oraz innych rodzajów własności,
c. w interesie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego lub z innych imperatywnych powodów wynikających z nadrzędnego interesu publicznego, w tym z powodów o charakterze społecznym lub gospodarczym oraz powodów związanych z pozytywnymi skutkami o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska,
d. dla celów związanych z badaniami i edukacją, dla odbudowy populacji zasiedlania i reintrodukcji określonych gatunków oraz dla koniecznych do tych celów działań hodowlanych włączając w to sztuczne rozmnażanie roślin,
e. aby umożliwić, w ściśle kontrolowanych warunkach, selektywnie i w ograniczonym stopniu, pozyskiwanie lub przetrzymywanie niektórych okazów gatunków wymienionych w załączniku IV, w ograniczonej liczbie określonej przez kompetentne władze krajowe.
2. Państwa członkowskie będą przekazywać Komisji co dwa lata, w formie ustalonej przez komitet, raport na temat derogacji stosowanych na mocy ust. 1. Komisja wyda swoją opinię na temat tych derogacji w maksymalnym terminie 12 miesięcy od otrzymania sprawozdania i przedstawi ją Komitetowi.
3. Raporty będą wskazywać:
a. gatunki, które podlegają derogacjom i powód derogacji, w tym charakter zagrożenia, jeśli to stosowne wraz z odesłaniem do odrzuconych rozwiązań alternatywnych i wykorzystanych danych naukowych,
b. środki, przyrządy lub metody chwytania bądź zabijania gatunków zwierząt, na które wydano pozwolenie oraz powody ich stosowania,
c. okoliczności wskazujące kiedy i gdzie przyznano takie derogacje,
d. organ władzy upoważniony do deklarowania i sprawdzania spełnienia warunków wymaganych dla uzyskania derogacji oraz decydowanie, które środki, przyrządy lub metody mogą być stosowane, w jakich granicach i przez jakie agendy a także kto ma wykonać dane zadanie,
e. stosowane środki monitorowania i nadzoru oraz uzyskane wyniki.

Artykuł 17
1. Co sześć lat od daty wygaśnięcia okresu określonego w art. 23 państwa członkowskie będą opracowywać raport na temat wprowadzania w życie działań podejmowanych na mocy niniejszej dyrektywy. Raport ten będzie w szczególności obejmować informacje dotyczące działań ochronnych o których mowa w art. 6 ust. 1 oraz ocenę ich wpływu na stan ochrony rodzajów siedlisk naturalnych z załącznika I i gatunków z załącznika II, a także główne wyniki monitorowania i nadzoru o którym mowa w art. 11. Raport, w formie ustalonej przez komitet, zostanie przekazany Komisji i udostępniony społeczeństwu.
2. Komisja przygotuje zbiorczy raport na podstawie raportów o których mowa w ust. 1. Raport ten będzie zawierać odpowiednią ocenę osiągniętych postępów, a w szczególności udziału Natury 2000 w realizacji zadań określonych w art. 3. Robocza wersja części raportu obejmująca informacje dostarczone przez państwo członkowskie zostanie przekazana danemu państwu członkowskiemu do weryfikacji. Po przedłożeniu komitetowi, ostateczna wersja raportu zostanie opublikowana przez Komisję nie później niż w dwa lata po otrzymaniu sprawozdań o których mowa w ust. 1 i zostanie przekazana państwom członkowskim, Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu.
3. Państwa członkowskie mogą oznaczyć obszary wyznaczone na mocy niniejszej dyrektywy za pomocą obwieszczeń Wspólnoty opracowanych w tym celu przez komitet.

Artykuł 18
1. Państwa członkowskie i Komisja będą popierać konieczne badania i prace naukowe, mając na względzie zadania określone w załączniku II oraz zobowiązanie o którym mowa w art. 11. Będą one prowadzić wymianę informacji dla potrzeb właściwej koordynacji badań przeprowadzanych na szczeblu państwa członkowskiego i Wspólnoty.
2. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na prace naukowe konieczne do wprowadzenia w życie art. 4 i 10; popierane będą również transgraniczne badania prowadzone w ramach współpracy pomiędzy państwami członkowskimi.

