"Nieświadomi wzajemnych zależności między liściem, a drzewem jesteśmy jak liść, który spodziewa się korzyści ze ścięcia drzewa"
John Seed

Chrońmy ostatnie puszcze Europy!

Czołowi naukowcy z osiemnastu europejskich krajów podkreślają dziś pilną potrzebę zachowania ostatnich starodrzewów w Europie i zwracają się do Unii Europejskiej z apelem o wsparcie krajów akcesyjnych w ochronie ich leśnych skarbów. "Wezwanie naukowców do ochrony lasów w Europie" zostało podpisane przez stu osiemdziesięciu naukowców z Austrii, Bułgarii, Czech, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Szwajcarii, Turcji, Ukrainy, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch.

- Naukowcy z całej Europy razem z organizacją WWF apelują o wsparcie finansowe dla skutecznej ochrony lasów w Europie i przyłączają się do WWF - mówi Duncan Pollard, kierujący Europejskim Programem Leśnym WWF. - Jedna dwudziesta budżetu wydawanego obecnie w Unii Europejskiej na rolnictwo wystarczyłaby na ochronienie najwartościowszych lasów Europy Wschodniej.

Wspomniani naukowcy podkreślają, że istnienie dużych obszarów naturalnych lasów, jak na przykład położona na polsko-białoruskiej granicy Puszcza Białowieska, jest ostatnią szansą na zachowanie wiedzy o funkcjonowaniu europejskiej przyrody bez ingerencji człowieka. Ochrona tych terenów jest bardzo istotna z punktu widzenia interesów wszystkich Europejczyków. Stanowią one żywe laboratorium dla badań naukowych i pomnik przyrody w rodzaju europejskiego "Yellowstone". Aby to osiągnąć, Unia Europejska powinna zapewnić długoterminowe finansowanie w formie funduszu na rzecz obszarów chronionych, budowanie partnerstw oraz tworzenie sprzyjających ochronie warunków polityczno-ekonomicznych.

Według WWF jedynie 2-3% użytków leśnych w Europie może zostać zaliczonych do lasów względnie naturalnych. Jednakże Europa Wschodnia nadal ma duże zasoby dziewiczych lasów, które z reszty Europy praktycznie zniknęły. Przykładem mogą być tutaj lasy Karpat, gdzie udało się przetrwać znaczącym populacjom dużych drapieżników - wilkom i niedźwiedziom. Puszcza Białowieska, na pograniczu Polski i Białorusi, jest z kolei najcenniejszym pierwotnym kompleksem leśnym w Europie, a mimo to nie jest chroniona w wystarczającym stopniu. Przyszłoroczna akcesja wielu wschodnioeuropejskich krajów do Unii Europejskiej spowoduje dodatkowe zwiększenie presji człowieka na surowce naturalne. Pilne jest zatem podjęcie stanowczych działań w celu ochrony ostatnich starodrzewi na kontynencie.

"Ludziom wydaje się błędnie, że skoro drzewa rosną to problemu nie ma. A przecież to w żadnym wypadku nie gwarantuje zachowania różnorodności biologicznej lasu. Przeciwnie, wraz ze zmniejszającą się powierzchnią naturalnych zasobów leśnych nieodwracalnie tracimy w Europie jej najważniejszy bank genetyczny" - mówi Duncan Pollard. - "Lasy są ostoją różnorodności biologicznej Europy. Porównywanie genetycznego bogactwa naturalnych lasów z zasobami monokultur, to jak zestawienie tysięcy składników kuchni europejskich z owsianką" - powiedział Pollard.

W apelu stwierdzono, że wycinka drzew, budowa dróg oraz brak skutecznej ochrony poważnie zagrażają niezwykłej różnorodności i bogactwu przyrody w Europie. Sieć obszarów chronionych jest niewystarczająca i brak w niej korytarzy ekologicznych, co w efekcie nie wystarcza, aby utrzymać populacje szczególnie ważnych gatunków chronionych, takich jak np. niedźwiedź brunatny, w skali Europy. Naukowcy zwracają się do wszystkich rządów, aby zmniejszyły zagrożenia dla bioróżnorodności europejskich lasów i objęły ścisłą ochroną starodrzewy. Powinny również stworzyć spójną, reprezentatywną i funkcjonalną sieć dobrze chronionych obszarów leśnych (kategorie I do IV według międzynarodowej klasyfikacji IUCN), zwiększać skuteczność zarządzania na terenach objętych ochroną, a także inwestować w badania nad ekologią lasu, ochroną różnorodności biologicznej i procesami naturalnymi w lasach.

Robert Knysak
WWF Polska,
www.wwf.pl