Krawędź Ziemi
Kiedy spojrzymy wstecz i przyjrzymy się naszej historii, zdziwić nas może fakt, iż od początku była on a spleciona z historią rolnictwa. Choć nikt dokładnie nie wie, jak i dlaczego nastąpiło przejście od polowań i zbieractwa do osiadłego uprawiania ziemi, za naturalną uznaliśmy te metodę uzyskiwania pożywienia ze środowiska. Jednak za sprawą biotechnologii ta metoda staje się coraz mniej "naturalna".
Niewątpliwie biotechnologia umożliwia tworzenie nowych odmian roślin o imponujących właściwościach. Jednak nowe odmiany roślin tworzonych w laboratoriach szybko przestają być odporne na ewoluujących naturalnych wrogów, którzy pojawiają się czasem po kilku zaledwie sezonach uprawiania. Chociaż odporność genetyczna wzmacnia się dzięki nowym genom, i co kilka lat powstają nowe, komercyjne odmiany roślin uprawnych, wiele genów zdolnych do odnawiania ich żywotności dostępnych jest jedynie w naturalnych siedliskach.
Kiedy ingerujemy w proces rozwoju roślin i ich przekazywanie "właściwości obronnych" z pokolenia na pokolenie, by z upraw ciągnąc jak największe zyski, zaburzona zostaje żywotność plazmy zarodkowej, podczas gdy ewolucja szkodników i chorób następuje w szybkim tempie. Najpoważniejszym strategicznym zagrożeniem światowego systemu żywnościowego jest erozja genetyczna : utrata plazmy zarodnikowej i zwiększony brak odporności roślin uprawnych na szkodniki.
W roku 1970 w Stanach Zjednoczonych zbiory kukurydzy gwałtownie ucierpiały, kiedy południowa rdza kukurydziana wykorzystała odmianę, która została wprowadzona na prawie wszystkich uprawach kukurydzy w celu wprowadzenia samej manipulacji genetycznej. W 1997 roku w Ekwadorze naukowcy w czasie poszukiwań natknęli się na dzikiego krewniaka awokado, który był odporny na rdzę źdźbłową, jednak nowy szczep rósł tylko na dwunastu drzewach. Drzewa te rosły na pozostałości lasu nizinnego, który wycięto, aby zaspokoić potrzeby wzrastającej liczby ludności Ekwadoru...
Wyginięcie roślin uprawnych nie jest zagrożeniem długoterminowym. Rośliny i zwierzęta potrafią bronić się przed wyginięciem, poprzez utrzymywanie dostatecznej różnorodności genetycznej, która pozwoli im przystosować się do zmian zachodzących w środowisku. Jeśli zakres takiej różnorodności danego gatunku zostanie zawężony - jego odporność obniży się, a w dalszej kolejności grozi mu wyginięcie. W każdym przypadku, na długo przed tym, jak ostatni przedstawiciel zagrożonego gatunku podda się swemu losowi, sam gatunek staję się funkcjonalnie wymarły.
Przez większą cześć dziejów rolnictwa, różnorodność genetyczna charakteryzowała tak zwane odmiany lokalne - rośliny genetycznie spokrewnione z roślinami uprawianymi w światowym systemie rolniczym. Niestety, wiele odmian lokalnych jest obecnie zagrożonych z powodu rozprzestrzeniania się współczesnych, bardziej wydajnych odmian.
Współczesne metody upraw są źródłem nadużyć w globalnym systemie żywności. Nadmierne wypalanie i rosnąca liczba ludności to podstawowe przyczyny pustynnienia. Inżynieria genetyczna zwierząt, która nie jest jeszcze tak rozwinięta jak inżynieria roślin, zaczyna wywoływać zaniepokojenie, podobnie jak stosowanie wyinżynierowanych hormonów u zwierząt hodowlanych. Niepokojące są również coraz liczniejsze dowody na to, że w chwili obecnej wyczerpujemy wiele najważniejszych łowisk świata, a na wielu obszarach tempo połowów przewyższa tempo regeneracji zasobów.
Zagrożeniem dla globalnych zapasów żywności mogą być także inne strategiczne zagrożenia reszty ekologicznego systemu świata. Gwałtowny wzrost promieniowania ultrafioletowego spowodowany zanieczyszczeniem warstwy ozonowej przedstawia realne zagrożenie dla wszystkich upraw, jak też dla istotnych powiązań łańcucha pokarmowego (zwłaszcza w oceanach). Zmieniające się układy klimatyczne spowodowane globalnym ociepleniem, a szczególnie zmieniająca się mapa opadów, jak również towarzyszący temu zjawisku wzrost poziomu morza i migracja chorób i szkodników na północ, będą również stanowiły problem dla produkcji żywności. Zatrważający może być efekt kilku tych zmian występujących jednocześnie, jednak zamiast próbować odsunąć skutki - lepiej byłoby szukać przyczyn ...