Artykuł 19
Zmiany konieczne by dostosować załączniki II, III, V i VI do postępu naukowego i technicznego będą przyjmowane przez Radę na wniosek Komisji kwalifikowaną większością głosów.
Zmiany konieczne do dostosowania załącznika IV do postępu naukowego i technicznego, będą przyjmowane przez Radę na wniosek Komisji jednomyślnie.

Artykuł 20
Komisji będzie pomagać komitet składający się z przedstawicieli państw członkowskich, któremu będzie przewodniczyć przedstawiciel Komisji.

Artykuł 21
1. Przedstawiciel Komisji przedłoży komitetowi projekt działań, które należy podjąć, komitet wyda swoją opinię o projekcie w czasie ustalonym przez przewodniczącego, w zależności od pilności sprawy. Opinia zostanie przyjęta większością głosów określoną w art. 148 ust. 2 Traktatu w odniesieniu do decyzji, których przyjęcia wymaga się od Rady na wniosek Komisji. Głosy przedstawicieli państw członkowskich będą ważone tak, jak przewidziano w tym artykule. Przewodniczący nie głosuje.
2. Komisja przyjmie proponowane działania, jeżeli są one zgodne z opinią komitetu. Jeżeli proponowane działania nie są zgodne z opinią komitetu lub jeśli opinia taka nie została przedłożona, Komisja bezzwłocznie przedłoży Radzie propozycje działań, które należy podjąć. Rada podejmie decyzję kwalifikowaną większością głosów.
Jeżeli po upływie 3 miesięcy od przedłożenia propozycji Rada nie podejmie decyzje, proponowane działania zostaną przyjęte przez Komisję.

Artykuł 22
Wprowadzając w życie postanowienia niniejszej dyrektywy, państwa członkowskie:

a. będą badać, czy pożądana jest reintrodukcja gatunków z załącznika IV rodzimych na ich terytorium, tam gdzie może się to przyczynić do zachowania tych gatunków, pod warunkiem że badanie, uwzględniające również doświadczenie zdobyte w innych państwach członkowskich i gdziekolwiek indziej, ustali, że taka reintrodukcja przyczyni się skutecznie do przywrócenia tych gatunków do stanu sprzyjającego ochronie oraz będzie mieć miejsce tylko po przeprowadzeniu odpowiednich konsultacji z zainteresowaną ludnością;
b. zapewnią, że celowa introdukcja do stanu dzikiego dowolnego gatunku, który nie jest rodzimy na ich terytorium będzie regulowana tak, by nie zaszkodzić siedliskom naturalnym w obrębie ich naturalnego zasięgu lub dzikiej rodzimej faunie i florze oraz, jeśli uznają to za konieczne, zakazać takiej introdukcji; przyjęte wyniki oceny zostaną przekazane dla informacji komitetu;
c. będą wspierać edukację i dostarczanie ogólnej informacji na temat potrzeby ochrony gatunków dzikiej fauny i flory oraz ochrony ich siedlisk i siedlisk naturalnych.

Artykuł 23
1. Państwa członkowskie wprowadzą w życie ustawy i inne akty normatywne oraz decyzje administracyjne niezbędne do zapewnienia zgodności z niniejszą dyrektywą w ciągu dwóch lat od jej notyfikacji. Powiadomią o tym niezwłocznie Komisję.
2. Przyjmowane postanowienia będą zawierać odesłanie do niniejszej dyrektywy lub też odesłanie takie zostanie do nich dołączone przy ich urzędowej publikacji. Sposób dokonania takiego odesłania określą państwa członkowskie.
3. Państwa członkowskie prześlą Komisji teksty postanowień prawa krajowego przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 24
Niniejsza dyrektywa jest adresowana do państw członkowskich.
Sporządzono w Brukseli, dnia 21 maja 1992 roku.

W imieniu Rady
Przewodniczący
A. MARQUES CUNHA